-Son Tran
MỘNG MƠ.
TẢN MẠN VỀ TRĂNG
Từ lâu tiếng ông trăng đã rất quen thuộc ở VN, vì ngày xưa ở nước ta bị ảnh hưởng bởi nho giáo phát xuất từ Khổng Tủ, một quan niện khá khắt khe với người phụ nữ, nói một cách khác trong quan niệm của Nho giáo là trọng nam khi nử....nên khi xét đến giới tính của Trăng, thì Trăng thuộc nam tính tức là ông Trăng. Cũng từ những quan niệm đóng khung và ảnh hưởng những phong tục tập quan bất bình đẳng trong thời quân chủ của ngày xưa, nên chúng ta thường chỉ thấy Ông Trời, Ông Trăng, Ông Sao.... mà không là Bà Trăng hay bà Trời, Trăng, Sao... Trong sự giải thích về giới tính của Trăng, thì quan niệm trọng nam khinh nữ của ngày xưa xem ra hợp lý nhất. Cũng thấy có sự giải thích rất dí dỏm và tinh nghịch như sau:
Bắc thang lên hỏi ông Trăng
Tại sao họ gọi anh bằng: “Hằng Nga”?
Chị đã giải phẫu rồi nha!
Xưng hô bậy bạ, chổi chà… vô mông!
(ST)
Trong phạm trù văn học, nghệ thuật... trăng là một đề tài không thể nào thiếu được trong các sáng tác của văn, thi...nhạc sĩ. Đề cập đến ông trăng người ta đã nhân cách hoá ông trăng qua nhiều hình thức và bộ mặt khác nhau. Như nhà thơ bất hạnh nổi tiếng về Trăng là Hàn Mặc Tử, nếu nói ông là một chuyên gia về Trăng thật không sai tí nào. Viết về ông thì đã có quá nhiều rồi, hậu bối nầy không cần phải lập lại, nhưng chỉ biết mượn một vài nét về ông Trăng của HMT để làm đề tài cho bài viết khác về Ông Trăng
Sáng Trăng (trích)
Năm nay em dậy thì
Làm sao không quyến luyến
Hoa gió đã tình si
Em tôi còn ngẫm nghĩ
Chưa thấy nói năng chi...
hay...
Trăng vàng trăng ngọc ( trích)
Trăng! Trăng! Trăng! Là Trăng, Trăng Trăng!
Ai mua trăng tôi bán trăng cho
Không bán đoàn viên, ước hẹn hò...
Bao giờ đậu trạng vinh qui đã
Anh lại đây tôi thối chữ thơ.
Không, Không, Không! Tôi chẳng bán hòn Trăng.
Tôi giả đò chơi, anh tưởng rằng
Tôi nói thiệt, là anh dại quá:
Trăng Vàng Trăng Ngọc bán sao đang...
Tại sao người ta thường ví Hàn Mặc Tử là một chuyên gia về Trăng? Quả thật người ta tìm thấy Ông Trăng của Hàn Mặc Tử rất phong phú trong 12 bài thơ về Ông Trăng đủ mọi khía cạnh như:
1.Trăng vàng trăng ngọc,
2.Sáng trăng,
3.Ngủ với trăng,
4.Say trăng,
5.Rượt trăng,
6.Trăng tự tử,
7.Chơi trên trăng,
8.Một miệng trăng,
8.Uống trăng,
9.Đêm trăng,
10.Vầng trăng,
11.Ưng trăng.
12.Đà Lạt trăng mờ,
Với mười hai bài Ông Trăng nầy của thi sĩ Hàn Mặc tử đã làm cho những người yêu thơ người xé lòng, rung động trong đũ mọi cách của cách diển tả rất lảng mạn về Ông Trăng. Ông từng thú nhận ông là người thĩ sĩ khát khao trăng... với ông vầng Trăng khuyết ( bán nguyệt), ông có thể ví như bị ai đó cắn vỡ làm đôi...
Hôm nay còn một nửa trăng thôi
Một nửa trăng ai cắn vỡ rồi!
Ta nhớ mình xa thương đứt ruột!
Gió làm nên tội buổi chia phôi!....
Vui thì ông rượt Trăng để đùa vui..
Ha ha! Ta đuổi theo trăng
Ta đuổi theo trăng
Trăng bay lả tả trên cành vàng
Tới đây là nơi tôi được gặp nàng....
Buồn thì ông đem bán..
Trăng! Trăng! Trăng! Là Trăng, Trăng Trăng!
Ai mua trăng tôi bán trăng cho
Không bán đoàn viên, ước hẹn hò...
Bao giờ đậu trạng vinh qui đã
Anh lại đây tôi thối chữ thơ.
https://www.youtube.com/watch?v=Ha3I7kv21PA
Còn Ông Trăng dược Nhạc sĩ Phạm Duy, diển tả qua bài hát " Ông Trăng xuống chơi":
Ông trăng xuống chơi cây cau thì cau sẽ cho mo
Ông trăng xuống chơi học trò thì học trò cho bút
Ông trăng xuống chơi ông bụt thì ông bụt cho chùa
Ông trăng xuống chơi nhà Vua thì nhà Vua cho lính
.....
Ông trăng xuống chơi cây bưởi thì cây bưởi cho hoa
Ông trăng xuống chơi vườn cà thì vườn cà cho trái
https://www.youtube.com/watch?v=CINuBSeVpT8
Người thi sĩ tài danh nầy nầy đã ấp ũ Ông Trăng trong các sáng tác thơ của mình, vậy chúng ta vào một ngày sáng Trăng nào đó hãy nhìn thật kỷ Ông Trăng coi ra sao?
Trong tiếng Việt, Mặt Trăng còn được gọi bằng những tên khác như ông trăng, ông giăng, giăng, nguyệt, Hằng Nga, v.v...
Thật ra mặt Trăng là một vệ tinh của Trái Đất (quay chung quanh trái đất) theo một quỷ đạo cố định. .
NGUỒN GỐC CỦA ÔNG TRĂNG VÀ CÁC ĐẶC TÍNH
Trong lăng kính khoa học, Ông Trăng bị các nhà khoa học nhận diện như sau:
Hiện tại, có ba giả thuyết chính giải thích về nguồn gốc của mặt trăng. Giả thuyết thứ nhất là bụi và những đám khí vũ trụ đã hình thành mặt trăng, cũng giống trái đất chúng ta 4,6 tỷ năm trước đây. Giả thuyết thứ hai là mặt trăng đã vỡ ra từ vỏ Trái Đất bởi các lực ly tâm, và để lại một vùng trũng – được cho là Thái Bình Dương ngày nay. Giả thuyết thứ ba là mặt trăng là một hành tinh độc lập bắt được lực hấp dẫn từ trái đất khi đi ngang qua, và nó xoay quanh trái đất kể từ đó. Mặt Trăng các xa Trái Đất trung bình 384.403 km với cận điểm 363.104 km, viễn điểm 405.696 km .
NHỮNG TỪ NGỮ VỀ HÌNH DẠNG THAY ĐỔI CỦA TRĂNG TRONG VĂN HỌC
1.Trăng lưỡi liềm
Trăng lưỡi liềm hay Trăng khuyết là ánh trăng mà chỉ có một phần nhận được từ Mặt Trời, thường xảy ra vào cuối tháng âm lịch. Ánh trăng này thường màu cam, ở Việt Nam là màu cam nhạt. Ánh trăng chỉ làm sáng một phần khu vực đang chiếu sáng.
2.Trăng thượng huyền
Trăng thượng huyền là ánh trăng lớn hơn trăng lưỡi liềm một chút. Ánh trăng này thường màu vàng. Ánh trăng có thể thấy vào gần chiều. Ánh trăng chỉ làm sáng một số khu vực trong thành phố.
3.Trăng bán nguyệt
Trăng bán nguyệt là ánh trăng mà chỉ nửa diện tích là nhận được từ Mặt Trời, xảy ra vào tuần thứ 3 trong tháng. Ánh trăng này màu vàng cam, chỉ làm sáng được cho một thành phố.
4.Trăng hạ huyền
Trăng hạ huyền là ánh trăng nhỏ hơn trăng xế. Ánh trăng này màu vàng nhạt, có thể thấy vào tối hoặc chiều tối. Ánh trăng chỉ làm sáng một miền đất của một quốc gia
5.Trăng xế
Trăng xế là ánh trăng mà một phần không nhận được từ Mặt Trời. Ánh trăng chỉ xuất hiện được vào buổi tối hoặc chiều. Ánh trăng chỉ làm sáng cả đất liền của một quốc gia.
6.Trăng tròn
Trăng tròn là ánh trăng nhận được toàn phần từ Mặt Trời. Ánh trăng xuất hiện vào đêm rằm, ngoại trử đêm Nguyên tiêu. Ánh trăng làm sáng cả đất và biển của một quốc gia.
7.Trăng quầng
Trăng quầng là ánh trăng nhạt hơn tất cả các ánh trăng nêu trên. Ánh trăng xuất hiện vào đêm Nguyên tiêu. Ánh trăng vốn mờ nhạt nên chỉ làm sáng vùng biển của thế giới.
8.Không trăng
Không trăng hay Trăng non
TRĂNG TRONG ÂM NHẠC
Trước năm 1975 những người nhạc sĩ cũng đem Trăng đến gần gủi với những người chiến sĩ Cộng Hoà, như trong sáng tác của Phạm Thế Mỹ:
Trăng tàn Trên Hè Phố
Tôi lại gặp anh
Người trai nơi chiến tuyến
Súng trên vai bước lê qua đường phố
Tôi lại gặp anh
Giờ đây nơi quán nhỏ
Tuổi 30 mà ngỡ như trẻ thơ
Nhớ gì từ ngày anh xa mái trường
Nhớ gì từ ngày anh vui lên đường
Lối gầy về nhà anh hoa phượng thắm
Màu xanh áo người thương
........
.......
Và nhiều sáng tác nhạc khác rất phong phú về Ông Trăng như:
1.Đâu phải con chẳng muốn về (Trăng Thề) Nhạc lời Hàn Lệ Nhân.
https://www.youtube.com/watch?v=hxX9X_blWsM
2.Trang Mo Ben Suoi Ngoc Ha
https://www.youtube.com/watch?v=zYGn79-Fp0w
3.Trăng Rụng Xuống Cầu (Hoàng Thi Thơ) - Mạnh Đình & Mỹ Huyền
https://www.youtube.com/watch?v=mE71F_4-Wl0
4. Múc Ánh Trăng Vàng (Hoàng Thi Thơ)
https://www.youtube.com/watch?v=mE71F_4-Wl0
Xem ra ông trăng của các nước khác không biết có hạnh phúc và được tôn vinh như ở VN hay không ? nếu không thì xin chớ đừng có ganh tỵ.... vì VN chúng tôi có được một thiên tài kiệt xuất về Trăng như nhà thơ Hàn Mặc Tử và rất nhiều nhạc sĩ hàng ngày bỏ trăng vào rượu ngâm để thưởng thức vào những đêm tỉnh lặng......Người Viết mong rằng ông trăng sẽ sớm toả sáng trên quê hương VN để người người được vui hưởng không khí tự do dân chủ hạnh phúc và ấm áp trên quê hương VN.
Các bạn nào thích nghiên cứu về Ông Trăng thật đầy đũ xin ghé qua trang Blog của chúng tôi:
http://kimanhl.blogspot.de/
Nguyen Thi Hong 4.7.2014 —
Hiện tượng "trăng xanh" là trăng tròn hai lần trong một tháng, chứ không phải là vì khi đó mặt trăng có màu xanh.
Hiện tượng xảy ra khi âm lịch có 13 tháng (tương đương 13 lần trăng tròn) trong khi dương lịch vẫn giữ nguyên 12 tháng. Hai loại lịch này được các nước châu Á, trong đó có Việt Nam sử dụng song song nên xuất hiện hiện tượng trăng tròn 2 lần trong một tháng dương lịch.
Năm nay, hiện tượng "trăng xanh" xuất hiện vào đúng đêm rằm tháng Bảy. Hiện tượng này sẽ chỉ lặp lại vào tháng 7/2015 và đều đặn theo chu kì đó.
Trên thực tế, Mặt trăng ngày 31/8 sẽ không có màu xanh trừ trường hợp xuất hiện khói hoặc bụi trong không khí, làm ánh sáng từ Mặt trăng chiếu xuống trái đất bị hấp thụ, chỉ còn lại màu xanh.
Một số tài liệu ghi nhận, lần trăng tròn thứ 2 trong tháng có màu xanh dương được ghi nhận vào năm 1980 và 1991, sau những vụ cháy rừng và núi lửa phun trào ở một số quốc gia. Riêng năm 1999, hiện tượng Mặt trăng có màu xanh xảy ra trong cả tháng Giêng và tháng 3 (năm đó tháng 2 dương lịch không có ngày rằm) dù không có tháng nhuận theo âm lịch.
Cùng ngắm vẻ đẹp mê hồn của mặt trăng vào đúng dịp "trăng xanh" đặc biệt này:
Trăng xanh tại Rio De Janero, Brazil
tại bang Ohio, Mỹ
người dân New York ngắm trăng xanh
tại bang New Jersey, Mỹ
Hình chụp mặt trăng từ dưới tán cây
Trên bầu trời thủ đô Amman, Jordan
tại thành phố Gaza
tại sân bay Brazil
tại đồi Capitol, Mỹ
tại khu quần thể kiến trúc trên đồi Acropolis, Hy Lạp
Lê Thu (tổng hợp)Ngắm 'trăng xanh' đẹp mê hồn
--“Người sói” sẽ xuất hiện vào đêm có trăng xanh? Đêm nay, thứ sáu ngày 31/8, người dân trên toàn thế giới sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng “trăng xanh” – hiện tượng mặt trăng tròn lần thứ hai trong tháng, trung bình 2,7 năm một lần và lần kế tiếp sẽ xảy ra vào năm 2015.Trong những ngày này, truyền thuyết về sự xuất hiện của người sói đêm trăng tròn lại được dịp trỗi dậy. Theo đó, không ít người đặt niềm tin vào mối liên kết chặt chẽ giữa “trăng xanh” và nhiều hành vi mang tính bất thường nên rất hạn chế ra ngoài cho đến khi hiện tượng này chấm dứt. Tuy nhiên, trên thực tế, các nhà khoa học khẳng định họ không tìm thấy bất kỳ bằng chứng nào chứng minh điều đó.
Nhiều người tin rằng “trăng xanh” liên kết với các hành vi mang tính bất thường. (Ảnh: HarveNYC/flickr)
Năm 1996, tiến hành thu thập thông tin từ hơn 150.000 phòng cấp cứu bệnh viện vùng ngoại ô, nhóm chuyên gia nhận thấy không có sự khác biệt về số ca nhập viện trong đêm trăng tròn so với những buổi tối khác của tháng. Họ cũng chẳng phát hiện được dấu hiệu nào quan trọng trong mối quan hệ giữa trăng tròn và hiện tượng bất thường của tâm thần như loạn trí, co giật hay động kinh. Nhiều khả năng, nguồn gốc về niềm tin đó là cái mà các nhà tâm lý học gọi là xu hướng xác nhận, ghi nhớ thông tin có chọn lọc.
Tuy con người không bị ảnh hưởng gì nhưng với động vật thì sao? Kết quả rút ra từ một nghiên cứu năm 2007 trên Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Thú y Mỹ cho thấy số lượng mèo và chó đến phòng cấp cứu thú y tại Đại học bang Colorado vào đêm trăng tròn có sự gia tăng so với ngày thường. Cụ thể, tỷ lệ mèo nhập viện mèo tăng 23% trong khi ở chó là 28%. Tại Anh, một nghiên cứu khác được công bố trên Tạp chí Y học British tháng 12/2000 cũng đưa ra kết luận tương tự sau khi tiến hành thống kê số liệu từ hàng loạt phòng khám.
Các nhà khoa học không thể giải thích chính xác lý do tại sao lại có sự liên kết này, một giả thuyết được bàn luận là nhiều người thường đưa vật cưng ra ngoài dạo chơi vào những ngày trăng sáng, từ đó nguy cơ chấn thương của chúng cũng cao hơn.Phương Huyền (Livescience
--“Người sói” sẽ xuất hiện vào đêm có trăng xanh?
Tối 31/8, "Trăng xanh" sẽ xuất hiện ở Việt Nam (VOV) - Đây là lần trăng tròn thứ hai trong tháng 8. Trước đó trăng đã tròn vào ngày 1/8.
Theo Hội Thiên văn vũ trụ Việt Nam, vào tối 31/8, hiện tượng “trăng xanh” sẽ xuất hiện. Hiện tượng "trăng xanh" diễn ra vào lúc 13h58 GMT ngày 31/8 (20h58 giờ Hà Nội). Đây là lần trăng tròn thứ hai trong tháng 8. Trước đó trăng đã tròn vào ngày 1/8. Sau ngày 31/8, chúng ta sẽ phải chờ tới tận tháng 7/2015 để ngắm “trăng xanh”.
“Mặt trăng xanh” là thuật ngữ để chỉ hiện tượng trăng tròn 2 lần trong một tháng dương lịch. Tuy nhiên mặt trăng không phát ra ánh sáng màu xanh dương khi nó tròn lần thứ hai trong tháng.
“Trăng xanh” tồn tại do tháng trong Công lịch không trùng khớp với tháng theo chu kỳ trăng. Thông thường mỗi năm có 12 kỳ trăng tròn tương ứng với 12 tháng. Nhưng do Mặt trăng quay quanh Trái đất trong 29,5 ngày, còn các tháng trong dương lịch có 30 hoặc 31 ngày nên mỗi năm dương lịch có nhiều hơn 11 ngày so với năm âm lịch. Vì thế sau khoảng 2-3 năm sẽ có một năm âm lịch với 13 tháng, tương ứng với 13 lần trăng tròn.
Theo một số tài liệu, lần trăng tròn thứ 2 trong tháng có màu xanh dương được ghi nhận vào năm 1980 và 1991, sau những vụ cháy rừng và núi lửa phun trào ở một số quốc gia. Riêng năm 1999, hiện tượng Mặt trăng có màu xanh xảy ra trong cả tháng Giêng và tháng 3 (năm đó tháng 2 dương lịch không có ngày rằm) dù không có tháng nhuận theo âm lịch.
Cũng trong tháng 8, những người yêu thiên văn vừa được chiêm ngưỡng 3 hiện tượng trên gồm trận mưa sao băng Perseids có tên Việt Nam là Anh Tiên đạt cực đại vào đêm 12/8, rạng sáng 13/8.
Cùng với hiện tượng mưa sao băng Perseids, trong hai ngày 21 và 22/8, sau khi Mặt Trời vừa lặn, chúng ta đã được chứng kiến sự hội ngộ của hai hành tinh trong Hệ Mặt Trời ở bầu trời phía Tây là sao Hỏa, sao Thổ với Mặt Trăng và ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Virgo (chòm sao Trinh Nữ) - sao Spica.
“Trăng xanh” tồn tại do tháng trong Công lịch không trùng khớp với tháng theo chu kỳ trăng. Thông thường mỗi năm có 12 kỳ trăng tròn tương ứng với 12 tháng. Nhưng do Mặt trăng quay quanh Trái đất trong 29,5 ngày, còn các tháng trong dương lịch có 30 hoặc 31 ngày nên mỗi năm dương lịch có nhiều hơn 11 ngày so với năm âm lịch. Vì thế sau khoảng 2-3 năm sẽ có một năm âm lịch với 13 tháng, tương ứng với 13 lần trăng tròn.
Theo một số tài liệu, lần trăng tròn thứ 2 trong tháng có màu xanh dương được ghi nhận vào năm 1980 và 1991, sau những vụ cháy rừng và núi lửa phun trào ở một số quốc gia. Riêng năm 1999, hiện tượng Mặt trăng có màu xanh xảy ra trong cả tháng Giêng và tháng 3 (năm đó tháng 2 dương lịch không có ngày rằm) dù không có tháng nhuận theo âm lịch.
Cũng trong tháng 8, những người yêu thiên văn vừa được chiêm ngưỡng 3 hiện tượng trên gồm trận mưa sao băng Perseids có tên Việt Nam là Anh Tiên đạt cực đại vào đêm 12/8, rạng sáng 13/8.
Cùng với hiện tượng mưa sao băng Perseids, trong hai ngày 21 và 22/8, sau khi Mặt Trời vừa lặn, chúng ta đã được chứng kiến sự hội ngộ của hai hành tinh trong Hệ Mặt Trời ở bầu trời phía Tây là sao Hỏa, sao Thổ với Mặt Trăng và ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Virgo (chòm sao Trinh Nữ) - sao Spica.
Còn ngày 24/8, sao Hải Vương tiến đến vị trí trên quỹ đạo mà khoảng cách giữa hành tinh này và trái đất là gần nhất trong năm nay./.
Tối 31/8, "Trăng xanh" sẽ xuất hiện ở Việt Nam
...
"Trăng xanh" xuất hiện đúng rằm tháng BảyTin tức 24h
'Trăng xanh' xuất hiện trên bầu trời Việt Nam đúng lễ Vu LanZing News
Tuần này sẽ có trăng "xanh"Báo Đất Việt
VNExpress
- Ba hiện tượng thiên nhiên kỳ thú xuất hiện trong tháng 8
--
