-- Nghịch lý thị trường lao động TPHCM: Doanh nghiệp khát lao động, công nhân…xin thất nghiệp (TP). TPO -Những tấm bảng tuyển dụng với lương khủng và đãi ngộ hậu hĩnh giăng khắp các khu chế xuất, khu công nghiệp vẫn không tuyển được người, trong khi công nhân nô nức rủ nhau đi đăng ký thất nghiệp.
Trong hàng nghìn công nhân thất nghiệp có không ít lao động thất nghiệp ảo để trục lợi bảo hiểm. Ảnh: L.N. |
Lương khủng vẫn khát người
Bước sang quý 2, phải thực hiện nhiều đơn hàng xuất khẩu, công ty may Hòa Minh, khu chế xuất Linh Trung, Thủ Đức, TPHCM, cần thêm 300 công nhân để đẩy nhanh tiến độ thực hiện hợp đồng. Ông Nguyễn An Nhân-bộ phận nhân sự công ty cho biết, treo bảng tuyển người 2 tuần nay nhưng mới chỉ có 20 người nộp đơn.
Tình trạng cũng tương tự ở công ty thuộc da Khánh An, khu công nghiệp Sóng Thần, tỉnh Bình Dương. Theo bảo vệ của công ty, việc tuyển dụng 500 người bắt đầu từ sau tết đến nay nhưng vẫn chưa đủ nên bảng tuyển dụng vẫn chưa tháo xuống.
Công ty hứa trả mức lương 4,8 triệu đồng/tháng, bao luôn chỗ ở nhưng đến nay cũng chưa tuyển được 100 người. Tại công ty Pungkook ở khu chế xuất Linh Trung 2 cũng đang tuyển 500 công nhân với mức lương 4,5 triệu đồng/tháng.
Tại khu chế xuất Tân Thuận, quận 7, những tấm bảng tuyển dụng to đùng của các công ty giăng khắp nhưng vẫn không kiếm ra công nhân.
Tại công ty Sweneo VN, chuyên sản xuất trang phục cao cấp đang tuyển không hạn chế số lượng công nhân với mức lương 5,3 triệu đồng/tháng. Ngoài mức lương được cho là “khủng” này, công ty còn có phụ cấp chuyên cần, bao nhà trọ và bao ăn.
Đại diện phòng nhân sự cho biết, đã hơn 1 tháng tuyển dụng chỉ có hơn 200 công nhân vào làm. Công ty Copa, chuyên về sản xuất túi xách đang tuyển gấp 1.000 công nhân với thu nhập bình quân từ 4-5,8 triệu/tháng.
Ông Gia Huân-đại diện phòng nhân sự cho biết, công nhân vào làm cho công ty ngoài việc được đóng bảo hiểm xã hội, thất nghiệp, bảo hiểm y tế theo quy định, còn được bao ăn, chi phí đi lại.
Ở Công ty Tai Việt cũng treo bảng tuyển dụng 500 người do đơn hàng tăng lên nhưng vẫn chưa bói ra công nhân. Mức lương mà công ty này đưa ra là 4,5 triệu đồng/tháng.
Công nhân xin ... thất nghiệp
Trong khi doanh nghiệp khát lao động thì các điểm đăng ký thất nghiệp (TN) tại TPHCM lại rồng rắn công nhân đến đăng ký. Tại 6 điểm đăng ký bảo hiểm TN ở TPHCM từ đầu năm đến nay có hơn 20.000 công nhân đến đăng ký TN để hưởng trợ cấp.
Trong khi công nhân…xin thất nghiệp thì doanh nghiệp không kiếm ra lao động. Ảnh: L.N. |
Chị Hồ Thị Anh, công nhân công ty Pongyen ở khu công nghiệp Tân Bình cho biết, trong lúc “nhảy việc”, chưa tìm ra việc mới nên đi đăng ký để hưởng trợ cấp TN.
Với mức lương 5,5 triệu/tháng, theo tính toán mỗi tháng trợ cấp TN cho chị khoảng 3 triệu đồng. Cũng như chị Anh, nhiều công nhân khác cũng đi đăng ký TN với lý do công ty cắt giảm lao động, phá sản.
Theo thống kê của Phòng bảo hiểm thất nghiệp TPHCM, ngoài một bộ phận công nhân TN do lương thấp, chế độ đãi ngộ không hấp dẫn, phần lớn công nhân tự xin nghỉ việc để hưởng trợ cấp.
Một cán bộ của Bảo hiểm xã hội TPHCM cho biết, trong số hơn 24.000 người đăng ký thất nghiệp từ đầu năm đến nay có không ít lao động nghỉ việc để xin trợ cấp TN chứ thực sự không bị TN. Mặc dù biết vậy nhưng theo đại diện Phòng bảo hiểm TN, những người hưởng trợ cấp vẫn làm đúng luật, bởi luật quy định lao động bị mất việc, nghỉ việc thì được hưởng bảo hiểm TN.
“Đó là chưa kể nhiều công ty cho số ít công nhân nghỉ việc khi họ đã đóng đủ bảo hiểm TN 12 tháng để hưởng trợ cấp, sau đó nhận vào làm lại”- người này nói.
Theo Bảo hiểm xã hội TPHCM, hiện thành phố có khoảng 1,5 triệu người tham gia bảo hiểm TN. Với số lao động hiện nay thì cứ 5 người đóng bảo hiểm TN mới đủ trả cho 1 người được trợ cấp TN.
Ông Cao Văn Sang-GĐ Bảo hiểm xã hội TPHCM cho biết, cũng như bảo hiểm y tế, bảo hiểm TN là nhiều người đóng cho một người hưởng, nhưng thực tế ai đóng bảo hiểm TN cũng tìm cách để hưởng hết nên nguy cơ vỡ quỹ rất lớn.
Thất nghiệp thật phải "chờ"
Theo ông Nguyễn Cao Thắng-Phó Giám đốc Trung tâm giới thiệu việc làm kiêm Trưởng phòng bảo hiểm TN TPHCM, do chính sách bảo hiểm TN còn nhiều kẽ hở nên nhiều lao động tính cửa lách để hưởng lợi.
Không ít trường hợp vừa nghỉ việc được vài ngày là tìm được việc làm mới nhưng vẫn đăng ký để nhận trợ cấp TN. Trong khi đó, theo quy định của luật thì người TN phải được giám sát xem họ đã tìm được việc làm hay chưa trong vòng 15 ngày sau khi đăng ký. Theo ông Thắng quy định này rất khó thực hiện.
Anh Nguyễn Văn Đồng, công nhân công ty Copal ở khu chế xuất Tân Thuận, quận 7, cho biết, nhiều công nhân làm việc với công ty lâu dài, đóng bảo hiểm đầy đủ vẫn xin để hưởng trợ cấp TN, sau khi hoàn thành thủ tục thì vài ngày sau lại thấy đi làm ở công ty khác, vẫn nhận tiền bảo hiểm TN có khi 3-6 tháng.
“Việc làm hiện nay không thiếu. Nghỉ nơi này thì có nơi khác tuyển ngay nên dại gì không đăng ký TN”- anh Đồng cho biết.
Trái lại, nhiều công nhân TN thật sự do doanh nghiệp giải thể, phá sản lại không được hưởng trợ cấp TN. Đã 5 tháng sau khi công ty Waekwang Vina, 100% vốn Hàn Quốc đóng ở huyện Hóc Môn ngưng hoạt động, giám đốc trốn biệt để lại khoản nợ lương công nhân hàng trăm triệu đồng, nhưng công nhân TN vẫn không thể hưởng trợ cấp TN do công ty còn nợ bảo hiểm xã hội cả tỷ đồng. Hàng chục công nhân của công ty Nam Hòa và công ty Thanh Phong Vina ở quận 12 cũng vướng tình cảnh tương tự khi hai đơn vị này nợ bảo hiểm xã hội hơn 1, 7 tỷ đồng.
Trao đổi với Tiền Phong, ông Cao Văn Sang cho biết, việc không được hỗ trợ TN cho các đối tượng này là bất hợp lý nhưng theo quy định, doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội thì làm sao có sổ để trả sổ cho lao động làm thủ tục đăng ký TN.
Ảnh hưởng của việc Trung Quốc tăng lương: Vietnam offers companies China alternative (FT 14-3-12) China's Wage Hikes Ripple Across Asia (WSJ 13-3-12) -TQ: Chỉ Tạo 12 Triệu Việc Làm Cho 25 Triệu Người Tìm Việc VietBao -BẮC KINH - Bộ trưởng nhân lực và an sinh xã hội Yin Weimin báo cáo QH hôm Thứ Tư: các thách thức về nhân dụng năm 2012 là rất lớn, vì dân số tìm việc làm rất cao và thị trường lao động mất cân đối.
Năm nay các thành phố lớn và thị trấn sẽ thấy thêm 25 triệu người tham gia thị trường việc làm, gồm khoảng 50% là thanh niên tốt nghiệp đại học và cao đẳng, 9 đến 10 triệu là dân quê mưu sinh xa nhà.
Bộ trưởng Yin nhận xét: sinh viên tốt nghiệp tiếp tục thiếu việc làm trong khi hãng xưởng khó tìm đủ công nhân và kỹ thuật viên, bộc lộ các nghịch lý của thị trường lao động. Ông Yin cho biết sẽ có kế hoạch để mở rộng thị trường việc làm và dạy nghề.
Hôm Thứ Hai, Thủ Tướng Ôn Gia Bảo loan báo mục tiêu năm nay của chính quyền là tạo ra 12 triệu việc làm mới tại các tỉnh thành, và giữ tỉ lệ thất nghiệp của thành thị ở mức 4.6%.
Trong năm qua, Trung Quốc tạo ra 12.21 triệu việc làm, và tỉ lệ thất nghiệp 4.1% tại thành thị.
- Việt Nam trên báo Nhật: Manufacturers up wager on Vietnam / Cheap labor, proximity make country attractive alternative for new overseas bases (Yomiuri Shimbun 6-3-12)– Doanh nghiệp Việt Nam đang thiếu lao động và yếu năng lực (Tia Sáng). -Vụ tai nạn lao động kinh hoàng: Chủ thầu đổ lỗi cho công nhân vnn
Cách định giá của Apple: Apple’s iPad price hits a sweet spot between popularity and profits (WP 5-3-12) -- Really interesting!
- Việt Nam đang xúc tiến đưa lao động trở lại Libya (TTXVN/ Thanh tra). -Thoát khỏi “địa ngục” ở Trung Quốc(TN).Sáng 6.3, Công an xã Thanh Phước, H.Gò Dầu (Tây Ninh) vẫn tiếp tục thu thập thông tin từ 9 nạn nhân bị bóc lột sức lao động thậm tệ ở Trung Quốc, vừa được gia đình đóng tiền chuộc về.
TT - Hàng ngàn công nhân ở các khu công nghiệp của TP Đà Nẵng đang phải chật vật sống trong những căn nhà trọ tạm bợ, trong khi dự án xây nhà ở cho người lao động đã có từ nhiều năm nay nhưng triển khai rất chậm
-Chồng Hàn Quốc bóp cổ chết cô dâu Việt vì bất đồng ngôn ngữ?- Một cô dâu Việt bị bóp cổ chết tại Hàn Quốc (NLĐ). - Cô dâu Việt bị chồng Hàn Quốc sát hại (SGGP).- Làm sao để giảm số vụ đình công – (RFA). -
- Trung Quốc trước nguy cơ khủng hoảng quỹ hưu bổng – (RFI). Thanh Hà & Nguyễn Xuân Nghĩa - RFI Ngày 20120306
Nhờ đảng dẫn, dắt và cột, dân Tầu chưa giầu đã già....
* Thượng Hải, công nhân nhà máy biểu tình đòi cải thiện điều kiện lao động 12/2011 (REUTERS) *
Nghe (16:53)
Bộ Tài chính Trung Quốc vừa thông báo trong năm 2012, ngân sách tài trợ các quỹ an sinh xã hội, để tạo công việc làm cho người dân, để chu cấp nhà ở cho thành phần có thu nhập thấp hay ngân sách y tế đều tăng khoảng 20 % so với tài khóa 2011. Mục tiêu đề ra là bảo đảm ổn định xã hội vào lúc các chỉ số kinh tế cho thấy GDP của Trung Quốc tăng chậm hơn so với 2011 và Trung Quốc đang chuẩn bị thay đổi nhân sự trong guồng máy lãnh đạo trung ương.
Tuần trước, Ngân Hàng Thế Giới và Trung Tâm Nghiên Cứu Phát triển trực thuộc Quốc vụ Viện Trung Quốc cùng báo động là nền kinh tế thứ nhì trên thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức từ kinh tế đến xã hội. Chỉ riêng trong lãnh vực xã hội, cách biệt giàu nghèo giữa dân cư ở thành phố và nông thôn, hiệu quả yếu kém của các cơ chế nhà nước có trách nhiệm bảo đảm những dịch vụ xã hội như y tế, giáo dục cho người dân, hiện tượng dân số của nước đông dân nhất địa cầu đang trên đà lão hóa là những thách thức đang đặt ra cho Bắc Kinh.
Riêng một lĩnh vực đang kết tụ nhiều vấn đề, đó là hệ thống quản lý chế độ hưu bổng cho 17 % dân số trên một quốc gia có tới 1,3 tỷ miệng ăn. Căn cứ trên thống kê của thành phố Thượng Hải thì thì năm 2011 đã cớ tới 22,5 % dân số ngoài 60 tuổi. Tỷ lệ đó sẽ tăng lên thành 28 % vào năm 2015.
Đối với chính quyền Trung Quốc hiện tượng dân số bị lão hóa đang đặt ra hai vấn đề: một là y tế để bảo đảm nhu cầu của một tầng lớp cao nhiên ngày càng lớn, và hai là bài toán nan giải khi phải tìm ra nguồn tài chính để đài thọ cho quỹ an sinh xã hội.
Theo một kết quả thăm dò dư luận được Tân Hoa Xã tiến hành cách nay đúng một năm, bảo đảm có được thu nhập khi về hưu và tìm được chỗ ở với giá phải chăng là hai ưu tư hàng đầu của người dân Trung Quốc. Đối với các nhà lãnh đạo Bắc Kinh chênh lệch trong hệ thống an sinh xã hội, giữa thành thị và nông thôn, giữa các công nhân viên chức nhà nước với nhân viên các hãng tư nhân thực sự đang trở thành một cơn « ác mộng ».
Năm 2001 Trung Quốc bắt tay vào việc cải tổ chế độ hưu liễm cho người dân. Mười năm sau, Bắc Kinh nhận thấy rằng, mục tiêu cân bằng các khoản chi thu của quỹ lương hưu là nhiệm vụ bất khả thi. Trong khi đó đồng lương hưu của gần 1/5 dân số Trung Quốc ngày càng « co cụm » lại : theo nguồn tin do chính Tòa đại sứ Trung Quốc cung cấp vào tháng 11/2011, vào năm 1997, tiền hưu trí tương đương với 76 % mức lương trung bình tại một quốc gia mà đồng lương đã được xếp vào hạng thấp nhất trên thế giới.
Nhưng tỷ lệ đó chỉ còn là 47 % vào năm 2009 và theo dự báo của các chuyên gia thì trung bình, sau khi đã đóng góp cho quỹ hưu bổng trong 30 năm, người lao động Trung Quốc chỉ hy vọng thu về tiền lương hàng tháng tương đương với 35,4 % mức lương trung bình tại Trung Quốc mà thôi. Đài RFI phỏng vấn chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Nghĩa tại Hoa Kỳ về vấn đề rắc rối này.
RFI: Thưa anh, ngày càng có nhiều trung tâm nghiên cứu báo động rằng Trung Quốc có thể gặp khó khăn kinh tế khá nghiêm trọng trong những năm tới. Báo cáo do Ngân hàng Thế giới và Trung tâm Nghiên cứu Phát triển của Quốc vụ viện Trung Quốc vừa được công bố hôm Thứ Hai 27 vừa qua tại Bắc Kinh cũng nói đến những khó khăn đó. Xin được hỏi anh rằng lãnh vực nào trong nền kinh tế vừa tiến lên hạng nhì của thế giới là đáng quan tâm hơn cả?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Lãnh vực xã hội đang quy tụ nhiều khó khăn nhất vì là giao điểm giữa kinh tế với chính trị. Một nan đề tiêu biểu chính là hệ thống quản lý quỹ hưu bổng. Nếu không khéo giải quyết, quỹ hưu bổng Trung Quốc sẽ bị khủng hoảng sau này vi sự thâm hụt khởi sự từ năm 2003 đã gia tăng ngày một nặng hơn tới mức nguy kịch hiện nay.
RFI: Anh vừa nói rằng Trung Quốc có thể bị khủng hoảng về quỹ hưu bổng mà chúng ta hiểu là một vụ khủng hoảng như vậy sẽ lan qua doanh nghiệp và ngân hàng với hậu quả rất lớn về kinh tế, xã hội và chính trị. Nhưng đâu là bối cảnh của toàn bộ vấn đề khiến anh kết luận như vậy?
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Đi sau và tiếp thu kinh nghiệm công nghiệp hoá từ các nước đi trước, Bắc Kinh tận dụng chế độ tư bản nhà nước để đạt mức tăng trưởng cao với một dân số rất đông.
- Chúng ta biết rằng khi bắt đầu công nghiệp hoá theo quy luật thị trường thì xứ nào cũng dễ gặp bất công xã hội vì tốc độ làm giàu khác nhau của các thành phần tham gia vào sinh hoạt kinh tế. Nhưng nạn bất công tại Trung Quốc lại mở rộng chứ không thu hẹp như các nền xứ Đông Á đi trước. Cho dễ nhớ thì 0,2% dân số hiện đang làm chủ 70% tài sản của cả nước. Con số 70 này cũng dễ nhớ vì theo nguyệt san Hồ Nhuận hay Hurun, chuyên khảo sát các đại phú Trung Quốc, thì tài sản năm ngoái của 70 đại biểu giàu nhất trong Quốc hội Trung Quốc lên tới 90 tỷ đô la, còn giàu hơn 600 người lãnh đạo chính quyền Mỹ, gồm 535 dân biểu nghị sĩ, tổng thống và cả nội các lẫn Tối cao Pháp viện, năm qua chỉ có bảy tỷ rưỡi.
- Một nguyên nhân chính là do vai trò lệch lạc của nhà nước và vì chế độ hộ khẩu vẫn còn. Nói về hộ khẩu, từ nhiều năm nay, việc cải tổ được đề ra mà năm kia lại bị Ủy ban Chính pháp bác bỏ vì lý do an ninh. Chế độ hộ khẩu khiến cho loại công dân hạng nhì là "dân công" - người dời nơi cư trú tìm việc ở chỗ khác - dù đóng góp sức lao động lại không hưởng các dịch vụ tối thiểu về an sinh xã hội, trong đó có cả hưu liễm khi về già. Mà dân công thì nay cũng về già.
RFI: Anh nêu ra một nguyên nhân đầu tiên của bất công xã hội chính là cơ chế kinh tế chính trị hiện hành với vai trò quá nặng của nhà nước, mà nhà nước lại chẳng chu cấp nổi nhu cầu xã hội của dân chúng trong khi lãnh đạo ở trên thì đã thành triệu phú, tỷ phú.
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Thưa đúng như thế và ta còn thấy ra ba nguyên nhân khác:
- Sau khi bãi bỏ chế độ tập trung quản lý, Trung Quốc áp dụng quy luật thị trường mà theo định hướng nhà nước và gây lệch lạc trong cơ chế cung cấp dịch vụ xã hội cho người dân, như y tế, giáo dục và hưu liễm. Vì vậy, nhiều cơ quan nhà nước cứ truy tìm lợi nhuận như tư doanh trong các dịch vụ xã hội khiến một thiểu số có tiền thì được chu cấp quá nhiều. Thí dụ như số ngày nằm nhà thương bình quân cao gấp đôi các nước tiên tiến trong nhóm OCDE. Họ gây lãng phí cho thiểu số mà đa số lại bơ vơ chẳng có ai lo. Một chi tiết đáng chú ý là tại Trung Quốc, cứ trăm người chết thì có hơn 80 là vì bệnh không lây, như ung thư, đau tim, tiểu đường, v.v...
- Trong khi ấy, và đây là chuyện thứ ba: ai cũng thấy cuộc sống có thay đổi nên đặt kỳ vọng vào tương lai rồi lại tuyệt vọng khi nhận ra sự phân biệt đối xử và nạn bất công. Phản ứng tâm lý đó là chất xúc tác cho biểu tình và động loạn. Từ năm ngoái, ta còn thấy cái dịch tự sát, hoặc nhiều người uất ức phát điên mà sát hại trẻ em vô can. Kẻ vô vọng không chỉ gọi nhau biểu tình khiếu kiện mà muốn hủy diệt luôn tương lai trước mặt.
- Sau cùng, chìm sâu bên dưới là thành tích quản lý dân số với chế độ "mỗi hộ một con" áp dụng từ năm 1979. Thành tích đó là nạn lão hóa dân số nhanh chưa từng thấy ở mọi nơi mọi thời. Vì thế dân số bị lão hóa, tỷ lệ cao niên sẽ tăng vọt, Hiện nay, trung bình thì chín người lao động cho một người nghỉ hưu, đến năm 2050, hệ số cưu mang này là 2,5. Của Âu Châu già lão thì hệ số đó sẽ là 2, nhưng Âu Châu có một mạng lưới an sinh xã hội rất dày và rộng, Trung Quốc thì không.
- Hậu quả chung thì số người làm việc và góp tiền vào quỹ hưu bổng cho tuổi già sau này sẽ giảm khá nhanh trong khi số người chờ lãnh lương hưu lại tăng rất mạnh. Khi đó, làm sao các quỹ quản lý tiền già đáp ứng được yêu cầu tài chính và sự nóng ruột của người cao niên mà thiếu dịch vụ như y tế và thậm chí không đủ sống khi tuổi thọ lại kéo dài hơn các thế hệ trước? Rốt cuộc thì nhờ đảng dẫn, dắt và cột, dân Tầu chưa giầu đã già....
RFI: Hiện nay, chế độ quản lý đó là như thế nào mà anh cho là có thể bị khủng hoảng?
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Về đại lược, hệ thống hưu liễm do nhà nước quản lý hay bảo trợ gồm có ba quỹ lớn, quy tụ 2.560 tỷ đồng Nguyên, là 406 tỷ đô la, hay 312 tỷ Euro. Đây ngạch số rất nhỏ so với yêu cầu của xã hội và của lực lượng lao động hiện là 780 triệu người. Như vậy, làm sao các quỹ có thể kịp sinh lời để có tiền trả hưu liễm cho người già? Huống hồ, ba quỹ đó chỉ thanh toán cho người có sổ hưu, khoảng 40% lực lượng lao động mà thôi, Thành phần còn lại, là gần 470 triệu, thì chỉ trông cậy vào hệ thống nghèo nàn gọi là An sinh Tối thiểu của nhà nước.
- Tôi xin đi vào chi tiết hơi nhức đầu để biết là ta nói chuyện gì chứ không là cảm quan. Thứ nhất, họ có Quỹ Bảo hiểm Cao niên do địa phương quản lý và hiện có hơn 220 tỷ đô la, là 54% của cả hệ thống, do trung ương phân phối xuống chừng 20% và công nhân góp vào hàng tháng khi lương được khấu trừ 8%. Quỹ này đã đầu tư để đẻ lãi, với mức lời khoảng 2% một năm về mệnh giá. So với lạm phát bình quân của 10 năm qua là 2,2% thì quỹ Cao niên này thật ra bị lỗ!
- Thứ hai có Quỹ Bảo hiểm Xã hội Toàn quốc do trung ương quản lý, Chủ tịch là Đới Tương Long, cựu Thống đốc Ngân hàng Trung ương. Quỹ này nắm 137 tỷ đô la và đầu tư bén nhạy hơn, với mức lời 8-10%, nhưng số tiền trên chỉ bằng một phần ba của tổng số. Thứ ba là quỹ hưu bổng của các doanh nghiệp được nhà nước bảo trợ, cũng có quyền đem tiền ra đầu tư để sinh lời trên thị trường tài chính, nhưng với vỏn vẹn chỉ gần 48 tỷ đô la. Đó là ta mô tả toàn cảnh, là khi người lao động nạp tiền vào quỹ hưu bổng để có chút tiền khi về hưu.
- Cuối năm ngoái, Viện Khoa học Xã hội của Bắc Kinh báo động là năm 2011 các quỹ này bị hụt cỡ 68 tỷ đồng Nguyên và còn thâm thủng nặng hơn sau này. Ngân hàng Thế giới thì nói đến lỗ hổng 115 tỷ của các quỹ hưu bổng do địa phương quản lý vào năm 2015 là khi lực lượng lao động bắt đầu giảm vì nạn lão hóa dân số. Thời điểm 2015 đó chỉ là ba năm nữa thôi!
RFI: Hiển nhiên là Bắc Kinh có thấy vấn đề, và theo anh thì họ tính giải quyết thế nào mà anh cho là một vụ khủng hoảng có thể xảy ra?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Trong cả hồ sơ này, ta mới nói đến tảng băng trên bề mặt là ba quỹ hưu bổng chỉ có hơn 400 tỷ đô la trước làn sóng tuổi già đang lên. Phúc trình do Ngân hàng Thế giới và Viện Nghiên cứu Phát triển của Chính phủ Bắc Kinh vừa công bố hôm Thứ Hai còn nói đến một làn sóng đáy khác. Hệ thống hưu bổng hiện hành cho công nhân viên thành phố, là những cam kết phải thanh toán sau này - mà thuật ngữ kinh tế gọi là "chi phí di sản" - đã lên tới từ 82% đến 130% của Tổng sản lượng GDP năm 2008, là bốn năm trước.
- Cho nên Trung Quốc phải cấp tốc cải cách chế độ hưu bổng để khỏi phá sản và người già hết tiền sống. Và quả nhiên là tranh luận bùng nổ mà tôi xin tóm lược để khỏi làm thính giả thêm nhức đầu. Họ tranh luận là phải cho các quỹ hưu bổng đầu tư vào thị trường tài chính, từ ký thác tiết kiệm qua mua trái phiếu, công khố phiếu hay cổ phiếu, tuần tự thì lời cao hơn mà cũng rủi ro hơn. Nhưng có mấy vấn đề đặt ra mà không ai giải quyết nổi vì cái gọi là "màu sắc Trung Quốc".
RFI: Thưa anh, những vấn đề ấy là gì vậy?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Đó là ai quản lý các nghiệp vụ đầu tư, trung ương hay các địa phương? Hệ thống hưu bổng phân tán trong hơn 2.000 đơn vị hành chính mà chẳng ai giám sát rõ ràng. Khi cần đầu tư để sinh lời, chính quyền trung ương phải tập trung kiểm soát và gặp sự cưỡng chống ở dưới vì đặc quyền đặc lợi của những kẻ có thể vọc tay vào quỹ đó ở địa phương. Thí dụ tiêu biểu là Ủy viên Bộ Chính trị và cựu Bí thư Thượng Hải Trần Lương Ngọc lãnh án 18 năm tù từ năm 2008 vì trục lợi bất chính qua dịch vụ đầu tư từ quỹ hưu bổng của thành phố.
- Thứ hai, các thị trường tài chính Trung Quốc hàm chứa rủi ro lớn vì luật lệ thiếu phân minh, sổ sách thiếu khả tín và nạn đầu cơ dễ hoành hành mà nhà đầu tư lại không được bảo vệ. Có khi càng đầu tư thì các quỹ hưu bổng này lại càng lỗ. Đây là trở ngại nghiêm trọng nhất.
- Cho đến nay, giữa ba bốn giải pháp đang bàn cãi, người ta có thể thiên về vai trò của Quỹ Bảo hiểm Xã hội Toàn quốc, là cơ chế tương đối có thành tích, có sự kiểm tra của Hội đồng Giám đốc Chứng khoán và chuẩn thuận của Bộ Tài chính và bộ Lao động và An sinh Xã hội. Khi ấy về nguyên tắc, mục tiêu chiến lược của đầu tư phải nhắm vào mức lời trong dài hạn. Nhưng thực tế thì các nhóm đặc quyền và đại gia ở trên lại muốn dồn nguồn tiền đó vào dự án của họ, kể cả dự án ưu tiên của công quyền, hay rót tiền vào các tập đoàn nhà nước để nâng giá cổ phiếu.
- Rốt cuộc thì chế độ tư bản nhà nước dẫn đến "chủ nghĩa tư bản thân tộc", hay "tư bản dải quần" nói theo chữ Trung Quốc, và đe dọa tương lai của người già. Bây giờ, lãnh đạo Bắc Kinh muốn gom quyền vào trung ương để giải quyết bài toán xã hội cho dân khỏi nổi loạn, nhưng ngay tại trung ương, có khi đảng viên cán bộ nhà nước lại lấy tiền hưu của dân đi đánh bạc làm người già sẽ mất cái vốn hưu bổng tích lũy trong cả đời lao động. Vì thế mà một vụ khủng hoảng quỹ hưu bổng rất dễ xảy ra nếu xứ này không cải tổ cả hệ thống chính trị khi chuẩn bị Đại hội 18. Và cải tổ chính trị là đề mục hiện đang gây tranh luận còn gay gắt hơn mà cũng không thể có giải pháp.
RFI: Ban Việt ngữ đài RFI xin cảm ơn chuyên gia Nguyễn Xuân Nghĩa tại Hoa Kỳ về cuộc phỏng vấn này.-Theo:- Trung Quốc trước nguy cơ khủng hoảng quỹ hưu bổng – (RFI).
- - Việt Nam đang xúc tiến đưa lao động trở lại Libya (TTXVN).
- Vụ lao động bị mất liên lạc với gia đình 27 tháng: Đã tìm thấy chị Nguyễn Thị Toại (LĐ). – Chấn chỉnh tình trạng lao động bỏ trốn tại Đài Loan (TT).
- Tàu cá cháy ở Uruguay có 26 người Việt (TN). – Tìm thấy thi hài hai ngư phủ Việt Nam trên tàu Hàn Quốc bị nạn – (RFI).
Đài Tiếng Nói Việt Nam
(VOV) - Tại buổi gặp gỡ, nhiều chương trình an sinh cho phụ nữ nghèo đã được lãnh đạo thành phố thông qua. Ngày 6/3, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng, ông Nguyễn Bá Thanh lại có buổi nói chuyện với gần 6.000 phụ nữ và các tổ trưởng dân phố trên địa bàn nhân ...
Đà Nẵng sẽ có “Quỹ dự trữ chiến lược” cho phụ nữVTC
Nơi người phụ nữ gửi gắm niềm tinNhân Dân
- Tàu cá cháy ở Uruguay có 26 người Việt (TN). – Tìm thấy thi hài hai ngư phủ Việt Nam trên tàu Hàn Quốc bị nạn – (RFI).
-Bị lừa sang Trung Quốc lao động khổ saiSáng 6-3, Công an xã Thanh Phước, huyện Gò Dầu (Tây Ninh) vẫn tiếp tục thu thập thông tin từ 9 nạn nhân bị bóc lột sức lao động thậm tệ ở Trung Quốc, vừa được gia đình đóng tiền chuộc về.
-- Cơ hội trở lại Hàn Quốc cho lao động Việt Nam (SGGP).- Thất nghiệp “ảo” (NLĐ).- Cách tính lương tối thiểu còn nhiều bất cập (VOV). - Giảm cán bộ công chức: Đâu có dễ (DV).- Trợ cấp thất nghiệp: Khó bảo đảm chi đúng đối tượng (TT). -- Trả lương theo chất lượng (VNN). – Phỏng vấn Tiến sĩ, Võ Tấn Long Càng làm nhiều vị trí, càng có nhiều cơ hội phát triển (TVN/DNSGCT).Làm việc tại Hàn Quốc: 4 năm, gửi về 1 tỷ đồngTP - Thu nhập trung bình là 1.200 USD, có tháng lên đến hơn 2.000 USD. Sau khi trừ chi phí, rất nhiều lao động làm việc ở Hàn Quốc về nước đúng hạn đã gửi về cho gia đình 40.000 - 50.000 USD.
-Dân Tàu bỏ qua Tây: Successful Chinese Emigrating to West in Droves (Spiegel 24-2-12)Công nhân xanh mặt với giá cả tăng (VEF.VN) - Bắt đầu từ tháng 3/2012, giá nhiều mặt hàng thiết yếu tiếp tục điều chỉnh theo hướng tăng khiến đời sống người dân thêm vất vả.
-Dân Tàu bỏ qua Tây: Successful Chinese Emigrating to West in Droves (Spiegel 24-2-12)Công nhân xanh mặt với giá cả tăng (VEF.VN) - Bắt đầu từ tháng 3/2012, giá nhiều mặt hàng thiết yếu tiếp tục điều chỉnh theo hướng tăng khiến đời sống người dân thêm vất vả.
“Địa ngục” ở Trung Quốc TN -Tình trạng cưỡng bức, hành hạ dã man ở các cơ sở sử dụng lao động trái phép đang trở thành vấn đề nhức nhối tại Trung Quốc.
Đài Tiếng Nói Việt Nam
(VOV) - Tại buổi gặp gỡ, nhiều chương trình an sinh cho phụ nữ nghèo đã được lãnh đạo thành phố thông qua. Ngày 6/3, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng, ông Nguyễn Bá Thanh lại có buổi nói chuyện với gần 6.000 phụ nữ và các tổ trưởng dân phố trên địa bàn nhân ...
Đà Nẵng sẽ có “Quỹ dự trữ chiến lược” cho phụ nữVTC
Nơi người phụ nữ gửi gắm niềm tinNhân Dân
Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Bá Thanh: Phụ nữ nghèo đơn thân ...Sài gòn Giải Phóng
- Đà Nẵng sẽ có “Quỹ dự trữ chiến lược” cho phụ nữ (VTC). - Đà Nẵng dành 80 tỉ đồng giúp phụ nữ thoát nghèo (NLĐ).
- Khi Đà Nẵng bị “tuýt còi” vi hiến (DT).- - Làm rõ yếu kém trong sử dụng vốn tại Tập đoàn Sông Đà (DT).- Mượn tiền mở ‘tín dụng đen’, bí thư xã bị cách chức (VTC).
-----