-Lục lại tài liệu chiến tranh Việt Nam Phần 46CWIHP (Cold War International History Project – Đề án Lịch sử Quốc tế về Chiến tranh Lạnh)
Ngọc Thu dịch
Thảo luận giữa Chu Ân Lai và Phạm Văn Đồng
16-08-1973
Mô tả: Chu Ân Lai thảo luận về mối quan ngại của ông ta liên quan đến các cuộc đàm phán của Hoa Kỳ ở Campuchia.
Chu Ân Lai: Người Mỹ đã nói với đồng chí Huang Chen (Hoàng Trần?) rằng họ muốn giải quyết vấn đề Campuchia và rằng họ đã sẵn sàng nói chuyện với Sihanouk hoặc với đại diện của ông ấy. Cùng lúc, họ muốn đại diện của Mặt trận Dân tộc Thống nhất Campuchia tổ chức đàm phán với phe Lon Nol.
Điều mà chúng tôi quan tâm là Sihanouk sẽ thay đổi lập trường của ông ta. Chúng ta không thể thay đổi lập trường chung đã được Hội nghị thượng đỉnh các nước Đông Dương thông qua. Chừng nào Hoa Kỳ còn tiếp tục các hoạt động ném bom, thì không thể tổ chức các cuộc đàm phán. Nhưng vào thời điểm này, Mỹ muốn rút quân khỏi Campuchia. Nếu chúng ta có thể giành được cảm tình của một số người trong phe Lon Nol, chúng ta sẽ ở vị trí thuận lợi. Do đó, không khôn ngoan nếu không lợi dụng những cơ hội này (1).
Ghi chú:
1. Tại Đại hội ĐCS Trung Quốc lần thứ 10 vào tháng 8 năm 1973, Chu Ân Lai cho biết về tình hình quốc tế như sau:
"Chúng ta nhận ra rằng đế quốc Mỹ là kẻ thù số một của nhân dân thế giới và của người Trung Quốc. Đế quốc Nhật Bản cũng là kẻ thù của chúng ta. Tuy nhiên, chúng ta phải hiểu những mâu thuẫn giữa các kẻ thù của chúng ta để giải quyết mâu thuẫn của chúng ta. Chúng ta cần xác định các mâu thuẫn quan trọng là gì và những gì không phải là mâu thuẫn quan trọng.
Hoa Kỳ làm ồn ào nhưng đã không tấn công chúng ta. Cái gọi là liên minh châu Á do Nhật Bản đứng đầu, thực tế được thiết lập để bảo vệ họ khỏi bị chúng ta tấn công. Nhưng cái gọi là anh em, cụ thể là bọn xét lại Liên Xô, đang tấn công chúng ta, đe dọa chúng ta. Họ thông đồng với đế quốc Mỹ và bọn phản động Ấn Độ. Nếu chúng ta không biết làm bạn với những người được sử dụng để chống lại chúng ta và thiết lập quan hệ với họ, những người xét lại của Liên Xô sẽ bao vây và tấn công chúng ta. Lúc đó chúng ta sẽ bị tấn công từ nhiều hướng và người dân của chúng ta một lần nữa sẽ khổ.
Do đó, chính sách của chúng ta phải dựa trên lợi ích quốc gia. Nếu không, chính sách của chúng ta sẽ sai lầm. Những người xét lại của Liên Xô muốn tấn công chúng ta. Họ có nhiều thứ vũ khí mới mà chúng ta chưa có. Chúng ta có thể mua vũ khí này từ các nước khác. Bọn xét lại của Liên Xô không cung cấp cho chúng ta thiết bị kỹ thuật. Chúng ta có thể mua từ các nước khác. Các nước khác, vì lợi ích quốc gia của họ, và hơn thế nữa, vì đã bị Liên Xô lừa dối trước đây, sẽ muốn có quan hệ với chúng ta. Vì vậy, sẽ có lợi cho tình trạng căng thẳng quốc tế, cũng như có lợi cho chúng ta. Điều đó không có gì xấu! Do đó, chúng ta phải linh hoạt, để ý tới các cơ hội khác nhau để giải quyết mâu thuẫn khác nhau.
Những kẻ phản bội như Lưu Thiếu Kỳ và Lâm Bưu – những con rối của bọn xét lại Liên Xô – đã cố gắng công bố công khai cáo buộc tội lỗi của họ rằng Liên Xô vì lý do nào đó, vẫn còn là anh em của chúng ta và rằng Liên Xô vẫn là một nước xã hội chủ nghĩa. Họ cũng nói rằng sai lầm có thể tránh và nên được giải quyết giữa hai đảng, trên cơ sở tình anh em. Hai đảng không nên công khai chửi rủa và tấn công lẫn nhau, nếu không, kẻ thù sẽ mừng và bạn bè sẽ bị đau đớn”.
Nguồn: Wilsoncenter.org
