VIT - Cùng với sự tăng trưởng kinh tế Trung Quốc, những dự báo sai lầm về nền kinh tế nước này đang ngày càng gia tăng. Trên thực tế, Trung Quốc không hề dẫn dắt kinh tế thế giới thoát khỏi suy thoái, bước tiến tới nền kinh tế thị trường của nước này đã dừng lại. Do đó có lẽ Trung Quốc mãi mãi cũng sẽ không thể vượt qua Mỹ.
Đó là nhận định của ông Derek Scissors, nghiên cứu viên của Trung tâm nghiên cứu châu Á Heritage
Mặc dù chịu ảnh hưởng bởi khủng hoảng tài chính, nhưng kinh tế Trung Quốc vẫn tăng trưởng nhanh. Chính những dự báo sai lầm về kinh tế Trung Quốc càng làm xôn xao dư luận. Một phần là do số liệu kinh tế mà chính phủ Trung Quốc cung cấp không đáng tin cậy và trên mức độ nhất định đó cũng là hậu quả của sự phán đoán và giải thích sai lầm của người Mỹ. Những lời thổi phồng như “10 năm Trung Quốc” và “thế kỷ Trung Quốc” là một sự hiểu sai lớn, một số trong đó đã được chứng minh là sai lầm rõ ràng.
Chính sách tốt bắt nguồn từ thông tin tốt. Nếu Mỹ muốn phản ứng sáng suốt trước sự trỗi dậy của Trung Quốc, thì cần phải lý giải đúng tốc độ và tính chất thực tế của sự phát triển này. Thổi phồng thực lực Trung Quốc và quấn quýt với những vấn đề sai lầm sẽ khiến chính sách kinh tế và ngoại giao của Mỹ mắc sai lầm, không ăn khớp với chiến lược đối phó Trung Quốc.
Thực tế đã chứng minh, không những Trung Quốc không hề dẫn thế giới thoát khỏi suy thoái kinh tế, mà còn tạo khoảng cách về trình độ kinh tế với Mỹ, càng không phải là túi tiền to của Mỹ, việc Trung Quốc chưa trở thành nền kinh tế dựa vào tiêu dùng mang ý nghĩa thật sự. Trái lại, tăng trưởng kinh tế Trung Quốc hiện tại là cái giá phải trả cho sự tăng trưởng kinh tế toàn cầu, về cơ bản, nền kinh tế lâu dài của Mỹ mạnh mẽ hơn Trung Quốc, việc Trung Quốc mua trái phiếu không quan trọng gì, hiện Trung Quốc vẫn quá phụ thuộc vào đầu tư hơn bất kỳ lúc nào trước đây, quốc gia này cũng là nước phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính lớn nhất thế giới cho đến nay.
Đối với Trung Quốc, vị trí của Mỹ lớn mạnh hơn nhiều so với tưởng tượng. Tuy nhiên, nước này cũng đang đối diện với những thách thức về chính sách như kho khăn trong việc khuyên bảo Trung Quốc tiến hành cải cách kinh tế thật sự. Mỹ sẽ khó tránh được những mối họa ngầm thay đổi ở bề nổi, chẳng hạn như tỷ giá, càng khó thu được tiến triển trong việc hối thúc Trung Quốc thúc đẩy thật sự cho tăng trưởng kinh tế thế giới.
Sai lầm 1: Trung Quốc hiện đang là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu
Sự thật là: GDP Trung Quốc ảnh hưởng tới tăng trưởng của các nước khác trên thế giới
Tiêu chuẩn mà những người tin vào vị trí lãnh đạo của Trung Quốc áp dụng là tham khảo tình hình tăng trưởng GDP của mỗi một nước, rồi đem so sánh, sau đó xem nước nào chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tổng số lượng kinh tế toàn cầu. Nhưng điều này không phải là phương thức tác dụng thật sự của GDP.
Nếu một nước chi phối thành công các điều kiện thương mại, đồng thời thu về số tài sản cực lớn từ các đối tác của mình, GDP của nước đó sẽ tăng trưởng nhanh chóng, còn GDP của các đối tác sẽ thu hẹp hoặc tốc độ tăng trưởng rất chậm. Điều này cho thấy nước này đã lãnh đạo tăng trưởng kinh tế toàn cầu, nhưng trên thực tế nước này đút túi riêng trên cơ sở hy sinh các nước khác trên thế giới.
Nguyên nhân của sự hỗn loại này là việc GDP liên quan tới thương mại. Thặng dư thương mại giúp tăng GDP và thâm hụt thương mại làm giảm GDP. Trên thế giới, Trung Quốc sở hữu thặng dư thương mại lớn nhất, điều này đồng nghĩa, các nước khác trên thế giới đang có thâm hụt thương mại lớn với Trung Quốc.
Từ góc độ này cho thấy, Trung Quốc không hề phát huy bất kỳ vai trò gì trong tăng trưởng GDP toàn cầu. Thông qua thương mại, GDP của Trung Quốc tăng trưởng mạnh nhất, từ đó thu lợi lớn nhất từ các nước khác trên toàn cầu.
Sai lầm 2: Trung Quốc có thể vượt qua Mỹ trở thành nền kinh tế lớn nhất toàn cầu trong 10 năm tới.
Sự thật là: Trung Quốc có thể vĩnh viễn không thể vượt qua Mỹ
Một nhân tố trong dự đoán này là tỷ lệ tăng trưởng của Trung Quốc trong 30 năm qua, hai là tỷ lệ tăng trưởng kinh tế Mỹ trong 3 năm qua. Nhân tố thứ hai là quan trọng hơn cả: Nếu tỷ lệ tăng trưởng kinh tế Mỹ duy trì được ở mức của năm 2007 – 2009, xếp hạng GDP dường như không quan trọng. Mỹ cần phải nỗ lực hơn nữa để xác định chính sách quốc gia, cắt giảm mạnh thâm hụt ngân sách, ổn định lãi suất, phát triển thương mại, giảm cơ chế quản lý chính phủ, đặc biệt là thu thuế.
Nếu Mỹ áp dụng các biện pháp này, Trung Quốc cơ bản không thể vượt qua Mỹ, càng không thể có chuyện Trung Quốc vượt qua Mỹ trong 10 năm hay 15 năm tới. Lấy xu hướng của 30 năm trước để dự đoán 30 năm tới là một sai lầm cơ bản. Trung Quốc những năm 1949 – 1978 khác với Trung Quốc từ năm 2010 – 2040, do dó có đủ lý do tin rằng, từ năm 2010 – 2040 cũng sẽ không giống nhau.
Vấn đề quan trọng nhất và chắc chắn nhất là tình trạng dân số già đang đe dọa Trung Quốc. Đặc điểm của 30 năm qua là dân số gia tăng vô cùng có lợi cho tăng trưởng kinh tế Trung Quốc. Còn đặc điểm của 30 năm tới là điều kiện dân số không có lợi cho tăng trưởng kinh tế. Sự chuyển đổi cơ cấu dân số từ có lợi cho tăng trưởng đến bất lợi cho tăng trưởng sẽ bắt đầu vào giữa khoảng thời gian 10 năm, và sẽ tiếp tục vô thời hạn.
Năm 1985, số dân trong độ tuổi lao động từ 15 – 29 chiếm 47% tổng dân số. Nhưng đến năm 2030, họ sẽ chỉ còn chiếm 26%, dự đoán số người trên 65 tuổi sẽ đạt tới con số báo động 280 triệu người. Số nhân viên công tác quá ít, khó mà nuôi sống quá nhiều số người trong độ tuổi nghỉ hưu.
Nhật Bản - nhà thách thức kinh tế của Mỹ trước kia, đã từng gặp vấn đề tương tự. Trong 15 năm qua, kinh tế Nhật Bản cơ bản không tăng trưởng. Sau 15 năm tới, cơ cấu dân số Trung Quốc sẽ càng giống Nhật Bản hiện nay.
Việc Trung Quốc coi trọng nền công nghiệp cũng đã gây ra vấn đề ô nhiễm nghiêm trọng. Trung Quốc không muốn nghiên cứu những ảnh hưởng của ô nhiễm đối với tuổi thọ. Nhưng theo nhiều nguồn tin, ít nhất trong 10 qua, tình trạng dị tật bẩm sinh ngày càng nghiêm trọng, xảy ra ngay cả ở các tỉnh giàu có.
Mặc dù chịu ảnh hưởng bởi khủng hoảng tài chính, nhưng kinh tế Trung Quốc vẫn tăng trưởng nhanh. Chính những dự báo sai lầm về kinh tế Trung Quốc càng làm xôn xao dư luận. Một phần là do số liệu kinh tế mà chính phủ Trung Quốc cung cấp không đáng tin cậy và trên mức độ nhất định đó cũng là hậu quả của sự phán đoán và giải thích sai lầm của người Mỹ. Những lời thổi phồng như “10 năm Trung Quốc” và “thế kỷ Trung Quốc” là một sự hiểu sai lớn, một số trong đó đã được chứng minh là sai lầm rõ ràng.
Chính sách tốt bắt nguồn từ thông tin tốt. Nếu Mỹ muốn phản ứng sáng suốt trước sự trỗi dậy của Trung Quốc, thì cần phải lý giải đúng tốc độ và tính chất thực tế của sự phát triển này. Thổi phồng thực lực Trung Quốc và quấn quýt với những vấn đề sai lầm sẽ khiến chính sách kinh tế và ngoại giao của Mỹ mắc sai lầm, không ăn khớp với chiến lược đối phó Trung Quốc.
Thực tế đã chứng minh, không những Trung Quốc không hề dẫn thế giới thoát khỏi suy thoái kinh tế, mà còn tạo khoảng cách về trình độ kinh tế với Mỹ, càng không phải là túi tiền to của Mỹ, việc Trung Quốc chưa trở thành nền kinh tế dựa vào tiêu dùng mang ý nghĩa thật sự. Trái lại, tăng trưởng kinh tế Trung Quốc hiện tại là cái giá phải trả cho sự tăng trưởng kinh tế toàn cầu, về cơ bản, nền kinh tế lâu dài của Mỹ mạnh mẽ hơn Trung Quốc, việc Trung Quốc mua trái phiếu không quan trọng gì, hiện Trung Quốc vẫn quá phụ thuộc vào đầu tư hơn bất kỳ lúc nào trước đây, quốc gia này cũng là nước phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính lớn nhất thế giới cho đến nay.
Đối với Trung Quốc, vị trí của Mỹ lớn mạnh hơn nhiều so với tưởng tượng. Tuy nhiên, nước này cũng đang đối diện với những thách thức về chính sách như kho khăn trong việc khuyên bảo Trung Quốc tiến hành cải cách kinh tế thật sự. Mỹ sẽ khó tránh được những mối họa ngầm thay đổi ở bề nổi, chẳng hạn như tỷ giá, càng khó thu được tiến triển trong việc hối thúc Trung Quốc thúc đẩy thật sự cho tăng trưởng kinh tế thế giới.
Sai lầm 1: Trung Quốc hiện đang là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu
Sự thật là: GDP Trung Quốc ảnh hưởng tới tăng trưởng của các nước khác trên thế giới
Tiêu chuẩn mà những người tin vào vị trí lãnh đạo của Trung Quốc áp dụng là tham khảo tình hình tăng trưởng GDP của mỗi một nước, rồi đem so sánh, sau đó xem nước nào chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tổng số lượng kinh tế toàn cầu. Nhưng điều này không phải là phương thức tác dụng thật sự của GDP.
Nếu một nước chi phối thành công các điều kiện thương mại, đồng thời thu về số tài sản cực lớn từ các đối tác của mình, GDP của nước đó sẽ tăng trưởng nhanh chóng, còn GDP của các đối tác sẽ thu hẹp hoặc tốc độ tăng trưởng rất chậm. Điều này cho thấy nước này đã lãnh đạo tăng trưởng kinh tế toàn cầu, nhưng trên thực tế nước này đút túi riêng trên cơ sở hy sinh các nước khác trên thế giới.
Nguyên nhân của sự hỗn loại này là việc GDP liên quan tới thương mại. Thặng dư thương mại giúp tăng GDP và thâm hụt thương mại làm giảm GDP. Trên thế giới, Trung Quốc sở hữu thặng dư thương mại lớn nhất, điều này đồng nghĩa, các nước khác trên thế giới đang có thâm hụt thương mại lớn với Trung Quốc.
Từ góc độ này cho thấy, Trung Quốc không hề phát huy bất kỳ vai trò gì trong tăng trưởng GDP toàn cầu. Thông qua thương mại, GDP của Trung Quốc tăng trưởng mạnh nhất, từ đó thu lợi lớn nhất từ các nước khác trên toàn cầu.
Sai lầm 2: Trung Quốc có thể vượt qua Mỹ trở thành nền kinh tế lớn nhất toàn cầu trong 10 năm tới.
Sự thật là: Trung Quốc có thể vĩnh viễn không thể vượt qua Mỹ
Một nhân tố trong dự đoán này là tỷ lệ tăng trưởng của Trung Quốc trong 30 năm qua, hai là tỷ lệ tăng trưởng kinh tế Mỹ trong 3 năm qua. Nhân tố thứ hai là quan trọng hơn cả: Nếu tỷ lệ tăng trưởng kinh tế Mỹ duy trì được ở mức của năm 2007 – 2009, xếp hạng GDP dường như không quan trọng. Mỹ cần phải nỗ lực hơn nữa để xác định chính sách quốc gia, cắt giảm mạnh thâm hụt ngân sách, ổn định lãi suất, phát triển thương mại, giảm cơ chế quản lý chính phủ, đặc biệt là thu thuế.
Nếu Mỹ áp dụng các biện pháp này, Trung Quốc cơ bản không thể vượt qua Mỹ, càng không thể có chuyện Trung Quốc vượt qua Mỹ trong 10 năm hay 15 năm tới. Lấy xu hướng của 30 năm trước để dự đoán 30 năm tới là một sai lầm cơ bản. Trung Quốc những năm 1949 – 1978 khác với Trung Quốc từ năm 2010 – 2040, do dó có đủ lý do tin rằng, từ năm 2010 – 2040 cũng sẽ không giống nhau.
Vấn đề quan trọng nhất và chắc chắn nhất là tình trạng dân số già đang đe dọa Trung Quốc. Đặc điểm của 30 năm qua là dân số gia tăng vô cùng có lợi cho tăng trưởng kinh tế Trung Quốc. Còn đặc điểm của 30 năm tới là điều kiện dân số không có lợi cho tăng trưởng kinh tế. Sự chuyển đổi cơ cấu dân số từ có lợi cho tăng trưởng đến bất lợi cho tăng trưởng sẽ bắt đầu vào giữa khoảng thời gian 10 năm, và sẽ tiếp tục vô thời hạn.
Năm 1985, số dân trong độ tuổi lao động từ 15 – 29 chiếm 47% tổng dân số. Nhưng đến năm 2030, họ sẽ chỉ còn chiếm 26%, dự đoán số người trên 65 tuổi sẽ đạt tới con số báo động 280 triệu người. Số nhân viên công tác quá ít, khó mà nuôi sống quá nhiều số người trong độ tuổi nghỉ hưu.
Nhật Bản - nhà thách thức kinh tế của Mỹ trước kia, đã từng gặp vấn đề tương tự. Trong 15 năm qua, kinh tế Nhật Bản cơ bản không tăng trưởng. Sau 15 năm tới, cơ cấu dân số Trung Quốc sẽ càng giống Nhật Bản hiện nay.
Việc Trung Quốc coi trọng nền công nghiệp cũng đã gây ra vấn đề ô nhiễm nghiêm trọng. Trung Quốc không muốn nghiên cứu những ảnh hưởng của ô nhiễm đối với tuổi thọ. Nhưng theo nhiều nguồn tin, ít nhất trong 10 qua, tình trạng dị tật bẩm sinh ngày càng nghiêm trọng, xảy ra ngay cả ở các tỉnh giàu có.
Theo Yeeyan
