Tài tử Đơn Dương bị ép rời khỏi Việt Nam như thế nào?

-Tài tử Ðơn Dương qua đời, sau khi rút ống trợ thở

WESTMINTER (NV) - Sau một thời gian hôn mê sâu tại Alexander Regional Medical Center, miền Bắc California, tài tử Ðơn Dương qua đời lúc 3 giờ 6 phút chiều hôm nay, 8 tháng 12, 2011.

Tài tử Đơn Dương. (Hình: BBC)

“Với gia đình và bè bạn quây quần quanh giường bệnh, ông được rút khỏi máy trợ thở và chính thức qua đời lúc 3:06pm,” theo tin nhắn cho báo Người Việt của đạo diễn Timothy Linh Bùi, cháu ruột tài tử và cũng là người đạo diễn phim “Rồng Xanh"

Tài tử Ðơn Dương từng là một diễn viên hàng đầu của Việt Nam. Ông từng đoạt giải Nam diễn viên xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam cho phim “Canh Bạc.”

Tuy nhiên, do hai vai diễn ở Mỹ, Ðơn Dương bị chính quyền Việt Nam trù dập, bị chính các nhà làm điện ảnh, báo chí trong hệ thống của nhà nước mạt sát và trả thù, cho tới khi nhiều ngôi sao Hollywood thúc giục chính phủ Mỹ can thiệp và cuối cùng ông đến được Hoa Kỳ năm 2003.

Ðơn Dương là một trong những tài tử Việt Nam hiếm hoi có vai diễn chính trong phim Hollywood. Lần đầu tiên ông xuất hiện trong một phim Mỹ là trong “Ba Mùa” (Three Seasons) của đạo diễn Tony Bùi, cháu ruột ông, trong đó ông đóng vai một người phu xích lô ở Sài Gòn.

Nhưng cuốn phim đưa ông đến với Hollywood là “We Were Soldiers,” vai chính do Mel Gibson thủ diễn. Bối cảnh phim là trận Ia Drang, trong đó một đội quân Mỹ 365 người bị một sư đoàn Bắc Việt bao vây và cả hai bên đều chiến đấu dũng cảm. Cuốn phim chuyển qua chuyển lại giữa cái nhìn của bên Mỹ và cái nhìn của bên Bắc Việt. Mel Gibson đóng vai trung tá chỉ huy phía Mỹ. Ðơn Dương đóng vai trung tá (sau này là tướng) Nguyễn Hữu An, người chỉ huy bên Bắc Việt.

Sau đó, Ðơn Dương tiếp tục đóng phim với hai tài tử lớn của Mỹ là phim “Rồng Xanh” (Green Dragon) do Timothy Linh Bùi, anh của Tony Bùi, đạo diễn.

Trong Green Dragon, Ðơn Dương đóng vai một người cậu đưa gia đình đi di tản sau 30 tháng 4. Họ tới được trại tỵ nạn trong Camp Pendleton. Patrick Swayze đóng vai viên sĩ quan phụ trách người tỵ nạn, còn Forest Whitaker đóng vai một anh lính đầu bếp, anh dùng tranh vẽ của mình để làm quen với một em bé tỵ nạn và qua em bé học thêm về văn hóa Việt Nam. (HNV)

-Điểm lại sự nghiệp điện ảnh Đơn Dương -

Đơn Dương đã rời VN thế nào? - (BBC) -Vũ Quý Hạo Nhiên điểm lại hồ sơ Wikileaks về chuyện diễn viên Đơn Dương, người vừa qua đời, sang Hoa Kỳ tỵ nạn năm 2003.

-Tài tử Đơn Dương bị ép rời khỏi Việt Nam như thế nào? Lời Tòa Soạn: Nhân sự kiện tài tử Đơn Dương đang trong tình trạng hôn mê sâu, sau khi được đưa vào bệnh viện cấp cứu tại Alexander Regional Medical Center, miền Bắc California, vào tối khuya Thứ Ba, 6 tháng 12 (giờ California), Người Việt Online cho đăng bài viết trích từ các công điện của Ngoại Giao Mỹ, được tiết lộ mới đây qua Wikileaks, về việc Đơn Dương đã bị ép rời khỏi quê hương như thế nào vào năm 2003, sau khi đóng hai bộ phim ' We Were Soldiers' và  'Green Dragon'. Bài viết đã được đăng trong cuốn 'Bí Mật Việt Nam Qua Hồ Sơ Wikileaks' do báo Người Việt xuất bản giữa tháng 11 vừa qua.

Vũ Quí Hạo Nhiên/Người Việt

[ 2002-2003 ] - Hồi đầu thế kỷ, nhân dịp 25 năm chiến tranh Việt Nam chấm dứt, Hollywood sản xuất nhiều cuốn phim về đề tài này. Ngoài phim về chiến tranh, còn có phim về nước Việt Nam, và một số phim về người Việt Nam tại Mỹ.

Một trong những cuốn phim về chiến tranh làm ra vào thời đó, là phim We Were Soldiers, làm năm 2002 với Mel Gibson trong vai chính. Ngay trong cuối tuần đầu tiên khởi chiếu, cuốn phim đã thu về hơn $20 triệu tiền vé. Chuyện của phim này là trận Ia Drang.

Một cuốn phim về người Việt Nam di tản năm 1975, là cuốn Green Dragon, do Timothy Linh Bùi đạo diễn, một cuốn phim độc lập, sản xuất không qua các studio lớn, nhưng cũng kéo được sự tham gia của hai diễn viên lớn là Patrick Swayze (phim Ghost) và Forest Whitaker (giải Oscar 2007).

Tài tử Đơn Dương trong phim We Were Soldiers, đóng vai viên trung tá chỉ huy quân đội Bắc Việt trong trận Ia Drang.

Một diễn viên Việt Nam xuất hiện trong cả hai phim đó, là Đơn Dương. Trong We Were Soldiers, một đội quân Mỹ 365 người bị một sư đoàn Bắc Việt bao vây và cả hai bên đều chiến đấu dũng cảm. Cuốn phim chuyển qua chuyển lại giữa cái nhìn của bên Mỹ và cái nhìn của bên Bắc Việt. Mel Gibson đóng vai trung tá chỉ huy phía Mỹ. Đơn Dương đóng vai Trung tá (sau này là tướng) Nguyễn Hữu An, người chỉ huy bên Bắc Việt.

Trong Green Dragon, Đơn Dương đóng vai một ông bố đưa gia đình đi di tản sau 30 tháng 4. Họ tới được trại tỵ nạn trong Camp Pendleton. Patrick Swayze đóng vai viên sĩ quan phụ trách người tỵ nạn, còn Forest Whitaker đóng vai một anh lính đầu bếp, anh dùng tranh vẽ của mình để làm quen với một em bé tỵ nạn và qua em bé học thêm về văn hóa Việt Nam. Trong phim, có một đoạn Đơn Dương cầm ghi ta hát bài "Sài Gòn niềm nhớ không tên" của nhà văn Nguyễn Đình Toàn: "Sài Gòn ơi, ta nhớ người như người đã mất tên, như dòng sông nước quẩn quanh buồn."

Niềm vui với hai cuốn phim Hollywood chưa trọn, khi Đơn Dương về tới Việt Nam thì bị hạch sách quấy nhiễu.

Báo chí thời đó chạy nhiều bài viết tố cáo Đơn Dương bằng những lời lẽ rất nặng - loại lời lẽ mà có thể khiến Đơn Dương bị tù, bị kết án tử hình - những chữ như "phản động," "phản bội," "bán nước." Cả các con Đơn Dương cũng bị đấu tố, và quán nhậu nơi Đơn Dương mở chung với gia đình bị đập phá.

Phim "Mê thảo thời vang bóng," chỉ vì có Đơn Dương đóng trong đó, cũng gặp khó khăn khi muốn được chiếu ở các đại hội điện ảnh, liên hoan phim ở ngoại quốc.

Những điều này khiến Hollywood để ý. Giới đạo diễn, diễn viên, các nhà báo chuyên đề Hollywood, xưa nay vốn ít quan tâm đến chính trị ở nơi xa xôi, hoặc có cảm tình với nước Việt Nam sau chiến tranh, bỗng nhìn thấy một sự thật khác ở đất nước đó.

Một thỉnh nguyện thư, mang những chữ ký nổi tiếng của giới điện ảnh Mỹ, được chuyền tay nhau kêu gọi Việt Nam ngưng áp bức gia đình Đơn Dương.

Đồng thời, họ liên lạc với các chính trị gia Mỹ, yêu cầu chính phủ Mỹ can thiệp.

Trong số tài liệu Wikileaks lộ ra, tên tuổi Đơn Dương xuất hiện nhiều lần. Một trong những lần sớm nhất là công điện đề ngày 1 tháng 10, 2002, mang tựa đề "Cuộc họp với Trợ lý Bộ trưởng Hùng."

Mục đích của cuộc họp giữa ông Nguyễn Đức Hùng (sau này là đại sứ ở Singapore và ở Canada) là chuẩn bị cho hội nghị APEC, nơi Thủ tướng Phan Văn Khải sẽ gặp Tổng thống George W. Bush. Tuy nhiên, ông Hùng đã phải nghe Đại sứ Ray Burghardt nêu vấn đề Đơn Dương.

Ông Burghardt nói "báo chí quốc tế cũng như rất nhiều thư từ các nhân vật điện ảnh Hollywood" cho rằng Đơn Dương bị tịch thu hộ chiếu và bị dọa sẽ còn bị phạt nặng hơn nữa. Rồi ông yêu cầu ông Hùng hỏi bên văn hóa sự thật là thế nào.

Cũng khoảng cùng lúc đó, bên Mỹ chuẩn bị sắp xếp để Đơn Dương có thể đi định cư được nếu muốn. Một công điện 2 ngày sau, đề ngày 3 tháng 10, là công điện của tòa đại sứ tại Hà Nội xin Bộ Ngoại giao phê chuẩn hồ sơ tỵ nạn cho diễn viên Bùi Đơn Dương, vợ, và hai con. Công điện này cho biết trước đây bà Suzie Bùi, chị của Đơn Dương và là mẹ của hai đạo diễn Timothy Linh Bùi (Green Dragon) và Tony Bùi (Ba Mùa), đã có làm giấy bảo lãnh rồi nhưng sau này không tiếp tục nữa nên hồ sơ đã đóng. Miêu tả tình hình của Đơn Dương, tòa đại sứ viết:

"Bùi bị đối diện với cả một phong trào lớn tiếng chống lại cá nhân ông, hầu hết vì vai đóng trong phim 'We Were Soldiers' của Mỹ nhưng cũng vì các vai trước đây trong hai phim quốc tế 'Three Seasons' và 'Green Dragon.' Ông bị tố cáo không chính thức vào tội 'phản bội tổ quốc,' một lời tố cáo đáng quan ngại tại Việt Nam, nơi mà hiến pháp bắt buộc mọi công dân 'bảo vệ thống nhất đất nước.'"

Bản công điện viết tiếp:

"Hộ chiếu của Bùi đã bị tịch thu, ông dường như đã bị cấm ra nước ngoài đóng phim vào tháng 11, và có những nỗ lục để cấm ông diễn - nghề kiếm sống duy nhất của ông - trong ít nhất 5 năm nữa."

Không chỉ dùng pháp luật áp chế, Đơn Dương còn bị sách nhiễu như trong một cuộc đấu tố:

"Ông bị quấy nhiễu mỗi tối với điện thoại của an ninh gọi tới, bị theo dõi mỗi khi ra khỏi nhà, và cho biết bạn bè và hàng xóm lo sợ tránh né. Ông bị công an thẩm vấn hôm 2 tháng 10 và tỏ vẻ lo sợ là sắp bị bắt giam, mặc dù lý do để bắt thì không ai nói rõ cho ông trừ những điều đã nói ở trên. Ông đã bị gọi là 'kẻ phản bội' trong báo chí của nhà nước và của đảng Cộng sản."

Nửa năm sau, Đơn Dương được xuất ngoại với vợ con. Cùng đi với gia đình ra Tân Sơn Nhất là nhân viên tòa tổng lãnh sự, và họ về kể lại trong công điện ngày 10 tháng 4, 2003, với tựa đề nặng nề: "Sách nhiễu tới phút chót."

Đó là sau khi Đơn Dương đã bị sách nhiễu, các con ông cũng bị làm khó dễ trong trường, và côn đồ tới phá nhà hàng của gia đình ông, bản công điện viết. Ông bị gọi lên công an phường, ông khất, rồi cuối cùng ra đi mà không lên gặp công an.

Khác với nhiều lần trước, lần này hải quan không cho nhân viên tòa tổng lãnh sự vào trong để tiễn người. Khi được hỏi tại sao thì mỗi người trả lời mỗi khác. Có người bảo nhân viên lãnh sự "chỉ được tiễn công dân nước họ." Có người bảo "khu vực hải quan không cho phép nhân viên lãnh sự vào" - trong khi thật ra thì "mới thứ Sáu tuần trước thì không có luật đó." Rồi khu vực công an cửa khẩu cũng được cho là không cho phép vào, và "một lần nữa, mới thứ Sáu tuần trước thì không như thế."

Một người quay phim, tự xưng là của Truyền hình Việt Nam, theo quay phim gia đình Đơn Dương rời nước, đi qua luôn chặng kiểm soát.

Đến chỗ khai hải quan, nhân viên tòa tổng lãnh sự bị chặn lại. Lý do này nọ được đưa ra. Nhân viên tổng lãnh sự quán bảo, mới thứ Sáu tuần trước chúng tôi không bị chặn, thì hải quan chỉ nhún vai lắc đầu bảo, luật trên thay đổi rồi.

Hai người cấp trên tới, nhưng thay vì giải quyết cho lãnh sự vào trong, một trong hai người bắt đầu khám xét hành lý gia đình Đơn Dương "một cách chậm chạp và ôi trời ơi kỹ càng làm sao," công điện viết. Một nhân viên lãnh sự Úc cũng tới và cũng không được cho vào trong.

Tuy không được vào, nhưng nhân viên lãnh sự cũng đứng nhìn và thấy gia đình bị đưa vào một phòng nhỏ, nơi có ít nhất 8 viên hải quan bu vào lục soát hành lý gồm 6 va li và 3 thùng. Họ lục từng món hàng. "Họ chụp nhiều tấm ảnh của đồ đạc, quần lót bị giơ lên soi ánh đèn."

Sau một giờ lục soát, hải quan cho phép gia đình gói đồ lại, lại chạy qua X-ray, rồi đẩy đi. Đơn Dương được đưa qua một quày khác, rồi bị bắt phải ký một xấp giấy tờ - "phải hứa hẹn cái gì thì chúng tôi không biết," công điện viết.

Hãng EVA đã phải giữ máy bay lại trong 15 phút để chờ gia đình Đơn Dương. "Qua cửa kính, nhân viên lãnh sự quan sát thấy gia đình đi qua được hành lang xuất phát, đi thẳng tới cầu qua máy bay. Người 'quay phim' tiếp tục quay cho tới phút chót, trong khi một đám đông nhân viên an ninh đứng đầy phòng đợi của người đi."

Chuyến bay cất cánh lúc 3:15, với gia đình Đơn Dương trên đó, bay qua California với bà Suzie Bùi, chị ông.

Ông đã, như công điện viết, bị chính quyền "xua đuổi ra khỏi quê hương mình."-Nguồn:Tài tử Đơn Dương bị ép rời khỏi Việt Nam như thế nào?

---

-
Diễn viên Đơn Dương qua đời ở tuổi 54-VnEx-

Sáng 7/12 (giờ Hà Nội), diễn viên Đơn Dương qua đời tại bang California (Mỹ) sau ca phẫu thuật tai biến. Trước khi mất đột ngột, anh đã lên kế hoạch về Việt Nam ăn Tết cùng gia đình, sau gần 9 năm xa quê.
> Đơn Dương bị kết tội chụp ảnh, thu băng sex tống tiền/ Đơn Dương tha phương nơi đất Mỹ

Đạo diễn Lê Cung Bắc, anh rể của Đơn Dương cho biết, em trai và con trai của nam diễn viên từ TP HCM sẽ bay sang California, Mỹ để lo việc hậu sự cho anh.

Diễn viên Đơn Dương qua đời ở tuổi 54 tại Mỹ.

Một ngày trước (6/12), diễn viên Đơn Dương bị tai biến nhẹ, nhưng anh vẫn sinh hoạt bình thường, chỉ thấy nhức đầu, tê tay, sau đó vào bệnh viện khám. Bác sĩ cho biết, anh bị tắc tĩnh mạch đưa máu lên não và nếu phẫu thuật sẽ khỏe lại. Chính vì thế, Đơn Dương đồng ý. Chiều cùng ngày, sau phẫu thuật, anh trò chuyện được chút ít rồi rơi vào tình trạng hôn mê sâu và phải gắn ống thở oxy. Đến sáng nay, nam diễn viên trút hơi thở cuối cùng.

Trước khi ngã bệnh và qua đời đột ngột, Đơn Dương đã lên kế hoạch về Việt Nam ăn Tết cùng gia đình. Năm ngoái, anh đã được cấp visa về nước trong thời hạn 5 năm và theo lời kể của gia đình, anh rất vui mừng khi nhận được visa.

"Đáng lẽ Đơn Dương đã về từ tháng 10 năm nay, nhưng định đến Tết để ở được lâu hơn. Trò chuyện với tôi, Dương cũng nói là muốn gặp lại bạn bè cũ như Nguyễn Chánh Tín, Đào Bá Sơn... để chơi cho vui vì lâu ngày quá không gặp", đạo diễn Lê Cung Bắc kể.

Gia đình Đơn Dương cho biết, sau khi hỏa táng, tro cốt của nam diễn viên này sẽ được mang về Việt Nam, bởi ước mơ cuối đời của anh là quay về quê hương. Từ khi sang Mỹ định cư vào năm 2003, Đơn Dương chưa một lần quay lại Việt Nam. Theo lời kể của đạo diễn Lê Cung Bắc, tại Mỹ, Đơn Dương cũng nhận được vài lời đề nghị đóng phim mà nếu nhận vai anh sẽ có nhiều tiền. Nhưng nam diễn viên cho rằng, những vai này dễ gây hiểu lầm vì tính cách phản diện, vì thế anh không nhận. Để có thu nhập sống ở Mỹ, anh cùng vài người bạn làm công việc kinh doanh địa ốc.

Đơn Dương (phải) trong phim "Mê Thảo thời vang bóng".

"Vợ tôi (Bùi Thị Giang, chị ruột của Đơn Dương) đã khóc rất nhiều khi biết tin. Đây là mất mát quá lớn và sâu sắc với gia đình", đạo diễn Lê Cung Bắc nói.

Diễn viên Đơn Dương (tên thật Bùi Đơn Dương) sinh ngày 27/8/1957 tại Đà Lạt. Năm 1982, bắt đầu bằng một vai nhỏ trong phim Pho tượng của đạo diễn Lê Dân, Đơn Dương được nhiều đạo diễn chú ý và sau đó anh xuất hiện khá nhiều trong các bộ phim khác.

Đến năm 1999, bộ phim Ba mùa mà anh tham gia nhận giải thưởng LHP Sundance. Từ đây, diễn viên này được một vài đạo diễn Hollywood để ý đến. Năm 2001, anh được mời vào vai thiếu tá An trong phim Chúng ta là những người lính cùng ngôi sao Hollywood Mel Gibson và một vai khác trong Rồng xanh. Hai bộ phim này có nội dung xuyên tạc lịch sử Việt Nam.

Đơn Dương từng để lại dấu ấn trong nền điện ảnh Việt Nam với các bộ phim: Mê Thảo thời vang bóng (đạo diễn Việt Linh), Đời cát (đạo diễn Nguyễn Thanh Vân), Canh bạc, Ngõ đàn bà, Dấu ấn của quỷ, Lời thề...

Đơn Dương và Hồng Ánh trong "Đời cát".

Từ năm 2003, Đơn Dương định cư tại Mỹ. Năm 2009, theo tờ Calitoday, diễn viên Đơn Dương bị một tòa án ở Fairfax (Virginia) kết án có tội trong vụ cô Trần Thị Phương Liên kiện anh "lén chụp hình ảnh khỏa thân và thu băng audio sex để tống tiền". Tòa Fairfax yêu cầu nam diễn viên bồi thường cho người bị hại 200.000 USD. Tuy nhiên, nam diễn viên này đã phản tố người tố cáo là cô Liên Trần về hành động vu khống, lăng mạ. Sau đó, cô Trần Thị Phương Liên tự ý bãi nại, hủy kiện.

Theo đạo diễn Lê Cung Bắc, cô này đã xin lỗi Đơn Dương. Gia đình nam diễn viên khẳng định, những lời buộc tội của cô Phương Liên đối với anh đều sai sự thật.

Thoại Hà-----