Thứ Bảy, 14 tháng 1, 2012

Ponzi Planet: Nợ nguy hiểm làm phương Tây bối rối

-Ponzi Planet: Nợ nguy hiểm làm phương Tây bối rối
Một tác phẩm của nghệ sĩ graffiti Banksy ở London.
Theo: The Danger Debt Poses to the Western World
Tác giả: Alexander Jung
Phạm Anh Tuấn TTHN dịch
Các quốc gia trên khắp thế giới, đặc biệt ở phương Tây, đang vô vọng trong nợ nần, nợ tăng lên mỗi ngày. Thậm chí tệ hơn, các chính trị gia dường như bị tê liệt, không thể hoặc không muốn làm bất cứ điều gì về nợ. Nợ là một thảm họa toàn cầu đe dọa tương lai trước mắt. Nhưng có thể có một lối thoát.

Khi Carlo Ponzi, một người rửa chén từ Parma, Italy, di cư đến Hoa Kỳ vào năm 1903, ông có 2,50 $ trong túi và một giấc mơ triệu đô la trong đầu của mình. Ông đã có thể thực hiện giấc mơ đó, ít nhất là tạm thời.
Ponzi hứa hẹn rằng ông sẽ sinh sản tiền của họ một cách kỳ diệu: 50% trong sáu tuần. Với một mái tóc tách cẩn thận và giọng quyến rũ, Ponzi gạt các nhà đầu tư và thúc đẩy lòng tham của họ. Các nhà đầu tư đầu tiên thu tiền về một cách tuyệt vời. Nhưng họ không biết rằng Ponzi chỉ đơn giản sử dụng tiền của nhà đầu tư tiếp theo để trả tiền cho lợi nhuận của họ.
Ý đồ tiếp tục. 10 nhà đầu tư chuyển thành 100, và 100 nhà đầu tư chuyển thành 1.000, cho đến khi lừa đảo được phát hiện. Ponzi ở tù nhiều năm, và đã chết như một người ăn xin vào năm 1949. Tuy nhiên, tên của ông vẫn còn tính quan trọng đối với các nhà tội phạm học đến ngày hôm nay – và tất cả các nhà kinh tế học.
Các nhà kinh tế học sử dụng thuật ngữ “kế hoạch Ponzi” để mô tả một cơ chế thảm họa, trong đó một người nào đó trả hết nợ cũ bằng cách liên tục mượn nợ mới. Trả khoản vay gần đây nhất, cộng với lãi suất được trả chậm trong tương lai xa, đưa đến một quá trình vĩnh cửu của tái cấp vốn nợ.
Đó là kim tự tháp cổ điển, hay là chương trình quả cầu tuyết, được thực hiện bởi hàng ngàn kẽ lừa bịp sau Ponzi. Trường hợp ngoạn mục nhất là của nhà tài chính ở New York, Bernard Madoff, người chịu trách nhiệm về thiệt hại khoảng $ 20 tỷ vào năm 2008. Các quả cầu tuyết được đặt vào chuyển động, trở nên lớn hơn và lớn hơn khi chúng cuộn lại cùng nhau. Trong trường hợp xấu nhất, chúng kết thúc bằng một trận tuyết lở cuốn đi tất cả mọi thứ khác với nó.
Các nền kinh tế phương Tây đã không hành động khác biệt nhiều so với Madoff. Năm 2011, chúng đã hầu như tràn ngập với những tin xấu và tội lỗi cũ. Hầu như tất cả mọi người – ở châu Âu và ở Hoa Kỳ – đã sống vượt quá khả năng của họ, từ người tiêu dùng, đến các chính trị gia và toàn các nước. Các chính phủ đã trở thành người giúp việc cho các thị trường mà họ đã trở nên phụ thuộc.
Các quả cầu tuyết lớn hơn
Trên cơ sở hầu như hàng tuần, các báo cáo đã trở nên đáng lo ngại hơn và các khoản tiền liên quan kinh ngạc hơn. Nhiều người đang lo ngại rằng, bắt đầu năm 2012, các quả cầu tuyết sẽ lớn hơn – và cuộn nhanh hơn:
1. Có những ngân hàng ở châu Âu, sẽ phải trả khoảng 725 tỷ euro trong khoản nợ vào năm 2012, trong đó có 280 tỷ euro trong quý đầu tiên. Với các thị trường tư nhân không cho họ mượn, các ngân hàng phải dựa vào Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) để giải cứu họ. ECB hiện nay cho vay tiền tươi – nhiều như họ muốn – với mức lãi suất tối thiểu.
2. Có một quốc gia như Ý, có một số tiền nợ cắt cổ phải trả vào đầu năm nay. Khoảng 160 tỷ euro tiền nợ nần sẽ phải trả giữa tháng 1 và tháng 4, tổng cộng trong cả năm là khoảng 300 tỷ euro. Chính phủ ở Rome đang gặp khó khăn tìm kiếm người mua trái phiếu của họ.
3. ECB đang tạo ra hàng tỷ euro chủ yếu từ hư không. Trên cơ sở hầu như hàng tuần, ECB mua lại trái phiếu mà không ai mua từ Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Italy, trong quá trình này, ECB đang trở thành một nhà tài chính miễn cưỡng của các quốc gia. Hỗ trợ tài chính này đã lên đén 211 tỷ euro.
4. Ủy ban châu Âu, với chủ tịch José Manuel Barroso, hỗ trợ việc sử dụng cái-gọi-là trái phiếu euro. Những trái phiếu này, được ban hành chung từ các nước trong liên minh tiền tệ này, sẽ tích lũy nợ tập thể lên trên các khoản nợ quốc gia.
5. Có 440 tỷ euro trong quỹ cứu trợ, trong đó 150 tỷ đã hứa cho Hy Lạp, Ireland và Bồ Đào Nha. Nhưng vì số tiền này vẫn không đủ, các Bộ trưởng tài chính đã quyết định “tận dụng” quỹ, một thuật ngữ dường như vô hại để lôi cuốn thêm các nhà cho vay, do đó nhân lên khối lượng tín dụng.
6. Và kế đó có Hoa Kỳ, còn ngáp được vì Quốc hội ở Washington tiếp tục tăng trần nợ. Chính phủ Mỹ đã nợ khoảng 15 nghìn tỷ USD. Hãy chờ phần tiếp theo.
Nói cách khác, có rất nhiều các quả cầu tuyết đã bắt đầu lăn và lớn hơn với mỗi vòng quay. Một số khía cạnh của hệ thống kinh tế của các nước công nghiệp tương tự như một kế hoạch Ponzi khổng lồ. Sự khác biệt là phiên bản này là hoàn toàn hợp pháp.
Sống nhờ tín dụng
Các khoản nợ cũ được trả với những cái mới, với người đi vay không chút đắn đo chuyện trả nợ. Chuyện này trãi qua một thời gian dài, quá dài, trên thực tế. Chỉ với sự phun trào của cuộc khủng hoảng tài chính trong năm 2007 và các cứu trợ khổng lồ cho các ngân hàng và các nền kinh tế mà nhiều người nhận ra rằng toàn bộ thế giới đang sống nhờ tín dụng.
“Nợ tăng đến điểm cao hơn bất cứ điều gì chúng ta đã từng thấy, ngoại trừ trong các cuộc chiến tranh lớn”, các nhà kinh tế tại Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) đã kết luận trong một nghiên cứu gần đây. “Những vấn đề nợ đối mặt với các nền kinh tế phát triển thậm chí còn tồi tệ hơn chúng ta nghĩ.”
Điều này thậm chí đúng với một nước Đức cứng cáp. Trong quý thứ ba năm 2011, nợ công của Đức lên tới 2,028 nghìn tỷ euro, tăng 10,8 tỷ euro so với mức nợ chỉ ba tháng trước đó. Nợ công của Đức tăng một ngày khoảng 120 triệu euro hoặc hơn 80.000 euro một phút – giữa tháng 7 và tháng 9.
Để làm cho vấn đề tồi tệ hơn, sự gia tăng này xảy ra trong quí có các khoản thu thuế phong phú và giảm tỷ lệ thất nghiệp đáng kể. Tuy nhiên, các khoản nợ gia tăng một cách độc lập cho dù thời gian xảy ra là tốt hay xấu.
Sự kết thúc của hệ thống
Điều tương tự cũng đang xảy ra hầu như ở khắp mọi nơi. Trong thập niên đầu của thế kỷ này, không là một giai đoạn kinh tế yếu, các nước tăng hơn gấp đôi mức độ nợ – tổng cộng ước tính khoảng 55 nghìn tỷ USD vào cuối năm 2011.
Hoa Kỳ dẫn đầu gói với nợ quốc gia 15 nghìn tỷ USD, tiếp theo là Nhật với khoảng 13 nghìn tỷ USD. Đức, 2 nghìn tỷ euro, trông gần như không quan trọng. Hôm nay, ba cơ quan đánh giá kinh tế trao giải giá tín dụng cao nhất cho chỉ có 14 nước trên thế giới.
Với thực tế là các quốc gia tiếp tục chi tiêu nhiều hơn những gì họ làm được không có thể hiện tốt trong thời gian dài. Từ “tín dụng” đến từ Latin “credere”, có nghĩa là “tin tưởng”. Hệ thống sẽ hoạt động nếu người cho vay tin người vay. Một khi niềm tin vào tín dụng của khách hàng vay bị phá hủy, hầu như không ai sẽ sẵn sàng mua chứng khoán của họ.
Khi điều đó xảy ra, hệ thống kết thúc.
Đây chính là những gì đã xảy ra với kế sách của Carlo Ponzi. Và bây giờ toàn bộ các nước đang phải chịu số phận tương tự. Họ không còn được tiếp đón 1 cách nghiêm túc.
Hy Lạp không trả được nợ. Ý và Tây Ban Nha buộc phải nâng lãi suất cao hơn để tìm người mua trái phiếu chính phủ của họ. Và Pháp bị đe dọa xuống hạng tín dụng hoàn hảo của nó. Cuộc khủng hoảng nợ đã đến trung tâm của châu Âu.
Trong khi đó, ở Hoa Kỳ, một lần nữa, đảng Dân chủ và Cộng hòa đổ lỗi cho nhau về các khoản nợ của quốc gia. Thay vì chịu trách nhiệm và củng cố ngân sách, Tổng thống Barack Obama thích đi ngược lại phương pháp tiếp cận của châu Âu về quản lý khủng hoảng. Họ, lần lượt từ chối chấp nhận bất cứ sự can thiệp, đặc biệt là từ Hoa Kỳ, mà họ đổ lỗi là nguồn gốc của cuộc khủng hoảng tài chính.
Trong thời trang này, Thế giới Cũ và Thế giới mới đổ lỗi qua lại, trong khi sự tự tin trong chính trị và khả năng của mình để ngăn chặn sự sụp đổ đang suy giảm trên cả hai bờ Đại Tây Dương. Có cách nào ngăn chặn các trận tuyết lở, hoặc ít nhất là để giảm bớt lực phá hoại? Tại sao các nước thu thuế phải vay tiền lúc ban đầu?

-
Phần 2: nợ tốt và nợ xấu
Lutz Goebel luôn vay tiền. Ông doanh nhân 56 tuổi này là một thành viên quản lý của Tập đoàn Henkelhausen, một công ty cỡ vừa của Đức chuyên làm động cơ tại thành phố Krefeld, phía tây nước Đức, với 240 nhân viên và 65 triệu euro doanh thu hàng năm. Nợ của Goebel có tính chất hoàn toàn khác so với nợ của đất nước.

5 năm trước, Goebel có cơ hội để mua bộ phận dịch vụ của một công ty động cơ khí. Goebel được thuyết phục rằng đó là một đầu tư đáng giá, và kết quả doanh thu cuối cùng sẽ vượt quá 1.500.000 euro mà ông phải vay mượn để mua. “Nó đã được đền đáp,” ông nói ngày hôm nay.
Là chủ tịch của Hiệp hội Các doanh nghiệp thuộc sở hữu gia đình ở Đức, Goebel đại diện cho lợi ích của 5.000 công ty trong cả nước. Các chủ sở hữu của các doanh nghiệp này thường vay vốn chỉ khi nào họ có ý định thay đổi đáng kể hoặc làm một cái gì đó mới. Đối với họ, nợ là một phần cần thiết của việc phát triển công ty của họ.
Có nhiều lý do chắc chắn là tốt để vay nợ. Các công ty sử dụng nợ để tài trợ cho đầu tư. Công dân sử dụng nó để trả tiền cho các vụ mua lớn, như xe ô tô hoặc bất động sản. Hầu hết mọi người nhận thức rằng họ phải tiết kiệm khi họ đang sử dụng thu nhập hiện tại để trả gốc và lãi nợ của họ.
Nó cũng có thể có ý nghĩa hoàn toàn tốt cho các chính phủ vay nợ, chẳng hạn như khi chính phủ tìm cách ổn định nền kinh tế với chi tiêu lớn để tránh một cuộc suy thoái kinh tế. Nó đặc biệt có ý nghĩa khi các chính phủ vay tiền để trả tiền cho các tài sản thực, những tài sản mang lại lợi ích cho các thế hệ tương lai, như một cây cầu hay một trường mẫu giáo.
Mọi người đều có lợi
Các chuyên gia tài chính gọi hình thức nguyên tắc đoàn kết này là “trả tiền khi bạn sử dụng”, trong đó các thế hệ tương lai dự kiến ​​sẽ trả phần còn lại. Ngoài việc để lại tài sản – cây cầu, nhà trẻ và các loại tương tự – cho con và cháu của mình, thế hệ hiện tại cũng để lại một phần nợ cho các thế hệ tương lai, và mọi người đều hưởng lợi từ nó.
Vấn đề duy nhất mà các nước hầu như không bao giờ sử dụng công cụ này một cách hiệu quả và có tầm nhìn xa. Ngày nay, các chính phủ thường vay tiền để tài trợ cho các chi phí hàng ngày, như thanh toán tiền lương nhân viên chính phủ hoặc các khoản nợ hiện tại.
Tất nhiên, cũng có những người sống cuộc sống không kiềm chế kinh tế. Tín dụng có sẵn tại ngân hàng làm cho họ, có nhiều khả năng hơn bao giờ hết, bị cám dỗ để lạm dụng tín dụng. Sống nhờ tín dụng từng được xem là bất hảo, nhưng không còn nữa. Trong quý thứ ba năm 2011, người Mỹ đã nợ thẻ tín dụng 700 tỷ $USD. Có những công ty tương tự với các chính sách thanh toán lỏng lẻo. Số lượng các tập đoàn lớn được xếp hạng tín dụng xuất sắc đã liên tục giảm trong nhiều năm.
Tuy nhiên, vẫn còn có một sự khác biệt giữa nợ tư và nợ công. Công dân và các công ty thường có tài sản thực để thế chấp nợ. Giá trị của một chính phủ, mặt khác – ngoại trừ một vài công ty, tài sản và đất – chủ yếu là ảo, cụ thể là nó được hưởng đặc quyền vô giá của việc phát hành trái phiếu. Nó vay mượn tiền của công dân, và công dân nhận được một trái phiếu hứa hẹn trả nợ gốc cộng với lãi.
Trong thế kỷ 14, nhà cầm quyền miền bắc Ý áp dụng nguyên tắc này lần đầu tiên. Nhà sử học người Anh Niall Ferguson thấy phát minh của trái phiếu chính phủ như “cuộc cách mạng lớn thứ hai” trong thế giới kinh tế, sau sự ra đời của tín dụng của các ngân hàng. Nó phục vụ như là nền tảng cho sự đi lên của tiền, theo Ferguson.
Không có động cơ trách nhiệm
Kể từ đó, nhà nước đã có thể liên tục in các chứng khoán mới, mà nó sử dụng để thay thế những cái cũ. Các khoản nợ không hoàn lại, nhưng “tái tài trợ.” Nói cách khác, nợ được truyền tới các thế hệ tương lai. Thủ thuật này quyến rũ các chính phủ xử lý tài chính của họ ít long trọng hơn, và nó cướp mọi động cơ để sống với những gì họ sở hữu.
Họ cũng đã cung cấp các chứng khoán với một lợi thế đặc biệt: Ngân hàng, tiết kiệm ngân hàng và công ty bảo hiểm, là những người mua chính yếu trái phiếu châu Âu, không cần ủng hộ trái phiếu với vốn chủ sở hữu, không giống như với các khoản vay cho công dân hoặc công ty tư nhân. Các trái phiếu đã được xem như là “đặc biệt an toàn” – ít nhất là cho đến bây giờ.
Mọi người đều hưởng lợi từ hệ thống này. Thông qua các trái phiếu, các ngân hàng được các chính phủ bảo đảm bảng cân đối kế toán của họ, cáctài sản hư cấu. Và, đối với chính phủ, các ngân hàng là khách hàng mới liên tục cho chứng khoán.
Nhà nước tạo ra ảo ​​giác về “tự do từ nguy cơ” để đáp ứng niềm đam mê của nó, ít nhất cho đến thời điểm Ponzi tới: khi niềm tin cuối cùng bị đánh mất và không ai mua trái phiếu nữa.
Nếu một chủ doanh nghiệp làm giống vậy, ông sẽ sớm bị buộc phải tuyên bố phá sản. “Các chủ doanh nghiệp gia đình vay tiền để đầu tư. Thông thường, chính phủ vay tiền để tiêu thụ,” nhà lãnh đạo doanh nghiệp Đức Goebel nói. Và, ông nói thêm, “trong khi một doanh nhân chịu rủi ro và trách nhiệm đối với công ty của ông, trong trường hợp của quốc gia, nó gần như luôn luôn là thế hệ kế tiếp phải chịu tổn thất.”
Nợ là một con dao hai lưỡi. Khi được sử dụng thận trọng và ở mức độ vừa phải, tăng cường sự thịnh vượng. “Tuy nhiên, khi nó được sử dụng 1 cách khinh suất và quá đà, kết quả là thảm họa”, các nhà kinh tế BIS cảnh báo trong nghiên cứu của họ. Hôm nay của thế giới đã trở thành một hành tinh Ponzi.

Phần 3: Nợ phải trả thật của Đức

Cuộc chiến đấu chính phủ Đức với kế hoạch tài chính hiện rõ trong việc giải quyết lương hưu cho 1,7 triệu công chức. 16 bang của Đức đã dành khoảng 15% các khoản thu thuế của họ để trả cho các phúc lợi hưu trí cho nhân viên chính phủ, một tỷ lệ phần trăm mà Bernd Raffelhüschen, một nhà kinh tế tại thành phố phía tây nam của Freiburg, dự đoán sẽ tăng lên đáng kể. Trên thực tế, ông thấy một làn sóng tảng thật sự của chi phí lăn về phía Đức vào giữa thập kỷ tới.
Tất cả các công chức, những người được thuê vào những năm 1970 và 80 sẽ sớm nghỉ hưu. Chính phủ liên bang, tiểu bang và chính quyền địa phương Đức đã thuê rất nhiều người từ năm 1970 và 1980, chi phí nhân sự tăng gấp ba lần tới khoảng 75 tỷ euro.
Raffelhüschen, làm việc cho các “Tổ chức kinh tế thị trường” (Market Economy Foundation), thường xuyên điều tra nghĩa vụ tài chính mà chính phủ và các cơ quan bảo hiểm xã hội lao vào mà không thành lập bất kỳ dự trữ nào cho đến lúc khi những lợi ích sẽ đáo hạn. Kết luận của ông đúc kết gánh nặng nợ nần thật sự của Đức.
Ngoài món nợ chính thức của quốc gia, khoảng 2 nghìn tỷ euro, có 4,6 nghìn tỷ euro phải trả cho hưu trí trong tương lai, trả cho bệnh nhân và những người cần chăm sóc điều dưỡng – những cam kết mà không được chứng minh ở bất cứ nơi nào. Khi các cam kết này được bao gồm, nợ thực sự của Đức không phải là 80% GDP, theo trích dẫn chính thức, nhưng là 276%.
Họ không đơn thuần quan tâm
Ngân quỹ an sinh xã hội hoàn toàn không có dự trữ cho các thành viên của thế hệ sinh đẻ nhiều. “Kết quả của sự hào phóng của chính phủ ta là chúng ta tạo ra gánh nặng tài chính đáng kể cho các thế hệ tương lai”, nhà kinh tế Raffelhüschen nói. Nhưng không ai thực sự muốn nghe điều này. Bên cạnh đó, tất cả những điều này sẽ xảy ra trong tương lai xa mà nhiều người cảm thấy không đơn thuần liên quan đến họ.
Bên cạnh lương hưu, bảo hiểm y tế là các chi tiêu lớn thứ hai trong danh sách của Raffelhüschen, một khoản thâm hụt khoảng 2 nghìn tỷ euro. Sự lão hóa không thể tránh khỏi của người dân sẽ chỉ làm vấn đề thêm trầm trọng. Với tuổi tác, hay chính xác hơn, với số lượng người già, chi tiêu cho chăm sóc sức khỏe tăng lên đáng kể.
Tại Đức, chi phí cho một nhân viên dưới 65 tuổi từ hệ thống bảo hiểm sức khỏe của chính phủ trung bình là 134 euro một tháng. Trung bình cho những người trên 65 tuổi là 379 euro, hay gấp gần ba lần.
Kết quả là, một ngọn núi nợ bảo hiểm xã hội vô hình đè nặng trên vai tất cả các công dân Đức. Theo Raffelhüschen, để trả hết món nợ này, mỗi công dân sẽ phải trả chính phủ 307 euro một tháng trong suốt cuộc đời của mình – tất cả vì chính phủ không thể giữ các lời hứa tài chính của họ. Họ thậm chí còn chào các hàng hứa hẹn của họ là lợi ích, và cuối cùng công dân là những người trả tiền cho các hứa hẹn này. Phương pháp này đã là một phần của hệ thống qua nhiều thế hệ.
Sơ lược lịch sử nợ
Có một thời gian khi chính phủ đã không bị rắc rối để tích lũy dự trữ. Trong những năm 1950, Bộ trưởng Tài chính Fritz Schaffer thu quá nhiều doanh thu – hoặc tiêu rất ít – do đó ông đã có thể tiết kiệm. Có chuyện của cái gọi là “Schäfferturm”, hoặc Schaffer Tower, một ám chỉ Julius tháp ở Berlin, nơi người Đức lưu trữ vàng trả cho họ từ nước Pháp bồi thường chiến tranh sau chiến tranh Pháp-Phổ 1870-1871 .
Tất nhiên, Schaffer được hưởng lợi từ thực tế rằng cải cách tiền tệ 1948 ở Tây Đức giúp Tây Đức khởi đầu nền tài chính mới. Tiền cũ hầu như không có giá trị nữa, với 100 Reich Mark được đổi ra 6,5 deutschmark. Ngoài ra, trách nhiệm của nước này đã giảm – từ 10 phần xuống 1. Nói cách khác, họ có các điều kiện thuận lợi cho việc theo đuổi một chính sách kinh tế lành mạnh.
Sáu bộ trưởng tài chính sau đó, khi đảng Dân chủ Xã hội Alex Moller nắm quyền vào năm 1969, chính sách đã thay đổi – và cách tiêu tiền cũng thay đổi. Nền kinh tế bùng nổ, có nhiều việc hơn so với số lao động sẵn có, và dường như chính phủ liên minh của Đảng Dân chủ Xã hội trung tả (SPD) với Đảng Dân chủ Tự do (FDP), ủng hộ kinh doanh, có thể trả tiền cho bất cứ điều gì, như tiền thưởng mùa đông cho công nhân xây dựng, các con đường cho các cộng đồng nông thôn và các chương trình thể dục được tài trợ bởi hệ thống bảo hiểm sức khỏe của chính phủ để chống lại các tác dụng phụ của sự giàu có. Hệ thống chính phủ bảo hiểm y tế tăng hơn gấp đôi chi phí của nó từ năm 1970 và 1975.
Khi Moller đã từ chức vào năm 1971 để phản đối sự hoang phí như vậy, đồng chí Karl Schiller, của đảng Dân chủ Xã hội, (“Đừng chúc mừng tôi, thay vào đó gửi cho tôi gửi lời chia buồn”) lên thay. Nhưng Schiller ở được một năm, và khi ông từ chức, ông nói rằng ông đã không sẵn sàng để hỗ trợ chính sách ma-quỷ-có-thể-chăm-sóc ( devil-may-care) của chính phủ.
Nếm mùi những gì sẽ đến
Đó là, mặc dù, chỉ là một hương vị của những gì đã tới. Nền kinh tế bắt đầu chậm lại, đặc biệt là sau cú sốc giá dầu năm 1973 và 1979, và tỷ lệ thất nghiệp tăng đều đặn, nhưng chính phủ Helmut Schmidt (SPD) cư xử như thể Đức vẫn còn ở giữa của phép lạ kinh tế, chi tiêu nhiều hơn số tiền thâu vào. Trong thời Schmidt, nợ có chủ quyền đã tăng từ 39 tỷ euro tới 160 tỷ euro. Món nợ phình to này cuối cùng làm xụp liên minh cầm quyền của Schmidt vào năm 1982.
Sự gia tăng vay nợ tiếp theo xảy ra bảy năm sau đó, sau sự sụp đổ của Bức tường Berlin. Thay vì tăng thuế, chính phủ Helmut Kohl, đảng Dân chủ Thiên chúa giáo (CDU), đã quyết định dùng tín dụng để tài trợ cho nước Đức thống nhất. Cho đến ngày nay một số lớn trong 1,5 nghìn tỷ euro chi phí để thống nhất đất nước vẫn chưa thanh toán. Hầu hết số tiền đã đi vào tiêu thụ – quá ít được sử dụng cho đầu tư. Đó là sai lầm giống như trước.
Cuối cùng, cuộc khủng hoảng tài chính, đầu năm 2008, đã đẩy nợ quốc gia lên cao một lần nữa. Các gói cứu trợ ngân hàng trong và các gói kích thích kinh tế đã là một gánh nặng cho ngân quỹ quốc gia. Chính phủ Đức đã chi khoảng 80 tỷ euro cho các chương trình khác nhau, bao gồm chương trình nhiều tranh cãi tiền-cho-clunkers.
Chính phủ các nước dùng John Maynard Keynes, nhà kinh tế lớn của Anh, khi họ sử dụng tiền vay để kích thích nền kinh tế, nhưng họ lại còn liên tục bỏ qua phần thứ hai, phần khó chịu của phương trình: trả nợ. Không một bộ trưởng tài chính nào của Đức đã cân đối ngân sách từ năm 1970.

Phần 4: Thất bại của giai cấp Chính trị
Tại sao vậy? Theo Lars Feld, câu trả lời ngắn và rõ ràng là: “thất bại chính trị.” Học viện 45-năm-tuổi Freiburg , thành viên trẻ nhất của Hội đồng các chuyên gia kinh tế Đức, cố vấn chính phủ về các vấn đề kinh tế, kết hợp chuyên môn kinh tế với hiểu biết sâu sắc từ các ngành khác, đặc biệt là khoa học chính trị. Theo Feld, khái niệm “phân mảnh” là điều cần thiết để giải thích xu hướng tích lũy nợ.

Theo khái niệm phân mảnh, mức nợ tăng thêm số lượng các thành phần tham gia trong chính phủ – và cạnh tranh đối với nguồn vốn xãy ra giữa các bộ trưởng nội các để đáp ứng ngân sách của mình. Người Mỹ ám chỉ đến chuện này là chính trị thùng thịt lợn (pork barrel politics). Mỗi thành viên cố gắng giành càng nhiều càng tốt và góp phần càng ít càng tốt.
Đối với các chính trị gia, điều này có nghĩa là: “Mỗi thành viên của quốc hội sẽ cố gắng mang lại càng nhiều dự án công cộng vào khu bầu cử của họ để đảm bảo tái cử, hy vọng sẽ phân phối các chi phí trên toàn bộ dân số,” Feld giải thích. Điều này càng đúng khi một chính phủ được thay thế, càng nhanh hơn càng làm tăng nợ chính phủ.
Chế độ độc tài có trách nhiệm hơn không?
Điều ngược lại cũng đúng. Chính quyền mạnh với đa số tuyệt đối có những khuynh hướng gánh nợ thấp nhất, đặc biệt là khi một bộ trưởng tài chính giỏi lèo lái kinh tế một thời gian dài. Có phải là điều này cho thấy rằng nền dân chủ nghị viện, tự nhiên thúc đẩy sự phân mảnh, là tội đồ của chính sách tài chính không lành mạnh? Hoặc, nói 1 cách yếm thế: chế độ độc tài có trách nhiệm hơn khi nói đến chính sách tài khóa?
Ngoài thực tế rằng nhà độc tài cũng đã được biết đến là tàn phá các quốc gia của họ về tài chính, các cử tri cuối cùng đã tự đổ lỗi cho quá mức. Các nhà khoa học đề cập đến “sự thiếu hiểu biết” khi các công dân cố tình tránh đối phó với các vấn đề khó chịu. Mọi người đánh giá quá cao lợi ích của việc cắt giảm thuế và không nhận ra rằng khoản nợ của ngày hôm nay đương nhiên là các khoản nợ trong tương lai. Nói cách khác, mọi người muốn bị lừa gạt.
Các chính trị gia rất sung sướng tuân thủ mô hình của hành vi này, và không thương tiếc tận dụng lợi thế của nó. Trong luận án của mình,kinh tế gia Gerrit Koster của Berlin thấy rằng, giữa năm 1964 và 2004, các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ tài chính của Đức có xu hướng lên kế hoạch cắt giảm thuế để chúng có hiệu lực trong những năm bầu cử tới.
Có lẽ điều này cũng giải thích lý do tại sao lãnh đạo đảng Dân chủ Xã hội trong các nhà nước-tại thành phố Bremen vẫn còn được lòng dân, mặc dù thực tế là Bremen, với một khoản nợ bình quân đầu người là 27.000 euro, là nhà nước mắc nợ nặng nề nhất của Đức. Chính xác hơn là những thành phố ít có khả năng nhất đó là những người góp vốn xa hoa nhiều nhất.
Hai Nhà vệ sinh di động
Kinh tế gia Adolph Wagner đã quan sát thấy hiện tượng ở giữa thế kỷ 19 và sử dụng nó để xây dựng “luật mở rộng hoạt động nhà nước.” Wagner cho rằng nhà nước liên tục tìm kiếm các hoạt động mới mà không cần biết việc mở rộng này có cần thiết và có hiệu năng. Mở rộng phục vụ cho duy nhất một mục đích: để biện minh cho sự tồn tại của chính phủ. Nhiều điều mà các chính phủ thành phố, tiểu bang và liên bang vay tiền để làm là hoang phí.
Từ số tiền 130.000 euro một năm các thành phố phía bắc của Lübeck dành để thuê hai nhà vệ sinh di động tới 11.000 euro các thị trấn phía tây của Buren trả cho bốn alpenhorns để các nhạc sĩ địa phương có thể chơi nhạc với khách từ các thị trấn chị em Áo của Mittersill, mỗi năm dân đóng thuế Đức kết hợp tài liệu các trường hợp yếu kém mà các cơ quan chính phủ quản lý xài tiền của họ – đặc biệt là khi nền kinh tế đang phát triển tốt – và ít thiện ý tiết kiệm.
Ít nhất là Bremen đã tuyên bố sẽ kiềm chế chi tiêu của chính phủ. Nhà nước có kế hoạch để giảm các khoản vay mới hàng năm từ mức hiện tại là 1 tỷ euro xuống tới 120 triệu euro. Cần lưu ý rằng những con số này áp dụng đối với sự giảm dần các món vay mới, không phải là nợ.
“Bremen không còn có thể trích xuất từ các xoắn ốc nợ của mình “, theo Bettina Sokol, chủ tịch của cơ quan kiểm toán nhà nước. Nhưng có cách nào khác không?

Phần 5: Chiến lược Giảm nợ
Một đất nước có thể làm gì để không chỉ hạn chế nợ ngày càng tăng, nhưng cũng để giảm kích thước của nợ tổng thể? Có rất nhiều cách, và chúng chủ yếu được phân biệt bởi độ lớn của sự hy sinh, và bởi những người mang gánh nặng.

Phương pháp tàn bạo nhất là cắt tóc nợ (debt haircut), được dành riêng cho trường hợp vô vọng như Hy Lạp. Các chủ nợ buộc phải từ bỏ một phần lớn tiền nợ mà họ đang làm chủ. Ngân hàng và các công ty bảo hiểm, và cuối cùng, là các quỹ tiết kiệm và quỹ bảo hiểm, nơi có trái phiếu Hy Lạp, là những người đau khổ.
Một chính phủ phá sản – đó chính xác là số nợ trong một khoản nợ cắt tóc – không là một sự bất thường trong lịch sử kinh tế. Pháp tuyên bố phá sản tám lần giữa 1500 và 1800, trong khi Tây Ban Nha không thể đáp ứng nghĩa vụ của mình bảy lần trong thế kỷ 19. “Sự phát triển các khoản nợ khổng lồ hiện nay, và trong dài hạn có thể làm hỏng tất cả các quốc gia lớn của châu Âu, khá thống nhất,” Adam Smith, nhà triết học người Scotland, đã viết vào năm 1776.
Trong những năm đầu thế kỷ 19, từ hệ quả của cuộc chiến tranh và cách mạng, Hy Lạp đã dành một nửa thời gian của mình trong tình trạng mất khả năng thanh toán hoặc tái cơ cấu nợ. Các nước khu vực đồng euro phải được cảnh báo trước khi họ chấp nhận cho Hy Lạp vào liên minh tiền tệ.
Hy Lạp có kinh nghiệm phá sản đặc biệt bất thường năm 1922, khi Bộ trưởng Tài chính Petros Protopapadakis ra lệnh rằng tất cả tiền giấy cắt một nửa. Một nửa tiền tệ, nhưng chỉ có một nửa giá trị ban đầu, trong khi công dân đã được yêu cầu đổi nửa còn lại với trái phiếu chính phủ. Một kiểu cắt tóc nợ bạo dạn.
Từ tán tỉnh đến kết hôn
Một chiến lược mềm mại hơn, thanh lịch hơn để đạt được xóa nợ là con đường dẫn thông qua lạm phát. Giá tăng, cũng như thu nhập và các loại thuế, trong khi các khoản nợ vẫn còn , trên danh nghĩa, như cũ, do đó mất giá trị trong điều kiện tương đối. Các món nợ bị loại bỏ chủ yếu bằng phương tiện lạm phát, với công dân bị tước đoạt một phần trong quá trình này.
Nếu một tỷ lệ lạm phát 4-6% được dung nạp tốt trong nhiều năm liên tiếp, như kinh tế gia Mỹ Kenneth Rogoff cho rằng, các nước sẽ có thể làm cho những bước tiến đáng kể trong vi6ẹc giải quyết vấn đề nợ. Tuy nhiên, tỷ lệ lạm phát không thể được kiểm soát theo ý muốn. Như thường nói, nếu bạn bắt đầu tán tỉnh với lạm phát, bạn sẽ phải kết hôn với nó.
Hầu hết tất cả, giải pháp lạm phát chỉ có hiệu quả để loại bỏ các khoản nợ cũ. Với mỗi đồng euro mới một quốc gia vay mượn, các chủ nợ sẽ yêu cầu lãi suất cao hơn, mà cuối cùng làm tăng mức độ nợ hơn nữa.
Tóm lại chỉ còn hai phương pháp thông thường của việc giảm nợ.
Đầu tiên, chính phủ có thể tăng doanh thu bằng cách tăng thuế. Các cơ sở tài chính đưa đến trường hợp khẩn cấp như vậy chắc chắn đã có: Đức có tổng số tài sản tiền ròng khoảng 3 nghìn tỷ euro, và tài sản bất động sản trị giá khoảng 5 nghìn tỷ euro. Tuy nhiên, ứng viên có khả năng nhất là thuế thừa kế. Mặc dù dự kiến có 300 tỷ euro tài sản được chuyển giao cho người thừa kế mỗi năm, trong năm 2010, Đức chỉ thu được 4,4 tỷ euro thuế thừa kế. Ngay cả thuế điện có doanh thu nhiều hơn, 6,2 tỷ euro.
Lựa chọn thứ hai là chính phủ giảm chi tiêu bằng cách hạn chế dịch vụ. Chính phủ trên thực tế sẽ bị buộc phải áp dụng cách cắt giảm này vì giới hạn trần nợ mới sẽ sớm áp dụng. Theo các quy tắc này, số vay mới của chính phủ liên bang bị giới hạn ở độ 0,35% GDP, khoảng 9 tỷ euro. Phương pháp này cho hy vọng rằng xu hướng phải chịu thiệt hại nợ mới sẽ được ngừng lại. Đó là “phương pháp tiếp cận duy nhất”, theo doanh nhân Goebel.
Rất khó khăn để tạo tăng trưởng
Nhưng cũng có những ngoại lệ đối với quy định trên. Chính phủ có thể nới lỏng phanh nợ trong thời kỳ suy thoái kinh tế, cũng như khi bị thiên tai. Và cũng thiếu vắng một điều khoản quy định rằng thặng dư trong những năm tốt được sử dụng để trả nợ cũ – và không để giảm thuế.
Tuy nhiên, hợp nhất tài chính là một cách, như Ý, Tây Ban Nha và Bỉ đã chứng minh vào cuối những năm 1990. Các nước này giảm đáng kể mức độ nợ của họ. Tây Ban Nha, ví dụ, cắt nợ từ 67% xuống còn 36% tổng sản lượng kinh tế của họ trong 10 năm. Tất nhiên, cách này có thể thực hiện bởi thực tế rằng nền kinh tế của Tây Ban Nha đã được chứng minh là năng động vào thời điểm đó.
Tốc độ tăng trưởng chắc chắn là cách tốt nhất để ra khỏi cái bẫy nợ. Sau chiến tranh thế giới thứ II, nền kinh tế Mỹ tăng trưởng với tốc độ nhanh hơn so với nợ quốc gia. Kết quả là, tỷ lệ nợ đã được tự động giảm.
Ngày nay, tuy nhiên, dân số già đi và co lại làm cho nó khó khăn hơn để tăng sản lượng kinh tế. Điều này có nghĩa là các nước chậm phát triển như Nhật Bản hay Đức khó có thể là khách hàng vay đáng tin cậy của ngày mai. Các nền kinh tế tăng như Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Philippines và Việt Nam bảo đảm hơn. Trớ trêu thay, đối với các cơ quan xếp hạng, các ứng cử viên run rẩy của quá khứ rất có thể là nền kinh tế đáng tin cậy nhất của tương lai.
Ở phương Tây, mặt khác, nhà nước ngày càng phải đảm nhận vai trò của động cơ tăng trưởng. Để làm như vậy, họ vay và cố gắng giảm nợ chính phủ với giá trị bổ sung thêm. Kurt Biedenkopf (CDU), cựu thống đốc của bang Saxony, phía đông của Đức, mô tả điều này như một quá trình gây tử vong, trong đó chính phủ vay nợ mới để tài trợ cho tăng trưởng để trả hết nợ cũ.
Sức mạnh của ví tiền
Biedenkopf gần đây đề xuất một khái niệm mà ông lập luận rằng gánh nợ có thể được trả trong vòng một thế hệ. Theo khái niệm, tất cả các trách nhiệm pháp lý sẽ được chuyển giao tổ chức, được gọi là “Cơ quan tài chính Đức”, mà một phần doanh thu thuế sẽ được phân bổ để từ từ giảm nợ, do đó không qua quốc hội. Nhưng vấn đề là liệu các thành viên của quốc hội sẽ dễ dàng đồng ý bị tước quyền lực của cái ví tiền.
Một kế hoạch được công bố bởi Hội đồng các chuyên gia kinh tế Đức trong tháng 11 có vẻ thực tế hơn. Hội đồng đề xuất thành lập một quỹ khoác vào mình tất cả các khoản nợ của các quốc gia thành viên đồng euro vượt quá trần Maastricht 60% sản lượng kinh tế. Theo kế hoạch này, tổng số nợ khoảng 2,5 nghìn tỷ euro sẽ được thanh toán trong vòng 20 đến 25 năm, một phần thông qua các khoản phụ thu thuế.
Dù phương pháp tiếp cận nào thế giới phương Tây sử dụng để chống lại cuộc khủng hoảng nợ của nó – có thể là biện pháp thắt lưng buộc bụng, thuế, lạm phát, hoặc có thể, phối hợp ba cách giải quyết vấn đề này sẽ định hình cuộc sống và làm việc của một thế hệ.
“Nếu lịch sử là một mô hình, chúng ta có thể mong đợi nhiều năm trả nợ”, công ty tư vấn quản lý McKinsey dự báo trong một nghiên cứu. Nói cách khác, trận tuyết lở nợ là không thể tránh khỏi, và câu hỏi duy nhất là liệu các nước có thể tự bảo vệ mình kịp lúc.
Không phải là câu hỏi là chấm dứt các suy đoán hoặc xử phạt các cơ quan xếp hạng. Những cuộc đụng độ như vậy chỉ đơn thuần là một sự xao lãng trách nhiệm mà các chính trị gia chịu khi họ liên tục vay nợ mới để phục vụ nợ cũ. Nhưng nó cũng là trách nhiệm mà cử tri chịu khi khuyến khích hành vi đó, và rằng các ngân hàng chịu khi luôn phụ thuộc vào chính phủ để giải cứu họ bất cứ khi nào họ đánh bạc tiền của họ.
Trong thầm kín, tất cả bọn họ đều biết rằng kế hoạch Ponzi không bao giờ có kết quả tốt.
Bản dịch từ tiếng Đức của Christopher Sultan

Eurozone nations set for S&P downgrade (Financial Times)-Eurozone government officials say rating agency Standard & Poor’s is to downgrade France and Austria from their triple-A status- Hy Lạp bị thúc bán đảo để tránh vỡ nợ? (VnEconomy).
Chinese foreign exchange reserves shrink (Financial Times)-China's foreign exchange reserves fell by $20.5bn, the first drop since the Asian financial crisis in 1998- Bê bối làm chấn động ngành ngân hàng Hy Lạp (DVT).


- Kinh tế Việt Nam năm 2012: Sẽ vượt qua nhiều thách thức (Công lý).  - Thống đốc NHNN dự báo 2012 đầu tư vào đâu lời nhất? (VTC). – Câu hỏi thường gặp nhất năm 2011 – (Nguyễn Vạn Phú).
- Quý 1-2012: Tái cơ cấu năm đến tám ngân hàng (PLTP). - Lạm phát giảm, lãi suất chưa có cơ sở (VnMedia). - Chưa thể giảm lãi suất ngân hàng (NLĐ).- Khởi động tái cấu trúc thị trường chứng khoán (TBKTSG).-Lãi suất 25%: có gì đáng ngại? (VEF.VN) - Nếu DN có tình hình tài chính lành mạnh thì lãi suất NH lên đến 25% vẫn không có vấn đề gì đáng ngại. Đây là quan điểm của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước về vấn đề lãi suất cho vay cao.
 Cải cách hệ thống ngân hàng Việt Nam như thế nào?(Tamnhin.net) – Chuyên mục “Góc chuyên gia” của Tamnhin.net xin giới thiệu bài viết “Làm thế nào để cải cách hệ thống ngân hàng?” của Tiến sĩ Trần Vinh Dự để bạn đọc cùng tham khảo.
 Tự chịu trách nhiệm về chất lượng xăng dầu khi phân phối - Xuất khẩu và thị trường bán lẻ vẫn là điểm sáng- Mua lại công ty: đích nhắm của người Nhật (TBKTSG). - Giá lương thực trên thế giới hạ giảm – (VOA).
- Diễn đàn Kinh tế Thế giới cảnh báo về khủng hoảng kinh tế và biến động xã hội -- Châu Á năm 2012: Năng động, nhưng chịu sức ép do khủng hoảng Châu âu
China names offshore renminbi bond issuers (Financial Times)-Beijing grants 10 banks quotas to sell so-called dim sum bonds
Japanese debt appeals to foreigners (Financial Times)-Despite the influx of foreign funds, longer-term JGBs will prove the real turning point- Thị trường và đạo đức (Kì cuối) (Phạm Nguyên Trường).
- Lê Đăng Doanh: Hướng tới tái cấu trúc hiệu quả (Tia sáng).- Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình: “Không có khủng hoảng ngân hàng” (SGTT).  - Sẽ xếp hạng các ngân hàng (TBKTSG).  - Sáp nhập thêm ngân hàng: Mở hàng đẹp cho kinh tế 2012 (VEF).  - “Không có lợi ích nhóm trong hệ thống ngân hàng” (VnEconomy).  - Lãi suất 25%: Có gì đáng ngại? (VEF).  - Thống đốc NHNN: Doanh nghiệp đừng trông đợi tất cả vào ngân hàng (TBKTSG).

- Phỏng vấn ông Roland Schatz, CEO của tập đoàn truyền thông quốc tế Media Tenor: “Không ai đầu tư nếu họ không biết Việt Nam tồn tại” (TVN).
-VN quyết tâm xây dựng nhà máy điện hạt nhânThủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định: Chính phủ quyết tâm làm điện nguyên tử, vì vậy, cần khẩn trương chuẩn bị nhân lực.

Chính sách toàn cầu của Mỹ theo Brzezinski: Balancing the East, Upgrading the West (Foreign Affairs Jan/Feb 2012-  Cân bằng phương Đông, nâng cấp phương Tây.  $$$THD. Damn it,  Zbig is another Chinese ass-kisser: "If the United States fashioned an anti-Chinese alliance with India (or, less likely, with Vietnam) or promoted an anti-Chinese militarization in Japan, it could generate dangerous mutual resentment. In the twenty-first century, geopolitical equilibrium on the Asian mainland cannot depend on external military alliances with non-Asian powers"  WTF?  They are invading us!
Mỹ - Ấn - Nhật: Asia’s New Tripartite Entente (Project Syndicate 10-1-12)
Kinh tế học: When and Why Incentives (Don’t) Work to Modify Behavior (J. of Economic Perspectives Fall 2011) --

- Có phải nền kinh tế Trung Quốc sắp sụp đổ? Is a Chinese economic slump on the horizon?(WP).

Asian Firms Tap Western Business Schools (NYT 8-1-12) -- Các công ty châu Á muốn thuê MBA phương Tây.

Kinh tế Trung Quốc sắp khủng hoảng?: Is a Chinese economic slump on the horizon? (WP 8-1-12) -- "There are warning signs. ... First, Europe’s slump has weakened China’s trade; Europe buys about a fifth of its exports.Second, housing is showing signs of a bubble and is deflating. Finally, China’s government will have a harder time deploying a stimulus than during the 2008-09 financial crisis"
Khủng hoảng kinh tế châu Âu: The Danger Debt Poses to the Western World (Der Spiegel 5-1-12) -- VERY GOOD! Nhất là Part 4: The Failures of the Political Class ◄
Tại sao bất bình đẳng sẽ hại các nền kinh tế? How Inequality Damages Economies (FA 6-1-12) -- Contra Irving Kristol
Chủ nghĩa! Chủ nghĩa! A letter to capitalists from Adam Smith (FT 9-1-12)
Chuyện trong làng: Economists Set Rules on Ethics (WSJ 9-1-12)--Economists Adopt New Disclosure Rules for Authors of Published Research (CHE 6-1-12)

-- Thị trường và đạo đức (Kì 17) (Phạm Nguyên Trường).
vào lúc
Nhãn: ,

Tổng số lượt xem trang