-Lục lại tài liệu chiến tranh Việt Nam Phần 36CWIHP (Cold War International History Project – Đề án Lịch sử Quốc tế về Chiến tranh Lạnh)
Ngọc Thu dịch
Thảo luận giữa Chu Ân Lai và Phạm Văn Đồng
19-09-1970
Mô tả: Chu Ân Lai yêu cầu Phạm Văn Đồng ngưng việc gửi sinh viên sang châu Âu, thay vào đó, chọn các giáo viên Trung Quốc đến dạy ở Việt Nam, ông ta cũng ca ngợi chính sách ngoại giao của Việt Nam thời gian gần đây.
Chu Ân Lai: Chúng tôi nghĩ, đào tạo sinh viên của các ông ở Việt Nam thì tốt hơn là gửi họ qua châu Âu vì lối sống khác nhau. Những thanh niên trẻ sẽ bị ảnh hưởng bởi những ý tưởng khác, sẽ gây khó khăn cho chúng ta khi họ trở về. Vì vậy, các ông không nên gửi họ ra nước ngoài. Chúng tôi có thể gửi giáo viên của chúng tôi đến Việt Nam để dạy cho họ.
…
Chu Ân Lai: Như chúng tôi quan sát, các ông có được kinh nghiệm từ cuộc đấu tranh ngoại giao. Chúng tôi đã đọc các báo cáo của đồng chí Huang Chen về cuộc gặp gỡ giữa ông ấy với đồng chí Nguyễn Thị Bình và đồng chí Bình đọc bài phát biểu. Chúng tôi thấy rằng đồng chí Nguyễn Thị Bình là rất sắc sảo. Chúng tôi cũng đã đọc báo cáo về cuộc họp giữa các đồng chí Huang Chen và Xuân Thủy về các liên hệ bí mật giữa Xuân Thủy và Kissinger. Trả lời cuối cùng của đồng chí Xuân Thủy rất tốt và hài hước. Sau đó tôi nói với các cán bộ ở Bộ Ngoại giao của chúng tôi rằng, đó là một việc làm tốt chỉ có thể có được từ thực tế ngoại giao.
Nguồn: Wilsoncenter.org
—-
Thảo luận giữa Vương Ấu Bình, Đại sứ Trung Quốc và Phạm Văn Đồng
20-09-1970
Mô tả: Vương Ấu Bình hỏi Phạm Văn Đồng về lập trường các điểm liên quan đến cuộc cách mạng tại Campuchia của Việt Nam.
Vương Ấu Bình: Thủ tướng Chu Ân Lai muốn biết càng sớm càng tốt, lập trường của Việt Nam về những điểm sau đây:
1. Bắc Việt sẽ công nhận Chính phủ của Lon Nol nếu họ tiếp tục đàm phán với cả miền Bắc và Nam Việt Nam?
2. Bắc Việt sẽ hỗ trợ Sihanouk hay Lon Nol nếu chiến tranh bùng nổ ở Campuchia?
3. Ngay bây giờ, dựa trên bối cảnh chung, [Việt Nam nghĩ thế nào nếu] Trung Quốc hỗ trợ Sihanouk?
Phạm Văn Đồng: Việt Nam không thể công nhận Lon Nol. Chúng tôi công nhận Sihanouk. Trung Quốc và Việt Nam xác định hỗ trợ Sihanouk và hỗ trợ cuộc đấu tranh của các lực lượng yêu nước chống lại Lon Nol. Vâng, chúng tôi hỗ trợ Sihanouk. Trung Quốc hỗ trợ ông ấy, nên Việt Nam cũng hỗ trợ ông ta. Tôi nghĩ rằng đến lúc thuyết phục Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa khác và những nước khác hỗ trợ Sihanouk, để cô lập và lên án Lon Nol [và] Sirik Matak.
Ghi chú: 1. Vương Ấu Bình: là đại sứ Trung Quốc ở Việt Nam từ tháng 6 năm 1969 đến tháng 8 năm 1974. Trước đó, từ đầu thập niên 1950 đến cuối thập niên 1960, từng là đại sứ Trung Quốc ở Romania, Na Uy, Campuchia, Cuba, và cuối thập niên 1970 làm Đại sứ Trung Quốc ở Malaysia và Liên Xô.
Nguồn: Wilsoncenter.org
