Tin cho hay nhiều công ty Việt Nam phải ngừng sản xuất chế biến hải sản vì thiếu nguyên liệu do thương nhân Trung Quốc 'vét hàng'.
Cùng lúc có tin Trung Quốc cử tàu Hải Tuần 31 ra các vùng biển tranh chấp ở Đông Nam Á.Báo Tuổi Trẻ dẫn nguồn từ một cuộc họp của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết "nhiều doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu hải sản của Việt Nam đang phải tạm ngưng sản xuất mặt hàng này hoặc hoạt động cầm chừng do không đủ nguyên liệu sản xuất".
"Nguyên nhân do các thương nhân Trung Quốc sang tận nơi mua hải sản mà ngư dân đánh bắt về."
Bà Nguyễn Thị Thu Sắc, Phó Chủ tịch VASEP, được báo này dẫn lời nói từ đầu năm đến nay đã có 147 doanh nghiệp ngưng chế biến và xuất khẩu hải sản để chuyển sang sản xuất các mặt hàng khác.
VASEP nói đang có tình trạng thương nhân Trung Quốc "tranh giành, đón mua" tại các cảng cá hoặc thậm chí ngay tận ngoài biển.
Một lý do khác khiến lượng hải sản đánh bắt được ít đi, là do Trung Quốc đang áp dụng lệnh cấm đánh bắt cho tới tận 01/08 tại các vùng biển mà Trung Quốc yêu sách chủ quyền, trong có nhiều vùng biển mà Việt Nam cũng nói là của mình.
Hàng năm Bắc Kinh đưa ra lệnh cấm đánh bắt, năm sau dài hơn năm trước, với mục đích được nói là để "bảo vệ nguồn hải sản".
Ngư dân Việt Nam thì than phiền rằng họ không dám ra khơi vì lo ngại rằng theo lệnh cấm này, nếu bị bắt họ sẽ bị kiểm ngư Trung Quốc tịch thu tài sản hoặc phạt vạ.
Nguồn hải sản cạn kiện
Bà Nguyễn Thị Thu Sắc cũng nói trên báo Tuổi Trẻ rằng "nhiều vùng đánh bắt đang có dấu hiệu cạn kiệt nguồn hải sản".Giới chức Việt Nam đang kêu gọi tạo điều kiện cho ngư dân ra đánh cá xa bờ.
Cựu Thứ trưởng Bộ Thủy sản Nguyễn Thị Hồng Minh, cũng trên Tuổi Trẻ, cho hay đánh bắt xa bờ chỉ đóng góp khoảng 20% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản hằng năm.
Thuyền cá của ngư dân Việt Nam phần nhiều còn rất thô sơ
Bảo đảm an toàn cho ngư dân là vấn đề đau đầu cho chính phủ, vì ngày càng nhiều thuyền cá của Việt Nam "gặp nạn" khi đánh bắt ở các vùng biển xa.
Hàng nghìn ngư dân bị nước ngoài bắt mỗi năm, khi hoạt động trong các vùng biển chồng lấn.
Hồi đầu tháng, thực trạng này đã được Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phùng Quang Thanh nhắc tới tại một diễn đàn an ninh tại Singapore.
Ông Thanh thừa nhận đã có một số vụ ngư dân Việt Nam vi phạm vùng biển của nước ngoài, "nhưng cũng có những vụ ngư dân nước ngoài vi phạm vùng biển của Việt Nam".
"Để xử lý, chúng ta cần ứng xử bằng luật pháp quốc tế, một cách láng giềng, hữu nghị và nhân đạo, không xâm phạm thân thể và vật chất của ngư dân."
Ông Phùng Quang Thanh cũng đề cập tới lệnh cấm đánh bắt hàng năm mà Trung Quốc đưa ra, rằng lệnh này Trung Quốc tuyên bố áp dụng cho cả những vùng biển của Việt Nam.
"Chúng tôi không đồng tình với việc này, và đã phản đối qua con đường ngoại giao. Các tuyên bố đưa ra cần thể theo luật pháp quốc tế."
Tin hôm 16/6 cho hay Trung Quốc cử tàu Hải Tuần 31 đi qua Biển Đông để đến Singapore trong bối cảnh căng thẳng vẫn còn cao trong vùng.
Phía Trung Quốc nói chiếc tàu hải giám thuộc loại lớn nhất của nước này, có cả bãi đỗ cho trực thăng, sẽ "tuần tra, giám sát các tuyến hàng hải trong biển Nam Hải".
Dự kiến tàu sẽ tới Singapore vào ngày 23/6, chỉ vài hôm trước khi Hoa Kỳ và Philippines dự kiến có cuộc tập trận CARAT, trước khi quay trở về Trung Quốc.
Báo chí nước ngoài theo dõi câu chuyện cho hay tàu Hải Tuần 31 sẽ đi ngang vùng Trường Sa đang bị nhiều bên tranh chấp.
-DN thủy sản phản ứng thương nhân Trung Quốc
TP - Tại Hội nghị toàn thể hội viên Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep) chiều 14-6 tại TP Hồ Chí Minh, các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản bày tỏ bức xúc trước hành động cạnh tranh thiếu công bằng từ thương nhân Trung Quốc.
Theo bà Nguyễn Thị Thu Sắc, Phó Chủ tịch VASEP, trên biển, một mặt ngư dân Việt Nam chịu tác động từ việc ngăn cản từ phía Trung Quốc nên đánh bắt khó khăn; mặt khác khi đi đánh bắt về, tàu cá Việt Nam thường bị thương nhân Trung Quốc tìm mọi cách buộc phải bán nguyên liệu ngay trên biển. Trong khi đó, trên bờ, thương nhân nước này lại tìm mọi cách tranh giành nguyên liệu với doanh nghiệp Việt Nam.
Theo các DN chế biến hải sản, khi mua nguyên liệu từ ngư dân, họ phải xuất hóa đơn và chịu thuế. Trong khi, phía thương nhân Trung Quốc mua trực tiếp từ ngư dân trên biển hay trong bờ đều không phải chịu bất cứ thuế nào, do đó chỉ cần nâng giá mua cao hơn một chút là họ có thể mua bao nhiêu tùy thích.
Thêm vào đó, việc mua bán qua đường tiểu ngạch được thanh toán chủ yếu bằng đồng Việt Nam hay Nhân Dân tệ và không thể thống kê được giá trị mua bán cụ thể.
Ông Phạm Xuân Nam - Công ty cổ phần Đại Thuận (Nha Trang) cho rằng, giá trị từ hình thức mua bán này rất lớn mà không thể đưa vào thống kê giá trị xuất khẩu của ngành. Nó còn làm mất cân đối cán cân thương mại, tăng tỷ lệ nhập siêu với Trung Quốc. Trong điều kiện nguyên liệu hải sản có dấu hiệu cạn kiệt, mùa đánh bắt gián đoạn như vậy dẫn đến tình trạng cạnh tranh nguyên liệu hải sản khốc liệt.
Ông Nguyễn Điểm, Giám đốc Công ty cổ phần Procimex (Đà Nẵng) cho biết, để cạnh tranh nguyên liệu, công ty này phải nâng giá cao hơn mức giá phía thương nhân Trung Quốc đưa ra nhưng vẫn không mua đủ nguyên liệu. Ông Phạm Xuân Nam cũng xác nhận điều này, đồng thời cho biết, lượng nguyên liệu mà công ty của ông thu mua được chỉ đáp ứng khoảng 30% công suất chế biến.
Bà Sắc cho rằng, khó khăn trong việc cạnh tranh nguyên liệu, cộng với chi phí đầu vào (xăng dầu, điện nước, lương lao động...) tăng nhanh khiến từ đầu năm 2011 đến nay có khoảng 147 DN quay lưng với hoạt động chế biến, xuất khẩu hải sản. Đó cũng là một nguyên nhân khiến từ đầu năm đến nay DN Việt Nam bị mất tới 14 thị trường cũ.
Theo bà Nguyễn Thị Thu Sắc, Indonesia đã thực hiện lệnh cấm xuất khẩu nguyên liệu hải sản trong nước, VN nên nghĩ tới phương án này để giữ nguồn nguyên liệu trong nước. Ông Nguyễn Điểm cho rằng, chính quyền các địa phương có vai trò quan trọng trong việc tác động tới ngư dân bán hải sản nguyên liệu, đồng thời ngành chức năng cần nghiên cứu chế tài áp thuế cho chính những ngư dân tham gia bán hàng cho thương lái nước ngoài. |
Minh Đăng
