-- 71.000 dân năn nỉ tỉnh đừng xây thủy điện: Vẫn phớt lờ dân vì lợi ích trước mắt?
Nếu tỉnh Quảng Ngãi vẫn quyết tâm cho xây dựng 3 dự án thủy điện Đakđrinh 2, Sơn Trà 1, Trà Khúc 1 mặc ‘71.000 dân năn nỉ đừng xây’ thì hậu quả sẽ không dừng ở việc làng mạc ở huyện Sơn Hà sẽ bị nhấn chìm; mà rừng bị phá vô tội vạ, ảnh hưởng trầm trọng đến môi sinh, thiếu nước. Trong lúc đó, lợi ích trước mắt không đánh đổi được hậu họa lâu dài…
Dùng bằng cấp 3 giả - vỡ đập thủy điện thật
Đài Tiếng Nói Việt Nam
VOV.VN -Sau khi Giám đốc Sở Công thương Gia Lai sử dụng bằng giả bị phát hiện, người dân trông chờ sẽ có một quyết định kỷ luật nghiêm minh.
Mấy ngày gần đây, phố núi Gia Lai xôn xao chuyện ông Giám đốc Sở Công thương bị kỷ luật vì sử dụng bằng giả và lạm quyền. Sau mấy chục năm tích cực phấn đấu, luồn lách thông qua tấm bằng cấp 3 giả, ông này đã từng bước leo lên đến chức Giám đốc Sở Công thương.
Giám đốc Sở Công thương sử dụng bằng giả (ảnh giữa)
Không xa so với thời điểm vị “Giám đốc bằng giả” bị kỷ luật, gần 3 tháng trước, Gia Lai cũng “rung chuyển” vì thủy điện Ia Krêl 2 vỡ lần hai bởi sự tắc trách của chủ đầu tư và các cơ quan quản lý. Rất may, vụ vỡ đập thủy điện Ia Krêl 2 lần hai không gây thiệt hại về người, tuy nhiên đã gây thiệt hại hàng trăm ha cây trồng, hoa màu, với tổng giá trị hơn chục tỷ đồng. Cho đến thời điểm này, người dân bị thiệt hại vẫn chưa được đền bù và đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, nhiều hộ đối mặt với đói nghèo.
Hai sự việc sẽ không có gì đáng để ghép với nhau và nếu Công trình thủy điện thuộc loại nhỏ (5,5MW) này không thuộc quyền quản lý của Sở Công thương Gia Lai. Cũng không có gì đáng nói, nếu sau vụ vỡ đập thủy điện Ia Krêl 2 lần một (tháng 6/2013), những tiếng kêu cứu của người dân phía hạ nguồn làm lay động cơ quan chức năng, trực tiếp là Sở Công thương Gia Lai, đơn vị được giao trọng trách quản lý về mặt nhà nước với các công trình thủy điện vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh.
Thủy điện Ia Krêl 2 bị vỡ lần hai vào tháng 8/2014
Sau hơn một năm bị vỡ, bằng nhiều cách nào đó, thủy điện Ia Krêl 2 tiếp tục được cho phép đầu tư, xây dựng lại nhưng không có gì đảm bảo sẽ an toàn. Rồi đến, tháng 5/2014, khi phát hiện chủ đầu tư tích nước trái phép, có nguy cơ vỡ đập thủy điện lần hai, những tiếng kêu cứu từ hạ nguồn lại vang lên. Thế nhưng, một lần nữa, sự “im lặng” một cách vô cảm trước tính mạng, tài sản của hàng trăm hộ dân hạ nguồn lại diễn ra.
Vào thời điểm này, Giám đốc Sở Công thương Gia Lai cho biết, đã nắm được những sai phạm của chủ đầu tư và đã nhìn thấy nguy cơ vỡ đập lần thứ hai, đã đình chỉ thi công, sẽ tiến hành các biện pháp yêu cầu chủ đầu tư xả hết hết nước trong lòng hồ. Thế nhưng, kết quả ngược lại, vào sáng 1/8, thủy điện Ia Krêl 2 bị vỡ lần hai, tạo lũ quét kinh hoàng, gây thiệt hại nặng nề cho hạ nguồn.
Giấy chứng nhận tốt nghiệp THPT giả của vị Giám đốc Sở Công thương và Công văn của UBKT Tỉnh ủy Gia Lai đề nghị thu hồi
Tới lúc đó Sở Công thương đã khẳng định đã cùng các ngành chức năng của tỉnh 7 lần kiểm tra, xử lý, lập biên bản đối với chủ đầu tư.
Con số 7 lần ấy chỉ nói lên một điều, đó là sự yếu kém và sự tắc trách của cơ quan quản lý.Thế nhưng đến nay, chưa ai quy trách nhiệm một cách cụ thể cho Sở Công thương Gia Lai và cá nhân vị giám đốc Sở.
Mới đây, sau khi thông tin vị Giám đốc Sở công thương bị kỷ luật cảnh cáo về mặt Đảng vì nhiều sai phạm, trong đó có việc sử dụng bằng cấp 3 giả được công khai, người dân Gia Lai trông chờ sẽ có một quyết định kỷ luật nghiêm minh đối với vị “Giám đốc bằng giả” này.
Một người bằng những hành vi gian dối để thăng quan tiến chức không thể được trao trọng trách quản lý hàng loạt công trình thủy điện vừa và nhỏ để rồi khi xảy ra vỡ đập thì tác hại là có thật và không hề nhỏ./.
Công Bắc/VOV-Tây Nguyên.
Ảnh hưởng hàng ngàn ha rừng
 |
| Rừng đặc dụng đầu nguồn Thạch Nham, nơi quy hoạch dự án thủy điện Sơn Trà 1. Ảnh: L.Đ.Dũng. |
Nhắc đến dự án thủy điện Sơn Trà 1, ông Đoàn Ngọc Thạch, Trưởng BQL rừng phòng hộ đầu nguồn Thạch Nham nói ngay: “Tôi quyết liệt phản đối, không đồng ý xây dựng thủy điện này”.
Thủy điện Sơn Trà 1 nằm trên sông Xà Lò, chiếm dụng khoảng 37 ha rừng phòng hộ (theo như báo cáo của chủ đầu tư) thuộc địa bàn 2 xã Sơn Kỳ, huyện Sơn Hà và xã Sơn Lập, huyện Sơn Tây.
“Nếu mất 37 ha này thì sẽ mất cả ngàn ha rừng phía trên đó vì có đường thì lâm tặc sẽ vào, rồi nạn khai thác, lấn chiếm”, ông Thạch nói.
Hiện tại, BQL rừng phòng hộ đầu nguồn Thạch Nham quản lý 30.000 ha đất có rừng thuộc hai huyện Sơn Hà và Sơn Tây. Khu vực quy hoạch xây dựng thủy điện Sơn Trà 1 là rừng nguyên sinh từ hàng chục đến hàng trăm năm tuổi với các loại gỗ như chò, xoan đào...có trữ lượng 100 m3 gỗ/ha; tức là ít nhất có khoảng 3.000 m3 gỗ có nguy cơ bị mất.
Ông Thạch bày tỏ: “Rừng trồng ngày càng khó mà rừng mất ngày càng nhiều. Nếu thủy điện được làm và chủ đầu tư trồng trả lại rừng thì 30 ha rừng trồng của ổng không bằng nổi 1 ha rừng ở đây. Mà nếu cứ để triệt thế này thì không đủ độ che phủ của rừng nữa”.
Không dừng lại ở đó, quy hoạch của thủy điện Đakđrinh 2 chiếm dụng gần 200 ha, trong đó có 5,38 ha rừng phòng hộ. Thủy điện Trà Khúc 1 chiếm dụng diện tích hơn 290 ha.
“Chỉ tính riêng thủy điện Sơn Trà 1, chủ đầu tư, đơn vị tư vấn chưa làm việc cụ thể với ban quản lý. Con số 37 ha họ chỉ báo cáo về dự án chính; còn quy hoạch đường công vụ, đường dây truyền tải điện họ chưa nói. Nếu cộng lại sẽ không biết bao nhiêu rừng bị mất. Mà bây giờ quy hoạch dự án lấy trên 50 ha rừng phải báo cáo Quốc hội. Nhưng đây họ cứ chia lẻ ra thì không biết thế nào”, ông Thạch lo lắng.
 |
| Hàng ngàn ha rừng đặc dụng ở đầu nguồn sông Trà Khúc sẽ bị ảnh hưởng bởi quy hoạch các dự án thủy điện. Ảnh: L.Đ.Dũng. |
Dường như người ta có tâm lý thấy diện tích rừng còn nhiều thì dễ bỏ đi vài chục, vài trăm hecta là bình thường; cái gì vừa đủ ít mới quý và đáng bảo vệ.
Mới đây thôi, tỉnh Quảng Nam và TP.Đà Nẵng đang rốt ráo điều tra, xử lý vụ việc phá rừng đặc dụng Bà Nà-Núi Chúa với số gỗ thu được hơn 43 m3. Vụ phá rừng này được coi là lớn nhất từ trước đến nay và rất trầm trọng.
Thế mà hàng ngàn m3 gỗ thuộc rừng đặc dụng đầu nguồn ở Quảng Ngãi sẽ bị phá một cách hợp pháp dù lãnh đạo huyện, ban quản lý rừng ở Sơn Hà liên tục phản đối để bảo vệ mà chưa được thì 43 m3 gỗ ở Đà Nẵng đã nhằm nhò gì.
Trong lúc, mất rừng chỉ là một trong những hệ lụy mà ông Đặng Ngọc Dũng, Bí thư huyện ủy Sơn Hà cảnh báo: “Việc để có thêm khoảng vài chục MW điện năng sẽ không đánh đổi và trả hết những thiệt hại mà đời con, đời cháu và sau này người dân Sơn Hà phải gánh chịu!”.
Những ẩn họa đang nhìn thấy
Tỉnh Quảng Ngãi, vài năm trước, đã phải vật vã đi “đòi nước” vì thủy điện Đakđrinh tích nước gây khô hạn hàng chục hecta cây trồng ở hạ du sông Trà Khúc. Viễn cảnh sẽ tồi tệ hơn khi tiếp tục rừng bị phá, thủy điện mới mọc lên đua nhau tích nước.
 |
| Sông Trà Khúc trơ đáy. Ảnh: L.Đ.Dũng. |
Và một điều ẩn họa hơn, vào đầu năm nay, đã có nhiều rung chấn và tiếng nổ tại lòng hồ thủy điện Đakđrinh phía huyện Sơn Tây (Quảng Ngãi) và Kon Plông (Kon Tum).
Lúc đó, PGS.TS Cao Đình Triều, chuyên gia động đất của viện Vật lý địa cầu cho biết, vùng lòng hồ thủy điện Đakđrinh có nền đá gnây, granit, gần giống lòng hồ thuỷ điện Sông Tranh 2 (Quảng Nam). Quá trình tích nước lòng hồ sẽ làm tải trọng của nước đè lên nền đất đá khiến nước thẩm thấu xuống độ sâu nền đá, làm thay đổi ứng suất lỗ rỗng, gây ra hiện tượng động đất kích thích như ở thủy điện Sông Tranh 2.
Có thể, một hồ thủy điện Đakđrinh không gây ra những trận động đất mạnh nhưng một khi đã hình thành hệ thống liên hồ chứa của các thủy điện khác nhau như thủy điện Nước Trong, thủy điện Đakđrinh, hệ thống các hồ thủy lợi… sẽ trở thành mối họa lớn về động đất, vỡ đập đe doạ an toàn tính mạng người dân.
Điều này không chỉ riêng Quảng Ngãi mà toàn khu vực miền Trung và Tây Nguyên cần phải xem xét lại.
 |
| Đã có cảnh báo về nguy cơ bất ổn địa chất nếu có thủy điện liên hồ chứa ở khu vực sông Đakđrinh. Ảnh: L.Đ.Dũng. |
Dân tái định cư vì thủy điện “trở nên nghèo đói hơn, nhiều nhóm dân cư buộc phải xâm hại tài nguyên rừng, di cư tự do tìm nguồn sinh kế mới” là tiếng kêu mà diễn đàn "Nhân dân thủy điện miền Trung và Tây Nguyên về vấn đề xây dựng và vận hành thủy điện" vừa lên tiếng.
Diễn đàn do Mạng lưới sông ngòi Việt Nam (VRN) tổ chức đưa ra kiến nghị các dự án thủy điện phải được xây dựng trên cơ sở xem xét toàn diện các tác động môi trường và xã hội. Bởi lẽ, những tác động xã hội tiêu cực mà thủy điện đem lại sẽ trở nên khó giải quyết theo thời gian nếu không được nghiên cứu thấu đáo và có phương án giải quyết hợp lý ngay từ đầu.
 |
| Một vụ vỡ đập thủy điện (Ia Krel 2) ở tỉnh Gia Lai. Ảnh: L.Đ.Dũng. |
Tuy nhiên, những dự án thủy điện cụ thể được nêu trong loạt bài này tại huyện Sơn Hà lại có vẻ không được nghiên cứu thấu đáo. Tỉnh cứ ký duyệt cho phép triển khai. Bí thư huyện và hàng ngàn dân liên tục phản đối trong nơm nớp sợ hãi về một tương lai đầy tai ương.
Có lẽ, cần một tiếng nói từ Quốc hội.
Lê Đình Dũng
**************
**************
Đài Tiếng Nói Việt Nam
VOV.VN -Sau khi Giám đốc Sở Công thương Gia Lai sử dụng bằng giả bị phát hiện, người dân trông chờ sẽ có một quyết định kỷ luật nghiêm minh.
Mấy ngày gần đây, phố núi Gia Lai xôn xao chuyện ông Giám đốc Sở Công thương bị kỷ luật vì sử dụng bằng giả và lạm quyền. Sau mấy chục năm tích cực phấn đấu, luồn lách thông qua tấm bằng cấp 3 giả, ông này đã từng bước leo lên đến chức Giám đốc Sở Công thương.
Giám đốc Sở Công thương sử dụng bằng giả (ảnh giữa)Không xa so với thời điểm vị “Giám đốc bằng giả” bị kỷ luật, gần 3 tháng trước, Gia Lai cũng “rung chuyển” vì thủy điện Ia Krêl 2 vỡ lần hai bởi sự tắc trách của chủ đầu tư và các cơ quan quản lý. Rất may, vụ vỡ đập thủy điện Ia Krêl 2 lần hai không gây thiệt hại về người, tuy nhiên đã gây thiệt hại hàng trăm ha cây trồng, hoa màu, với tổng giá trị hơn chục tỷ đồng. Cho đến thời điểm này, người dân bị thiệt hại vẫn chưa được đền bù và đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, nhiều hộ đối mặt với đói nghèo.
Hai sự việc sẽ không có gì đáng để ghép với nhau và nếu Công trình thủy điện thuộc loại nhỏ (5,5MW) này không thuộc quyền quản lý của Sở Công thương Gia Lai. Cũng không có gì đáng nói, nếu sau vụ vỡ đập thủy điện Ia Krêl 2 lần một (tháng 6/2013), những tiếng kêu cứu của người dân phía hạ nguồn làm lay động cơ quan chức năng, trực tiếp là Sở Công thương Gia Lai, đơn vị được giao trọng trách quản lý về mặt nhà nước với các công trình thủy điện vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh.
Thủy điện Ia Krêl 2 bị vỡ lần hai vào tháng 8/2014Sau hơn một năm bị vỡ, bằng nhiều cách nào đó, thủy điện Ia Krêl 2 tiếp tục được cho phép đầu tư, xây dựng lại nhưng không có gì đảm bảo sẽ an toàn. Rồi đến, tháng 5/2014, khi phát hiện chủ đầu tư tích nước trái phép, có nguy cơ vỡ đập thủy điện lần hai, những tiếng kêu cứu từ hạ nguồn lại vang lên. Thế nhưng, một lần nữa, sự “im lặng” một cách vô cảm trước tính mạng, tài sản của hàng trăm hộ dân hạ nguồn lại diễn ra.
Vào thời điểm này, Giám đốc Sở Công thương Gia Lai cho biết, đã nắm được những sai phạm của chủ đầu tư và đã nhìn thấy nguy cơ vỡ đập lần thứ hai, đã đình chỉ thi công, sẽ tiến hành các biện pháp yêu cầu chủ đầu tư xả hết hết nước trong lòng hồ. Thế nhưng, kết quả ngược lại, vào sáng 1/8, thủy điện Ia Krêl 2 bị vỡ lần hai, tạo lũ quét kinh hoàng, gây thiệt hại nặng nề cho hạ nguồn.
Giấy chứng nhận tốt nghiệp THPT giả của vị Giám đốc Sở Công thương và Công văn của UBKT Tỉnh ủy Gia Lai đề nghị thu hồiTới lúc đó Sở Công thương đã khẳng định đã cùng các ngành chức năng của tỉnh 7 lần kiểm tra, xử lý, lập biên bản đối với chủ đầu tư.
Con số 7 lần ấy chỉ nói lên một điều, đó là sự yếu kém và sự tắc trách của cơ quan quản lý.Thế nhưng đến nay, chưa ai quy trách nhiệm một cách cụ thể cho Sở Công thương Gia Lai và cá nhân vị giám đốc Sở.
Mới đây, sau khi thông tin vị Giám đốc Sở công thương bị kỷ luật cảnh cáo về mặt Đảng vì nhiều sai phạm, trong đó có việc sử dụng bằng cấp 3 giả được công khai, người dân Gia Lai trông chờ sẽ có một quyết định kỷ luật nghiêm minh đối với vị “Giám đốc bằng giả” này.
Một người bằng những hành vi gian dối để thăng quan tiến chức không thể được trao trọng trách quản lý hàng loạt công trình thủy điện vừa và nhỏ để rồi khi xảy ra vỡ đập thì tác hại là có thật và không hề nhỏ./.
Công Bắc/VOV-Tây Nguyên.
