- Những thông tin về việc khai thác vàng trái phép tại xã Vân Hòa, huyện Ba Vì, Hà Nội đã và đang gây bức xúc trong người dân. Trong khi đó, đại diện chính quyền địa phương, người bảo có thấy dân đồn thổi, người nói chưa bao giờ… | TIN LIÊN QUAN |
|---|
"Việc khai thác vàng là có thật"
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Khắc Thành, giám đốc Vườn Quốc gia Ba Vì khẳng định: Sau khi báo chí đăng thông tin về việc khai thác vàng tại khu vực xây dựng hồ chứa nước Đồng Xô, thuộc xã Vân Hòa, chúng tôi đã đi kiểm tra hiện trường ngay trong sáng ngày 8/3. Tôi thấy việc khai thác vàng là có thật. Trực tiếp tôi đã đến và quan sát tại khu vực xây dựng hồ chứa nước Đồng Xô và thấy sự việc đang diễn ra.
Ông Thành cũng cho biết thêm: Rừng Quốc gia Ba Vì là khu vực có nhiều sa khoáng như đồng, vàng... Trong đó, vàng là nhiều nhất. Trước đây, khi ông vừa về công tác tại Vườn Quốc gia Ba Vì đã thấy hiện tượng người dân đổ xô vào rừng đào vàng, tạo ra những hố như bom phá.
Khi đó, vàng ở đây nhiều đến mức mà người dân chỉ cần bới đất lên là có thể tìm thấy. Trong đó, khu vực thuộc Dự án hồ chứa nước Đồng Xô cũng không là ngoại lệ. Công ty Cổ phần Xây dựng và Du lịch Bình Minh (viết tắt là Công ty Bình Minh) đã lợi dụng việc đắp đập chứa nước để tận thu vàng là sai với quy định của pháp luật. Tuy nhiên, việc khai thác vàng của công ty này ảnh hưởng đến Vườn Quốc gia Ba Vì hay không phải nhờ đến các nhà khoa học.
 |
| Máy xúc làm việc hối hả trong khu vực Vườn quốc gia Ba Vì |
Ông Thành Khẳng định: Trách nhiệm này không thuộc về Vườn Quốc gia Ba Vì, vì đã thanh lý hợp đồng với các hộ dân ở đây từ cuối năm 2010. Ông Thành giải thích: Khu vực thuộc Dự án xây dựng hồ chứa nước Đồng Xô hiện không thuộc sự quản lý của Vườn Quốc gia Ba Vì. Vì UBND tỉnh Hà Tây (cũ) đã ký quyết định số 539 ngày 28/03/2007 về việc thu hồi 297,5ha dưới đường ranh giới cốt 100 của Vườn Quốc gia Ba Vì giao cho UBND huyện Ba Vì quản lý (dự án hồ chứa nước Đồng Xô nằm dưới cốt 100) vì thế trách nhiệm này phải thuộc về UBND huyện Ba Vì.
Vườn Quốc gia Ba Vì chỉ có trách nhiệm đến khi thanh lý xong hợp đồng với các hộ dân nằm trong vùng dự án (tức cuối năm 2010, trùng với thời điểm mà Công ty Bình Minh tiến hành khai thác vàng - PV).
Chính quyền không biết?
Khi chúng tôi đến làm việc với chính quyền nơi đây chỉ nhận được những câu trả lời trái chiều giữa xã và UBND huyện Ba Vì. Tất cả đều bất ngờ trước thông tin Công ty Bình Minh lợi dụng việc xây dựng đập Đồng Xô để đãi vàng như đơn thư của người dân phản ánh.
Ông Nguyễn Phi Long, phó Bí thư thường trực Đảng Ủy xã Vân Hòa giải thích: Việc Công ty Bình Minh làm là tận dụng để lấy đá cuội, phục vụ việc xây dựng. Còn việc nguồn nước suối bị ô nhiễm là do các chất thải có từ trước bồi lắng, khi Công ty Bình Minh thi công công trình thì lượng "chất bồi lắng" này được xới lên và chảy ra suối. Tuy nhiên, trước câu hỏi về việc, tại sao lại có những dụng cụ dùng để đào đãi vàng xuất hiện trong khu vực dự án và lượng đất quặng được gom lại để đãi tiếp sau khi đã "lọc đá cuội", ông Long trả lời: Trình độ cán bộ xã chúng tôi có hạn nên chịu thôi!
Chính quyền không biết?
Khi chúng tôi đến làm việc với chính quyền nơi đây chỉ nhận được những câu trả lời trái chiều giữa xã và UBND huyện Ba Vì. Tất cả đều bất ngờ trước thông tin Công ty Bình Minh lợi dụng việc xây dựng đập Đồng Xô để đãi vàng như đơn thư của người dân phản ánh.
Ông Nguyễn Phi Long, phó Bí thư thường trực Đảng Ủy xã Vân Hòa giải thích: Việc Công ty Bình Minh làm là tận dụng để lấy đá cuội, phục vụ việc xây dựng. Còn việc nguồn nước suối bị ô nhiễm là do các chất thải có từ trước bồi lắng, khi Công ty Bình Minh thi công công trình thì lượng "chất bồi lắng" này được xới lên và chảy ra suối. Tuy nhiên, trước câu hỏi về việc, tại sao lại có những dụng cụ dùng để đào đãi vàng xuất hiện trong khu vực dự án và lượng đất quặng được gom lại để đãi tiếp sau khi đã "lọc đá cuội", ông Long trả lời: Trình độ cán bộ xã chúng tôi có hạn nên chịu thôi!
Theo ông Phùng Quang Hiệp, phó trưởng phòng Tài nguyên môi trường huyện Ba Vì: Những thông tin về việc Công ty Bình Minh đào đãi vàng mới chỉ nghe dân chúng đồn thổi cách đây khoảng một tháng. Chúng tôi đã thông báo cho xã để tiến hành xác minh, nhưng không thu được kết quả gì. Việc kiểm tra, xử phạt phải có sự phát hiện cụ thể thì mới tiến hành kiểm tra được. Ngoài ra, người dân đồn thổi về việc có vàng ở khu vực Đồng Xô và cả sườn đông, sườn tây của rừng Ba Vì là có cơ sở. Trước đây, chúng tôi đã đi thăm dò địa chất vào khu vực Đồng Xô cũng thấy có những hố khai thác vàng từ trước.
Trái ngược với ý kiến của ông Hiệp, ông Nguyễn Văn Hải, phó chủ tịch UBND huyện Ba Vì cho biết: "Việc khai thác vàng ở Đồng Xô đến bây giờ tôi mới nghe thấy. Đây là dự án đã được UBND thành phố phê duyệt (thực chất là UBND tỉnh Hà Tây cũ phê duyệt theo quyết định số 414/QĐ-UBND ngày 09/03/2007 - PV) để làm đập chứa nước phục vụ sản xuất nông nghiệp. Ông Hà khẳng định một lần nữa: "Phát ngôn chính thức của tôi là tôi chưa nghe thấy. Nếu các anh thấy có phát hiện vi phạm thì đình chỉ thi công công trình".
| Bà Trần Thị Tập, một người bán hàng tạp hóa phục vụ "phu vàng" của Công ty Bình Minh kể lại: Hễ hôm nào đãi vàng là biết ngay, vì công nhân thường về muộn, rồi vào quán bà để mua mấy thứ đồ lặt vặt. Có công nhân kể với bà rằng, ông chủ bưởng vàng có mặt trong hầu hết những hôm đào đãi vàng. Ông còn mặc mỗi cái quần đùi xuống máng để bốc vàng, thậm chí có hôm ông đã nhặt được cục vàng bằng cả nắm tay, còn vàng cám thì nhiều vô kể. Nhiều hôm nước suối chảy to, ông còn bắt công nhân làm đến tận đêm khuya, khiến nhiều người không chịu nổi mà bỏ việc. |
Lợi Dương
-Cấp dự án đắp đập trên mỏ vàng ở VQG Ba Vì?
- Làm thế nào để có thể "hợp thức hóa" được việc khai thác vàng, che mắt được các cơ quan chức năng. Qua tìm hiểu, KH&ĐS phát hiện những khu vực khai thác vàng đều nằm trong các dự án và như đơn thư phản ánh của người dân thì dự án chỉ là vỏ bọc cho việc khai thác trộm vàng. | TIN LIÊN QUAN |
|---|
Đào vàng trong dự án đắp đập
Theo phản ánh của người dân cũng như ghi nhận của KH&ĐS, địa điểm diễn ra việc đào bới, khai thác vàng nằm trong Dự án xây đắp đập Đồng Xô thuộc xã Vân Hòa, huyện Ba Vì, Hà Nội. Dự án này do một công ty có địa chỉ cũng ở ngay địa phương này làm chủ.
 |
| Cần làm rõ, đây là công trình xây dựng hay khai quặng! |
Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, dự án xây đắp đập chứa nước Đồng Xô có diện tích là 6,15km2. Công trình này có tổng mức đầu tư trên 19,3 tỷ đồng, do UBND tỉnh Hà Tây (cũ) phê duyệt theo quyết định số 414/QĐ-UBND ngày 09/03/2007 và giao cho UBND huyện Ba Vì làm chủ đầu tư.
Ngay sau khi UBND tỉnh Hà Tây (cũ) ký quyết định phê duyệt dự án, UBND huyện Ba Vì đã cho tổ chức đấu thầu và tiến hành đền bù, giải phóng mặt bằng nhằm tạo thuận lợi cho việc xây dựng công trình, đồng thời cho đấu thầu dự án. Kết quả là Công ty Cổ phần Xây dựng và Du lịch Bình Minh đã trúng thầu. Đến ngày 19/10/2010 thì tiến hành khởi công công trình.
Mục tiêu của việc xây dựng công trình hồ chứa nước Đồng Xô là nhằm cung cấp nước tưới cho 61ha đất canh tác, tạo nguồn cho hồ Đồng Xô tưới cho 120ha đất nông nghiệp của xã Vân Hòa, đồng thời cải tạo cảnh quan, giữ độ ẩm cho Vườn Quốc gia Ba Vì. Mục tiêu thì là vậy nhưng theo người dân địa phương, khi dự án này khởi động cũng là thời điểm khai thác vàng bắt đầu diễn ra. Việc khai thác này diễn ra trên quy mô suốt một dải từ khu vực lòng hồ chứa nước Đồng Xô cho đến tận chân một hồ chứa nước khác ở phía trên, là hồ Vai Xô.
Bản đồ các khu vực có vàng
Tất cả những công trình mà Công ty Cổ phần Xây dựng và Du lịch Bình Minh trúng thầu ở Ba Vì đều nằm trong khu vực được người dân cho là có nhiều vàng và công trình đập Đồng Xô cũng không là ngoại lệ. Theo người dân địa phương thì việc xây dựng công trình hồ chứa nước Đồng Xô có phần vô lý. Vì phía trên đập Đồng Xô hiện đang thi công đã có một đập chứa nước khác là Vai Xô. Ban đầu đập Vai Xô cũng hướng mục đích vào phục vụ sản xuất nông nghiệp của bà con nhân dân trong xã.
Sau đó, công trình này đã được UBND tỉnh Hà Tây (cũ) giao cho Tổ hợp du lịch Hương ổi và UBND xã Vân Hòa quản lý. Việc đóng, tháo nắp van hồ Vai Xô do tổ hợp du lịch Hương ổi thực hiện. Vì thế, người dân vẫn không có nước sản xuất nông nghiệp trong nhiều năm liền. Cho nên, nếu xây thêm hồ Đồng Xô ở phía dưới cũng phải phụ thuộc vào việc xả nước của đập Vai Xô, như vậy thì có cũng như không. Vậy đâu là mục đích chính của dự án đập Đồng Xô là câu hỏi của người dân.
Theo ghi nhận của chúng tôi thì chưa có bằng chứng nào về mối liên hệ nào giữa nhóm đào vàng với Công ty Cổ phần Xây dựng và Du lịch Bình Minh cũng như đập Đồng Xô. Nhưng theo đơn thư của người dân thì có mối liên hệ mật thiết.
Ông chủ của nhóm đào vàng được người dân xác nhận rằng đó chính là một "ông chủ" bưởng vàng danh tiếng ở đất Ba Vì. Ông này đã có thâm niên đào đãi trộm vàng ở khu vực Vườn Quốc gia Ba Vì từ rất nhiều năm nay. Vì thế, bản đồ các khu vực có vàng ông ta nắm như trong lòng bàn tay.
 |
Phương án đền bù "vàng"
Để thực hiện dự án đắp đập Đồng Xô thì cần phải giải tỏa một số hộ dân ra khỏi khu vực. Thế nhưng, nhiều gia đình thuộc diện giải tỏa của xã Vân Hòa lại cho rằng, do họ thấy có ý đồ khai thác vàng trong đó nên đã không chấp nhận giải tỏa và phương án đền bù do UBND huyện Ba Vì đưa ra. Chính vì chuyện này, nên nhiều hộ dân đã nhận được những phương án đền bù "vàng" rất "chịu chơi".
Anh Phùng Văn Kha ở xóm Xoan, xã Vân Hòa cho biết: Gia đình tôi đã ba lần nhận được bản dự thảo về phương án đền bù đất đai, nhưng mỗi lần là một giá tiền khác nhau. Bản dự thảo đầu tiên có giá đền bù là 1,7 tỷ đồng, nhưng chúng tôi không đồng ý. Sau đó vài tháng, gia đình tôi tiếp tục nhận được bản dự thảo thứ hai, với số tiền trên 2,1 tỷ đồng.
Lần gần đây nhất (2010) chúng tôi lại tiếp tục nhận được bản dự thảo thứ ba với số tiền đền bù đã tăng lên 2,3 tỷ đồng. Tất cả các dự thảo này đưa ra đều không ghi ngày, tháng, thậm chí là không có cả chữ ký nên không thể xác định được thời gian và ai ký. "Chúng tôi không muốn mảnh đất bao đời của cha ông để lại lại bị người khác sử dụng vào mục đích không chính đáng, đó là đào đãi vàng" - Anh Kha cho biết.
Quách Dương - Trần Hòa
