Vnexpress Hội thảo quy mô lớn được tổ chức tại Hà Nội hôm nay, do Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải chủ trì, nhằm lắng nghe góp ý cho Quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng bô xít giai đoạn 2007-2015, tầm nhìn 2025.Dưới sự chủ trì của Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải, hội thảo còn có sự tham gia của đại diện Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Quốc hội, Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng, đại diện Bộ Tài nguyên Môi trường, các nhà thầu Trung Quốc, Mỹ, và các chuyên gia khai khoáng, luyện kim. Nhà văn Nguyên Ngọc, người gắn bó nhiều năm với văn hóa Tây Nguyên và nhà sử học Dương Trung Quốc cũng tới tham gia ý kiến.
Quy hoạch dự án được Thủ tướng phê duyệt từ ngày 1/11/2007, với mục tiêu phát triển công nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản bô xít phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế xã hội các địa phương và phát triển mạng hạ tầng cơ sở liên quan như giao thông vận tải, cảng biển, điện... Doanh nghiệp Việt Nam sẽ làm chủ đầu tư xây dựng dự án, kêu gọi các đối tác trong và ngoài nước tham gia góp vốn cổ phần trên nguyên tắc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) nắm giữ cổ phần chi phối. Đối với các khu vực bô xít Tây Nguyên, TKV chịu trách nhiệm chính trong việc đầu tư, thực hiện quy hoạch.
Quá trình triển khai chia thành 3 giai đoạn, đến 2010, 2011-2015 và 2016-2025. Trước năm 2015, các dự án sẽ tập trung sản xuất alumina xuất khẩu, sản xuất hydroxyt nhôm (phèn chua) phục vụ trong nước và xuất khẩu. Sau năm 2015, sản xuất alumina và nhôm điện phân, duy trì sản xuất hydroxyt nhôm. Sản lượng dự kiến sẽ nâng từ mức 0,7-1 triệu tấn alumina mỗi năm vào năm 2010 lên 13-18 triệu tấn vào năm 2025.
Trong giai đoạn đến năm 2010, Việt Nam dự kiến triển khai 3 dự án alumina gồm Tân Rai (Lâm Đồng), Nhân Cơ (Đăk Nông 1), Kon Hà Nừng (Gia Lai) và 1 dự án hydroxyt nhôm tại Bảo Lộc (Lâm Đồng). Cả 4 dự án này đều đã có chủ đầu tư, đang trong quá trình triển khai công tác chuẩn bị và thực hiện đầu tư. Đến nay, TKV đã khởi công dự án Tân Rai, gói thầu EPC nhà máy alumina do nhà thầu Chalieco Trung Quốc thực hiện, đồng thời chuẩn bị khởi công dự án nhà máy alumina Nhân Cơ.
Dự án Kon Hà Nừng đang được chủ đầu tư là Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng thương mại và Công nghệ Hà Nội thăm dò trên diện tích 68 km2 (đã hoàn thành khoảng 60% khối lượng) và đang lập dự án đầu tư xây dựng công trình nhà máy alumina. Tổng công ty Hóa chất Việt Nam là chủ đầu tư dự án hydroxit nhôm, đang triển khai công tác thăm dò mỏ bô xít Bảo Lộc (Lâm Đồng).
Theo Bộ Công Thương, có thể coi đây là các dự án thử nghiệm tại 3 tỉnh thuộc khu vực Tây Nguyên là Lâm Đồng, Đăk Nông và Gia Lai. Đến 2011-2015, dự kiến sẽ đầu tư tiếp 3 dự án alumina Đăk Nông 2 - 3 - 4, với tổng công suất dự kiến 4,5-6 triệu tấn alumina mỗi năm. TKV đang cùng các đối tác đàm phán điều kiện hợp tác đầu tư theo chỉ đạo của Thủ tướng. Các dự án này chỉ có thể đưa vào vận hành sau khi hoàn thành việc xây dựng tuyến đường sắt Tây Nguyên - Bình Thuận, dự kiến vào giai đoạn 2014-2015.
Trong 10 năm tiếp theo, Việt Nam dự kiến duy trì và mở rộng 6 dự án alumina của giai đoạn 2007-2015. Tùy theo khả năng thị trường, công suất có thể nâng lên gấp đôi. Ngoài ra, sẽ có thêm dự án alumina Bình Phước công suất 1-1,5 triệu tấn mỗi năm. Theo tính toán của Bộ Công Thương, tổng công suất các dự án giai đoạn 2016-2025 vào khoảng 12-18 triệu tấn alumina mỗi năm. Các dự án giai đoạn này chỉ mang tính chất dự báo trên cơ sở nhu cầu thế giới tăng cao, kết quả vận hành các dự án giai đoạn 2007-2015, tiến độ đầu tư mạng hạ tầng kỹ thuật, đánh giá ảnh hưởng môi trường văn hóa khu vực để điều chỉnh và quyết định.
TKV và một số chủ đầu tư khác (Công ty cổ phần An Viên) đang hoàn chỉnh thủ tục xin thăm dò 7 mỏ bô xít Đăk Nông, 2 mỏ bô xít lâm Đồng và 2 mỏ tại Bình Phước. Các địa phương và Bộ Tài nguyên Môi trường đã hoàn thành thẩm định hồ sơ, trong quý II sẽ cấp giấy phép thăm dò để triển khai thực hiện. Dự kiến, toàn bộ công tác thăm dò sẽ hoàn thành trong giai đoạn 2010-2011, đảm bảo có cơ sở tài nguyên tin cậy để lập dự án đầu tư.
Công tác thăm dò và chuẩn bị đầu tư mạng hạ tầng kỹ thuật phục vụ dự án cũng đang được triển khai. Trong đó, dự án tuyến đường sắt Tây Nguyên - Bình Thuận đang được chủ đầu tư TKV phối hợp với Tổng công ty tư vấn công trình giao thông TEDI và tư vấn Australia lập báo cáo đầu tư. Đây được TKV cho là giải pháp chìa khóa mở ra sự phát triển công nghiệp nhôm ở Tây Nguyên. TKV cho biết, trước đó đề xuất phương án xây dựng đường ống vận chuyển quặng bô xít từ Đăk Nông xuống cảng biển Bình Thuận để chế biến thành alumina đã không nhận được sự đồng tình của tỉnh ủy và ủy ban nhân dân tỉnh, không được Chính phủ phê duyệt. Dự án cảng Kê Gà, Bình Thuận cũng đang được điều chỉnh lại theo hướng cảng đa chức năng. Cả hai dự án hạ tầng này dự kiến sẽ hoàn thành công tác thăm dò và trình duyệt trong quý 2.
Theo số liệu công bố tháng 1 của Cơ quan Địa chất Mỹ, tài nguyên bô xít trên thế giới có trữ lượng 55-75 tỷ tấn, phân bổ ở hơn 40 nước. Việt Nam là một trong số 5 nước có trữ lượng trên 1 tỷ tấn. Tổng trữ lượng đã thăm dò trên toàn thế giới đạt 27-38 tỷ tấn, đủ đáp ứng nhu cầu trong vài trăm năm nữa.
Theo Bộ Công Thương, Việt Nam có nguồn tài nguyên bô xít thuộc loại lớn trên thế giới. Trữ lượng đã được xác định và dự báo là 5,4 tỷ tấn, chủ yếu tập trung ở khu vực Tây Nguyên. Đã nhiều năm qua, Tây Nguyên tập trung phát triển tối đa cây công nghiệp, nhưng hiệu quả kinh tế còn hạn chế, đời sống đồng bào còn khó khăn, hạ tầng nghèo nàn, trình độ dân trí hạn chế. Vì vậy, bô xít được xác định là nguồn lực quan trọng thúc đẩy sực phát triển kinh tế xã hội khu vực, góp phần ổn định tình hình chính trị, an ninh trên địa bàn.
Cũng theo Bộ Công Thương, việc phát triển ngành công nghiệp khai thác bô xít, sản xuất alumina - nhôm đã được nghiên cứu cân nhắc và quyết định thận trọng, phù hợp với chủ trương của Đảng, Chính phủ và đáp ứng nguyện vọng của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên. Dự án đã được gửi lấy ý kiến góp ý của các Bộ, ngành và địa phương liên quan để hoàn chỉnh, đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì thẩm định, góp ý và trình Chính phủ phê duyệt. Tuy chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường chiến lược nhưng trong dự án quy hoạch đã đề cập nội dung cơ bản của vấn đề này.
Bộ Công Thương thừa nhận, ngành công nghiệp nhôm sử dụng nhiều điện năng, chi phí giá thành cao, không hiệu quả và không khả thi trong giai đoạn đầu của quy hoạch. Vì vậy, trước mắt sẽ ưu tiên các dự án sản xuất alumina.
Hiện nay lượng alumina sản xuất trên thế giới khoảng 75 triệu tấn mỗi năm. Trung Quốc có nhu cầu nhập khẩu 10 triệu tấn mỗi năm. So với một số nước xuất khẩu lớn như Australia và Mỹ, Việt Nam có lợi thế khi làm ăn với thị trường Trung Quốc. TKV đã mời một số nhà sản xuất nhôm lớn của Trung Quốc hợp tác đầu tư kèm theo cam kết tiêu thụ sản phẩm.
Tổng quan 2 dự án bô xít nhôm do TKV đang triển khai:
Trong khuôn khổ 2 dự án, tổng cộng có 13 mỏ bô xít nằm ở 2 tỉnh Đăk Nông và Lâm Đồng, diện tích thăm dò hơn 1.811 km2 với tổng chi phí thăm dò dự kiến hơn 590 tỷ đồng.
Dự án tổ hợp bô xít nhôm Lâm Đồng tại Tân Rai (huyện Bảo Lâm, Lâm Đồng) gọi tắt là dự án Tân Rai có công suất 600.000 tấn alumina một năm. Đến nay, TKV đã đề bù giải phóng mặt bằng 424 ha đất của 559 hộ dân (trong đó có 77 hộ đồng bào dân tốc), đang và sẽ đền bù tiếp 980 ha đất của 1.080 hộ đân (327 là đồng bào dân tộc). Số hộ yêu cầu tái định cư khoảng 700 hồ, trong đó 230 hộ đồng bào dân tộc.
Dự án bô xít alumina Nhân Cơ (Đăk Nông) có công suất 600.000 tấn một năm. Tổng vốn đầu tư đã thực hiện tới cuối 2008 là 271 tỷ đồng. Đã đền bù giải phóng mặt bằng 265 ha đất của 216 hộ dân (trong đó có 18 hộ đồng bào dân tộc), đang và sẽ đền bù tiếp 782 ha đất của 545 hộ đân (15 hộ đồng bào dân tộc).
Vốn đầu tư cho 2 dự án bô xít alumina Tân Rai và Nhân Cơ sẽ do tập đoàn tự huy động trên thị trường tài chính trong và ngoài nước, không vay của chính phủ các nước. Riêng dự án Tân Rai được Chính phủ đầu tư 500 tỷ đồng từ nguồn vốn thu do cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước thuộc Bộ Công Thương. Vốn đầu tư cảng biển Kê Gà, Bình Thuận do TKV huy động trên thị trường tài chính, không có bảo lãnh của Chính phủ.
------------
Quy hoạch rùi, ký rùi. Mà từ 2007. Vậy tổ chức hội thảo làm gì. Đâu cũng vậy thui.
Những điểm khác lạ trong thư của tướng Giáp. Không CHXHCNVN ..DLTDHP ... và cũng chẳng ai trả lời tôi cả...
