Tuần này luẩn quẩn xung quanh chuyện về trí thức Việt, nói hay không dám nói, hèn hay không hèn ....
Lại còn chuyện phản biện của trí thức, không được đưa công khai và phải gửi lên trên ...
Ngẫm đi ngẫm lại thì lại đến chuyện đối thoại với các đức ông chồng bạo hành ....và cái văn hóa
'xấu chàng hổ ai', "đóng cửa bảo nhau", "vạch áo cho người xem lưng"....
Vậy thì có phải là cái văn hóa Á châu nó trói buộc con người, trói buộc tri thức ....hay cụ thể hơn là cái đạo Khổng, nó đòi hỏi lòng trung một cách mê muội .... Các bà vợ bị đánh thâm tím mặt mày vẫn cứ phải leo lẻo 'em bị ngã cầu thang'.. hay vấp đâu đó... Hay giới trí thức có bị lên bờ xuống ruộng còn lẩm bẩm liệu có được rên ....
Cái văn hóa Á châu dường như có sức mê hoặc.. khái niệm dân chủ của phương Tây bước vào lại dường như mờ ảo và lại mang tính Á đông ... nhiều khi lại chỉ phô bày những khía cạnh tệ hại... Đâu xa Thái Lan và Malaysia đã khiến cho người ta nghi ngại ....
Liệu có phải văn hóa Đông phương huyền bí có nhiều ngóc ngách trói buộc con người.... Từ chuyện Tấm Cám xa xưa... mẹ Cám đã có cách hành Tấm khi trộn đậu lạc bắt nhặt.... và cuối cùng cách cứu thoát là trông chờ vào ông Bụt trên cao... đến chuyện đời thường trong gia đình, các đức ông chồng tìm cách vin vào những giá trị phong kiến đàn áp các bà vợ (có chuyện cười rằng hai vợ chồng trẻ ... anh chồng phải đi xa trong vài năm và thế là nhất quyết cô vợ trẻ phải có bầu để trong thời gian đó sinh con.. khỏi 'nhàn cư vi bất thiện' ... ) ... và bây giờ khi muốn phản biện thì cần phải thẽ thọt sao cho đúng người đúng chỗ .. cấm nói 'đức vua cởi truồng' nha ....
phải nín không thì cũng phải đào lỗ nói xuống rùi lấp đi nha ....
--------------
bài liên quan Trịnh Hữu Tuệ - Cao hơn một mét
Trong bài mới đây của mình, Dương Danh Huy nói anh “không tin rằng tất cả các trí thức Việt Nam đều không cần nói về tự do.” Diễn đạt ngắn gọn hơn, ý của anh là một số trí thức Việt Nam cần nói về tự do. Tôi đồng ý với anh ở điểm này. “Tự do” là một khái niệm quen thuộc, nhưng không phải vì thế mà nó dễ hiểu. Bằng chứng là nhiều trí thức vẫn sống như nô lệ, mặc dù về mặt pháp lý, họ là những công dân tự do. Một nô lệ không bao giờ dám phê bình chủ mình một cách công khai, mặc dù hắn có thể chửi ông ta như hát hay khi ngồi cùng bạn bè. Hắn luôn để ý đến tâm trạng của chủ để biết lúc nào nên nói, lúc nào nên im. Hắn khoái chí khi “chọc khéo” được chủ bằng câu này, câu kia. Có những trí thức coi cách sống này là khôn ngoan, thức thời. Họ hùng hồn phê phán chính quyền trên bàn rượu nhưng câm như hến khi ra trước công luận. Họ luôn tính toán xem lúc nào nên nói gì, và phải nói thế nào để “có người nghe,” để “không bị tường lửa.” Họ thỏa mãn với những comments tủn mủn kiểu hàng nước, đặt bên cạnh những mẩu tin lấy từ CAND. Những trí thức này nhìn Martin Luther King bằng con mắt ái ngại và nhìn Condoleeza Rice bằng con mắt thèm thuồng. Họ mải mê cân nhắc các “điều kiện thực tế” mà quên đi nhiệm vụ căn bản nhất của mình: nói sự thật.
Có người nói tôi quá đề cao giới trí thức khi tôi bảo họ có nhiệm vụ nói sự thật. Tôi không nghĩ vậy. Tôi không nghĩ nhiệm vụ này làm ai cao quý hơn ai. Nó là nhiệm vụ của tất cả mọi người. Tôi nhấn mạnh tầng lớp trí thức chỉ vì tôi nghĩ quá trình đào tạo, môi trường làm việc và quan hệ xã hội của họ mang lại những thuận lợi rõ ràng khi họ muốn nói sự thật. Đối với những người lao động chân tay, có internet để đọc đã là cả một vấn đề, nói gì đến chuyện viết một bài báo. Nhân đây cũng xin lưu ý rằng khi những người lao động chân tay bị kết tội im lặng, chẳng trí thức nào đứng ra bảo vệ họ. Tôi vẫn nhớ vụ cô bé Nguyễn Thị Bình. Cô bé này phải làm không công cho một quán phở trong suốt 10 năm. Không những thế, Bình còn bị hai vợ chồng chủ quán thường xuyên đánh đập dã man. Những người sống xung quanh biết cả nhưng ai cũng làm ngơ, trừ một bà bán thịt bò. Lúc chuyện vỡ lở, hàng xóm của Bình bị công luận lên án kịch liệt. Họ bị gọi là “nhẫn tâm,” là “vô cảm,” mặc dù họ có nói là họ “sợ bị trả thù.” Lúc đó, chẳng giáo sư nào nhắc đến “quyền được im lặng về một số vấn đề” của họ. Chẳng phó giáo sư nào bảo họ “im lặng nhưng vẫn làm được những việc có ích.” Chúng ta khác gì những người hàng xóm kia khi chúng ta im lặng trước những hành vi mọi rợ không kém? Có bao nhiêu người trong số chúng ta dám hé răng nói nửa lời khi Điếu Cày không được phép dùng màn tránh muỗi, khi Trần Khải Thanh Thủy bị ném phân vào nhà etc? Có lẽ, chúng ta chỉ khác những người hàng xóm của em Bình ở khả năng biện minh cho sự im lặng của mình mà thôi. Phải, ta có thể tha hồ chửi rủa một bà bán quần áo hay một ông công an, nhưng khi ta động đến trí thức, ta sẽ được nhắc nhở rằng họ phải im lặng để “đạt được những mục đích cao hơn.” Ta sẽ bị coi là “simplistic, chưa có đủ cơ sở, và quá khắt khe,” sẽ bị gán cho một loạt những “fallacies” mà “người Việt hay mắc phải khi tranh luận.”
Một nô lệ vô học chỉ có thể hái bông. Một nô lệ biết đọc wiki có thể bắt nạt được một vài nô lệ khác. Một nô lệ có học như Condoleeza Rice có thể giết hại hàng trăm ngàn người. Nói đến đây, tôi lại nhớ đến một câu trong nhật ký của Victor Klemperer - một giáo sư gốc Do Thái sống trong nước Đức Quốc xã. Ông nói về các đồng nghiệp chấp nhận đi theo phục vụ chính quyền phát-xít như sau.[1]
“Nếu có ngày tình thế thay đổi và số phận những kẻ thua trận nằm trong tay tôi, tôi sẽ tha thứ đám dân thường. Thậm chí, tôi sẽ tha thứ một số lãnh đạo - họ có lẽ cũng chỉ là những kẻ thật lòng và không biết mình làm gì. Nhưng tôi sẽ treo cổ hết các trí thức, và tôi sẽ treo các giáo sư cao hơn những tên khác một mét; tôi sẽ để chúng trên cột đèn chừng nào vệ sinh còn cho phép.”
Sự phẫn nộ của Klemperer, theo tôi, là hoàn toàn chính đáng.
[1] Nguyên văn tiếng Đức là: “Wenn es einmal anders käme und das Schicksal der Besiegten läge in meiner Hand, so ließe ich das ganze Volk laufen und sogar etliche von den Führern, die es vielleicht doch ehrlich gemeint haben könnten und nicht wußten, was sie taten. Aber die Intellektuellen ließe ich alle aufhängen, und die Professoren einen Meter höher als die anderen; sie müßten an den Laternen hängen bleiben, solange es sich irgend mit der Hygiene vertrüge.” Tôi gặp câu này trong bài Resort to Fear của Noam Chomsky.
