Minh Anh
Báo Liberation hôm nay dành ba trang để bàn về vấn đề chính trị Trung Quốc. "Chín con rồng mới của Trung Hoa" là tựa bài viết giúp độc giả hiểu rõ hơn cơ chế hoạt động của Ban Thường Vụ Bộ Chính trị Đảng Cộng Sản Trung Quốc, cơ quan đầu não của bộ máy chính trị nước này.
Theo tác giả bài viết, Ban Thường vụ Bộ Chính Trị là cơ quan đầu não quan trọng của Đảng Cộng sản, do chín thành viên trong ban điều hành. Cơ quan này có vị trí cao hơn mọi thể chế chính trị nào, bao gồm cả pháp luật. Như là một Đấng Tối Cao vô hình, sức mạnh của cơ quan này hầu như hiện diện trên khắp mọi nơi : doanh nghiệp, khu phố, báo chí và Internet.
Tùy theo từng thời điểm mà chiếc găng tay quyền lực này sẽ cho thấy là bằng nhung hay bằng thép. Điều chủ yếu là không có gì có thể đe dọa được « vai trò lãnh đạo của Đảng ». Thậm chí, họ có thể quyết định hết mọi việc, từ chuyện kế hoạch hóa gia đình cho đến việc quyết định số phận các nhà ly khai. Đảng chỉ huy quân đội và điều khiển chính phủ, từ việc thành lập nội các đến việc bổ nhiệm các quan chức địa phương cũng như các đại sứ tại nước ngoài.
Lá bài chủ chốt của họ chính là nền kinh tế đang nở rộ kể từ sau khi chuyển mình sang nền kinh tế tư bản Nhà nước. Bàn tay của họ hiện diện trên toàn bộ khu vực công rộng lớn, họ điều khiển sao cho không một doanh nghiệp tư nhân nào từ một tầm cỡ nào đó không thể nào thịnh vượng nếu không có sự hỗ trợ của bộ phận này. Ông Richard McGregor, cựu thông tín viên của nhật báo Financial Times tại Bắc Kinh giải thích: « Hệ thống này vừa cứng rắn và vừa uyển chuyển. Cứng rắn vì Đảng chú trọng đến việc duy trì độc quyền quyền lực. Và uyển chuyển do đó là một hệ thống hành chính nằm trên mọi luật lệ ».
Sự khôn khéo tạo ra cơ hội thăng tiến
Liberation tự hỏi « Vậy những người đầy quyền lực này có tài năng gì ? ». Liberation đưa ra hai ví dụ điển hình là nhân vật số 1, ông Hồ Cẩm Đào và người kế vị ông vào năm 2012 là ông Tập Cận Bình. Theo Liberation, để có thể sống sót trong cuộc Cách Mạng Văn hóa, ông Tập Cận Bình đã không ngần ngại từ bỏ cha mình là ông Tập Trọng Huấn bị thất sủng, bị tra tấn và bỏ tù, để được gia nhập Đảng Cộng Sản.
Còn ông Hồ Cẩm Đào, đã phải cố gắng thể hiện lòng trung thành của mình với Đảng, giấu diếm nguồn gốc thương nhân của gia đình, và nhờ sự giúp đỡ của bố vợ là ông Đặng Tiểu Bình mà ông này có thể vô được Ban Thường vụ Bộ Chính trị. Từ đó, Liberation nhận xét, trong một đất nước không có bầu cử, thì cần phải có các mối quan hệ.
Điều hành trên sự thỏa thuận
Để điều hành cơ chế này, Liberation trích dẫn một công bố của Wikileak dựa theo một nguồn tin từ Trung Quốc, « giống như một Hội đồng Quản trị doanh nghiệp, mỗi thành viên đều có quyền phủ quyết. Do đó, Ban Thường vụ sẽ quyết định theo thỏa thuận chung ». Họ sẽ cùng nhau chia sẻ chiếc bánh gâteau kinh tế. Nghĩa là, mỗi người trong họ sẽ được kết hợp với « một nhóm quyền lợi ».
Tham nhũng và mối hiểm nguy
Ngoài ra, con cháu của các vị này cũng sẽ được hưởng phần từ chiếc bánh đó. Liberation cho biết, ngoài việc hầu hết con cái của những vị này đều được gửi đi học ở các trường đại học danh tiếng của Mỹ hay Anh quốc, họ còn nắm giữ các chức vụ quan trọng trong các doanh nghiệp lớn của chính phủ. Ví dụ, con trai của ông Ôn Gia Bảo hiện đang quản lý Quỹ đầu tư, New Horizon Capital, trị giá nhiều tỷ đô-la. Hay con trai của cựu Tổng Bí thư Đảng Cộng Sản Giang Trạch Dân là Tổng Giám đốc của Tập đoàn Đầu tư Chính phủ Shanghai Alliance Investment.
Điều hiển nhiên là tham nhũng cũng không thể nào vắng bóng. Dù có nhiều lời tố cáo tham nhũng, nhưng Ban Thường vụ vẫn không hé một lời nào. Đảng Cộng Sản Trung Quốc cũng nhìn nhận rằng « tham nhũng là mối nguy hiểm lớnn nhất ». Một báo cáo gần đây của Ngân hàng Trung ương cho biết, từ năm 1995 cho đến nay, hơn 18.000 quan chức Trung Quốc tha hóa, đều là đảng viên, đã bỏ trốn ra nước ngoài với hơn 95 tỷ euros. Cuối cùng Liberation đưa ra lời kết luận của ông McGregor : « Tham nhũng đã trở thành một loại thuế về các giao dịch để phân chia các khoản hối lộ thông qua thành phần lãnh đạo. Nó đã biến thành keo để giữ chế độ này ».
