 |
| Vụ án từng thu hút báo giới khoảng 10 năm về trước. Nguồn ảnh: Báo CAND |
Kỳ 1: Vụ án Minh Phụng - Epco
Vụ án này xảy ra từ những năm cuối thế kỷ 20, nhưng tình tiết và những câu chuyện về nó còn kéo dài tới tận những năm đầu thế kỷ này.
Chấn động qua hai thế kỷ
Hơn mười năm trước, vụ án Minh Phụng - Epco từng gây chấn động dư luận với hàng loạt đại gia và cán bộ ngành ngân hàng phải hầu tòa.
Cho đến nay, vụ án này vẫn tiếp tục giữ khá nhiều kỷ lục: về giá trị tài sản thi hành án, các bị cáo và doanh nghiệp thuộc hai công ty Minh Phụng - Epco phải bồi thường và thanh toán các khoản nợ với tổng số tiền gần 6.000 tỷ đồng và 32,6 triệu USD cho Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam, Ngân hàng Công thương Việt Nam, Ngân hàng Thương mại cổ phần xuất nhập khẩu Việt Nam, Sài Gòn Công thương Ngân hàng, Ngân hàng Thương mại cổ phần Đại Nam, Ngân hàng Thương mại cổ phần Gia Định.
Số tài sản phải xử lý để bảo đảm thi hành án với trên 390 danh mục, gồm 476 đơn vị tài sản là nhà xưởng, dây chuyền sản xuất, máy móc, văn phòng, nhà cửa… khối tài sản này tại thời điểm xét xử được tòa xác định trị giá trên 2.232 tỷ đồng.
Tăng Minh Phụng (SN 1957) - nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Giám đốc công ty TNHH Minh Phụng và Phó Giám đốc công ty TNHH EPCO, bị bắt giam ngày 24/3/1997 về các hành vi lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản xã hội chủ nghĩa, cố ý làm trái gây hậu quả nghiêm trọng. Trong vụ án này còn có một số đồng phạm khác như Phạm Nhật Hồng - nguyên Phó giám đốc Ngân hàng Công thương chi nhánh TP HCM, Liên Khui Thìn (Giám đốc công ty Epco)...
Tháng 8/2001, TAND TP HCM tuyên phạt Tăng Minh Phụng và Phạm Nhật Hồng mức án tử hình về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Cả Phụng và Hồng đều không chống án mà chỉ xin Chủ tịch nước ân giảm tội. Tuy nhiên tháng 5/2003, Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam đã bác đơn xin ân xá của Tăng Minh Phụng.
Đến giữa tháng 6/2003, các cơ quan tố tụng TP HCM đề nghị cho hoãn thi hành án do cả hai liên quan đến một vụ án kinh tế khác, với số tiền trên 700 triệu đồng. Tuy nhiên, bản án tử hình vẫn được thi hành khi vụ án kinh tế kia chưa đưa ra xét xử.
Ngày 17/7/2003, Tăng Minh Phụng và Phạm Nhật Hồng bị hành quyết.
Chuyện bây giờ...
Ông Liên Khui Thìn ngày nay - Ảnh: Người Lao Động.
Riêng Liên Khui Thìn (nguyên Giám đốc Công ty Epco) và Nguyễn Tuấn Phúc (nguyên Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty Epco) vào thời gian kết thúc vụ án cũng bị tuyên án tử hình. Tuy nhiên sau đó, Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã có quyết định ân giảm án từ tử hình xuống tù chung thân cho hai bị án này.
Sau 12 năm thụ án ở trại giam, đầu năm 2008, do cải tạo tốt, góp nhiều công sức trong việc xây dựng môi trường trại giam và tích cực thi hành án dân sự nên Liên Khui Thìn được xét giảm án xuống còn 20 năm. Nhân dịp Quốc khánh 2/9/2009, ông Liên Khui Thìn đã được đặc xá.
Vụ án này đã khiến báo giới tốn không ít giấy mực. Và đến nay, thỉnh thoảng những câu chuyện và những cá nhân từng liên quan trong vụ án hơn mười năm trước vẫn được báo chí nhắc đến.
Thậm chí, sau khi vụ án xảy ra một thời gian dài, trong lúc ở tù, ông Liên Khui Thìn đã ủy quyền cho em trai Liên Khôi Dương, phát đơn khởi kiện đòi quyền thành viên tại Công ty Epco. Bên nguyên đơn đã khởi kiện yêu cầu được tái lập quyền thành viên sáng lập và buộc ông Nguyễn Lộc Ri (lúc này đảm nhiệm vai trò giám đốc EPCO) phải trao lại quyền quản lý điều hành và bàn giao toàn bộ tài liệu, chứng từ sổ sách liên quan đến Công ty Epco. Tuy nhiên, TAND TPHCM đã có Quyết định số 885/2007/QĐST-KDTM đình chỉ giải quyết vụ án dân sự này. Lý do, “người khởi kiện không có quyền khởi kiện” theo Luật Tố tụng dân sự.
Sau khi ra tù, ông Liên Khui Thìn lại tiếp tục khởi kiện đối với ông Nguyễn Lộc Ri để đòi lại quyền quản lý và điều hành Công ty TNHH kinh doanh XNK, chế biến Nông hải sản, Du lịch, Khách sạn quận 3 (Công ty Epco).
Đầu năm 2010, ông Thìn chắp bút những dòng đầu tiên của đề án thành lập quỹ hoàn lương. Tháng 7/2010, UBND TP HCM ra quyết định cấp giấy phép thành lập cho quỹ.
Vụ án này xảy ra từ những năm cuối thế kỷ 20, nhưng tình tiết và những câu chuyện về nó còn kéo dài tới tận những năm đầu thế kỷ này.
Chấn động qua hai thế kỷ
Hơn mười năm trước, vụ án Minh Phụng - Epco từng gây chấn động dư luận với hàng loạt đại gia và cán bộ ngành ngân hàng phải hầu tòa.
Cho đến nay, vụ án này vẫn tiếp tục giữ khá nhiều kỷ lục: về giá trị tài sản thi hành án, các bị cáo và doanh nghiệp thuộc hai công ty Minh Phụng - Epco phải bồi thường và thanh toán các khoản nợ với tổng số tiền gần 6.000 tỷ đồng và 32,6 triệu USD cho Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam, Ngân hàng Công thương Việt Nam, Ngân hàng Thương mại cổ phần xuất nhập khẩu Việt Nam, Sài Gòn Công thương Ngân hàng, Ngân hàng Thương mại cổ phần Đại Nam, Ngân hàng Thương mại cổ phần Gia Định.
Số tài sản phải xử lý để bảo đảm thi hành án với trên 390 danh mục, gồm 476 đơn vị tài sản là nhà xưởng, dây chuyền sản xuất, máy móc, văn phòng, nhà cửa… khối tài sản này tại thời điểm xét xử được tòa xác định trị giá trên 2.232 tỷ đồng.
Tăng Minh Phụng (SN 1957) - nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Giám đốc công ty TNHH Minh Phụng và Phó Giám đốc công ty TNHH EPCO, bị bắt giam ngày 24/3/1997 về các hành vi lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản xã hội chủ nghĩa, cố ý làm trái gây hậu quả nghiêm trọng. Trong vụ án này còn có một số đồng phạm khác như Phạm Nhật Hồng - nguyên Phó giám đốc Ngân hàng Công thương chi nhánh TP HCM, Liên Khui Thìn (Giám đốc công ty Epco)...
Tháng 8/2001, TAND TP HCM tuyên phạt Tăng Minh Phụng và Phạm Nhật Hồng mức án tử hình về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Cả Phụng và Hồng đều không chống án mà chỉ xin Chủ tịch nước ân giảm tội. Tuy nhiên tháng 5/2003, Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam đã bác đơn xin ân xá của Tăng Minh Phụng.
Đến giữa tháng 6/2003, các cơ quan tố tụng TP HCM đề nghị cho hoãn thi hành án do cả hai liên quan đến một vụ án kinh tế khác, với số tiền trên 700 triệu đồng. Tuy nhiên, bản án tử hình vẫn được thi hành khi vụ án kinh tế kia chưa đưa ra xét xử.
Ngày 17/7/2003, Tăng Minh Phụng và Phạm Nhật Hồng bị hành quyết.
Chuyện bây giờ...
Ông Liên Khui Thìn ngày nay - Ảnh: Người Lao Động.
Riêng Liên Khui Thìn (nguyên Giám đốc Công ty Epco) và Nguyễn Tuấn Phúc (nguyên Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty Epco) vào thời gian kết thúc vụ án cũng bị tuyên án tử hình. Tuy nhiên sau đó, Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã có quyết định ân giảm án từ tử hình xuống tù chung thân cho hai bị án này.
Sau 12 năm thụ án ở trại giam, đầu năm 2008, do cải tạo tốt, góp nhiều công sức trong việc xây dựng môi trường trại giam và tích cực thi hành án dân sự nên Liên Khui Thìn được xét giảm án xuống còn 20 năm. Nhân dịp Quốc khánh 2/9/2009, ông Liên Khui Thìn đã được đặc xá.
Vụ án này đã khiến báo giới tốn không ít giấy mực. Và đến nay, thỉnh thoảng những câu chuyện và những cá nhân từng liên quan trong vụ án hơn mười năm trước vẫn được báo chí nhắc đến.
Thậm chí, sau khi vụ án xảy ra một thời gian dài, trong lúc ở tù, ông Liên Khui Thìn đã ủy quyền cho em trai Liên Khôi Dương, phát đơn khởi kiện đòi quyền thành viên tại Công ty Epco. Bên nguyên đơn đã khởi kiện yêu cầu được tái lập quyền thành viên sáng lập và buộc ông Nguyễn Lộc Ri (lúc này đảm nhiệm vai trò giám đốc EPCO) phải trao lại quyền quản lý điều hành và bàn giao toàn bộ tài liệu, chứng từ sổ sách liên quan đến Công ty Epco. Tuy nhiên, TAND TPHCM đã có Quyết định số 885/2007/QĐST-KDTM đình chỉ giải quyết vụ án dân sự này. Lý do, “người khởi kiện không có quyền khởi kiện” theo Luật Tố tụng dân sự.
Sau khi ra tù, ông Liên Khui Thìn lại tiếp tục khởi kiện đối với ông Nguyễn Lộc Ri để đòi lại quyền quản lý và điều hành Công ty TNHH kinh doanh XNK, chế biến Nông hải sản, Du lịch, Khách sạn quận 3 (Công ty Epco).
Đầu năm 2010, ông Thìn chắp bút những dòng đầu tiên của đề án thành lập quỹ hoàn lương. Tháng 7/2010, UBND TP HCM ra quyết định cấp giấy phép thành lập cho quỹ.
Cảnh Kiên
