Innov Green (IG) – một bước chuẩn bị xâm lược kiểu mới?

--Video: InnovGreen đang làm gì trên biên giới VN? (phần 2)
Video: InnovGreen đang làm gì trên biên giới VN? (phần 3)


-InnovGreen trồng rừng cách biên giới 700m?vietnamnet.vn 23/11/2010 08:56:29 AM (GMT+7) 23/11/2010 08:56:29 AM (GMT+7)

-  “Khu vực mà InnovGreen vào đều nằm trong chu vi khu vực quân sự của xã. Công ty phát triển rừng với thời hạn từ 50 năm chúng tôi nghĩ rằng, sự phát triển của xã nhà, người dân, liệu sau 50 năm sau sẽ như thế nào? Chúng tôi lo lắng nên đề nghị chấm dứt ngay việc cho thuê, giao lại cho người dân”, ông Trần Văn Bào - PCT xã Tân Minh (Tràng Định, Lạng Sơn) bày tỏ.

Tin liên quan:

Thâm nhập chốt quân sự nơi InnovGreen trồng rừng Kỳ 6: “Xơi” cả khu vực phòng thủ then chốt Những ý tưởng “quái dị” của nhà đầu tư nước ngoài Kỳ 3: InnovGreen đã tạo "việc làm ổn định cho dân"? Kỳ 2: Sự hoài nghi về dự án trồng rừng của InnovGreen InnovGreen đang làm gì trên biên giới Việt Nam?

Theo ông Bào, việc công ty InnovGreen (IG) tiến hành thuê đất, trồng rừng bạch đàn ở những khu vực quan trọng về quân sự đang dấy lên lo ngại trong lòng người dân nơi đây.

Điều mà vị Phó chủ tịch xã này băn khăn, trăn trở nhất: Số diện tích mà phía Công ty IG được giao để trồng rừng trong thời hạn 50 năm toàn là những khu vực xung yếu, nhạy cảm về quốc phòng. Có những điểm cao - chẳng hạn như điểm 558, từng là nơi xẩy ra những trận chiến nảy lửa trong quá khứ cũng được nằm trong số diện tích doanh nghiệp này thuê.

Tỉnh lộ 229, nối Ql4A với xã biên giới Tân Minh. Tại điểm đầu và cuối của tuyến đường này
đều có sự xuất hiện của dự án trồng rừng InnovGreen. Đáng nói hơn, một là khu vực phòng
thủ, một nơi là biên giới, có chốt quân sự. Không hiểu UBND tỉnh Lạng Sơn thẩm định dự
án theo quy trình nào? Ảnh: Duy Tuấn

Ông Bào đưa ra một câu hỏi nhãn tiền: "Dù học không nhiều, tôi vẫn thấy không nên giao cho một công ty nước ngoài ở những địa điểm như thế này. Các vị lãnh đạo, chắc chắn trình độ học vấn hơn tôi. Vậy thì tại sao lại không suy nghĩ đến vấn đề này?".

Cách đường biên giới 700m?

Thưa ông, việc Công ty IG vào thuê đất trồng rừng đã ảnh hưởng như thế nào đến địa phương? 

- Xã chúng tôi là xã miền núi, điều kiện tự nhiên tương đối khó khăn, lại có đường biên giới giáp với Trung Quốc. Diện tích tự nhiên khoảng 5,8 ngàn 8 ha, dân số 1.437 khẩu, chủ yếu là dân tộc Tày và Nùng. Cuộc sống của người dân chủ yếu dựa vào nông lâm nghiệp. 

Theo như số liệu đăng kí, thì số diện tích phía công ty IG được tỉnh đồng ý để tiến hành trồng cây bạch đàn tại địa bàn xã vào khoảng trên 200 ha. Hiện tại phía Công ty tiến hành trồng được khoảng trên 40 ha.

Điểm cao quân sự 558 tại biên giới Việt - Trung. Con đường đất đỏ dưới chân núi chính
là do Cty IG làm. Không những thế, trên sườn núi 558 còn xuất hiện nhiều hố để trồng cây.
Theo ông Bào, đó là những hố được Cty IG cuốc nhưng chưa trồng cây.

Thưa ông, người dân được hưởng lợi gì từ dự án này? Phía Công ty IG có tạo điều kiện làm việc cho người dân bản đại nơi đây không?

    

- Họ cũng đã đặt vấn đề với địa phương để tạo công ăn việc làm cho người dân. Tuy nhiên, số tiền họ trả cho bà con chưa thỏa đáng, hơn nữa là khi thời điểm công ty có nhu cầu thì dân đang bận về mùa vụ nên số người dân đến làm cho công ty để hưởng lợi rất ít.

Cách đây khoảng mấy tháng, phía IG có đưa mấy chục người từ nơi khác đến để trồng rừng nhưng không có giấy tờ. Lực lượng biên phòng và xã đã tiến hành kiểm tra và trục xuất họ ra khỏi địa phương. Số người đó toàn dân tộc thiểu số ở trên tận Hà Giang xuống.

Điểm trồng rừng, làm đường của Cty IG gần biên giới nhất là cách bao nhiêu mét thưa ông?

- Tôi ước tính theo đường chim bay chỉ khoảng 700m.

Sau nhiều năm triển khai, người dân tại các xã có dự án của InnovGreen đều chưa nhận
được những lợi ích mà doanh nghiệp này hứa. Họ đã bắt đầu hoài nghi, lo lắng.

Thưa ông, được biết số diện tích mà phía IG được UBND tỉnh đồng ý cho phép trồng cây tại xã Tân Minh nằm vào các vị rất quan trọng về quân sự. Ông nhận xét gì không?

- Vì có đường biên giới với phía Trung Quốc nên từ trước đến nay, công tác đảm bảo về an ninh, quốc phòng luôn được xã quán triệt. Trước đây còn xẩy ra tình trạng người dân bản địa Trung Quốc xâm lấn diện tích đất canh tác, kể cả là về cột mốc. Cứ đêm đêm, họ lại cho người tiến hành trồng cây trên lãnh thổ Việt Nam. Họ trồng xong thì chúng tôi lại cho người dân ra nhổ.

Khi chúng tôi biết thông tin rằng phía IG đã được UBND tỉnh đồng ý cho phép trồng rừng tại địa phương thì gần như không ai phản đối gì cả. Bởi lúc đấy, việc một công ty nước ngoài tiến hành thuê đất trồng rừng là quá mới mẻ. Mãi tới sau này, tôi mới thật sự không yên tâm vì dự án này. Không riêng gì cá nhân tôi mà cả người dân nơi đây cũng thấy nghi ngờ về dự án này.

InnovGreen ở khu vực biên giới, tại xã Tân Minh. Ảnh: Duy Tuấn

    

 Lý do mà ông cảm thấy nghi ngờ về dự án này?

    

- Thứ nhất, xã chúng tôi là xã biên giới nên một công ty nước ngoài tiến hành thuê đất trồng rừng trên địa bàn, trên những địa điểm giáp biên giới làm chúng tôi phải đặt một câu hỏi. Thứ 2, ngay cả những khu vực quân sự điểm cao 558, là vị trí đặc biệt quan trọng, phía công ty cũng tiến hành thuê đất để trồng rừng.  Thứ 3, giao đất cho công ty nước ngoài thì con cháu, người dân chúng tôi lấy gì để sinh sống. Sau 50 năm nữa, liệu có ai hình dung được số phận của những vùng đất này hay không?

 
Sau khi được đi tham quan ở Quảng Ninh, cũng là một tỉnh biên giới tôi thấy công ty này thường chọn những vị trí gần biên giới để thuê, rồi ở xã Hùng Việt Cty này mở đường xoắn ốc trên đỉnh núi Khau Tét, ở xã tôi thì lại là giáp biên, có điểm cao 558.

Khi công ty tiến hành mở nhiều con đường vào khu vực trồng rừng, phía xã có phản ứng như thế nào?

- Họ tự động đưa máy móc vào làm. Để mở được con đường này, họ đã phá bỏ một diện tích rừng lớn. Diện tích rừng bị phá để làm đường đều là rừng tự nhiên. 

Hình ảnh được phóng viên ghi lại tại đường InnovGreen làm ở xã Tân Minh. Theo số liệu
đáng tin cậy, Cty này đã phá bỏ khoảng 12.000m2 rừng tự nhiên. Ảnh: Hoàng Sang

   

Tại một số điểm, số gỗ bị chặt hạ có đường kính khoảng 40 cm. Tuy nhiên, vì xã chúng tôi không có thẩm quyền để kiểm tra nên không thể yêu cầu họ dừng việc mở đường này được. Mặc dù, có những địa điểm mở đường nằm sát ngay đường biên giới. Phía dưới điểm cao 558, Công ty cũng mở đường chạy qua.

Đề nghị chấm dứt cho IG thuê, giao cho dân 

Theo ông, mục đích chính của IG là gì? Liệu lợi nhuận mà họ thu được từ việc trồng rừng có bằng số tiền mà họ bỏ ra để mở những con đường ngay cạnh biên giới như vậy không?

 

- Đã là doanh nghiệp thì lợi nhuận luôn được đặt lên hàng đầu. Có mấy trăm ha rừng mà họ đầu tư mở đường như vậy, lại ngay cả những địa điểm nhạy cảm về quân sự thì nên đặt dấu hỏi. Tại sao phía Cty IG không chọn những địa điểm trồng rừng thuận tiện hơn. Tôi sợ nếu xảy ra tình huống xấu thì mình trở tay không kịp.

Ngay dưới cánh tay PCT xã Tân Minh là rừng bạch đàn của Cty IG trồng. Xa hơn, chính là
đường tuần tra biên giới của Việt Nam. Dư luận đang trông chờ vào lời giải thích thỏa đáng
từ Cty IG và các ngành chức năng ở địa phương (ở đây là Lạng Sơn) và Trung ương.

  

Còn nữa, nếu họ được tỉnh cho thuê đất, cấp sổ đỏ chính chủ trong 50 năm để trồng rừng, thì họ làm gì trên khu vực đó mình cũng không thể biết được. Việc mình tiến hành kiểm tra cũng rất khó. Nếu kiểm tra, họ trả lời: "Đấy là đất của tôi, có sổ đỏ, phạm vi của tôi, tôi có quyền", thì chúng tôi cũng đành chịu thua.

Nếu được quyền quyết định,ông có đồng ý cho phép công ty này vào trồng rừng ở khu vực xã nhà hay không?

   

- Theo ý kiến chủ quan của bản thân thì không nên cho công ty này vào làm gì. Về số đất mà họ đã trồng, tôi đề nghị nhà nước can thiệp kịp thời để giao lại cho người dân chăm sóc, bảo vệ, sử dụng. Chúng tôi lo lắng nên đề nghị chấm dứt ngay việc cho thuê.

Tôi sẽ làm một văn bản kiến nghị huyện và tỉnh chấm dứt việc cho công ty này thuê đất và giao lại toàn bộ khu vực họ đã trồng rừng, giao lại dân để dân tự phát triển được, cho vay vốn, các chương trình kinh tế khác để phục vụ lợi ích cộng đồng.

 

Nhìn vào bản đồ, định vị những điểm mà Cty IG có mặt tại các tỉnh đông bắc (Lạng Sơn -
Quảng Ninh), một điều dễ nhận thấy, các dự án của DN này hầu hết nằm ở khu vực
biên giới, cận biên và đan chéo dọc các tuyến đường huyết mạch. Ảnh: Duy Tuấn

 

     

Thưa ông, là một PCT xã biên giới, ông còn nhận ra rằng không nên để công ty IG  tiến hành thuê đất, trồng rừng ở những khu vực nhạy cảm về chính trị, quân sự. Vậy theo ông, lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn với tầm nhìn vĩ mô hơn có nhận ra điều này không? Liệu tầm nhìn của lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn có hạn chế hay không?

- Khẳng định tầm nhìn của các vị hạn chế là có cơ sở. Là xã giáp biên giới, nên việc bảm đảm an ninh, quốc phòng là nhiệm vụ nặng nề và rất quan trọng đối với chúng tôi. Vậy tại sao tỉnh lại giao toàn bộ khu vực đất vùng biên này cho một công ty nước ngoài thuê, liệu tỉnh có nhận biết được cái được và cái mất của dự án này không? Phải dừng ngay dự án này vì nó toàn nằm trong khu vực quân sự quan trọng của xã, huyện. Còn nữa, nếu thuê đất 50 năm thì con cháu sẽ không có đất mà khai thác, nhất là đời sau này. Tuy rằng tầm nhìn của chúng tôi hạn chế hơn, nhưng, chúng tôi vẫn nhận ra rằng dự án cho công ty nước ngoài thuê đất trồng rừng vào những khu vực nhạy cảm là không đúng. Vậy thì vì sao, lãnh đạo UBND tỉnh, những người có tầm nhìn, sáng suốt hơn lại ký quyết định cho công ty nước ngoài vào thuê đất ở những khu vực nhạy cảm về quân sự như vậy?

Xin cảm ơn ông!

Hoàng Sang – Duy Tuấn – Trường Giang

--Thâm nhập chốt quân sự nơi InnovGreen trồng rừng (VietNamNet) –

-22/11/2010 10:57:15 AM (GMT+7)  Phóng viên VietNamNet có chuyến thâm nhập khu vực biên giới Việt - Trung tỉnh Lạng Sơn, nơi Cty InnovGreen tiến hành làm đường trồng rừng ngay chốt quân sự 558.

 
Tại xã Tân Minh (huệnTràng Định, Lạng Sơn), doanh nghiệp này đã phá bỏ 12.000m2 rừng tự nhiên (theo số liệu của cơ quan chức năng Lạng Sơn) để làm đường lên biên giới; tiến hành cuốc hố để trồng rừng ngay trên chốt quân sự 558, cạnh đó là đầy rẫy những con “đường xương cá” qua các quả đồi sát ngay biên giới Việt Trung.

 
Theo thông tin mà ông Trần Văn Bào, PCT UBND xã Tân Minh, thì có điểm doanh nghiệp nước ngoài này trồng rừng chỉ cách đường phân định biên giới chỉ khoảng 700m, đường chim bay.

Phá bỏ 12.000 m2 rừng, làm đường lên biên giới

 
Từ con đường mà Cty InnovGreen nối các khu đồi núi trong khu vực phòng thủ quân sự then chốt của huyện Tràng Định, nhóm phóng viên VietNamNet lại ngược theo tỉnh lộ 229 để đến xã Tân Minh, một xã biên giới đặc biệt khó khăn. Nơi “đất rộng, người thưa”, người dân vẫn đang gặp phải nhiều khó khăn trong cuộc sống.

Con đường do Cty IG tại xã Tân Minh được bắt đầu tại ngã ba Nà Pẻn - Nà Pùng. Từ đây,
con đường này kéo dài qua khu vực rừng tự nhiên rồi đến sát khu vực biên giới.
Nơi có chốt quân sự 558. Ảnh: Duy Tuấn 

                                    
Con đường tỉnh lộ này chỉ rải nhựa được khoảng 20km, khi đến khu vực xã Trung Thành nó cắt thành 2 nhánh. Một nhánh đi lên Bình Độ, còn một nhánh khác đi vào xã biên giới Tân Minh. Quả thật nói là tỉnh lộ nhưng trông “nó” không khác gì con đường mòn vào núi là mấy. 

Ông Trần Văn Bào, PCT UBND xã Tân Minh tự hào nói với chúng tôi về tình hình công tác bảo vệ rừng trong những năm qua. Ông cho biết, xã Tân Minh có diện tích rừng tự nhiên khá lớn, riêng về độ che phủ thì đứng nhất nhì ở huyện Tràng Định.

 
Niềm vui từ việc bảo vệ rừng chợt tắt ngúm khi chúng tôi hỏi về tình hình Cty IG vào thuê đất trồng rừng trong xã. Ông lắc đầu ngán ngẩm vì đã 2 năm rồi từ khi dự án này vào nhưng chưa mang lại được lợi ích gì cho bà con và địa phương.

 
Thậm chí cách đây 3 tháng, Cty này đã đưa hàng chục người từ địa phương khác đến lao động nhưng không có giấy tờ hợp lệ nên lực lượng biên phòng đã trục xuất ra khỏi khu vực “vành đai biên giới”. 

Những đường xương cá do Cty IG mở, chạy song song với tuyến đường của công ty này
đi lên khu vực biên giới. Ảnh: Duy Tuấn
thành thủ tục thuê đất thì Cty IG đã tiến hành trồng rừng, làm đường.

Địa điểm công ty có nguồn gốc nước ngoài này vào lập hồ sơ thuê đất trồng rừng bao gồm 2 thôn Nà Pùng và bản Kiêng (sát đường phân định biên giới Việt - Trung) với diện tích dự kiến là 200ha. Tuy vậy, cũng như nhiều địa phương khác, khi chưa hoàn

“Chúng tôi chưa nhìn thấy giấy tờ thuê đất hợp lệ .Bước đầu họ đặt vấn đề là thuê đất 50 năm. Chúng tôi thấy bất ổn quá nên đặt vấn đề với công ty hạ xuống. Thực ra người dân rất lo cho tương lai con cháu. Nếu công ty sở hữu hết đất trong vòng 50 năm thì trong khoảng thời gian đó con cháu chúng tôi sẽ không có đất để sản xuất và khó mà kiểm soát. Chính vì vậy nhiều bà con đã không nhất trí”, ông Bào nói.

 
Nhóm P.V quyết định đi vào khu vực rừng mà doanh nghiệp này đã tiến hành trồng và làm đường. Ông Bào cũng 1 chiến sỹ biên phòng thuộc biên chế Đồn biên phòng Hàm Nghi tình nguyện dẫn đường cho chúng tôi.

Từ trụ sở xã, đi tiếp khoảng 3km nữa thì kết thúc tỉnh lộ 229, đến địa bàn thôn Nà Pùng, điểm đầu tiên của khu vực trồng rừng của công ty IG. Từ khi công ty này chưa có mặt, đây vẫn là khu vực rừng tự nhiên được chính quyền và nhân dân chăm sóc bảo vệ, muốn vào rừng chỉ có những con đường mòn.

Khu vực trồng rừng, làm đường của Cty IG tại xã Tân Minh nằm trọn trong vành đai biên giới.
Vị trí nhạy cảm về an ninh quốc phòng. Thế nhưng, quá trình thẩm định, cấp phép cho dự
án 50 năm này tại Lạng Sơn không có sự tham gia của các cơ quan này. Ảnh: H. Sang

 Quả thật, có đi vào rừng Tân Minh mới thấy lời của vị phó chủ tịch xã nói là đúng. Rừng tự nhiên ở đây có độ che phủ khá lớn, rất ít đồi trọc, có cả những cây thân gỗ to 40-50cm.

Ông Bào tiếp tục câu chuyện: “Bắt đầu từ ngã 3 Nà Pẻn – Nà Pùng này là đường do công ty IG. Chúng tôi chưa thấy một loại giấy tờ nào hữu hiệu của cấp có thẩm quyền cho phép. Họ làm các đường xương cá đi vào các khu rừng, chặt hạ nhiều diện tích rừng tự nhiên mà chúng tôi đã bảo vệ mấy chục năm. Tôi tính phải phá bỏ mấy trăm m3 gỗ chứ không ít”.

 
Năm 2008, người của công ty này đã mang máy ủi, xúc vào và tiến hành làm đường mà không có sự giám sát hay đồng ý bằng văn bản nào của cơ quan chức năng có thẩm quyền. Bởi khi làm đường vào rừng thì cũng đồng nghĩa với việc phải phá bỏ một diện tích rừng khá lớn.

Theo một tài liệu đáng tin cậy thì khi làm đường vào rừng ở thôn Nà Pùng và bản Kiêng, Cty IG đã phá bỏ 12.000 m2 rừng tự nhiên.

Mặc dù đã hơn 1 năm nhưng trên đoạn đường này vẫn còn sót lại rất nhiều khúc gỗ lớn, có đường kính 40-50cm, rồi những gốc cây lớn nằm rải rác bên đường vào. Ông Bào xót xa nói: Họ (Cty IG) tự động đưa máy móc vào làm. Số lượng rừng bị phá khá lớn. Diện tích rừng bị phá để làm đường đều là rừng tự nhiên, gỗ thì toàn loại gỗ nhóm 4”.

 
“Trận địa đường xương cá” cạnh chốt quân sự 558

Một cảm giác choáng ngợp khi bắt gặp cảnh những con đường đỏ chạy khắp các quả đồi ở khu vực này. Ông Bào cho biết, những con đường này đều do công ty IG làm để đi vào khu vực trồng rừng.

Chốt quân sự 558 trên biên giới ở xã Tân Minh, nơi Cty IG cuốc hố để trồng cây ngay trên
sườn, làm đường ở dưới chân núi. Ảnh: Duy Tuấn

 Đường vào rừng không phải chỉ một đường nối các quả núi lại với nhau mà cạnh đó là những con đường nhỏ, rẽ vào các lối mà ông Bào ví von: Như kiểu trận địa đường xương cá ở khu vực biên giới.

Chỉ tay vào con đường phía đỉnh núi xa xa, ông Bào nói: Một bên là đường tuần tra biên giới, bên kia đã là đất Trung Quốc rồi. Điểm trồng rừng của Cty IG sát đường biên nhất chỉ cách độ khoảng 700m, tính theo đường chim bay.

Trên đường vào khu vực rừng của InnovGreen ở Tân Minh chúng tôi được nghe nói đến cái tên “chốt quân sự 558” nằm sát biên giới. Theo lời ông Phó chủ tịch xã Tân Minh, chốt quân sự này có vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo an ninh quốc phòng. Là một lãnh đạo xã biên giới, ông Bào hiểu được sự phức tạp trong công cuộc bảo vệ biên cương, giữ từng tấc đất, cây rừng của cha ông để lại.

Chúng tôi quyết định thâm nhập “điểm cao 558” sau khi được sự cho phép của lãnh đạo xã và lực lượng biên phòng. Trước khi đi ông Bào có dặn, phải quan sát từ xa, không được leo lên đỉnh núi đấy vì có thể vấp phải vật liệu nổ còn sót lại.

Đường do Cty IG mở, chạy qua các đồi cao trên biên giới tại xã Tân Minh. Ảnh: Duy Tuấn

 Điểm cao 558 là một đỉnh núi sừng sừng, cao nhất trong khu vực biên giới mà chúng tôi có mặt. Trên đồi chỉ có thảm cỏ xanh, ngoài ra không có cây cối gì. Sửng sốt hơn khi tiếp nhận thông tin, con đường nằm ngay dưới chân quả đồi này là do Cty IG làm. Nếu tính từ đỉnh núi xuống đường của IG thì chỉ khoảng độ 100m.

 
“Đứng trên đỉnh núi 558 có thể bao quát được cả xã Tân Minh, Trung Thành, Đội Cấn, Quốc Khánh và cả xã biên giới cạnh đó là Đào Viên nữa. Vì thế nó có vị trí rất quan trọng và nhạy cảm về quốc phòng an ninh, bảo vệ biên giới”, vị phó chủ tịch xã nói tiếp.

 
Trên đồi 558 xuất hiện những hố nhỏ, trông rất đều, thẳng hàng do con người tạo nên mà đứng từ xa cũng có thể nhìn thấy. Thấy chúng tôi phân vân, ông Bào liền nói: Đó là những dãy hố do công ty IG thuê người đào để trồng cây. Nếu tính từ hàng cuối cùng lên đến đỉnh đồi chỉ khoảng 40m.

Tuy không phải là nhà chiến lược quân sự, nhưng từ sau khi được đi tham quan rừng của Cty IG ở Quảng Ninh, vị phó chủ tịch xã biên giới này tỏ ra lo lắng:

“Đỉnh núi Khau Tét ở xã Hùng Việt cao lắm, về quốc phòng rất lợi, kinh tế không lợi mấy, thế nhưng Cty IG đã tốn bao nhiêu tiền của để mở đường, cho máy móc làm thành con đường xoắn ốc lên đỉnh.

 Rừng bạch đàn của Cty IG đã được trồng ở khu vực này. Con đường đất đó phía trên được
kéo dài tới sát đường tuần tra biên giới Việt Trung. Ảnh: Duy Tuấn

Nghiệm lại Tân Minh chúng tôi Cty này nhắm vào điểm cao, là điểm tựa bảo vệ địa bàn xã này khi có biến. Tôi thấy về mặt quân sự không đảm bảo. Cty IG vào xã tôi lập hồ sơ thuê đất 50 năm, trong diện tích dự kiến thì chủ yếu là khu vực sát với đường biên, lại có cả chốt quân sự, nhiều điểm cao, nếu có tình huống gì xẩy ra thì khó mà kiểm soát”.

Ông Bào nói tiếp, chỉ 200 ha ở xã Tân Minh mà công ty đầu tư lớn để mở nhiều con đường, sát ngay biên giới. Tôi nghĩ về kinh tế thì rất nhỏ, không phải là mục đích cơ bản. Chẳng qua là lấy cớ thông qua mục đích kinh tế theo ý của họ?

Thực tế ở xã Tân Minh khiến chúng tôi nhớ lại lời của ông Lý Vì, Bí thư xã Hà Lâu (Tiên Yên, Quảng Ninh) trong lần thứ 2 quay lại. Chúng tôi có thắc mắc là vì sao công ty hứa làm đường nhưng đã 3 năm rồi vẫn chưa thấy thì ông Vì có nói: Phải được thuê với diện tích lớn họ mới mở đường, chứ ở xã này chỉ có hơn 400 ha nên chắc họ không mở.

 
Đối sánh với việc ở xã Tân Minh, chỉ có 200 ha dự kiến được thuê nhưng doanh nghiệp có nguồn gốc nước ngoài này “tích cực” đầu tư làm đường, mặc dù rừng chưa trồng được bao nhiêu. Những việc làm này liệu có cơ quan nào giám sát?

 
Với vị trí trọng yếu về an ninh quốc phòng như lo ngại của lãnh đạo xã này, không biết mục đích thực sự của doanh nghiêp này có phải là kinh tế không? 

Duy Tuấn - Hoàng Sang - Trường Giang

-Những ý tưởng “quái dị” của nhà đầu tư nước ngoài

- Trong quá trình tìm hiểu thông tin về đường vào đất rừng dọc biên giới Việt Nam của Công ty Innov Green (IG), chúng tôi không khỏi bất ngờ về những ý tưởng trả lương "có một không hai" của họ.Sử dụng những cựu trào trong ngành Tại Lạng Sơn, nơi từng được ví von là “cửa ngõ của mọi biến động”, Công ty IG mở 2 văn phòng: 1 nằm tại TP. Lạng Sơn, một văn phòng còn lại nằm tại thị trấn Thất Khê (huyện Tràng Định). Mở một văn phòng tại một thị trấn heo hút miền biên viễn, là một tín hiệu cho thấy có thể huyện này là một địa bàn trọng điểm trong dự án đầu tư trồng rừng của nhà đầu tư nước ngoài này.

Con đường do Cty InnovGreen làm vào khu vực rừng ở xã Kháng Chiến (huyện Tràng Đinh, Lạng Sơn). Phần lớn các diện tích đất rừng nằm trong "tầm ngắm" của doanh nghiệp nước ngoài này đều được những người, nguyên là cán bộ, lãnh đạo của ngành nông lâm nghiệp tỉnh Lạng Sơn về hưu được mời về làm cho Cty IG khảo sát, lập hồ sơ xin cấp phép. Ảnh: Duy Tuấn

Đọc bản “Báo cáo quy hoạch chi tiết dự án trồng rừng nguyên liệu cao cấp công ty Innov Green Lạng Sơn” xin đầu tư tại xã Tân Minh, huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn, ngồi ngay tại Hà Nội cũng có thể hình dung địa hình, địa chất, thổ nhưỡng, dân cư, dân số, tỷ lệ đồng bào các dân tộc và vị trí chiến lược… của địa bàn xã giáp biên giới này rõ ràng như thế nào.
“Xã Tân Minh được tập hợp bởi các dãy núi cao và đồi. Về phía Bắc có các đỉnh cao 741, 620, 559. Về phía Tây giáp với Trung Quốc có các đỉnh 780, 636, 580. Về phía Tây - Tây Nam có các đỉnh 520, 430, 380 và phía Nam có các đỉnh 360, 359, 400 tạo thành thế hơi nghiêng từ Đông Bắc xuống Tây Nam (…) Tổng dân số tòan xã có 1234 nhân khẩu với 315 hộ gia đình. Dân tộc chủ yếu là Tày, Nùng, các dân tộc khác như Kinh, Dao… chiếm tỷ lệ nhỏ”.
Với một bản điều tra địa hình và dân số tỷ mỷ như vậy, cho thấy Công ty IG đã chuẩn bị nghiên cứu rất kỹ càng trước khi quyết định đầu tư vào xã biên giới này.
Ông Hoàng Văn Quân, Phó Chủ tịch UBND huyện Tràng Định (tỉnh Lạng Sơn) lắc đầu khi giải thích cách mà Công ty IG chấm định vị rất chính xác các địa điểm khó khăn cần vào đầu tư, và sẵn sàng bỏ nguồn vốn không nhỏ để mở đường vào các khu vực xin đầu tư, mà hiện tại chưa có đường giao thông tiếp cận: “Họ thuê những cán bộ lâm nghiệp, địa chính… cũ, đã nghỉ hưu, biết rất rõ hiện trạng rừng và đất rừng ở địa phương. Có người trước là cấp trên của tôi”.

Còn đây là hình ảnh tại xã biên giới Tân Minh (Tràng Định, Lạng Sơn). Những con đường xuyên qua các quả đồi, cánh rừng sát biên được Cty này đưa máy móc cơ giới vào làm. Trong quá trình đó, một số diện tích đáng kể rừng tự nhiên đã bị chặt hạ. Ảnh: Duy Tuấn

Với cách làm đó, nên rất nhiều lần ông Quân rất khó xử khi các “sếp cũ” đi thẳng lên phòng làm việc của ông, than phiền về việc “công ty gặp khó khăn, phải tạo điều kiện tháo gỡ”.
Thậm chí, ông Phó chủ tịch huyện Tràng Định đương nhiệm rất thật thà: “Nhiều khi, phải bảo các anh thông cảm, nên hẹn trước khi làm việc cho chính thức. Ngoài giờ thì các anh gặp lúc nào cũng được, còn trong giờ làm việc thì cũng phải tạo điều kiện cho tôi”.
Thuê những cán bộ, thậm chí là lãnh đạo từng làm quản lý nông nghiệp, lâm nghiệp… tại địa phương làm nhân viên hoặc quản lý cho mình, Công ty IG đã sở hữu trong tay những bộ từ điển sống về thực trạng, tình trạng đất rừng và rừng tại địa phương chỗ nào mạnh, chỗ nào yếu. Cách làm này, được biết, không phải chỉ áp dụng ở Lạng Sơn, mà Công ty IG đã rất thành công tại Quảng Ninh.
Chính vì vậy, không có gì phải ngạc nhiên, khi ông Phùn Văn Huy (Phó Chủ tịch UBND xã Hải Sơn, TP. Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh) hoàn toàn bất ngờ khi Công ty IG đầu tư vào xã, đã được giao đất, tiến hành trồng rừng, mở đường lâm sinh trên địa bàn, nhưng ông không hay biết, cho đến khi “được mời đi tham quan mô hình”.
Đề nghị trả lương cho công chức Nhà nước Việt Nam
Chưa dừng lại ở đó, trong quá trình “mò mẫm” theo chặng đường đầu tư của Công ty IG tại các tỉnh vùng Đông Bắc, nhóm phóng viên còn phát hiện một bản dự thảo “kỳ lạ” tại tỉnh Lạng Sơn.

Ngoài việc trả lương cho công chức Việt Nam, thuyết phục những người am hiểu về đất rừng về làm việc, nhờ "cò" đến đề nghị trả lương cho lãnh đạo đương nhiệm huyện Tràng Định, Cty IG còn có khoản hỗ trợ tiền "chăm sóc bảo vệ" cho người dân khu vực cty này vào thuê đất. Số tiền "hỗ trợ giữ rừng" được chuyển vào cho lãnh đạo các thôn có đất. Trên hình ảnh là 1 trong 2 cuốn sổ tiết  kiệm mà doanh nghiệp này trả cho thôn Pò Loi (xã Kháng Chiến) với giá đất 1 triệu/1ha/11 năm. Ảnh: Hoàng Sang

Bản dự thảo này được ký bởi Giám đốc dự án Wang Xiang Dong, đóng dấu Cty TNHH một thành viên InnovGreen Lạng Sơn, đề ngày 22/8/2008, số 38/VP.
Theo nội dung của công văn này, thì “UBND tỉnh Lạng Sơn đã có thông báo số 114/TB-UBND-KTTH ngày 8/8/2008, nhất trí với phương án thành lập Ban chỉ đạo thực hiện dự án của Công ty InnovGreen Lạng Sơn, cho phép công ty trao đổi với Văn phòng UBND tỉnh và các cơ quan liên quan và báo cáo UBND tỉnh về phương án này”.
Dự thảo gửi kèm công văn số 38 ghi rõ là “Quy chế hoạt động Ban chỉ đạo dự án cấp tỉnh và cấp huyện” cho các dự án trồng rừng của công ty này trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn.
Cấp Tỉnh sẽ có Ban chỉ đạo (BCĐ) cấp tỉnh do một Phó Chủ tịch tỉnh làm trưởng ban, tham gia có đại diện các Sở Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên – Môi trường, Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Chi cục kiểm lâm, Công an tỉnh và Giám đốc dự án của công ty IG.

Ngày trước, để lên được khu vực biên giới ở xã Tân Minh (tỉnh lộ 229 chỉ đến được trụ sở xã này) phải rất vất vả, xe ôtô không thể lên được. Nay, khi chưa được cấp sổ đỏ, chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt, Cty IG Lạng Sơn đã vào mở đường lên sát đường phân định biên giới và trồng rừng ngay khu vực này. Ảnh: Duy Tuấn

Cấp huyện sẽ do 1 Phó chủ tịch huyện làm trưởng ban điều hành, tham gia có đại diện Phòng TN-MT, NN&PTNT, văn phòng UBND huyện, hạt kiểm lâm, công an huyện, UBND xã có dự án, 2 cán bộ của công ty IG.
Đáng quan tâm, chi phí hoạt động của các Ban chỉ đạo này sẽ do công ty IG Lạng Sơn cung cấp. Theo đó, có 2 phần tiền, đơn vị tính là VNĐ/ ha.
Phần tiền “Chỉ đạo việc quy hoạch sử dụng đất cho trồng rừng” tương ứng trả cho BCĐ cấp tỉnh là 10.000/ ha; Ban điều hành cấp huyện là 20.000 đồng/ ha; Ban công tác cấp xã là 50.000 đồng/ ha. Phần tiền này sẽ được thanh toán toàn bộ khi có quyết định cho thuê đất và cấp sổ đỏ.
Phần tiền “Bảo vệ rừng và đất lâm nghiệp” theo đề xuất trả cho BCĐ cấp tỉnh là 2.500 đồng/ ha; Ban điều hành cấp huyện là 5.000 đồng/ha; Ban công tác cấp xã là 10.000 đồng/ ha. Phần tiền này sẽ được quyết toán hàng năm, theo diện tích rừng trồng.

Nhóm P.V VietNamNet đã miệt mài cắt rừng, lội suối, xâm nhập các địa bàn trọng yếu tại các vùng biên giới từ Móng Cái (Quảng Ninh) sang tới Tràng Định (Lạng Sơn), quay lại Quế Phong (Nghệ An), lên mạn Đông Giang, Tây Giang (Quảng Nam) để xem Cty InnovGreen đang làm gì trên biên giới Việt Nam. Ảnh: GVT

Nhóm phóng viên chúng tôi đã cố gắng liên lạc với lãnh đạo Sở KH&ĐT tỉnh Lạng Sơn, đơn vị được giao chủ trì kiểm tra tình hình thực hiện dự án trồng rừng của Công ty IG Lạng Sơn theo quyết định số 205/UBKT-KTN (ngày 24/3/2010) của UBND tỉnh này, lẫn Văn phòng UBND tỉnh Lạng Sơn, để hỏi thêm về kết quả thực hiện Bản dự thảo của Ban chỉ đạo trồng rừng này. Nhưng đáng tiếc là đã không thể có câu trả lời chính thức?
Trong khi đó, từ năm 2006, ý tưởng thành lập một Ban chỉ đạo trồng rừng được Công ty IG trả lương từ cấp tỉnh tới cấp huyện, xã đã được đề xuất với tỉnh Quảng Ninh. Trong công văn số 709/NN&PTNT (ngày 2/8/2006), do ông Hoàng Công Đãng (Phó GĐ Sở NT&PTNT tỉnh Quảng Ninh) ký, đã thẳng thừng từ chối “thiện ý” này của Công ty Green Elite (cách gọi tại Quảng Ninh khi Công ty IG xin đầu tư trồng rừng tại tỉnh này):
“Đây là dự án phát triển kinh tế, trên tinh thần nhà đầu tư thuê đất để sản xuất kinh doanh, thông qua thuê khoán nhân lực ở địa phương để thi công các hạng mục đầu tư và thu lại sản phẩm. Vì vậy, không thể đề xuất với UBND tỉnh Quảng Ninh về việc thành lập Ban chỉ đạo dự án do đồng chí Phó Chủ tịch tỉnh làm trưởng ban, các đồng chí lãnh đạo các Sở làm thành viên. Mô hình này hiện nay ở Quảng Ninh đối với các dự án lâm nghiệp, chỉ áp dụng với Dự án trồng rừng Việt-Đức, bởi lý do đây là dự án sử dụng nguồn vốn ODA đầu tư không hoàn lại”.

Những gì mà Cty InnovGreen làm ở khu vực biên giới phía bắc Việt Nam khiến những công dân đất nước như chúng tôi không khỏi bàng hoàng. Những con đường xương cá đỏ quạch đâm qua các cánh rừng, điểm cao. Thậm chí cuốc hố để trồng rừng ngay trên chốt quân sự biên giới... (VietNamNet sẽ đề cập trong các kỳ tới). Ảnh: Duy Tuấn

Còn ông Hoàng Văn Quân, Phó Chủ tịch UBND huyện Tràng Định (tỉnh Lạng Sơn) thì cho rằng, từng có “cò” đến đề cập chuyện sẽ trả lương hàng tháng cho ông không dưới 20 triệu/ tháng, để ông “làm việc,” cho dự án trồng rừng nhanh chóng vào huyện này, nhưng ông đã thẳng thừng từ chối.
Trong hàng loạt các văn bản gửi lên UBND tỉnh Lạng Sơn, UBND huyện Tràng Định đã liên tục đề xuất tỉnh xem xét lại việc cho Công ty IG vào thuê đất với thời gian quá dài (50 năm) và vào các khu vực xung yếu.
Nhưng với lý do “trồng thử nghiệm”, và không biết còn có lý do nào khác nữa, Công ty IG Lạng Sơn đã “mạnh dạn” mang cây Bạch Đàn Vĩ Cự (là giống cây có nguồn gốc Trung Quốc, không nằm trong danh mục giống cây trồng lâm nghiệp được phép sản xuất kinh doanh) và hơn 300 tấn phân bón không rõ nguồn gốc vào tổ chức phát thực bì, cuốc hố, trồng rừng đại trà trên địa bàn 9 xã thuộc 4 huyện (Tràng Định, Lộc Bình, Chi Lăng, Cao Lộc) thuộc tỉnh Lạng Sơn, trong khi chỉ mới được thuê 485,7 ha đất tại xã Hữu Kiên (huyện Chi Lăng)?

• Trường Giang - Duy Tuấn - Hoàng Sang
  (còn nữa)

-InnovGreen đều ’nhắm’ vào các vị trí nhạy cảm?
Thứ Sáu, 19/11/2010 (GMT+7) - Nhóm phóng viên VietNamNet đã đi dọc các tuyến đường độc đạo, là mạch máu giao thông của khu vực Đông Bắc để xem Công ty InnovGreen đang làm gì ở đó.
Khu tam giác kiểm soát đường 18
Theo thông tin chúng tôi có được, Công ty IG thuê đất tại tỉnh Quảng Ninh gồm 7 huyện và thành phố: Hoành Bồ, Ba Chẽ, Tiên Yên, Bình Liêu, Đầm Hà, Hải Hà và thành phố Móng Cái. Trong giấy chứng nhận đầu tư, diện tích được ghi là 100.000 ha (chiếm gần ¼ tổng diện tích đất rừng toàn tỉnh).

Con đường tuần tra biên giới, nằm sát cạnh sông Ka Long (phân định biên giới Việt Trung), nối liền Thành phố Móng Cái với xã Hải Sơn, cửa khẩu Bắc Phong Sinh rồi giao với tỉnh lộ 340, nối quốc lộ 18 với cửa khẩu này. Trong "tam giác" biên giới này, Cty InnovGreen có mặt tại 2 xã Quảng Thành và Hải Sơn với diện tích được cấp phép hơn 1000ha đất rừng. Ảnh: Duy Tuấn

Cách thành phố Móng Cái chừng 5km, điểm cuối cùng của đường 18 từ TP. Hạ Long lên, trước khi qua cửa khẩu Móng Cái sang đất Trung Quốc, rẽ trái, có một tuyến đường kẹp dọc sông Ka Long ở phía Việt Nam, là đường tuần tra biên giới.
Đây là một con đường hẹp, được rải nhựa khá đẹp, chạy dọc bờ sông Ka Long, dẫn lên xã biên giới Hải Sơn, phía Việt Nam. Từ trung tâm xã Hải Sơn, chạy chừng vài km nữa là lên tới cửa khẩu Bắc Phong Sinh. Từ cửa khẩu Bắc Phong Sinh, đoạn đường tuần tra này nối với tỉnh lộ 340 chạy ngược về đường 18.
Như vậy, 3 tuyến đường này hình thành một khu tam giác, lấy xã Hải Sơn làm trung tâm kiểm soát. Trong khu vực quản lý của xã này, công ty IG đã vào xin đất tại tiểu khu 346, chia làm 9 khoảnh, tổng diện tích là 1.113,30 ha.

Chủ tịch xã biên giới Hải Sơn khi loay hoay mãi vẫn không thể tìm được một văn bản nào lưu ở UBND xã về dự án trồng rừng của Cty IG. Ảnh: GVT

Một điều mà ngay Phó Chủ tịch xã Hải Sơn, ông Phùn Văn Huy, cũng không hình dung được, khi được hỏi về vị trí khu đất mà công ty IG xin đầu tư trên xã mình cách đường biên giới bao nhiêu km.

Ông Huy chỉ ước chừng 6-7km theo đường chim bay từ mép đường biên. Còn nếu muốn vào được tiểu khu 346 này, phải vòng theo tỉnh lộ 340 về gần xã Quảng Thành mới có đường lâm sinh do công ty IG mở, để tiếp cận khu đất này.
Chưa hết, ông Huy còn giật mình hơn khi chúng tôi cung cấp các văn bản, tài liệu về việc giao đất rừng cho công ty này, mà mãi đến tháng 5/2010 ông mới được nhìn thấy, mặc dù đó là một dự án nước ngoài đầu tư trên địa bàn xã ông quản lý. Và tại khu vực tiểu khu 346, có thông tin cho hay, công ty IG đã tiến hành trồng rừng, mở được nhiều km đường lâm sinh vào khu vực này.
Trong khi đó, theo quy định, toàn bộ các dự án nước ngoài vào khu vực biên giới cần có sự cho phép của lực lượng biên phòng. Hơn vậy, trên địa bàn xã Hải Sơn, vẫn đang có một đơn vị quân đội đóng chốt kết hợp làm kinh tế lâm nghiệp.

Cửa khẩu Bắc Phong Sinh, nơi tiếp giáp giữa con đường từ Móng Cái qua và quốc lộ 18 lên. Trên 2 tuyến đường này đều rất gần với địa điểm trồng rừng của Cty InnovGreen tại xã Hải Sơn và Quảng Thành. “Neo” một dự án đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực trồng rừng vào sát nách một đơn vị quân đội, trên địa bàn một xã giáp biên, ngay sát đường tuần tra biên giới, Quảng Ninh sẽ kiểm soát như thế nào? Ảnh: Trường Giang

“Neo” một dự án đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực trồng rừng vào sát nách một đơn vị quân đội, trên địa bàn một xã giáp biên, ngay sát đường tuần tra biên giới, Quảng Ninh sẽ kiểm soát như thế nào?
Chưa dừng lại, tại địa phận xã Quảng Thành (huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh), công ty IG tiến hành thuê đất tại khu vực điểm cao, chỉ nằm cách đường 18 chưa đầy 2km. Hiện, bạch đàn đã mọc xanh khu vực cho thuê đất. Theo người dân địa phương cho biết, khu vực công ty IG vào thuê đất tại xã này có tên là Dốc Đỏ, vốn là kho quân khí do một đơn vị quân đội quản lý, nay đã rút đi.
Những “lưỡi bừa” kiểm soát trục đường 4
Từ Tiên Yên (Quảng Ninh) là điểm đầu xuất phát của trục đường 4B sang Lạng Sơn. Huyện đầu tiên của tỉnh Lạng Sơn tiếp giáp với Quảng Ninh là Đình Lập. Tại huyện Đình Lập, Công ty IG có dự kiến vào thuê đất tại 3 xã: Bắc Xa, Đình Lập và Bính Xá, thì 2/3 xã đó là xã giáp biên giới.

Ông Nguyễn Đình Phương, Phó Chủ tịch UBND huyện Đình Lập, Lạng Sơn đang cùng với phóng viên VietNamNet định vị các vị trí mà Cty IG có mặt dọc biên giới và trục đường độc đạo số 4. Riêng tại Đình Lập, trong giấy chứng nhận đầu tư do ông Nguyễn Văn Bình, PCT UBND tỉnh ký thì Cty IG có mặt ở 3 xã, trong đó có 2 xã là xã biên giới. Ảnh: Duy Tuấn

Với tổng diện tích dự kiến thuê đất tại tỉnh Lạng Sơn là 63.000 ha, Công ty IG Lạng Sơn dự kiến đầu tư tại 49 xã thuộc 7 huyện: Đình Lập, Văn Quan, Lộc Bình, Chi Lăng, Cao Lộc, Bắc Sơn và Tràng Định. Trong 49 xã đó, có 5 xã giáp biên, gồm Bính Xá, Bắc Xa (huyện Đình Lập), Bảo Lâm (huyện Cao Lộc), Tân Minh, Đào Viên (huyện Tràng Định).
Ngay sau quyết định 405/TTg-KTN (ngày 9/3/2010) yêu cầu tạm ngừng cấp phép, rà soát lại các dự án trồng rừng và nuôi trồng thủy sản của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Lạng Sơn đã ra quyết định tạm ngừng các dự án của Công ty IG trên địa bàn tỉnh này, cho kiểm tra, ra soát lại.
Kết quả, Công ty IG đã có 14 hồ sơ xin thuê đất của 14 xã thuộc các huyện Chi Lăng, Tràng Định, Lộc Bình, Đình Lập, Cao Lộc gửi Sở TN-MT tỉnh Lạng Sơn thẩm định với tổng diện tích xin thuê là 11.187,62ha.
Sở TN-MT tỉnh này đã trình UBND tỉnh 7 hồ sơ đủ điều kiện, tuy nhiên chỉ mới bàn giao thực địa và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (50 năm) 1 hồ sơ cho công ty này tại xã Hữu Kiên (huyện Chi Lăng) với diện tích 485,7ha.

Di tích lịch sử Chiến thắng đường số 4 nhắc cho chúng ta nhớ về quá khứ một thời quân dân Việt Nam đã đổ bao xương máu để giữ gìn từng tấc đất cho tổ quốc. Đây là tuyến đường huyết mạch, độc đạo, có vị trí cực kỳ quan trọng, nối các tỉnh biên giới đông bắc Việt Nam. Ảnh: Trường Giang

Trục đường 4B từ huyện Tiên Yên (Quảng Ninh) sang Lạng Sơn, tới TP. Lạng Sơn thì bắt với đường 1A, lên tới Đồng Đăng thì rẽ trái nối với trục đường 4A, từ đó sang tới đất Cao Bằng, với huyện cuối cùng của tỉnh Lạng Sơn tiếp giáp với Cao Bằng là huyện Tràng Định.
Dọc trục đường 4B có 2 địa danh đã lưu vào sử sách Việt Nam: Thất Khê, Đông Khê, nơi mà quân và dân vùng Đông Bắc đã tiến hành những trận đánh quyết tử chặn đường quân Pháp tiến đánh chiến khu cách mạng trong chiến dịch Biên giới 1950.
Thị trấn Thất Khê là thủ phủ của huyện biên giới Tràng Định. Nơi đây, ven đường 4A, ngay cổng vào UBND huyện này, còn lưu tấm bia ghi rõ “Di tích lịch sử Chiến thắng đường số 4”.
Cũng tại huyện này, Công ty IG đã trình hồ sơ xin đất qua Sở TN-MT lên UBND tỉnh Lạng Sơn xin đầu tư cả đất thuộc khu vực phòng thủ của xã Kháng Chiến, đất thuộc điểm chốt quân sự 558 tại xã Tân Minh, mà chúng tôi sẽ đề cập kỹ trong các bài viết sau.
Một cán bộ trinh sát của Tỉnh đội Lạng Sơn không ngần ngại “mách nước” cho cánh phóng viên vốn rất I-tờ về quân sự: “Mở bản đồ toàn tỉnh ra xem xét”.
Còn khi đã đi dọc tuyến đầu tư của Công ty IG tại 2 tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn, khi nối tất cả các điểm xin đầu tư của công ty này lại, đặc biệt là 49 xã thuộc 7 huyện của tỉnh Lạng Sơn, chúng tôi không tin nổi vào mắt mình: Toàn bộ tuyến đường 4A, 4B hoàn toàn bị kẹp chặt trong những dự án đầu tư của công ty này.

Có người nhận xét, nhìn vào bản đồ thì có thể thấy những địa điểm mà Cty InnovGreen đầu tư thuê đất trồng rừng tại 2 tỉnh Lạng Sơn và Quảng Ninh đều nhắm vào các vị trí nhạy cảm về quốc phòng - an ninh, nằm dọc tuyến đường 18, đường số 4 (A, B), QL 1A và các xã biên giới hoặc điểm cao... Ảnh: Duy Tuấn

Nếu nối theo đường cắt kéo, thì cách xin đất của IG chẳng khác gì những lưỡi bừa đang cày qua lại trên trục đường huyết mạch chiến lược này.
Xin nhắc lại: Đường 4 (gồm 4A, 4B, 4C) là trục giao thông huyết mạch của khu vực miền núi Đông Bắc. Còn chính Đại tá Hoàng Công Hàm (nay là Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Lạng Sơn) đã khẳng định với VietNamNet: “Chúng tôi chưa nắm được dự án thuê nhiều ha rừng của người nước ngoài trên địa bàn tỉnh và cũng chưa thấy ai báo cáo về vấn đề đó”.
Trong quá trình thẩm tra, xác nhận của UBND các xã, chấp thuận của UBND các huyện và thẩm định hồ sơ thuê đất của Sở TN-MT, chưa có sự tham gia của cơ quan quân sự và biên phòng đối với khu vực biên giới và khu vực phòng thủ, UBND tỉnh Lạng Sơn sẽ không thể phủ nhận điều này.
Được biết, tỉnh Lạng Sơn đã có quyết định tạm ngừng cấp phép các dự án của Công ty IG, xem xét lại toàn bộ quy trình và kiến nghị rút 5 xã biên giới ra khỏi diện tích dự án xin đầu tư của Công ty IG, như là một tín hiệu vui khi công luận đã lên tiếng cảnh báo.


Công ty Innov Green (IG) đã bắt đầu áp đặt… chủ quyền?

bvn

Nguyễn Hữu Quý Sự kiện các tỉnh biên giới nước ta cho các công ty IG thuộc các quốc tịch Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan thuê đất để trồng rừng trong thời hạn 50 năm, được báo Vietnamnet làm thành “thiên phóng sự” dài kỳ, bắt đầu từ ngày 01/3/2010 đến 01/4/2010 còn chưa hết tranh cãi ngay tại nghị trường Quốc hội, thì hôm 16/11/2010 báo Vietnamnet đã trở lại đề tài này, điểm bắt đầu là Công ty Innov Green Nghệ An (http://vietnamnet.vn/xahoi/201011/innovGreen-dang-lam-gi-tren-bien-gioi-Viet-Nam-947654/). Theo đó, báo Vietnamnet trong bài “Innov Green đang làm gì trên biên giới Việt Nam” nhấn mạnh: “Sau gần nửa năm kể từ khi Công ty Innov Green Nghệ An triển khai trồng rừng trên diện tích đất rừng được tỉnh Nghệ An cho thuê, vùng đất vốn im lìm, nằm sâu trong núi rừng Cắm Muộn có sự thay đổi lớn”.

Theo nội dung của bài báo, những “sự thay đổi lớn” được tóm tắt như sau:

1. Khi được hỏi về tiến trình trồng rừng của IG, ông Lô Văn Vinh, Chủ tịch UBND xã Cắm Muộn cho biết: “Đến nay vẫn chưa có gì thay đổi, họ vẫn tiếp tục trồng cây, đường mở rộng hơn”.

2. “Công ty đó vẫn không có sự liên hệ nào với địa phương. Cấp trên cũng không có một văn bản nào hướng dẫn, chỉ đạo đối với chính quyền xã”, ông Vinh nói.

3. Vị chủ tịch xã tiếp tục cho hay: “Từ cái lần trước các anh đến thăm với bà con nơi đây, đến tận bây giờ về phía Công ty Innov Green đem dự án vào trồng rừng đưa ra nhiều lời hứa sẽ đầu tư cho xã, tạo công ăn việc làm cho bà con dân bản… nhưng tất cả đến nay chỉ là lời hứa suông”.

4. Bất ngờ năm 2007, Cty IG “đổ bộ” về bản làng, họ thuê đất, đốt rừng đầu nguồn và trồng rừng mới. Đến thời điểm hiện nay IG đã cơ bản đốt xong rừng ở 3 bản Cắm và chủ yếu là trồng cây keo đơn thuần.

5. Người dân cả 3 bản Cắm “hết đường” lên rừng sản xuất nay phải xuống suối làm vàng: “Cán bộ coi, bây giờ không còn đất sản xuất nữa, lên rừng hái lượm thì công ty nước ngoài họ đuổi. Ngày trước mùa này thì lên rừng đi hái quả Cà, cây Măng, cây Mây, lá rừng kiếm tiền chứ không đi làm vàng đâu, vàng mùa này ít lắm. Ta không muốn chết đói nên phải xuống sông làm vàng thôi”, anh Vi Văn Thái một người dân làm vàng ở 3 bản Cắm nói.

6. Trở lại đây sau hơn 4 tháng, chúng tôi hoàn toàn bất ngờ bởi sự thay đổi nhanh chóng. Con đường mòn xuyên rừng đã được Innov Green đào bới, làm thành một con đường lớn có chiều rộng khoảng 5 m.

Nhìn dấu vết của sự tác động bằng cơ giới, ai cũng có thể hình dung ra cả một quá trình miệt mài và phải tiêu tốn rất nhiều tiền bạc để có được con đường mới này. Có những đoạn vách núi cheo leo, hiểm trở mà con đường mòn trước đây chỉ vắt qua đủ cho một người đi bộ, nay đã bị máy móc đào sâu, khoét vào lòng núi để mở rộng cho xe ô tô chạy dễ dàng.

7. “Chỉ còn mùa này nữa thôi, Công ty nước ngoài họ không cho vào rừng của họ nữa, họ bảo đây là đất của họ rồi,  không cho ta vào đi hái quả Cà nữa đâu. chắc là dân bản ta chết đói cả thôi cán bộ ơi”. Chị Vi Thị Vân vừa đi hái lượm quả Cà từ trên rừng về trăn trở cho biết.

8. Không chỉ mất đất sản xuất, mà diện tích chăn nuôi trâu bò, lợn gà cũng bị bóp nhỏ lại. Khiến người dân khi chăn nuôi thả rông trâu bò cũng bị chính IG "truy sát" cho đến chết khi chăn thả trong rừng.

Khoảng trung tuần 6/2010 đến nay, người dân và chính quyền xã Cắm Muộn đang “nóng” lên vì công nhân công ty này đã đánh cho đến chết một con trâu của ông Vi Văn Dũng ở bản Cắm. Lý do là con trâu đi tìm cỏ, chạy vào vườn ươm cây giống của Cty IG.

9. Chủ tịch xã Cắm Muộn, ông Lô Văn Vinh nói: “Phía Công ty IG không thực hiện đúng hợp đồng ban đầu là xây các công trình phúc lợi cho dân bản như: làm đường, xây nhà văn hóa, tạo điều kiện cho con em đi học và đặc biệt là lấy lao động ở xã chứ không lấy lao động từ ngoài vào để làm việc cho Innov Green.

Nhưng đến hiện nay, họ chỉ lấy người ở các huyện khác Quỳ Châu, Quỳ Hợp và thậm chí là thuê lao động người Mông ở tỉnh Hà Giang vào đây để làm việc. Họ cho 50 người Mông ở tỉnh Hà Giang vào làm mà không có giấy tờ gì hết, khi đưa người vào làm cũng không hề thông qua chính quyền địa phương chi hết”.

Anh Vi Thắng cán bộ tư pháp xã cho biết: “Tổng diện tích trên giấy tờ cho IG thuê là hơn 600 ha, nhưng mới đây xã và huyện đi đo lại thì con số đó đã lên đến 900 ha. Hiện nay cũng chưa thấy cấp trên can thiệp để đòi lại số đất đã bị chiếm”.

[hết trích dẫn].

Những việc làm trên của IG Nghệ An cho thấy:

a. UBND tỉnh Nghệ An là pháp nhân ký cho thuê đất, nhưng đến nay không có một mối liên hệ nào với huyện và xã để quản lý; đây là việc làm vô trách nhiệm, bỏ mặc để cho IG có cơ hội để lộng quyền.

b. Việc Công ty IG Nghệ An chỉ lấy người tỉnh ngoài vào làm việc mà không lấy người địa phương, phải chăng họ đang làm một điều gì mờ ám trên địa bàn? Việc không lấy người địa phương, có phải là họ sợ lộ những việc làm phi pháp của họ, đặc biệt về mặt an ninh lâu dài của đất nước?

c. Ai là người chịu trách nhiệm giao đất mà hôm nay IG đã lấn chiếm vựợt 300 ha, thì ai là người giải quyết số diện tích mà IG đã khai phá vượt hợp đồng nói trên? Liệu rằng có kế hoạch để thu hồi và phạt IG hay không, hay là “sống chết mặc dân, tiền thầy bỏ túi”?

d. Cần phải xem xét một cách tổng thể mối liên hệ giữa địa bàn huyện Quế Phong – Nghệ An, với tình hình di dân của TQ đang thực hiện tại Lào ở khu vực này, đây là mặt trận liên hoàn để TQ bao vây VN từ 3 phía (phía Bắc, phía Tây và Biển Đông); những người có chủ trương và cho thuê rừng có quan tâm đến vấn đề này không?!

e. IG đang thực hiện chủ quyền tại diện tích họ đã thuê; đẩy nhân dân địa phương ra khỏi vùng đất mà ngàn đời nay họ đã sinh sống và bảo vệ chủ quyền đất nước.

g. Đất cho thuê chỉ có 500 đồng/m²; nhưng hậu quả về các trận lũ lụt vừa qua ở địa bàn Nghệ An, Hà Tĩnh là cái giá phải trả cả về mạng người và tài sản quốc gia.

Như vậy, việc cho nước ngoài thuê đất trong thời gian là 50 năm, hậu quả là khôn lường xét trong hiện tại cũng như trong tương lai; vì vậy, đề nghị Quốc hội phải có giải pháp thích hợp để tránh một nguy cơ bị xâm lược mà VN không có cơ hội chiến thắng trong cuộc chiến này; đồng thời, làm rõ trách nhiệm của những người đã ban hành chủ trương và ký cho thuê đất như vậy.

N. H. Q.

16.11.2010

Tác giả gửi trực tiếp cho BVN

Innov Green (IG) – một bước chuẩn bị xâm lược kiểu mới? bvnpost
1. Có phải hàng ngũ lãnh đạo cấp tỉnh (Chủ tịch, hoặc Phó chủ tịch UBND các tỉnh, ký các quyết định cho công ty IG thuê đất thời hạn 50 năm) là những kẻ thực sự ngu dốt?
2. Nếu không là những kẻ ngu dốt, thì có phải là đã bị mua chuộc bằng những đồng tiền mà IG hối lộ?
3. Bộ Nông Nghiệp, Bộ Tài nguyên – Môi trường và kể cả Chính phủ, liệu có vô can trong vấn đề này?

- InnovGreen đã tạo “việc làm ổn định cho dân”? Vietnamnet Thứ Năm, 18/11/2010 (GMT+7)

- Công ty InnovGreen hùng hồn tuyên bố, mục tiêu chính trong việc đầu tư trồng rừng dài hạn tại Việt Nam là “đưa lại lợi ích cho người dân và chính quyền địa phương”. Khi mới triển khai được 3 năm, Cty IG Quảng Ninh lại có báo cáo rằng đã tạo công ăn việc làm “thường xuyên, ổn định” cho người dân với mức thu nhập khá cao (2,2 – 2,5 triệu/tháng). Tuy nhiên, thực tế không như vậy...

Kỳ 1:InnovGreen đang làm gì trên biên giới Việt Nam?
Kỳ 2: Sự hoài nghi về dự án trồng rừng của InnovGreen

LTS: Tháng 3/2010, loạt bài “Giao đất rừng cho công ty nước ngoài” khởi đăng trên báo VietNamNet đã thu hút sự chú ý của công luận. Thủ tướng Chính phủ đã có công văn yêu cầu các tỉnh tạm ngừng cấp phép các dự án, thẩm tra lại tòan bộ quy trình cấp phép trong việc giao đất rừng cho công ty nước ngoài. Nhóm phóng viên VietNamNet đã miệt mài cắt rừng, lội suối, xâm nhập các địa bàn trọng yếu tại các vùng biên giới từ Móng Cái (Quảng Ninh) sang tới Tràng Định (Lạng Sơn), quay lại Quế Phong (Nghệ An), lên mạn Đông Giang, Tây Giang (Quảng Nam) để chấm định vị các địa bàn xung yếu, phác thảo nên bức tranh tổng quát và lắng nghe tiếng nói của người dân các địa phương đang được xem là đối tượng hưởng lợi của các dự án trồng rừng này. Xin giới thiệu loạt bài “Công ty InnovGreen đang làm gì trên biên giới của chúng ta?” để độc giả có thể hiểu thêm về một siêu dự án trồng rừng sát khu vực biên giới.

Trong báo cáo về “tình hình triển khai kế hoạch trồng rừng của Cty TNHH 1 thành viên InnovGreen Quảng Ninh” (Cty IG) gửi UBND tỉnh này vào tháng 12/2009 có đề cập đến vấn đề “đã tạo công ăn việc làm thường xuyên và ổn định cho người dân địa phương với thu nhập bình quân của người dân hàng tháng là 2,2 đến 2,5 triệu đồng”.
Trước đó, trong phần thuyết trình dự án tại Sở KHĐT Quảng Ninh ngày 9/2/2007, trước đông đảo các ngành chức năng, đại diện của Công ty GreenElite đã nói: Khi đầu tư trồng rừng nguyên liệu gỗ cao cấp tại Quảng Ninh sẽ đưa lại 5 lợi ích: Công ty; người dân bản địa; quốc gia (không ghi rõ là QG nào); thế giới và lợi ích cho chính quyền địa phương.
Đáng chú ý, vị đại diện của nhà đầu tư nước ngoài này còn nhấn mạnh, trong các lợi ích trên thì “mục tiêu chính của công ty là lợi ích cho người dân bản địa và lợi ích cho chính quyền địa phương”?
Những dòng chữ trong báo cáo của Công ty InnovGreen tại Quảng Ninh khiến những người có kiến thức kinh tế ít ỏi cũng không thể không đặt vấn đề. Bởi thông thường, vấn đề đầu tư để sinh lợi cho doanh nghiệp phải được đặt lên hàng đầu. Chẳng lẽ mang hàng trăm triệu USD đầu tư vào Việt Nam đầu, doanh nghiệp này nhắm tới mục tiêu chính như vây?
Thực sự mục tiêu chính mà lãnh đạo công ty có nguồn gốc nước ngoài vào thuê đất trồng rừng dài hạn tại Việt Nam này nói có đúng như vậy?
Làm thuê cho Cty IG thu nhập cao hơn lãnh đạo xã?
Chúng tôi mang thông tin trên đến tìm hiểu tại xã biên giới Hải Sơn, thuộc TP. Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh. Hiện Công ty IG Quảng Ninh cũng đã tiến hành trồng hơn 400ha trong tổng số hơn 1000 ha được cấp phép tại xã này.

Dòng sông Ka Long phân định biên giới Việt Nam – Trung Quốc. Bên kia sông là xã Na Lư, thuộc Phòng Thành, tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc), còn bên này là các xã Bắc Sơn, Hải Sơn…, thuộc Móng Cái, Quảng Ninh. Ngay sát đường biên, tại xã Hải Sơn, Cty InnovGreen đã tiến hành trồng 400ha trong tổng số hơn 1000ha được cấp giấy phép đầu tư – Ảnh: Duy Tuấn

Ông Phùn Văn Huy, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Sơn (TP. Móng Cái, Quảng Ninh) đã phải bật cười khi đọc báo cáo “Tình hình triển khai dự án đến tháng 12/2009” của Cty IG Quảng Ninh.
Ông nực cười bởi vì với người dân ở địa phương ông, thu nhập bình quân mỗi tháng chỉ tính bằng con số trăm nghìn, thậm chí có người chỉ làm ruộng, bám vào rừng chỉ đủ ăn mà nay lại thấy có gần 100 người được Cty IG trả lương tháng lên tới 2,5 triệu.
Nếu đúng vậy thì điều đó cũng đồng nghĩa với việc có gần 100 người nông dân trong xã có thu nhập bình quân cao hơn lương của ông và lãnh đạo xã (?!)
Ông Huy cho biết thực tế tại địa phương mình, khi dự án vào thì lúc đầu giúp được 20-30 người dân với kiểu làm thuê qua người trung gian. Hết vụ trồng rừng cũng có nghĩa là họ hết việc. Chỉ đơn thuần là người làm công, không có hợp đồng gì ràng buộc với công ty này.

Ông Phùn Văn Huy, Phó chủ tịch xã Hải Sơn: Được như báo cáo của Cty IG đã tốt. Thực tế làm gì có chuyện 60-80 người dân xã Hải Sơn có thu nhập như thế. Nếu vậy thì thu nhập của họ cao hơn lương của lãnh đạo xã à? – Ảnh: Trường Giang

Trong khi đó, tại bản báo cáo của Cty IG gửi UBND tỉnh Quảng Ninh tháng 12/2009 nói rõ đã tạo công ăn việc làm cho những địa phương mà dự án có mặt đều ghi rõ kết quả: Công ty đã tạo công ăn việc làm ổn định và thường xuyên cho người dân địa phương với mức thu nhập bình quân 2,3 đến 2,5 triệu đồng. Cụ thể tại xã Hải Sơn có 60-80 người được hưởng lợi ích như vậy.
Ông Huy cho biết: Làm gì có, chỉ có thời vụ thôi. Được thế thì đã tốt. Thỉnh thoảng mới được thuê trồng rừng. Hợp đồng làm ổn định lâu dài thì không có. Nếu đúng thế thì lương của dân trong xã cao hơn cả lương Phó Chủ tịch xã như tôi à?
Bản thân ông Huy là Phó Chủ tịch xã phụ trách trực tiếp lĩnh vực nông lâm nghiệp cũng biết rất ít thông tin về việc Cty IG vào trồng rừng trên địa bàn xã mình quản lý. Thông tin ông có được về Cty IG chỉ là công ty này được phép trồng 400ha trong trong tổng số hơn 1000ha đất rừng tại thôn Pò Hèn.

Tiểu khu 346 tại xã Hải Sơn, nơi công ty InnovGreen được phép trồng rừng lâu năm. Trong biên bản thẩm tra đất của các cơ quan chức năng ở Quảng Ninh có ghi: Nguồn gốc đất thuộc BQL rừng phòng hộ Móng Cái, là đất rừng tự nhiên, có phần được quy hoạch cho đất Quốc phòng – Ảnh: Duy Tuấn

Cuối năm 2008, cty này bắt đầu trồng rừng, nhưng mãi đến cuối 2009, ông mới được mời vào tham quan khu rừng trồng của cty này để “đi xem rừng nó trồng thế nào”!
Còn tại xã Quảng Thành (huyện Hải Hà), một địa phương nằm ngay cạnh Quốc lộ 18. Năm 2008, Cty này được UBND tỉnh Quảng Ninh cấp “sổ đỏ” thời hạn 50 năm với diện tích 80ha trong số 400ha dự kiến và đã tiến hành trồng rừng.
Anh Đặng Xuân Duy, Chánh VP UBND xã cho biết: “Dự án đã thực hiện 3 năm nhưng việc tạo công ăn việc làm cho dân địa phương thì chưa có gì. Ban đầu người dân không nắm được mục đích của dự án và họ sẽ được hưởng lợi từ dự án này. Người dân rất tiếc khi rừng cũ bị chặt hạ, vì đó là nơi họ thường vào lấy củi, lấy gỗ phục vụ cuộc sống”.
"Làm láo báo cáo hay"?
Không chỉ người dân không được hưởng lợi ích như trong báo cáo của Cty IG mà đến “nhà thầu” cũng phải kêu lỗ sau khi hợp đồng trồng rừng thuê cho Cty này. Thậm chí còn không được trả đủ tiền thưởng như đã hứa.

Trần Văn Hây, một người dân xã Hải Sơn: Tôi nhận khoán trồng rừng cho InnovGreen nhưng bị lỗ nên tôi không làm nữa. Sau đó lực lượng trồng rừng chủ yếu là người ngoài xã, dân chúng tôi làm gì được "việc làm ổn định", thu nhập 2,5 triệu/ tháng như báo cáo của công ty này. Làm láo báo cáo hay rồi? – Ảnh: Trường Giang

Năm 2009, anh Trần Văn Hây (thôn Lục Chắn, xã Hải Sơn) nhận tập hợp nhân công trồng rừng thuê cho cty này tại xã Hải Sơn. Hình thức là cty hợp đồng với nhà thầu, số nhân công làm thuê thì chỉ hưởng được tiền công theo ngày.
“Mình chỉ có hợp đồng giao khoán với cty thôi, không có hợp đồng lao động, có chuyện gì về lao động mình phải chịu. Cty giao khoán mỗi ha là 4 triệu đồng nhưng mà lỗ do tiền ăn và xăng xe cao nên tôi không làm nữa. Công việc chủ yếu là phát, dọn, trồng. Mỗi đợt mình thuê khoảng 20-30 người”, anh Hây nói.
Anh Hây tiếp tục cho biết: “Hơn 400 ha đã trồng thì chủ yếu người bên ngoài địa phương làm chứ trong xã không làm. Thực tế không như báo cáo của IG về tạo công ăn việc làm như anh nói đâu, bọn em đi làm ở đây nên biết. Thậm chí còn nói nhau nặng nề với nhân viên của công ty. Làm láo báo cáo hay rồi’.

Rừng bạch đàn của Cty InnovGreen tại xã Quảng Thành, huyện Hải Hà. Khu vực trồng rừng ở Quảng Thành gần với đường 340 đi lên cửa khẩu Bắc Phong Sinh, khoảng cách là 20 km, đi xuống đường 18 là 2km – Ảnh: Duy Tuấn

"Trong khoảng thời gian hợp đồng mà mình làm kịp thì Cty IG thưởng cho 5 triệu, nhưng khi mình hoàn thành thì bị trừ mất hơn 1 triệu. Nhiều lúc mưa gió công nhân phải nằm chờ trong rừng cả tháng, lấy đâu ra mà lãi nữa” – anh Hây nói.
Còn theo anh Nguyễn Viên Tuyền, cán bộ văn phòng UBND xã Quảng Thành, thì tại huyện Hải Hà (nơi có dự án trồng rừng của Cty IG) chỉ có anh từng là nhân viên chính thức của IG Quảng Ninh. Sau 2 năm làm việc, anh bị điều chuyển sang tỉnh khác, biết rằng sẽ không thể sống với mức lương 2,5 triệu, nên anh đã xin nghỉ.
Nói về hiệu quả kinh tế của việc trồng rừng theo “cách của Cty IG”, anh Tuyền cho biết: “Theo cảm nhận của tôi thì khó có thể lấy lại được nguồn vốn đầu tư trồng rừng vì đầu tư rất lớn. Sẽ khó thu hồi vốn chứ chưa nói đến lãi…”.

• Duy Tuấn - Trường Giang - Hoàng Sang

(còn nữa)

Kỳ 1:- InnovGreen đang làm gì trên biên giới Việt Nam?(VNN) Thứ Ba, 16/11/2010 (GMT+7)
- Sau gần nửa năm kể từ khi Công ty Innov Green Nghệ An triển khai trồng rừng trên diện tích đất rừng được tỉnh Nghệ An cho thuê, vùng đất vốn im lìm, nằm sâu trong núi rừng Cắm Muộn có sự thay đổi lớn.

LTS: Tháng 3/2010, loạt bài “Giao đất rừng cho công ty nước ngoài” khởi đăng trên báo VietNamNet đã thu hút sự chú ý của công luận. Thủ tướng Chính phủ đã có công văn yêu cầu các tỉnh tạm ngừng cấp phép các dự án, thẩm tra lại tòan bộ quy trình cấp phép trong việc giao đất rừng cho công ty nước ngoài.

Nhóm phóng viên VietNamNet đã miệt mài cắt rừng, lội suối, xâm nhập các địa bàn trọng yếu tại các vùng biên giới từ Móng Cái (Quảng Ninh) sang tới Tràng Định (Lạng Sơn), quay lại Quế Phong (Nghệ An), lên mạn Đông Giang, Tây Giang (Quảng Nam) để chấm định vị các địa bàn xung yếu, phác thảo nên bức tranh tổng quát và lắng nghe tiếng nói của người dân các địa phương đang được xem là đối tượng hưởng lợi của các dự án trồng rừng này.

Xin giới thiệu loạt bài “Công ty InnovGreen đang làm gì trên biên giới của chúng ta?” để độc giả có thể hiểu thêm về một siêu dự án trồng rừng sát khu vực biên giới.

>> Thủ tướng: Không cấp phép mới cho dự án thuê rừng
>> Tướng Đồng Sỹ Nguyên cảnh báo việc cho nước ngoài thuê rừng
>> Bài 1: Tận mắt chứng kiến việc giao đất rừng cho người nước ngoài
>> Bài 2: Chưa có giấy phép, công ty nước ngoài hối hả trồng rừng
>> Bài 3: ’Giật mình’ khi nghe thông tin cho nước ngoài thuê đất
>> Bài 4: Thuê đất rừng: “50 năm nữa, ai làm người đó kiểm soát”?
>> Bài 5: Kiên quyết không giao đất rừng cho người nước ngoài
>> Bài 6: Quảng Ninh cho thuê đất rừng không nhằm thu ngân sách?
>> Bài 7: Đường "vào rừng" Nghệ An của công ty Innov Green
>> Bài 8: Bản làng mất đất, dân nan giải mưu sinh
>> Bài 9: Cho thuê đất rừng thuộc quy hoạch quốc phòng
>> Bài 10: Thuê đất rừng đầu tư 50 năm không phải để sinh lợi?
>> Bài 11: Hào phóng “cho không” đất trồng rừng

Kỳ 1: InnovGreen “xé ngang” núi rừng Cắm Muộn

Con đường dẫn vào vùng đất trồng rừng của InnovGreen, nơi mảnh đất 3 bản Cắm thuộc xã Cắm Muộn (huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An) được làm rất “hoành tráng”, chênh vênh trên những bờ vực sâu hàng chục mét, xé ngang một mảng núi rừng xanh ngắt.

Rầm rộ mở đường lớn

Giữa tháng 3/2010, Công ty InnovGreen Nghệ An (dưới đây sẽ gọi tắt là công ty IG) bắt đầu triển khai công việc phát thực bì, đào hố để trồng cây trên diện tích rừng được thuê.

Vào thời điểm đó, để vào được khu vực trồng cây của Innov Green, chúng tôi phải đi bộ xuyên rừng khoảng 4 giờ đồng hồ mới tới nơi. Quãng đường này dài khoảng 10km, là con đường mòn len lỏi giữa rừng rậm, men theo bờ suối, chênh vênh trên những vực sâu.

Con đường cơ giới do InnovGreen mở "xé ngang" núi rừng Cắm Muộn.

Trở lại đây sau hơn 4 tháng, chúng tôi hoàn toàn bất ngờ bởi sự thay đổi nhanh chóng. Con đường mòn xuyên rừng đã được Innov Green đào bới, làm thành một con đường lớn có chiều rộng khoảng 5m.

Bắt đầu từ bản Cắm, dấu vết máy móc cơ giới hiện đại đã in đẫm theo từng bước chân người dân ở đây.

Con đường đang thì công tuy gồ ghề nhưng chiếc xe ô tô 7 chỗ của chúng tôi vẫn có thể “vô tư” lao theo những con dốc cheo leo bên bờ suối. Bất kỳ ai ngồi trên xe lúc này cũng có cảm giác sợ hãi, dù không dám nói ra. Nhìn từ trên xe, dòng suối uốn lượn phía dưới sâu hun hút càng tạo thêm vẻ hiểm trở bên cạnh những vách núi cao ngất.

Từ những vách núi chênh vênh, những chiếc máy xúc, máy đào của Innov Green đã kéo dài con đường dẫn vào khu vực trồng rừng của họ. Sau hơn 4 tháng, con đường này đã hình thành được khoảng một nửa lộ trình.

Nhìn dấu vết của sự tác động bằng cơ giới, ai cũng có thể hình dung ra cả một quá trình miệt mài và phải tiêu tốn rất nhiều tiền bạc để có được con đường mới này. Có những đoạn vách núi cheo leo, hiểm trở mà con đường mòn trước đây chỉ vắt qua đủ cho một người đi bộ, nay đã bị máy móc đào sâu, khoét vào lòng núi để mở rộng cho xe ô tô chạy dễ dàng.

Con đường Innov Green đào bới, san lấp, chạy xuyên qua những quả núi, nương rẫy vốn trước kia là rừng, đều thuộc 3 bản Cắm

Giữa muôn trùng núi non, con đường mới của Innov Green uốn lượn như một vết xé trên bức tranh màu xanh, xám.

Những mảng màu xanh rừng nguyên sinh hiện không còn là bao. Xen kẽ giữa màu xanh là những mảng màu xám, đó là những khoảng rẫy của người dân vừa đốt để chuẩn bị gieo trồng vụ mới. Cũng có những quả đồi đã được người dân trồng lúa mới. Cây lúa mới phát triển cao khoảng 10cm, nhìn kỹ mới thấy một vài đốm xanh giữa màu đen và xám của tro rừng bị đốt.

Con đường được đào bới, san lấp, chạy xuyên qua những quả núi, nương rẫy vốn trước kia là rừng, đều thuộc 3 bản Cắm (trước đây là một bản Cắm, người dân di cư và mở rộng thành 3 khu vực, tạo thành 3 bản và người dân ở đây gọi cả ba bản này là bản Cắm).

Càng đi sâu vào, dốc núi càng cao, khe càng sâu hun hút, máy móc làm đường không hề dừng lại bởi sự gian nan, hiểm trở. Đoạn đường đã mở dài khoảng 5km nhưng là cả một công trình không dễ gì thực hiện được.

Một người dân bản dẫn đường cho chúng tôi, nói: “Không ngờ con đường mòn bây giờ lại thành như thế này. Chắc là họ phải tốn nhiều tiền lắm nhỉ?”.

Với diện tích đất rừng thuê được trên 669ha tại xã Cắm Muộn, Cty IG đang tiến hành trồng cây nguyên liệu, chủ yếu là giống cây keo.

Chủ tịch xã Cắm Muộn cho hay: “Từ cái lần trước các anh đến thăm với bà con nơi đây, đến tận bây giờ về phía Công ty Innov Green đem dự án vào trồng rừng đưa ra nhiều lời hứa sẽ đầu tư cho xã, tạo công ăn việc làm cho bà con dân bản… nhưng tất cả đến nay chỉ là lời hứa suông".

Khi được hỏi về tiến trình trồng rừng của IG, ông Lô Văn Vinh, Chủ tịch UBND xã Cắm Muộn cho biết: “Đến nay vẫn chưa có gì thay đổi, họ vẫn tiếp tục trồng cây, đường mở rộng hơn”.

Ông Vinh cũng không biết được đến thời điểm này IG đã trồng được bao nhiêu ha rừng trên địa bàn xã.

“Công ty đó vẫn không có sự liên hệ nào với địa phương. Cấp trên cũng không có một văn bản nào hướng dẫn, chỉ đạo đối với chính quyền xã”, ông Vinh nói.

Đề cập đến vấn đề Cty IG mở rộng diện tích lớn hơn so với diện tích đất được thuê, ông Vinh cho hay: “Xã cũng có cho địa chính, công an vào đo lại diện tích thì thấy họ lấy lớn hơn, con số cụ thể thì tôi không nhớ rõ”.

Thực tế mà chúng tôi ghi nhận được, đến thời điểm hiện tại, IG Nghệ An đã trồng cây trên diện tích rất lớn ở bản Cắm và bản Huôi Máy (xã Cắm Muộn). Giống cây mà họ trồng là cây keo.

Vị chủ tịch xã tiếp tục cho hay: “Từ cái lần trước các anh đến thăm với bà con nơi đây, đến tận bây giờ về phía Công ty Innov Green đem dự án vào trồng rừng đưa ra nhiều lời hứa sẽ đầu tư cho xã, tạo công ăn việc làm cho bà con dân bản… nhưng tất cả đến nay chỉ là lời hứa suông”.

Kiếm sống vụn vặt giữa núi rừng

Để đến được 3 bản Cắm, nhóm PV VietNamNet phải đi bộ gần 4 tiếng đồng hồ. Vị trí địa lý của xã Cắm Muộn là nơi giáp ranh vùng biên của 4 huyện Tương Dương, Quỳ Hợp, Quỳ Châu và Con Cuông, có gần 1.000 hộ dân với 5.600 nhân khẩu sống nhờ cậy vào rừng núi, với diện tích lớn từ bao đời nay có tập tục sống quảng canh trông lúa, ngô, sắn,…làm nhà và sinh sống trên lưng chừng núi.

Người dân không có đất làm rẫy phải đi vào rừng hái quả cà (quả sa nhân) để bán kiếm tiền....

Bất ngờ năm 2007, Cty IG “đổ bộ” về bản làng, họ thuê đất, đốt rừng đầu nguồn và trồng rừng mới. Đến thời điểm hiện nay IG đã cơ bản đốt xong rừng ở 3 bản Cắm và chủ yếu là trồng cây keo đơn thuần.

Lần trước chúng tôi vào với người dân 3 bản Cắm, các dòng sông, con suối nước chảy trong vắt, mát lạnh và cảm tưởng chắc là uống sẽ rất mát ngọt. Cũng đi trở lại trên con đường đó, dòng nước hôm nay đã nhuốm màu vàng óng, đục ngầu chảy nơi thượng nguồn.

“Đó là bà con mất đất sản xuất nên xuống sông làm vàng đó. Người dân bản địa chúng tôi làm vàng thì có từ bao đời nay nhưng theo thời vụ, mà đặc biệt là sau từng cơn mưa xuống thì vàng cám lộ thiên nhiều hơn. Bình thường thời điểm này bà con chủ yếu lên rừng hái lượm, làm nương rẫy. Nhưng từ khi đất bị thu hẹp vùng sản xuất thì buộc bà con kiếm thêm nguồn thu, cật lực xuống suối để đãi cát tìm vàng”, anh Lương Văn An, Phó trưởng Công an xã Cắm Muộn dẫn chúng tôi đi hàng giờ vượt đồi núi vào bản Huồi Máy chia sẻ.

Người dân cả 3 bản Cắm “hết đường” lên rừng sản xuất nay phải xuống suối làm vàng: “Cán bộ coi, bây giờ không còn đất sản xuất nữa, lên rừng hái lượm thì công ty nước ngoài họ đuổi. Ngày trước mùa này thì lên rừng đi hái quả Cà, cây Măng, cây Mây, lá rừng kiếm tiền chứ không đi làm vàng đâu, vàng mùa này ít lắm. Ta không muốn chết đói nên phải xuống sông làm vàng thôi”, anh Vi Văn Thái một người dân làm vàng ở 3 bản Cắm nói.

... Hoặc kiếm tìm vận may với vàng, khoáng sản khắp núi rừng khi không còn đủ nương rẫy người dân canh tác.

Dọc đường đi vào bản Huôi Máy chúng tôi bắt gặp những người dân bản địa lên rừng tìm những quả Sa Nhân (tiếng người Thái gọi là quả Cà). Quả Cà đối với đồng bào người Thái, Khơ Mú có tác dụng là một vị thuốc chữa trị bệnh đau lưng, đau bụng rất hữu hiệu đối với người dân nơi bản làng lụp xụp nơi vùng biên giới miền Tây xứ nghệ.

Mỗi năm cứ vào dịp tháng 7, 8 người dân Thái, Khơ Mú ở 3 bản Cắm vào rừng để hái lượm quả Cà về làm thuốc và bán lấy tiến. Mỗi 1 kg quả Cà có giá trị tải bản lên đến 24.000 đồng. Đó là vị thuốc quý, một nguồn thu nhập từ bao đời nay của người dân bản địa.

“Chỉ còn mùa này nữa thôi, Công ty nước ngoài họ không cho vào rừng của họ nữa, họ bảo đây là đất của họ rồi, không cho ta vào đi hái quả Cà nữa đâu. Không biết sau này dân bản ta sống thế nào được, chắc là dân bản ta chết đói cả thôi cán bộ ơi”. Chị Vi Thị Vân vừa đi hái lượm quả Cà từ trên rừng về trăn trở cho biết.

Đánh chết trâu vì… chạy vào vườn ươm cây giống

Tại bản Huôi Máy có 39 hộ dân thì có gần 200 nhân khẩu tập trung chủ yếu là người Khơ Mú. Người dân ở đây chủ yếu sống nhờ vào đất rừng, nay lại mất thêm cả đất sản xuất, người dân bất lực trước cảnh Cty IG đốt rừng và trồng rừng mới.

Chủ tịch xã Cắm Muộn, ông Lô Văn Vinh : "... Những lời hứa của Cty IG với người dân đến nay chỉ là lời hứa suông..."

Không chỉ mất đất sản xuất, mà diện tích chăn nuôi trâu bò, lợn gà cũng bị bóp nhỏ lại. Khiến người dân khi chăn nuôi thả rông trâu bò cũng bị chính IG "truy sát" cho đến chết khi chăn thả trong rừng.

Khoảng trung tuần 6/2010 đến nay, người dân và chính quyền xã Cắm Muộn đang “nóng” lên vì công nhân công ty này đã đánh cho đến chết một con trâu của ông Vi Văn Dũng ở bản Cắm. Lý do là con trâu đi tìm cỏ, chạy vào vườn ươm cây giống của Cty IG.

“Con trâu mà công nhân Công ty đánh cho đến chết khi vào vườn ươm cây giống có trọng lượng khoảng gần 200kg, con trâu này có giá trị trên 10 triệu đồng. Nhưng hiện nay vẫn chưa có thỏa thuận đền bù nào từ phía Innov Green với gia đình ông Dũng”. Anh Vi Thắng cán bộ tư pháp xã Cắm Muộn cho biết.

Chủ tịch xã Cắm Muộn, ông Lô Văn Vinh nói: “Phía Công ty IG không thực hiện đúng hợp đồng ban đầu là xây các công trinh phúc lợi cho dân bản như: làm đường, xây nhà văn hóa, tạo điều kiện cho con em đi học và đặc biệt là lấy lao động ở xã chứ không lấy lao động từ ngoài vào để làm việc cho Innov Green.

Nhưng đến hiện nay, họ chỉ lấy người ở các huyện khác Quỳ Châu, Quỳ Hợp và thậm chí là thuê lao động người Mông ở tỉnh Hà Giang vào đây để làm việc. Họ cho 50 người Mông ở tỉnh Hà Giang vào làm mà không có giấy tờ gì hết, khi đưa người vào làm cũng không hề thông qua chính quyền địa phương chi hết”.

Những đồi cây non của InnovGreen đã bắt đầu phủ màu xanh trên những sườn đồi mà trước đây người dân Cắm Muộn khai hoang làm rẫy, trồng lương thực sinh sống...

Anh Vi Thắng cán bộ tư pháp xã cho biết: “Tổng diện tích trên giấy tờ cho IG thuê là hơn 600 ha, nhưng mới đây xã và huyện đi đo lại thì con số đó đã lên đến 900 ha. Hiện nay cũng chưa thấy cấp trên can thiệp để đòi lại số đất đã bị chiếm”.

Trong tổng số diện tích đất rừng mà công ty này thuê để trồng rừng thì có khoảng hơn 100 ha là đất sản xuất, diện tích đất trên chủ yếu là trồng lúa, sắn và rau màu của dân nơi đây.

“Hiện nay tại bản Huôi Máy theo quy định ban đầu khoảng cách mà Cty IG đóng cọc lấy đất cách nhà dân bản là 100m, nhưng nguời dân phản ánh lên xã thì Công ty đã lấy đất đến sát bậc thang nhà dân”, ông Vinh nói.

Ngày 28/5/2009, ông Nguyễn Đình Chi – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An ký quyết định số 180/QĐ-UBND.ĐC về việc cho Công ty Innov Green Nghệ An thuê đất tại xã Cắm Muộn, huyện Quế Phong (Nghệ An). Theo quyết định này, Công ty Innov Green Nghệ An được thuê 9.785.864,0m2 (798,5864ha) đất rừng tại xã Cắm Muộn (huyện Quế Phong, Nghệ An) để sử dụng vào mục đích trồng rừng nguyên liệu. Thời hạn thuê đất từ ngày 28/5/2009 cho đến ngày 25/6/2057. Giá thuê đất là 500 đồng/m2 . Ngày 23/7/2009, ông Thái Văn Nông – Phó Giám đốc Sở TN-MT Nghệ An ký Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số A0 786581 cho Công ty Innov Green Nghệ An. Theo đó, diện tích đất giao cho Công ty Innov Green Nghệ An là 6.694.269,0m2 (trên 669 ha), thuộc địa bàn xã Cắm Muộn, huyện Quế Phong (Nghệ An). Thời hạn sử dụng đất đến hết ngày 25/6/2057.

• Quang Cường – Quốc Huy – Trí Thức

--------------------
Ông Nguyễn Đình Xuân, Uỷ viên Uỷ ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội: Thu hồi ngay dự án rừng, biển kém hiệu quả (Dân Việt). —- Cho thuê 9.777 ha đất rừng trong 35 năm, thu ngân sách 1 tỷ đồng/năm (VnEconomy).Cho thuê đất rừng cả vào khu vực biên giới, thu 1tỷ/năm (01/11/2010) Một số dự án đầu tư quy mô lớn tập trung ở các tỉnh có vùng biên giới, vùng có tính chiến lược về an ninh quốc phòng

Qua khảo sát, có dự án địa phương cho thuê 9.777 ha đất trồng rừng trong 35 năm, thì giá trị thu cho ngân sách cũng chỉ được 35 tỷ đồng (tức bình quân 1 tỷ đồng/năm).

TIN LIÊN QUAN
Bộ NN&PTNT: Cho thuê đất rừng đã được thẩm định quốc phòng Bộ NN&PTNT: Chỉ có 10 tỉnh cho thuê đất trồng rừng Chính phủ yêu cầu báo cáo dự án nước ngoài trồng rừng

Đây là con số được nêu tại báo cáo của Ủy ban Kinh tế về tình hình cho nước ngoài thuê đất, liên doanh trồng rừng tại Việt Nam đề ngày 29/10/2010 vừa được gửi tới các đại biểu Quốc hội sáng nay (1/11).
Báo cáo mới nhất về tình hình cho các công ty nước ngoài thuê đất trồng rừng của Chính phủ cũng đã được gửi đến đại biểu Quốc hội.

Việc cho nước ngoài thuê đất trồng rừng ở Việt Nam, theo Ủy ban Kinh tế, đã thu hút sự quan tâm và gây nhiều bức xúc trong dư luận xã hội - Ảnh: Pháp luật Tp.HCM.

Theo đó, Chính phủ cho biết: đến ngày 10/8/2010, cả nước hiện có 8 dự án có mục tiêu đầu tư trồng rừng có 100% vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã được cấp phép đầu tư với tổng vốn đầu tư hơn 286 triệu USD với  tổng diện tích đất dự kiến sử dụng của các dự án này là 288.974,3 ha.
Ủy ban Kinh tế cho rằng, báo cáo này chủ yếu mới phản ánh một số tình hình, chưa đầy đủ, chưa làm rõ một số vấn đề được đại biểu quan tâm.
Cụ thể: Chính phủ chưa làm rõ từng dự án cho doanh nghiệp nước ngoài thuê đất trồng rừng được quy hoạch và cấp đất vào các khu vực biên giới, giáp biên giới, khu vực điểm cao quân sự, khu vực an ninh quốc phòng, khu vực ảnh hưởng tới an ninh quốc phòng; diện tích quy hoạch, cấp trùng vào rừng đầu nguồn, rừng tự nhiên sản xuất, vào dự án trồng rừng 661 và đất đã có chủ; diện tích doanh nghiệp tự ý trồng giống cây mới chưa được phép là bao nhiêu, có ảnh hưởng gì, những dự án nào vi phạm các quy định của pháp luật.
Đáng chú ý, một số dự án đầu tư quy mô lớn tập trung ở các tỉnh có vùng biên giới, vùng có tính chiến lược về an ninh quốc phòng, thậm chí có dự án đã cấp vào 5 xã biên giới, khu vực điểm cao quân sự, chỉ mới được gỡ bỏ sau khi đoàn công tác liên ngành của Chính phủ làm việc với địa phương và công ty nước ngoài.
Trong báo cáo, Ủy ban Kinh tế cũng nêu trên thực tế, nguồn thu ngân sách là không đáng kể từ việc cho doanh nghiệp nước ngoài thuê đất trồng rừng, chủ yếu là mang lại lợi ích tạo việc làm, thu nhập cho người dân tại vùng có dự án.

Chủ nhiệm UB Quốc phòng- An ninh, ông Lê Quang Bình chất vấn về cho thuế đất trồng rừng

Tình hình phát sinh các dự án cho doanh nghiệp nước ngoài thuê đất trồng rừng chủ yếu từ sau khi Luật Đầu tư 2005 có hiệu lực, nhất là sau khi Chính phủ ban hành Nghị định 108/2006 ngày 22/9/2006 để hướng dẫn thi hành Luật này, Ủy ban Kinh tế phân tích.
Theo đó, UBND cấp tỉnh được phân cấp phê duyệt, quyết định các dự án có vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài, trong đó có các dự án cho doanh nghiệp nước ngoài thuê đất trồng rừng. Nghị định chỉ đưa các doanh nghiệp trồng rừng chung vào danh mục ưu đãi đầu tư mà không đưa vào danh mục đầu tư có điều kiện, dẫn tới việc cấp phép như đã nêu.
“Do đó, từ ngày 1/7/2006 đến 9/3/2010, đã phát sinh thêm 9/10 dự án cho doanh nghiệp nước ngoài trồng rừng có tính chất nhạy cảm như báo cáo đã nêu”, Ủy ban dẫn chứng cụ thể.
Cũng theo Ủy ban Kinh tế, UBND cấp tỉnh tuy trước khi cấp giấy chứng nhận đầu tư đã rà soát diện tích cho thuê, lấy ý kiến của các ngành chức năng liên quan của tỉnh như quân sự, công an và biên phòng…, “nhưng trách nhiệm và sự chủ động quan tâm tới các yếu tố về an ninh quốc phòng của nhiều địa phương trong việc quy hoạch và cấp phép các dự án cho doanh nghiệp nước ngoài thuê đất trồng rừng chưa được đề cao”, sự phối hợp quản lý Nhà nước của một số Bộ, ngành chức năng ở Trung ương và địa phương thiếu chặt chẽ nên việc phân cấp và tổ chức thực hiện trở nên buông lỏng quản lý, gây bức xúc trong dư luận xã hội.
Ngoài việc đề nghị không tiếp tục xem xét cho doanh nghiệp nước ngoài thuê đất trồng rừng đối với diện tích đất chưa có quyết định cho thuê, Ủy ban đề nghị thu hồi các dự án trong khu vực “nhạy cảm” về an ninh, quốc phòng. Với các dự án mới triển khai, diện tích trồng rừng và mức đầu tư còn thấp, đề nghị có biện pháp để thanh lý, chuyển giao cho doanh nghiệp trong nước hoặc giao diện tích trồng rừng cho hộ dân tại địa phương.
Đồng thời, Ủy ban cũng đề nghị Chính phủ “khẩn trương tổng kết tình hình đầu tư các dự án trồng rừng, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân vi phạm các quy định khi cho doanh nghiệp nước ngoài thuê đất trồng rừng”.
(theo TBKTVN)
-------
-Quá ít tiền từ các dự án cho thuê rừng (BBC)..  – Hiệu quả cho nước ngoài thuê rừng không đáng kể (SGTT). -Doanh nghiệp nước ngoài thuê đất rừng giá 180.000 đồng/ha (CafeF/Dân Trí)- Trong số các công ty nước ngoài thuê đất trồng rừng tại Việt Nam đã được phép đầu tư, chỉ riêng InnovGreen (Hồng Kông) đã thuê tới 274.848 ha, chiếm 87% diện tích đất thuê.-Nước ngoài thuê đất rừng: Chưa đến 10USD/ha VietNamNet 30-10-10 -Với hơn 8.000 ha rừng được cấp, Công ty InnovGreen (Hồng Kông) đã nộp ngân sách trung bình 9,58 USD/ha.

Uỷ ban Khoa học kêu gọi xem lại việc cho thuê đất rừngĐài Á Châu Tự Do Doanh nghiệp nước ngoài thuê đất rừng của Việt Nam, với giá 1ha chỉ bằng khoảng 10 bát phở. Mức giá thuê này, theo Uỷ ban Khoa học – Công nghệ và Môi trường trong nước là quá thấp.
Hơn 5.300 ha rừng bị cháy trong 7 tháng đầu nămThanh Niên

- Doanh nghiệp nước ngoài thuê đất rừng: 1 ha bằng 10 bát phở (VNEconomy).  – Thừa và thiếu“Có doanh nghiệp kể, hồi đầu năm ra một tỉnh duyên hải miền Trung gặp lãnh đạo đề nghị thuê đất trồng rừng lấy gỗ cao su nhưng bị thẳng thừng từ chối, vì đã cấp hết cho liên doanh nước ngoài!” (TBKTSG).
-Việt Nam cho nước ngoài thuê trên 340.000ha đất rừng (TT 24-10-10)

Siết điều kiện cho nước ngoài thuê đất trồng rừng (PL)-Ngày 23-10, Chính phủ có thêm báo cáo gửi các đại biểu Quốc hội về tình hình các công ty nước ngoài thuê đất trồng rừng. Báo cáo này được chuẩn bị kỹ, chi tiết hơn so với báo cáo ở kỳ họp Quốc hội trước.Nước ngoài thuê đất rừng:Đã cắt bớt diện tích sát biên giới(VietNamNet)-Lạng Sơn đã quyết định cắt quyền trồng rừng của Tập đoàn InnovGreen trên toàn bộ diện tích đất thuộc 5 xã biên giới, khu vực điểm cao quân sự. Bộ Quốc phòng sẽ điều chỉnh thu hẹp diện tích dự án liên quan quốc phòng.
Bộ trưởng NN&PTNT Cao Đức Phát. Ảnh: Lê Anh Dũng

- Nước ngoài thuê đất rừng: Cắt bớt diện tích sát biên giới (VNN). – Việt Nam cho nước ngoài thuê trên 340.000ha đất rừng (Tuổi trẻ).
Báo cáo mới nhất của Chính phủ về DN nước ngoài thuê đất rừng

(TNO) Sáng nay, 23.10, Chính phủ vừa gửi báo cáo về tình hình cho các công ty nước ngoài thuê đất trồng rừng tới các Đại biểu Quốc hội (ĐBQH).
>> Phần lớn đất rừng cho nước ngoài thuê ở khu vực trọng yếu / Căng thẳng việc cho nước ngoài thuê đất trồng rừng

Theo báo cáo của Chính phủ, tính từ khi dự án trồng rừng đầu tiên được cấp phép vào năm 1995 đến ngày 10.8.2010, cả nước có 8 dự án có mục tiêu đầu tư trồng rừng 100% vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã được cấp giấy phép đầu tư (hoặc giấy chứng nhận đầu tư) với tổng vốn đầu tư là 286.090.000 USD.

Trong các dự án này, có 01 dự án chỉ trồng rừng, số còn lại có kết hợp mục tiêu trồng rừng và chế biến nguyên liệu giấy, sản xuất gỗ dăm, ván ép…
Tổng diện tích đất dự kiến sử dụng của các dự án này là 288.974,3 ha, trong đó diện tích đã được cấp là 18.571 ha, diện tích đã đưa vào sử dụng là 15.268 ha.
Báo cáo khẳng định: Sau khi Thủ tướng có chỉ đạo không cấp mới Giấy chứng nhận đầu tư và không ký hợp đồng cho thuê đất đối với các dự án đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực lâm nghiệp và nuôi trồng thủy sản, các địa phương đã thực hiện nghiêm túc, có địa phương còn “tạm dừng không cho phép doanh nghiệp được trồng rừng trên diện tích đã có Quyết định cho thuê đất và không được phép chăm sóc, bảo vệ đối với diện tích rừng đã trồng trên diện tích chưa có Quyết định cho thuê đất”.
Đến nay, tổng số tiền nộp ngân sách Nhà nước của cả 8 dự án trồng rừng có vốn đầu tư nước ngoài là 24,65 tỉ đồng, trong đó, riêng dự án trồng rừng tại Bình Định triển khai từ năm 1995 nộp tới 23 tỉ đồng.

Về hướng xử lý thời gian tới sau khi các ĐBQH và dư luận bày tỏ quan ngại về an ninh quốc gia tại các dự án doanh nghiệp nước ngoài thuê đất trồng rừng, Chính phủ cho biết sẽ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 108/2006 hướng dẫn thi hành Luật Đầu tư 2005 theo hướng quy định chặt chẽ hơn về thẩm quyền, điều kiện và trình tự thủ tục thẩm tra cấp Giấy chứng nhận đầu tư đối với dự án có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng nhiều diện tích đất, dự án trồng rừng.
“Đặc biệt phải có ý kiến chính thức của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an hoặc cơ quan quốc phòng, an ninh địa phương trước khi cấp phép”, báo cáo ghi rõ.
Chính phủ cũng đã giao UBND các tỉnh không tiếp tục xem xét cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thuê đất đối với diện tích đất chưa có Quyết định cho thuê.
-----

-------
Cho thuê đất trồng rừng: Cơ bản là tốt
TTO - Chính phủ vừa có báo cáo về việc một số tỉnh cho các nhà đầu tư nước ngoài thuê đất lâm nghiệp trồng rừng, gửi đại biểu Quốc hội.
Theo đó, tính đến cuối năm 2009, đã có 11 doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam để khảo sát và đầu tư trồng rừng trên địa bàn của 10 tỉnh gồm: Lạng Sơn, Cao Bằng, Quảng Ninh, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Nam, Bình Định, Kon Tum, Khánh Hòa và Bình Dương.
>> Thủ tướng nói về cho thuê đất trồng rừng: Một số nơi làm chưa đúng
>> Đất rừng không đủ giao cho dân
>> Cho thuê rừng ở quần đảo Nam An Thới, Phú Quốc
>> Quốc hội yêu cầu báo cáo việc cho thuê rừng
Tổng diện tích đất được quy hoạch cho mục đích lâm nghiệp của các dự án đã được UBND các địa phương cấp giấy chứng nhận đầu tư trên địa bàn 10 tỉnh là 305.353,4 ha.

Ngoài diện tích đất ruộng, người dân ở thôn Song Sài, xã Đông Quan, huyện Lộc Bình (Lạng Sơn) chỉ biết trông chờ vào đất trồng rừng để mưu sinh. Ảnh: Duy Tuấn

Sau khi cấp phép đầu tư mang tính nguyên tắc, căn cứ vào khả năng đầu tư và đất đai thực tế, UBND các tỉnh ra quyết định cho thuê đất để trồng rừng hay liên doanh liên kết trồng rừng. Đến nay các tỉnh mới quyết định đối với 33.842,45 ha (bằng 11% tổng diện tích đất lâm nghiệp dự kiến trong giấy chứng nhận đầu tư).
Cụ thể, diện tích đất doanh nghiệp nước ngoài liên doanh, liên kết với tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong nước để trồng rừng là 18.160 ha; và diện tích đất lâm nghiệp đã được cấp cho các nhà đầu tư nước ngoài thuê 50 năm là 15.664,45 ha…
Trong số đó, riêng Công ty InnovGree của ông chủ quốc tịch Đài Loan, đăng ký thành lập ở Hong Kong, được cấp giấy chứng nhận đầu tư với quy mô lớn nhất là 264.848 ha, chiếm 87% tổng diện tích đất của các doanh nghiệp nước ngoài được cấp phép đầu tư trồng rừng. Công ty này có văn phòng chính đặt tại Hà Nội, các văn phòng chi nhánh tại các tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Nam và Kon Tum.
Chính phủ cho biết các địa phương về cơ bản thực hiện đúng các quy định của Nhà nước về thu hút đầu tư phát triển rừng. UBND các tỉnh chỉ đạo thực hiện khá chặt chẽ trình tự, thủ tục cho thuê đất lâm nghiệp theo quy định. Hầu hết diện tích đất cho thuê và liên doanh, liên kết để trồng rừng đều là đất được quy hoạch để phát triển rừng sản xuất, không có rừng; chưa phát hiện có việc cho thuê rừng hay đất rừng phòng hộ.
Bên cạnh đó, do trong quá trình xây dựng dự án, chưa nắm chắc khả năng về đất đai, chủ yếu dựa vào báo cáo của cấp huyện và cấp xã, nhiều tỉnh đã cấp phép đầu tư với quy mô diện tích vượt quá khả năng thực tế, trong đó dự kiến cho thuê cả những diện tích đất thực tế đã có chủ, diện tích đã có rừng tự nhiên (rừng sản xuất).
Về địa bàn đầu tư, đa số dự án đều ở các vùng đất khó khăn. Một số dự án nằm ở khu vực gần biên giới. Các dự án đều đã được thẩm định về quốc phòng, an ninh. Các nhà đầu tư cơ bản chấp hành tốt các quy định của pháp luật Việt Nam.
Tuy vậy, một số dự án của Công ty InnovGreen, Công ty TNHH tài nguyên - khoáng sản Hối Thăng được cấp phép từ năm 2008, nhưng tới nay vẫn chưa hoặc chậm triển khai.
Việc sử dụng người nước ngoài không nhiều. Trong số 74 cán bộ kỹ thuật làm việc cho Công ty InnovGreen ở Lạng Sơn chỉ có 4 người Trung Quốc; ở Quảng Ninh có 9/100 cán bộ là người nước ngoài, toàn bộ công nhân lao động trực tiếp là người Việt Nam, chủ yếu là người địa phương.
Theo báo cáo của Chính phủ, Thủ tướng đã chỉ đạo các bộ, ngành có liên quan lập đoàn công tác tiến hành rà soát, kiểm tra, báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc cấp giấy chứng nhận đầu tư và thực hiện các dự án đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực lâm nghiệp và nuôi trồng thủy sản.
Trong thời gian thực hiện việc rà soát, kiểm tra, đánh giá, UBND các tỉnh không cấp giấy chứng nhận đầu tư mới và không ký hợp đồng cho thuê đối với các dự án đầu tư nước ngoài trong phạm vi các lĩnh vực nêu trên. Đồng thời Chính phủ chủ trương ưu tiên và khẩn trương giao đất, giao rừng cho người dân…

Đã có 8 doanh nghiệp khảo sát và được UBND các tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư, gồm: 1 doanh nghiệp Nhật; 2 doanh nghiệp Hàn Quốc; Trung Quốc có 1 lâm trường và 2 doanh nghiệp; lãnh thổ Đài Loan 2 doanh nghiệp… Có 3 doanh nghiệp đang tiến hành việc khảo sát để lập dự án gồm: Công ty lâm nghiệp Sumitomo thuộc Tập đoàn Sumitomo (Nhật Bản); Tập đoàn UPM-Kymmene (Phần Lan); Tập đoàn IKEA (Thụy Điển).Tuy nhiên, đến nay các doanh nghiệp này chưa ký kết văn bản nào liên quan đến giao hoặc thuê đất.

VÕ VĂN THÀNH
Cho thuê đất trồng rừng: Cơ bản là tốt
-----------------
Đã có 8 DN nước ngoài được cấp phép thuê rừng

* Nhiều tỉnh cho DN nước ngoài thuê đất trồng rừng với quy mô vượt quá khả năng thực tế
(TNO) Tính đến hết tháng 12.2009, đã có 8 doanh nghiệp (DN) được UBND các tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư trong số 11 DN và nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam để khảo sát và đầu tư trồng rừng trên địa bàn 10 tỉnh.
>> “Sốt” đất trồng rừng

Chính phủ vừa cho biết thông tin trên trong báo cáo gửi các đại biểu quốc hội (ĐBQH) về việc một số tỉnh cho các nhà đầu tư nước ngoài thuê đất lâm nghiệp trồng rừng.
Trong số 8 DN đã khảo sát và được UBND các tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư có 1 DN của Nhật Bản, 2 DN Hàn Quốc, 2 DN Trung Quốc, 1 DN của Hồng Kông (Trung Quốc), và 2 DN lãnh thổ Đài Loan.
Tổng diện tích đất được quy hoạch cho mục đích lâm nghiệp của các dự án đã được UBND các địa phương cấp Giấy chứng nhận đầu tư trên địa bàn 10 tỉnh là 305.353,4 ha. Tuy nhiên, đến nay các tỉnh mới chỉ quyết định cho thuê và cho phép liên doanh, liên kết trồng rừng được 33.824 ha (bằng 11,1% so với diện tích dự kiến trong giấy chứng nhận đầu tư).
Trong đó, diện tích đã được cấp cho các nhà đầu tư nước ngoài thuê 50 năm là 15.664 ha và diện tích đất DN nước ngoài liên doanh, liên kết với các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong nước là 18.160 ha. Công ty InnovGreen (người thành lập công ty này có quốc tịch Đài Loan, đăng ký thành lập DN ở Hồng Kông) là công ty được cấp giấy chứng nhận đầu tư với quy mô lớn nhất là 264.848 ha, chiếm 87% tổng diện tích đất của các DN nước ngoài được cấp phép đầu tư trồng rừng.

Theo đánh giá của Chính phủ: “các địa phương về cơ bản thực hiện đúng quy định về thu hút đầu tư phát triển rừng”. UBND các tỉnh chỉ đạo khá chặt chẽ trình tự, thủ tục cho thuê đất lâm nghiệp theo quy định. Về địa bàn đầu tư, đa số các dự án đều ở các vùng đất khó khăn, một số dự án nằm ở khu vực biên giới. “Các dự án đều đã được thẩm định về quốc phòng, an ninh”; các nhà đầu tư cũng “cơ bản chấp hành tốt các quy định của pháp luật Việt Nam”. Đến cuối năm 2009 đã trồng được 15.183,9 ha rừng, khoanh nuôi trồng bảo vệ 542,5 ha…

Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ rõ nhiều tỉnh đã cấp phép cho nhà đầu tư nước ngoài thuê đất lâm nghiệp trồng rừng với quy mô diện tích vượt quá khả năng thực tế, trong đó đã dự kiến cho thuê cả những diện tích đất thực tế đã có chủ, diện tích đất có rừng tự nhiên…
Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ ngành liên quan lập đoàn công tác tiến hành rà soát kiểm tra, đánh giá và báo cáo Thủ tướng về việc cấp giấy chứng nhận đầu tư và thực hiện các dự án đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực lâm nghiệp và nuôi trồng thủy sản.
Thủ tướng đồng thời yêu cầu, trong thời gian thực hiện việc rà soát kiểm tra, đánh giá, UBND các tỉnh không được cấp giấy chứng nhận đầu tư mới và không ký hợp đồng cho thuê đối với các dự án đầu tư nước ngoài trong phạm vi các lĩnh vực nêu trên; phải ưu ưu tiên và khẩn trương giao đất, giao rừng cho người dân…

Bộ NN&PTNT: Cho thuê đất rừng đã được thẩm định quốc phòng

- “Các tỉnh đã thực hiện đúng pháp luật, dự án đều đã được thẩm định về quốc phòng, an ninh”, Bộ NN&PTNT vừa gửi báo cáo tới Quốc hội về việc cho nước ngoài thuê đất trồng rừng.

Một số dự án sát biên giới
Theo đánh giá của Bộ NN&PTNT, các tỉnh đã thực hiện đúng quy định Nhà nước về thu hút đầu tư phát triển rừng. Các dự án đầu tư trồng rừng 100% vốn nước ngoài chủ yếu thực hiện sau năm 2006, khi Luật Đầu tư có hiệu lực.
Theo đó, việc cấp giấy chứng nhận đã được phân cấp cho tỉnh, xác định đầu tư cho lâm nghiệp ở miền núi là một trong những lĩnh vực được ưu tiên, khuyến khích.
Như vậy, các tỉnh đã "thực hiện chặt chẽ" trình tự, thủ tục cho thuê.

“Hầu hết diện tích đất cho thuê và liên doanh, liên kết để trồng rừng đều là đất được quy hoạch để phát triển rừng sản xuất, chưa phát hiện có việc cho thuê rừng hay đất rừng phòng hộ. Các dự án đều đã được thẩm định về quốc phòng, an ninh”, Bộ NN&PTNT đánh giá.

Hơn nữa, đa số dự án đều ở vùng khó khăn. Một số nằm ở khu vực sát biên giới.

Tuy nhiên, do chưa nắm chắc khả năng về đất đai, chủ yếu dựa theo báo cáo của huyện và xã nên nhiều tỉnh đã cấp phép đầu tư với quy mô, diện tích vượt quá khả năng thực tế. Trong đó, dự kiến cho thuê cả những diện tích đã có chủ, rừng tự nhiên.

Bộ NN&PTNT khẳng định, trừ một số dự án của InnovGreen và Công ty TNHH Tài nguyên - khoáng sản Hối Thăng (Hồng Kông) tuy được cấp phép từ 2008 nhưng vẫn chưa triển khai, hầu như các dự án đang được thực hiện.

“Hoạt động của các DN đã góp phần giải quyết công ăn việc làm, tạo thêm thu nhập để cải thiện đời sống người dân. Có DN đã đầu tư làm đường nông thôn. Việc sử dụng người nước ngoài không nhiều”, Bộ NN&PTNT đánh giá.

Thống kê cho thấy, trong số 74 cán bộ kỹ thuật làm việc cho Công ty InnovGreen ở Lạng Sơn chỉ có 4 người Trung Quốc, Quảng Ninh 9 người.
Cũng theo Bộ NN&PTNT, một số DN được cấp giấy nhưng chưa khai thác sẽ bị xem xét thu hồi giấy phép.
Công ty InnovGreen tuy chưa được Lạng Sơn cho thuê đất nhưng lại xin thuê đất và trồng rừng của thôn bản ở các huyện Lộc Bình, Cao Lộc, Tràng Định.
Trong diện tích đó có 160 ha ở Lộc Bình, vốn là đất của dân tham gia dự án trồng rừng làm nguyên liệu giấy đến nay vẫn chưa được thanh lý xong. Chính việc cho phép một DN mới vào khai thác mà chưa có thỏa thuận với dân đã làm nhân dân lo lắng.
11 DNNN vào 10 tỉnh

Như VietNamNet đã đưa tin, những quan ngại về việc cho nhà đầu tư nước ngoài thuê đất dài hạn vùng rừng đầu nguồn đã được đặt ra từ cuối năm ngoái.
Theo Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên, Bộ NN&PTNT đã đi kiểm tra ở Quảng Ninh, Lạng Sơn và yêu cầu các địa phương khác báo cáo. Thông tin tổng hợp đã được trình lên Thủ tướng.

"Chúng tôi chưa nắm được dự án thuê nhiều ha rừng của người nước ngoài trên địa bàn tỉnh, cũng chưa thấy ai báo cáo… Họ chưa qua một cấp nào của Bộ chỉ huy quân sự tỉnh thẩm định cấp dự án, nhất là về rừng dọc biên giới. Không được báo cáo thì làm sao chúng tôi tham mưu được. Dự án trồng rừng 50 năm có người nước ngoài là ảnh hưởng đến an ninh quốc phòng rồi".Tham mưu trưởng Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Lạng Sơn Hoàng Công Hàm khẳng định với VietNamNet

Đầu tháng 3 năm nay, Thủ tướng đã yêu cầu các bộ kiểm tra và tìm hướng giải quyết. Trong thời gian kiểm tra, yêu cầu các tỉnh không được cấp giấy chứng nhận đầu tư cũng như ký hợp đồng cho thuê mới.

Tuy nhiên, trong công văn ngày 9/3, Thủ tướng không yêu cầu thời hạn "chốt" báo cáo.

Ngay trước kỳ họp QH lần này, nhiều ĐBQH đã đề xuất Chính phủ báo cáo Quốc hội về việc cho thuê đất rừng. Báo cáo vừa được chuyển tới ĐB hôm nay, tuy nhiên, thống kê không khác là bao so với những con số mà Bộ NN&PTNT trình Thủ tướng hồi đầu năm.
Đến tháng 12/2009, đã có 11 DN nước ngoài vào Việt Nam để khảo sát và đầu tư trồng rừng trên địa bàn 10 tỉnh: Lạng Sơn, Cao Bằng, Quảng Ninh, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Nam, Bình Định, Kon Tum, Khánh Hòa và Bình Dương.
Lạng Sơn là tỉnh có nhiều DN Trung Quốc vào khai thác nhất (3 DN).
Thống kê cho thấy, UBND 10 tỉnh đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho 305.353,4 ha. Trong đó, riêng Công ty InnovGreen chiếm tới 87% diện tích (264.848 ha).
Tuy nhiên, theo Bộ NN&PTNT, các tỉnh mới ra quyết định khai thác cho gần 23.000 ha (11% diện tích được cấp giấy chứng nhận).
Trong đó, chỉ 15.664,45 ha được phép cho nước ngoài thuê 50 năm. Lạng Sơn cho thuê gần 500 ha, Quảng Ninh hơn 3.000 ha…
Hiện có thêm 3 DN của Nhật Bản, Thụy Điển, Phần Lan đang khảo sát để lập dự án.
Theo Bộ NN&PTNT, các DN nước ngoài đầu tư trồng rừng ở Việt Nam theo nhiều hình thức khác nhau, như cho thuê đất trồng rừng; chỉ liên doanh liên kết trồng rừng hoặc kết hợp cả hai.
Sáng mai (11/6), Bộ trưởng NN&PTNT Cao Đức Phát sẽ đăng đàn trả lời chất vấn trước QH. Nhiều ĐBQH đã gửi câu hỏi bằng văn bản tới ông, đề nghị làm rõ trách nhiệm trong việc cho nước ngoài thuê đất rừng.
Lê Nhung
VIệT NAM - MôI TRườNG: ĐậpThủy điện Hòa Bình tiến gần đến ''mức nước chết"

Theo hãng AFP, cho dù đã có những cơn mưa giông tại miền Bắc trong những ngày gần đây, mực nước ở nhà máy thủy điện Hòa Bình đang tiến gần đến "điểm chết". Sự kiện này lại xẩy ra trong khi nhu cầu điện tại Việt Nam vẫn đang rất cao.

Nạn hạn hán hoành hành tại Việt Nam từ mấy tháng qua, cũng như nhiều nước Đông Nam Á khác. Nhưng do Việt Nam tăng trưởng rất nhanh, trong khi hơn một phần ba lượng điện năng là do thủy điện cung cấp, nên nhiều tỉnh thành đã phải chịu đựng tình trạng cúp điện liên tục.
Một số báo chí cho biết đây là đợt hạn hán tệ hại nhất từ một thế kỷ qua, còn ông Bùi Đức Long, một người có trách nhiệm của Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho AFP biết đây là tình trạng chưa từng thấy từ nhiều thập kỷ.
Tại nhà máy thủy điện Hòa Bình, sản lượng điện ban đầu được hạn chế nhằm duy trì mực nước hồ chứa ở cao trình bình thường là 117 mét. Ông Nguyễn Khắc Thục, phó giám đốc nhà máy cho biết, sau đó sẽ xả nước để tước các cánh đồng. Cách đây hai tuần, mực nước hồ chứa là 83 mét nhưng đến hôm qua chỉ còn 81 mét rưỡi, trong khi mức chết là 80 mét.
Ông Thục giải thích : « Khi xuống dưới mức chết này, thì sản xuất của nhà máy phải được hạn chế tối đa. Ở dưới « mức chết » còn có « mức cấm » là 75 mét, với cao trình này thì nhà máy phải ngưng hoạt động hoàn toàn. »
Nhà máy thủy điện Hòa Bình, được xây dựng từ năm 1979 với sự giúp đỡ của Liên Xô thời đó, sắp tới sẽ bị một nhà máy lớn hơn qua mặt, đó là tổ hợp thủy điện Sơn La cũng ở thượng nguồn sông Đà. Nhưng thủy điện Hòa Bình với công suất 1.920 megawatt hiện vẫn đóng vai trò chủ lực, cung cấp hơn 40% điện năng cho miền Bắc và trên 15% lượng điện toàn quốc.
Nạn thiếu điện đang lan rộng trên cả nước từ đầu năm cho đến nay. Theo ông Quản Đức Hải ở Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia, Việt Nam đang thiếu khoảng 2 tỉ kilowatt/ giờ. Tình trạng này càng trầm trọng hơn khi nhu cầu của các đơn vị sản xuất và các hộ gia đình, vốn ngày càng nhiều máy móc gia dụng hơn nhờ kinh tế phát triển, đang tăng lên. Với tỉ lệ tăng trưởng chưa bao giờ dưới mức 5% từ 10 năm qua, nhu cầu về điện của Việt Nam mỗi năm tăng gần 15%.
Do đặc tính thất thường của thủy điện, nên thường khó thỏa mãn nhu cầu này. Việc Trung Quốc xây các đập thủy điện trên thượng nguồn cũng đang bị các nước trong khu vực lên án là làm tăng thêm hiện tượng thiếu nước.
Trong bối cảnh đó, Việt Nam đang tìm kiếm các nguồn năng lượng khác. Hà Nội muốn dành ưu tiên cho nguyên tử năng, nhưng không được nhiều người tán đồng. Một số muốn thúc đẩy các nguồn năng lượng tái tạo, tố cáo cái giá khổng lồ phải trả và các rủi ro trong việc xử lý chất thải hạt nhân, vì các quy định trong lãnh vực này hãy còn phôi thai.
Trước mắt, Tập đoàn Điện Lực Việt Nam dự trù từ đây đến giữa tháng 6 phải cúp điện khoảng 10 đến 15% lượng điện; và hy vọng tình hình sẽ khá hơn kể từ ngày 20/6 khi mùa mưa bắt đầu, mực nước hồ thủy điện được nâng lên.

Khi đi vào hoạt động, nhà máy thủy điện Sơn La (ảnh trên đây, chụp ngày 27/5/2010) sẽ có công suất lớn hơn công trình Hòa Bình

REUTERS/Kham