--PN&HĐ: Bé cái nhầm chi tiêu đại lễ, thở phào là xong? (TVN) - Hà Nội công bố số tiền thực chi cho Đại lễ Nghìn năm, tưởng đâu dư luận đã có thể thở phào vì con số hàng chục nghìn tỷ chỉ là đồn thổi. Đà Nẵng "hổng giống ai" khi dám "chặt cầu" không tuyển sinh viên có bằng tài chức vào cơ quan Nhà nước...Đằng sau mỗi quyết định, là không biết bao nhiêu chuyện "lùm xùm".
Sau rất nhiều lùm xùm, đồn thổi xung quanh số tiền thực chi cho Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, sáng 8/12, Phó Chủ tịch UBND Hà Nội Hoàng Mạnh Hiển đã công bố số tiền chi cho đại lễ là gần 265 tỷ 923 triệu đồng.
Chính xác hơn thì "UBND TP đã ứng trước cho các cơ quan, đơn vị theo dự toán là 265 tỷ 923 triệu đồng, thấp hơn dự toán trên 4,7 tỷ đồng. Con số quyết toán sẽ chỉ có giảm xuống chứ không cao hơn". Phó Chủ tịch Hiển cũng dẫn lại dự toán mà HĐND TP đã dự định chi cho công tác tuyên truyền các hoạt động văn hoá, lễ tân và quà tặng là 350 tỷ đồng, nhưng sau đó, dự toán chi trực tiếp cho đại lễ là 270 tỷ 669 triệu đồng.
Nghĩa là so với dự toán chi trực tiếp, thành phố ít nhất đã tiết kiệm được 4 tỷ 746 triệu đồng, có thể còn tiết kiệm nhiều hơn. Hà Nội dự tính chi không nhiều mà khi triển khai thực hiện vẫn chủ động thắt lưng buộc bụng đến thế thì Hà Nội quá xứng đáng được khen ngợi, biểu dương; về điểm này, truyền thông có lỗi đã vì không làm tốt nhiệm vụ của mình sau khi Hà Nội công bố số liệu.
Nhưng hãy khoan bàn đến số tiền cụ thể, mà thử cùng nhìn lại xem vì sao dư luận lại quan tâm quá nhiều đến số tiền chi cho đại lễ đến thế, nóng từ diễn đàn Quốc hội đến diễn đàn HĐND, đều là diễn đàn của những người đại diện cho dân. Không phủ nhận nhiều người bức xúc với con số 94.000 tỷ được đồn thổi sau đại lễ, nhưng phải thẳng thắn nhìn nhận lý do chính khiến các ĐBQH bức xúc là vì các hoạt động diễn ra trong dịp đại lễ đã không tạo được ấn tượng đủ tốt đẹp trong lòng bản thân họ, mà nói rộng ra là trong dư luận xã hội. Khởi nguồn từ những bức xúc về "chất lượng" hoạt động đại lễ không được như thủ đô đã hứa hẹn, người dân mới chuyển sang băn khoăn về số tiền đã được chi cho đại lễ là bao nhiêu. Và chính bởi người dân có sẵn cảm nhận việc chi tiêu cho đại lễ là tốn kém không cần thiết, nên họ mới truyền tai nhau con số 94.000 tỷ được đồn thổi như một sự thật.
|
| Chi tiêu cho Đại lễ vẫn còn nhiều câu hỏi. |
Xin được lạm bàn một chút về con số 94.000 tỷ đồng lớn kinh khủng kia, dĩ nhiên không thể là số tiền chi cho riêng 10 ngày đại lễ, mà phải tính gộp cả các công trình được gọi là chào mừng đại lễ nữa. Đó là những đại lộ lớn, những cây cầu, những trường học, rồi công viên, nhà hát, rạp chiếu phim, bảo tàng... đều là những công trình phục vụ dân sinh, và sẽ tồn tại lâu thật là lâu sau đại lễ. Gọi là mừng đại lễ, nhưng những công trình này không phải chỉ phục vụ đại lễ, thậm chí có khi chẳng hề phục vụ gì cho đại lễ cả, mà chỉ được "gắn biển" mừng đại lễ thế mà thôi. Để khi "kiểm kê" thành tích mừng đại lễ, thành phố sẽ có hàng loạt những công trình phục vụ đủ mục tiêu, chứ không chỉ có những hoạt động cờ đèn kèn trống, văn hóa nghệ thuật diễn ra vèo một cái là... hết.
Đến đây thì một câu hỏi tất yếu phải đặt ra, ĐBQH và ĐB HĐND nói riêng, và đông đảo cử tri nói chung, có "nhầm" chuyện nhiều nghìn tỷ đồng được chi riêng cho các hoạt động mừng đại lễ không? Chắc chắn là không rồi, bởi ngay cả khi ông Hồ Quang Lợi, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội đã giải thích chắc như đinh đóng cột rằng "không thể lấy con số chi phí cho các công trình xây dựng, công trình hạ tầng cơ sở để tính vào chi phí cho riêng đại lễ, vì nếu không có đại lễ thì các công trình xây dựng phục vụ cho sự phát triển của thủ đô và của đất nước, phục vụ cho nhu cầu dân sinh chúng ta vẫn phải xây dựng (như các đại lộ lớn, cầu, đường, công trình văn hóa, trường học, bệnh viện...), và chúng ta làm trong dịp này là để tạo cái cột mốc đẹp là thời điểm 1.000 năm" thì các ĐBQH vẫn tiếp tục "đeo bám", chất vấn Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh về vấn đề này. Bộ trưởng Tài chính trả lời Chính phủ đã chi 218 tỷ đồng, thì các ĐB HĐND tiếp tục yêu cầu thành phố Hà Nội phải công khai số tiền thành phố chi cho đại lễ trong phiên thảo luận kinh tế - xã hội, cũng như trong những trao đổi với báo chí bên lề.
Về đích nhưng không "tới đỉnh", tại anh hay tại ả?
Không ai nhầm chuyện nhiều nghìn tỷ đồng chi riêng cho các hoạt động mừng đại lễ, nhưng họ vẫn tiếp tục chất vấn, là bởi như lời ĐBQH Nguyễn Lân Dũng "Đại lễ 1.000 năm Thăng Long tốn kém mà không thấy để lại được điều gì thực sự mang tính dấu ấn". Mấu chốt của vấn đề nằm ở đây, vì người dân không thấy đại lễ thật sự để lại dấu ấn rực rỡ, nên họ mới lo âu không biết số tiền đã phải chi ra là bao nhiêu? Dù lãnh đạo Chính phủ, lãnh đạo Thành phố Hà Nội đã khẳng định không thể tính chi phí cho các công trình xây dựng vào chi phí đại lễ, nhưng câu hỏi vẫn tiếp tục phải đặt ra là tiền chi cho các công trình ấy có lãng phí không? Còn nhớ, trao đổi với báo chí bên lề phiên họp HĐND, ĐB Vũ Đức Tân đã thẳng thắn phát biểu "Với các công trình văn hóa như công viên, rạp hát còn cần bàn thêm. Những cái này cần nằm trong tổng thể quy hoạch chung, bao nhiêu người dân thì cần rạp. Hiện nay thành phố xây dựng chỉ là có công trình kỷ niệm thôi chứ chưa tính đến hiệu quả".
Nếu không có đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, các công trình đó có phải xây vội vàng, khánh thành vội vàng cho kịp đại lễ, để rồi sau ngày khánh thành vẫn ngổn ngang nhiều việc lớn, như ĐB Nguyễn Việt Hưng đã thẳng thắn chỉ ra trong phiên thảo luận kinh tế - xã hội không? Những ví dụ rất cụ thể như đại lộ Thăng Long, công viên Hòa Bình hay Bảo tàng Hà Nội, giá đừng phải vì khánh thành cho kịp đại lễ, thì sẽ không có chuyện đại lộ lớn nhất Việt Nam mà đi lại tốc độ thấp vẫn thấy mấp mô, công viên Hòa Bình vừa lát đá xong đã bong tróc, hay Bảo tàng Hà Nội chỉ tạm hoàn thiện phần vỏ, còn ruột thì chưa đâu vào đâu, vẫn phải vội vàng mở cửa. Chẳng mấy ai không tự hào khi Thủ đô 1000 tuổi, nhưng cũng rất nhiều người không đồng tình với cách cả nước là đại công trường để về đích (hoặc chưa về đích nhưng cũng xem như về đích) đúng dịp đại lễ.
Lãnh đạo Hà Nội đã công bố số tiền chi cho riêng đại lễ ước tính gần 266 tỷ đồng, trong khi chính phủ chi cho đại lễ 218 tỷ đồng. Những số tiền đều quá nhỏ, nếu so với số tiền được đồn thổi vài chục nghìn tỷ đồng trước đây. Liệu các ĐBQH, ĐB HĐND nghĩ gì về những con số này? Vài trăm tỷ đồng cho những hoạt động như thế, có là lãng phí không?
Báo cáo của UBND thành phố đưa ra hàng loạt dẫn chứng cho thấy tinh thần tiết kiệm của thành phố, nhưng liệu sự tiết kiệm ấy đã hợp lý chưa? Chỉ đơn cử một việc nhỏ, thành phố ngừng bắn pháo hoa ở 29 điểm, chỉ để lại duy nhất bắn pháo hoa nghệ thuật tại sân Mỹ Đình, để tiết kiệm số tiền 5 tỷ đồng ủng hộ đồng bào miền Trung. Về mặt nghĩa cử thì chắc chắn cử tri đánh giá cao quyết định của Thành phố, nhưng bình tĩnh xét lại, ngừng tại 29 điểm mà chỉ tiết kiệm được 5 tỷ đồng thì có đúng không? Nếu đúng, tính trung bình mỗi điểm bắn pháo hoa "chỉ" tốn khoảng 172.4 triệu đồng, nên chăng giữ lại vài điểm bắn pháo hoa nữa để người dân đỡ phải cực khổ từ "vùng sâu vùng xa" lặn lội dồn về hết Mỹ Đình, để rồi ai nấy đều lâm vào cảnh tiến thoái lưỡng nan, xem pháo hoa cũng không được mà về cũng chẳng xong.
ĐB HĐND chất vấn sát sao chiều hôm trước, sáng hôm sau Phó Chủ tịch thành phố đã công khai ngay số tiền trước quyết toán, dễ hiểu là để "chấm dứt đồn thổi". Nhưng "hậu" của việc công bố này sẽ ra sao? Số tiền thực chi sẽ là bao nhiêu? Dù là vài trăm tỷ, vài nghìn tỷ hay vài chục nghìn tỷ, vấn đề quan trọng hơn phải là, những gì diễn ra trong dịp đại lễ có xứng đáng với số tiền bỏ ra không? Số tiền ấy đã "loại trừ" tất cả các công trình lớn nhỏ "không chỉ phục vụ riêng đại lễ", vậy thì những công trình ấy đã được đầu tư bao nhiêu? chất lượng có xứng đáng với số tiền bỏ ra không?...
Chỉ khi đã trả lời rốt ráo những câu hỏi đó, bức tranh của đại lễ mới thật sự sáng. Chả nhẽ vì số tiền bỏ ra không lớn như đồn thổi nên ai cũng "thở phào" nhẹ nhõm? Nói dại, nếu cảm giác "nhỏ" hơn kia chỉ vì số tiền đã được chia nhỏ ra thì sao nhỉ? Bỗng có liên tưởng đến một câu chuyện không thật tương đồng, Quốc hội thường xuyên "bức xúc" vì chính phủ đã chia nhỏ dự án để từng dự án thành phần không phải trình ra Quốc hội. Không tương đồng, nhưng lại rất tương đồng đấy chứ.
Gây sốc vì... làm sao thì nói vậy?
HĐND Hà Nội "dậy sóng" bởi chi phí cho đại lễ, thì HĐND Đà Nẵng lại gây xôn xao dư luận bởi đã thông qua chủ trương không tuyển sinh viên tốt nghiệp Đại học hệ tại chức vào làm việc tại các cơ quan Nhà nước của TP Đà Nẵng từ năm 2011. Xôn xao về cả khía cạnh pháp lý lẫn khía cạnh đạo lý của chủ trương này. Về pháp lý thì có những lập luận rằng Đà Nẵng đã không làm đúng luật Giáo dục, luật Công chức khi có sự phân biệt đối xử giữa bằng chính quy và bằng tại chức. Về đạo lý thì người bênh, kẻ phê phán quyết định của Đà Nẵng, bên nào cũng đầy ắp lập luận. Chỉ có điều, tất cả đều phải "cay đắng" thừa nhận rằng, chất lượng đào tạo tại chức không thể so sánh với chính quy, dù không phủ nhận trong các sinh viên tốt nghiệp tại chức vẫn có những người giỏi.
 |
| Tại chức không đi kèm với chất lượng? |
Điều dễ nhận thấy là Đà Nẵng đang rất "vững vàng" trước búa rìu dư luận. Các lãnh đạo Đà Nẵng khi trả lời báo chí đều thẳng thắn, công khai quan điểm của Thành phố. Như phát biểu của ông Đặng Công Ngữ, Giám đốc Sở Nội vụ TP Đà Nẵng, thì quyết định của thành phố "nhằm nâng cao đội ngũ cán bộ ngày càng có trình độ cao, đáp ứng nhu cầu phát triển của địa phương. Mặt khác, hiện các chương trình đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao từ nguồn kinh phí của TP còn rất lớn, số sinh viên có trình độ chuyên môn cao này sau khi ra trường sẽ được bổ sung, tiếp nhận vào các cơ quan nhà nước. ".
Không tuyển sinh viên tốt nghiệp hệ tại chức vào ngạch công chức không có nghĩa là không công nhận tấm bằng đại học tại chức, chắc Đà Nẵng muốn đưa ra mặt bằng tạm gọi là "cao hơn" với đội ngũ cán bộ, công chức của mình, đòi hỏi này xét cả lý lẫn tình đều không cãi vào đâu được.
Đấy là chưa kể, việc phân biệt giữa chính quy và tại chức, thậm chí công lập và dân lập đã tồn tại lâu nay như một chuyện "biết rồi, khổ lắm, nói mãi", chỉ có điều không nói thẳng ra mà thôi. Đà Nẵng đã "hơn người" khi thẳng thắn tuyên ngôn quan điểm của mình. Nhưng dường như sự thẳng thắn ấy đã không được khuyến khích, theo kiểu "anh cứ làm nhưng đừng nói ra, chứ nói thế thì không được!". Đà Nẵng có thể không đưa ra chủ trương, nhưng cứ "lẳng lặng" loại các sinh viên tốt nghiệp hệ tại chức, có lẽ dư luận sẽ không bực mình đến vậy, thậm chí có thể Đà Nẵng còn nhận được sự ủng hộ ngầm của dư luận nữa ấy chứ. Ai bảo Đà Nẵng thẳng ruột ngựa làm sao thì nói vậy, rõ dại quá!
Liệu dư luận có khắt khe với Đà Nẵng quá không? Tại sao chúng ta dễ dàng chấp nhận việc một cơ quan, một doanh nghiệp chỉ tuyển sinh viên hệ chính quy, nhưng lại không chấp nhận một thành phố cũng có quyết định như thế.
Sẽ có người lập luận rằng, lẽ ra Đà Nẵng phải có hệ thống tuyển chọn khách quan, công bằng để chọn được những người tài giỏi mà không tính đến bằng cấp. Quá đúng trên lý thuyết, chẳng thể phê vào đâu, nhưng vấn đề là có phù hợp với thực tế của chính thành phố Đà Nẵng hay không? Rất nhiều tỉnh thành "thấm thía" chuyện cán bộ không đủ năng lực, nhưng vẫn được "hợp thức hóa" bởi tấm bằng tại chức, nhưng có mấy nơi đủ dũng cảm để "chặt cầu"? Nói đi cũng phải nói lại một tí, nếu nổi xung vì Đà Nẵng này "chơi chỏi" thì... xin sang tỉnh khác hoặc ra tuốt Thủ Đô thi vào làm nhà nước cho Đà Nẵng biết tay, lại chả tiếc hùi hụi! Lúc đó thì dư luận các địa phương khác sẽ như thế nào nhỉ, tò mò quá đi mất.
Thôi thì, hãy để Đà Nẵng đi tiếp con đường mà họ đã chọn.
Chỉ kỷ luật giáng cấp hàm, liệu có đủ?
Tuần qua không chỉ dậy sóng ở hai thành phố, mà với lực lượng công an, xì căng đan không vui đã có một diễn tiến mới: Ban giám đốc Công an Quảng Ninh họp, xem xét và quyết định hình thức kỷ luật đối với 6 chiến sĩ có liên quan đến vụ việc clip bắt mại dâm của công an thị xã Cẩm Phả bị tung lên mạng đã gây sốc dư luận. Nói rõ hơn một chút thì clip ghi lại hình ảnh các chiến sĩ công an (khi đó mặc thường phục) quát nạt hai cô gái mại dâm không mặc quần áo với những lời lẽ... không thể nói ở đây được.
Theo đó, 6 cán bộ trực tiếp liên quan đến vụ việc bị giáng từ 1-2 cấp hàm. Cụ thể, những người bị hạ 2 cấp hàm là Trung úy Hoàng Hà Long (người có những lời nói quát nạt các cô gái) bị hạ xuống Thượng sĩ, thiếu úy Đào Duy Long bị hạ xuống Trung sĩ, Thượng sĩ Nguyễn Thanh Tùng bị hạ xuống Hạ sĩ; 2 cán bộ bị giáng 1 cấp hàm gồm Thượng úy Trần Văn Hoàn (người quay phim) bị hạ xuống Trung úy; Thượng sĩ Hà Trọng Huân bị hạ xuống Trung sĩ; trường hợp Thượng sĩ Nguyễn Mạnh Hưng bị cảnh cáo, điều chuyển công tác.
 |
| Hạ bậc liệu có phải là hình thức kỷ luật xứng đáng với các công an viên này? |
Ngoài ra, các cá nhân liên quan từ Đội trưởng, Đội phó đội cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội đến Trưởng và Phó công an thị xã Cẩm Phả cũng bị kỷ luật, cũng như công an thị xã Cẩm Phả không được công nhận thi đua năm 2010.
Đọc xong thông tin về kỷ luật, một câu hỏi không thể không đặt ra, tuy có phần hơi "rụt rè" là "sau việc xử lý kỷ luật này, các cán bộ trực tiếp liên quan đến clip mại dâm ấy có phải chịu hình phạt nào nữa không?".
Rõ ràng, dư luận đã rất bức xúc với cách ứng xử của các chiến sĩ công an này, những người đang đại diện cho pháp luật. Không chỉ dư luận chung chung, mà cả Thượng tá Nguyễn Quốc Tiến, GĐ Công an thị xã Cẩm Phả, nơi nhóm chiến sĩ đang công tác cũng chia sẻ với Tuổi trẻ rằng ông cảm thấy "không thể chấp nhận được" cách hành xử này. Những cô gái kia có làm gì sai trái thì sẽ bị pháp luật xử lý. Nhưng họ vẫn là những con người, nên đương nhiên cần được ứng xử như những con người.
Rõ ràng, một người bình thường có thái độ "vô văn hóa" như thế với gái mại dâm đã đáng bị lên án, đằng này lại là những chiến sĩ công an trong khi thi hành nhiệm vụ. Chính Thượng tá Nguyễn Quốc Tiến đã khẳng định "Về nguyên tắc, khi bắt quả tang mại dâm thì không được quay phim như vậy, nhưng có thể do tâm lý cán bộ, chiến sĩ muốn ghi lại làm bằng chứng để đấu tranh với đối tượng môi giới nên đã tự ý quay là vi phạm". Thượng tá Tiến cũng đã khẳng định "Cán bộ, chiến sĩ nào vi phạm đến đâu sẽ xử đến đó, không có chuyện bao che hay xử lý nhẹ tay. Thậm chí cá nhân người đưa clip này lên mạng sẽ bị khởi tố".
Nhưng liệu chỉ xử nặng nhất người đưa clip lên mạng có đúng không? Khi thậm chí, có người còn cho rằng, người đưa clip lên mạng còn "có công" để dư luận biết được đã có những cách hành xử không thể chấp nhận như thế. Giả sử clip không "bị" tung lên mạng, mà chỉ chuyền tay nhau giữa lực lượng công an, thì sao nhỉ? Thì chúng ta sẽ phải "kính thưa các đồng chí chưa bị lộ" mà thôi. Vậy thì, ai sẽ là người đáng bị xử nặng nhất?
-
PN&HĐ: "Lòng thẩm mỹ", lòng quan và lòng thương (TVN) -Lòng đẹp hay lòng thẩm mỹ, lòng quan và lòng thương...đều là những sắc thái của lòng người, gắn với những sự kiện, những vấn đề xã hội cho con người ta phúc hay họa, tùy sự nhận thức và nhân cách con người hành động. Đó cũng là thông điệp nhẹ nhàng của mục Phát ngôn và Hành động tuần này.
Lòng đẹp hay lòng...thẩm mỹ
Tối 11-11, sự kiện hấp dẫn "Đêm hội Hoa hậu Trái đất và doanh nhân hướng về miền Trung", cùng lúc được phát trực tiếp trên nhiều kênh truyền hình trong nước và nước ngoài đã thu hút sự quan tâm chú ý của hàng triệu khán giả, của hàng triệu đồng bào miền Trung vừa qua cơn khốn khó đang rất cần trợ giúp.
Sự hấp dẫn của chương trình còn nằm ở chỗ, đây là đêm hội của 90 Hoa hậu, những người đẹp tiêu biểu của các quốc gia mong muốn chung tay công việc từ thiện, và sự góp mặt của những doanh nhân thành đạt trên thương trường.
Kết quả cuộc bán đấu giá tại chỗ 4 vật phẩm quý hiếm, bao gồm bộ Tứ linh hội tụ bằng gỗ lũa hóa thạch, trống đồng, bức tranh đá quý và khối đá ruby được hô tới 74 tỷ đồng, đã làm nức lòng khán giả, người dân miền Trung và ban tổ chức.
Tuy nhiên hơn 20 ngày đã qua, và cuối cùng, đến thời điểm này, kết quả số tiền thật thu được từ việc bán đấu giá khiến tất cả người xem truyền hình ngơ ngác: 3 vật phẩm gồm trống đồng, bức tranh đá quý và khối đá rubi không có ai đến nhận, vì tất cả chỉ là trả giá ảo. Ban Tổ chức chỉ thu được 100 triệu đồng của Công ty TNHH một thành viên Dịch vụ hàng không sân bay Tân Sơn Nhất và vài triệu đồng của các cá nhân.
 Ông Phạm Văn Đạt thắng đấu giá bộ tứ linh nhưng từ chối không mua |
Duy nhất có bộ "Tứ linh hội tụ" bằng gỗ lũa hóa thạch có người mua là thật. Tuy nhiên thay vì số tiền 47,9 tỷ đồng thì phía mua là Công ty Gốm sứ Bảo Long chỉ đồng ý quyên góp số tiền 1 tỷ đồng với lý do, chủ nhân của vật phẩm trên đã tự ý di chuyển sản phẩm ra khỏi vị trí bán đấu giá. Thay cho 74 tỷ đồng được MC xướng lên dõng dạc trên sàn đấu giá của Đài truyền hình trong đêm hội từ thiện hôm nào, là thực tế phũ phàng - chẳng có triệu nào dành cho người dân miền Trung khốn khó cả.
Sau phút hoan hỉ, là phút hổ thẹn và bẽ bàng, có lẽ không phải của riêng ban tổ chức mà là của tất cả chúng ta, kể cả những người không có cơ hội xem chương trình đấu giá mà chỉ nghe thông tin. Những hình ảnh đáng buồn về cứu trợ bằng đồ lót xu chiêng, xi líp rách đến mức chỉ có thể làm giẻ lau còn chưa kịp tắt, nay người dân nghèo miền Trung nghĩ gì về chuyện bán thật, mua ảo này.
Và không hiểu những bạn bè quốc tế các kênh truyền hình như NBC, Star World... khi biết số tiền đấu giá chỉ như một trò đùa, họ sẽ nghĩ gì về những chương trình quyên góp vì mục đích từ thiện tại Việt Nam? Họ sẽ nghĩ gì về những doanh nhân người Việt trong thời buổi kêu gọi sự hợp tác đầu tư?
Đến nỗi, có một tờ báo phải in đậm cái tít: "Khi ban tổ chức bị lừa".
Đúng là bị lừa. Vì đây chắc chắn không phải lần đầu tiên chương trình gây quỹ từ thiện được truyền hình trực tiếp trên tivi, mà các đại gia đã hứa hão, để rồi xù. Cách đây ít năm, một đại gia lên hẳn sân khấu truyền hình trả lời phỏng vấn, đồng ý mua một vật phẩm với hàng trăm triệu đồng, để rồi sau đó lặn mất tăm. Khi nhà đài gọi điện đến hỏi vì cái sự im lặng không phải là vàng này, ông ta chất vấn lại: "Việc gì đến chị?". Vâng, việc gì đến nhà đài mà lại đụng chạm đến cái dây thần kinh xấu hổ của ông đã bị... liệt?
Chẳng lẽ cái "dớp" của sự hành xử thiếu tự trọng đó vẫn kéo dài cho tới tận bây giờ?
Cũng có một điều cần nói về luật định khi có sự kiện tổ chức đấu thầu. Đó là theo các chuyên gia: Bán đấu giá là một nghề, người bán đấu giá phải có chứng chỉ hành nghề. Theo đó, cơ quan tổ chức đấu giá cũng phải được luật pháp cho phép chứ không phải ai muốn đứng ra tổ chức cũng được. Người tham gia đấu giá phải khai báo tên, CMT, số điện thoại, đặc biệt phải đặt cọc một số tiền từ 1%- 15% giá trị sản phẩm đấu giá, để giả dụ có "xù" họ sẽ mất tiền.
Nếu so với cả 3 điều trên thì rõ ràng, Ban Tổ chức chương trình đã quá sơ hở, làm việc hoàn toàn thiếu tính chuyên nghiệp. Và câu chuyện bán đấu giá cười ra nước mắt này là học phí họ phải trả sau nhiều lần tổ chức. Tuy nhiên, cho dù tính pháp nhân của việc tổ chức còn có vấn đề, thì do tính chất nghiêm trọng- đùa bỡn trước nỗi khổ của người nghèo, chỉ định PR tên tuổi doanh nghiệp nào đó thông qua một cơ quan truyền thông lớn, cần được các cơ quan công an vào cuộc điều tra làm sáng tỏ sự việc và cần có biện pháp xử lý răn đe
Rất ngẫu nhiên, cách đây không đây, VietNamNet có bài "Daddy: Tôi đã phải khóc nhiều về trẻ em VN", trong đó, Greig Craft, một doanh nhân người Mỹ, người đã nhận bé Thiện Nhân, em bé không may bị thú ăn mất một chân và bộ phận sinh dục, là đứa con thứ 6 và làm hết cách để giúp cho bé có giới tính con trai bình thường, đã có một câu nói rất đáng để các doanh nhân nước ta suy ngẫm:
"Tôi đã từng sống những tháng ngày chỉ say sưa với việc kiếm tiền, niềm khát khao mãnh liệt khi tôi còn trẻ. Nhưng khi có đủ tiền rồi, tôi nhận ra rằng: Một doanh nhân thành đạt không phải chỉ ở nhà lầu, xe hơi, tài khoản kếch sù; mà là người ấy đã làm được gì cho cộng đồng, đã chia sẻ được gì với cuộc sống xung quanh"
 |
Ông Tây ấy đã nói là làm. Ông không hề làm từ thiện "ảo". Cũng không hề làm cái việc ngang nhiên "lừa đảo", ngang nhiên thất tín trước bàn dân thiên hạ. Ông đã làm từ thiện bằng tất cả con tim mình, đau nỗi đau của con người với con người, với một em bé, với nhiều em bé không thuộc chủng tộc mũi lõ, mắt xanh như ông.
Xưa nay, đùa cợt trước nỗi đau con người đã là bất nhẫn. Ngang nhiên đùa cợt và thất tín với hàng triệu đồng bào nghèo khó của mình còn bất nhẫn hơn.
Nhưng xin các đại gia nào đó đã làm trò đùa đấu giá ảo bất nhân này nhớ cho. Nghiệp kinh doanh, dù có "mua danh 3 vạn, bán danh 3 đồng" thì niềm tin tâm linh vẫn không thể thiếu. Ai đó, đã thất tín với đồng bào mình, thì sự giàu có, sự phúc đức cũng dễ dàng "thất tín" với chính họ. Đó là nhân quả của sự gieo phẩm cách, gặt số phận.
Câu chuyện đấu giá từ thiện ảo như một trò đùa ác chưa qua đi, mới đây, báo Dân trí lại đưa tin Công ty TNHH VICO mang hàng loạt gói bột giặt nhãn hiệu Vì Dân bị sửa hạn sử dụng cũng để cứu trợ đồng bào Hà Tĩnh, Quảng Bình. Sau vụ cứu trợ sữa bột quá đát, người dân miền Trung lại tiếp tục được cứu trợ xà phòng hết hạn sử dụng. Cũng tức là tiếp tục nhận lòng tốt "quá đát".
Cái tên hiệu bột giặt Vì Dân là cái tên hiệu rất đẹp, như tôn chỉ của một doanh nghiệp được trưng ra, để chiến đấu với nhiều doanh nghiệp khác "không vì dân" trong thời buổi thương trường là chiến trường. Thế nhưng chưa biết các doanh nghiệp khác có bắn trúng VICO bằng tài buôn bán hay không, chỉ biết, với sự tài trợ xà phòng quá đát mang mác Vì Dân thực chất Vì Mình này, VICO đã tự sát trên chính thương trường lúc nào cũng nóng hổi khói đạn cạnh tranh.
Chỉ đau nhất cho người dân miền Trung. Cơ khổ, tưởng gặp được (tấm) lòng đẹp, hóa ra toàn lòng...thẩm mỹ.
Lòng quan
Báo chí đưa tin, ngày 1/12, tại kỳ họp HĐND tỉnh Bình Thuận khóa 8, ông Huỳnh Tấn Thành, Chủ tịch UBND tỉnh đã nộp đơn xin thôi chức. Tình đến thời gian này, ông Thành làm Chủ tịch tỉnh gần 10 năm. Nếu nói theo dân gian, con đường quan trường của ông như vậy gần 1 thập kỷ, cũng là khá "trường quan".
|
Trong bối cảnh hiện tượng từ chức ở xã hội ta còn quý và hiếm, thì việc một người đang "trường quan" chuyển sang "từ quan" khiến dư luận xã hội rất chú ý. Đâu là lý do chính để ông tự rời bỏ chốn quan trường, trở về chốn dân thường? Có lẽ chỉ lòng ông biết ông rõ nhất.
Việc từ quan của ông Thành khiến dư luận xã hội nghĩ tới sự từ quan của ông Trần Đăng Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Đài Truyền hình VN cách đây ít lâu. Tuy nhiên, điểm xuất phát của 2 vị quan này khá khác nhau. Ông Trần Đăng Tuấn từ quan với sự thanh thản về công việc, mà theo ông nói "Để được nhìn nhận cuộc sống từ những khía cạnh khác, để có thêm những trải nghiệm khác...". Còn đâu là lý do cơ bản nhất, sâu sắc nhất, thì cũng chỉ lòng ông mới biết "mình ra đi vì đâu". Nay, đến lượt ông Huỳnh Tấn Thành ...
Cũng chính việc từ quan còn là của quý và hiếm thì hiện tượng lác đác các quan chức quản lý ngành, quản lý địa phương tự nguyện trở về làm thứ dân cho thấy các quan chức của chúng ta đã bắt đầu tiếp cận và làm quen với một cách hành xử văn hóa- trả ấn khi thấy mình không còn phù hợp với công việc. Thì đó cũng là tín hiệu lạc quan cho xã hội phát triển.
Lòng thương
Có một câu chuyện mấy tuần qua, thu hút sự quan tâm, sự lo lắng, thương cảm của không ít độc giả, và cái kết có hậu khá bất ngờ của câu chuyện khiến mục Phát ngôn & Hành động tuần này xin được chọn để chia sẻ với bạn đọc.
Câu chuyện là số phận của một thiếu nữ bị câm điếc bẩm sinh, em Nguyễn Thị Nhung (thị trấn Thanh Hà, Lạc Thủy- Hòa Bình), bị mất tích gần 2 năm trời, vừa được tìm thấy vào ngày 1-12-2010 mới đây, ngay sau khi ViệtNamNet đăng tải thông tin đúng 1 tuần.
Cuộc sống của em gái nhà nghèo ấy giống như mọi đứa trẻ khác, nhưng Nhung may mắn, luôn được chăm sóc quan tâm. Chỉ một hôm, ra hiệu kể chuyện với mẹ có một người chăn dê trêu ghẹo, khi em đi chăn bò, vậy là quá lo lắng cho số phận con gái, dù nhà rất nghèo, cha mẹ em đã bán hết đàn bò, được gần 100 triệu đồng. Cầm được chút lộc thì ngay sau đó, ngày 25-3-2009, cha mẹ em mất thứ tài sản lớn nhất trong đời- đứa con gái tội nghiệp của họ đi đâu biệt tích.
Xoay quanh câu chuyện tìm đứa con gái câm điếc, là hành trình gần 2 năm của người cha, người mẹ vò võ những đêm trắng trông đợi, những ngày dài tìm kiếm bất tận, bấu víu vào những hy vọng mong manh nhất. Có lúc họ bị kẻ xấu lừa hàng chục triệu đồng. Có lúc quẫn trí nghi ngờ chính các cơ quan điều tra bao che kẻ xấu...Nước mắt người mẹ- bà Nguyễn Thị Hồng, tưởng đã cạn kiệt. Và nỗi đau dày vò người cha, ông Nguyễn Ngọc Quang, đến xé lòng.
Nhưng cuối cùng, cái kết nhanh tới bất ngờ và tươi sáng như chính gương mặt cô bé Nhung lại nhờ... VietNamNet.
Sau khi báo đăng tải 2 bài liền về cuộc tìm kiếm Nhung trong vô vọng của cả cha mẹ em lẫn cơ quan công an, 1 tuần sau, có thông tin Trung tâm Bảo trợ Xã hội 4 (Ba Vì-Hà Nội) cho biết năm 2009, trung tâm tiếp nhận một cháu gái bị câm điếc có tên Nguyễn Thị Nhung, không rõ địa chỉ quê quán vì cháu không biết nói, trừ biết viết mỗi họ tên của mình.
Sự ngây thơ, may mắn thay trong trường hợp này, gặp được lòng nhân. Thấy Nhung khỏe mạnh, xinh xắn, có khả năng tiếp thu và nhận thức, trung tâm đã gửi em xuống Trường trung cấp Kinh tế Du lịch Hoa Sữa (Thanh Trì - Hà Nội).
Cuộc hội ngộ giữa đứa con gái câm điếc tội nghiệp với cha mẹ và người thân ruột thịt, chỉ có nước mắt mừng tủi là ngôn ngữ. Nhưng đó là thứ ngôn ngữ hạnh phúc nhất trong đời họ giây phút đó. Và những người chứng kiến cũng không sao cầm lòng.
Cô bé câm điếc đi lạc được ăn học, được dạy nghề may tại trường. Mừng nhất là em đã được nhà trường cưu mang, được chăm sóc, khỏe mạnh và an toàn. Chỉ 2 chữ "an toàn" của bài báo, cũng khiến nỗi lòng người viết bài này, và tin chắc của nhiều bạn đọc khác, nhẹ lòng, mừng vui ấm áp.
Vì ngày nay, trong cái thế giới xô bồ, hỗn tạp, giở tờ báo nào cũng đầy rẫy vụ án hiếp dâm, xâm hại trẻ, cướp của, giết người...thì câu chuyện của cô bé Nhung thật có phúc, như chính số phận em và gia đình em, dù từng trải nhiều nỗi khốn khó.
Một điều cảm động nữa, Trường trung cấp Hoa Sữa, sau khi biết rõ hoàn cảnh gia đình Nhung, đã quyết định nhận cả chị gái Nhung, em Nguyễn Thị Hiền, cũng bị câm điếc bẩm sinh, để dạy nghề, cho có chị có em. Nhưng quan trọng hơn là để các cháu một nghề mưu sinh, tự nuôi được bản thân sau này khi bố mẹ không còn.
Cái kết có hậu của một câu chuyện tưởng bi thương còn mở ra sự sáng tỏ cho cơ quan công an huyện Lạc Thủy. Các anh không chỉ mừng cho cháu Nhung thoát nạn, mà còn mừng cho chính mình trước sự nghi vấn của mẹ cháu, của người dân. Đó cũng là nỗi khổ tâm của người làm nghề điều tra trong cái thế giới trắng đen giờ đây phần nhiều chưa rõ ràng, và các thang bậc giá trị bị đảo lộn.
Lòng thương của các thầy cô Trường trung cấp Hoa Sữa, đã cho cô bé Nguyễn Thị Nhung lưu lạc, có chốn nương thân bình yên, và còn cho em cả một cái nghề- chốn nương tựa vững chãi nhất, để em có thể hòa nhập cộng đồng, tìm kiếm hạnh phúc.
Số phận một em gái lưu lạc, số phận một gia đình nghèo khó từ ly tán đến hội ngộ hạnh phúc sẽ là gì, nếu không nhờ vào lòng thương, lòng nhân từ của những người tốt. Trường trung cấp Hoa Sữa, Trung tâm bảo trợ xã hội số 4 chắc không phải những đại gia tiền tỷ, nhưng sự giúp đỡ của họ lại rất thật. Họ không hề đùa cợt với nỗi khốn khó của một con người bất hạnh, chưa nói đến cả một cộng đồng. Bởi ở đó, có lẽ không có những tấm lòng... thẩm mỹ.
- --------
PN&HĐ: Những phát ngôn ấn tượng và... ngụ ngôn "rể khách"
Những phát ngôn ấn tượng về trách nhiệm các bộ, ngành trước những vấn đề vận mệnh của dân tộc; câu chuyện tình giả si thời hiện đại…là những thông điệp nóng hổi tính thời sự, mà Phát ngôn và Hành động tuần này xin được gửi đến bạn đọc
Những phát ngôn ấn tượng...
Có lẽ, chưa có kỳ họp Quốc hội nào lại thu hút sự chú ý của người dân đến như kỳ họp QH lần này. Bởi một loạt những vấn đề cực kỳ nhạy cảm và quan trọng ... tạo nên những con sóng lừng làm nghiêng ngả xã hội. Thì phiên trả lời chất vấn của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, và các thành viên Chính phủ trong 2 ngày 23, 24-11 mới đây là điểm đỉnh.
Cả 2 phía, người chất vấn và trả lời chất vấn đều phải ý thức được trách nhiệm của mình trước vận mệnh dân tộc. Phiên chất vấn rồi sẽ qua, nhưng trí tuệ, phẩm cách của 2 phía, sẽ còn đọng lại trong thước đo chất lượng người lãnh đạo của nhân dân. Mà rồi đây, lịch sử sẽ phải đánh giá sòng phẳng.
Có lẽ chính vì tính chất đặc thù của một kỳ họp QH bỏng rẫy những vấn đề quốc kế dân sinh, mà kỳ họp lần này cũng là nơi nảy sinh nhiều phát ngôn ấn tượng.
Phát ngôn ấn tượng nhất có lẽ là của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc về trách nhiệm của bộ này trong vấn đề Vinashin, đã khiến cả hội trường cười ồ: "Chúng tôi không có trách nhiệm gì mà phải chịu trách nhiệm.".
Lý giải không có trách nhiệm gì, ông Phúc viện dẫn, việc Bộ KH & ĐT không kiên trì theo đuổi quan điểm của mình để có thể tránh cho Vinashinh không rơi vào tình cảnh hiện nay, là do vướng luật. Theo ông Phúc, Luật Doanh nghiệp 2003 quy định quyền hạn rất lớn cho Hội đồng Quản trị, Tổng Giám đốc. Nếu Bộ có ý kiến can thiệp sẽ trái luật nên "bộ phải chấp nhận theo quy định".Ông Phúc cũng "chia đều" trách nhiệm về Vinashin cho cả Chính phủ, Quốc hội, lãnh đạo Đảng, Nhà nước khi thí điểm xây dựng tập đoàn và theo ông, từ nay cần chỉnh đốn để làm tốt hơn, nhất là xây dựng, ban hành luật. Nhưng trong khi chia đều trách nhiệm cho các bên, ông Phúc lại khẳng định Bộ của ông không có trách nhiệm gì.
Kịch tính chất vấn lên cao, khi Chủ nhiệm UB Pháp luật QH, ông Nguyễn Văn Thuận cũng có một phát ngôn ấn tượng không kém.
Ông Thuận cho rằng cách trả lời của Bộ trưởng Phúc là không đúng và không được. Bởi theo ông Thuận khi thí điểm về tập đoàn, bản thân cơ quan quản lý nhà nước về doanh nghiệp là Bộ KH & ĐT phải trình ra QH việc sửa Luật Doanh nghiệp hoặc trình ra QH một nghị quyết về tổ chức và hoạt động của tập đoàn. Vì thế, Bộ KH & ĐT không thể vô can. Ông Thuận viện dẫn, năm ngoái QH dùng một luật sửa nhiều luật, tại sao Bộ KH & ĐT biết chuyện không ổn của tập đoàn lại không trình ra QH để xử lý?
Nếu với cách lập luận của ông Thuận, thì Bộ KH & ĐT chỉ có thể rơi vào một trong 2 tình huống sau: 1 là Bộ không nắm được vấn đề theo chức năng nghiệp vụ, 2 là Bộ không thấy hết trách nhiệm của mình. Cả 2 tình huống, tình huống nào cũng chứng tỏ sự thiếu nhạy cảm của Bộ trước thực tiễn.
Còn theo người viết bài này, tiếng cười ồn của cả nghị trường chính là cách chấm điểm, và cũng là lời bình chuẩn xác của các đại biểu QH dành cho Bộ trưởng Võ Hồng Phúc.
Phát ngôn ấn tượng thứ 2 thuộc về Bộ trưởng Tài nguyên & Môi trường Phạm Khôi Nguyên, khi ông tự tin nói về bùn đỏ Tây Nguyên, sau chuyến công tác khảo sát tại Hungari của đoàn cán bộ do Bộ ông quản lý.
Bộ trưởng Nguyên tập trung phân tích và so sánh giữa cái dở của công nghệ, thiết kế kỹ thuật của Hung, và cái hay của công nghệ, thiết kế kỹ thuật của VN trong xử lý bùn đỏ như công nghệ thải ướt, độ PH của công nghệ này, hồ chứa bùn đỏ, độ thẩm thấu, khối lượng bể chứa bùn đỏ, độ áp lực của hồ chứa bùn đỏ...Để từ đó kết luận: "Phía Hung không hề lường trước sự cố, còn phía VN chúng ta đã lường trước được những sự cố trên và nễu xảy ra chuyện gì thì hoàn toàn bảo đảm được mức độ an toàn".
Ô, nếu phía Hung không có "đi tiên phong" trong sự cố bùn đỏ, thì VN chúng ta đi sau làm sao lường trước được những rủi ro có khả năng xảy ra mà đề phòng nhỉ?
Trộm nhớ tới vụ việc sông Thị Vải (Đồng Nai) bị Công ty Vedan xả chất thải gây ô nhiễm toàn bộ con sông và môi trường sống của người dân 3 tỉnh. Sau khi báo chí ồn ào lên tiếng mạnh mẽ, bóc trần sự việc, Bộ trưởng Nguyên cho biết, 2 năm trước đó, ông đã phát hiện được vấn đề. Nhưng cái sự biết trước rồi im lặng nó rất khác về bản chất cái sự biết sau vì không biết đó, thưa Bộ trưởng thân mến!
Khác với sự tự tin về lý thuyết của Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên, trong buổi sáng phiên chất vấn tại kỳ họp QH, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lại tỏ ra rất cẩn trọng. Ông cho biết đã yêu cầu Bộ Công thương lựa chọn tư vấn độc lập nước ngoài để xem xét thiết kế hồ chứa bùn đỏ Tân Rai, nghiên cứu thêm phương án thải khô với Nhân Cơ, xây dựng các tiêu chuẩn về hồ bùn đỏ. Quan điểm của ông rất rõ ràng, chỉ sau khi có kết luận thẩm định lại của tư vấn nước ngoài, căn cứ kết quả đánh giá lại, nếu dự án bảo đảm chặt chẽ môi trường mới được triển khai.
Sự tự tin là tốt. Nhưng sự cẩn trọng còn tốt hơn. Nhất là sự cẩn trọng đó xuất phát từ thực tiễn cuộc sống của người dân, từ lợi ích đất nước, thì sự cẩn trọng đó mới có ý nghĩa an dân.
Phát ngôn ấn tượng thứ 3 tại kỳ họp này cũng chính là phát ngôn của một người đặc biệt. Đó là phát ngôn của Thủ tướng CP Nguyễn Tấn Dũng, người chịu trách nhiệm cao nhất của CP về sự đổ vỡ của Vinashin. Cũng là người đã nhiều lần nhận trách nhiệm cá nhân trước các chất vấn của các đại biểu QH về vấn đề này trong khi có những Bộ trưởng trong Chính phủ của ông cho rằng mình vô can.Trước đó, ông đã phải trả lời một loạt vấn đề, khá thẳng thắn và cũng rất khôn ngoan. Từ trách nhiệm trong quản lý của đại diện chủ sở hữu, thể chế mô hình tập đoàn, tổng công ty nhà nước; việc bổ nhiệm Chủ tịch Hội đồng Quản trị Vinashin (ông Phạm Thanh Bình- hiện đã bị bắt), kéo dài từ 1999 đến việc kinh doanh đa ngành, đa lĩnh vực...Việc nào cũng ở tầm vĩ mô, cũng cho thấy những bất cập kéo dài trong chỉ đạo và triển khai thực hiện. Kết thúc trả lời chất vấn, ông có một câu phát ngôn khá ấn tượng, như một câu tự sự thì đúng hơn: ""Tôi đã làm hết sức mình theo Hiến pháp, pháp luật, vì đất nước, vì nhân dân".
Chất lượng bài trả lời chất vấn của ông được người nghe chấm mấy điểm? Có người đánh giá rất tốt, rất thuyết phục. Người khác lại chấm khá, trung bình khá, lại có người tỏ ra khắt khe hơn thì bảo như vậy là đạt yêu cầu. Chấm cao hay thấp, đó là quyền của mỗi công dân.
Nhưng cho dù có vượt qua được kỳ "sát hạch" căng thẳng sáng 24-11, tôi tin đêm đó, ông Thủ tướng cũng vẫn rất khó ngủ.
Quan trọng hơn cả chuyện Vinahsin, là sức ép một cơ chế quản lý kinh tế- xã hội, với mô hình phát triển kinh tế, và luật pháp quá nhiều khiếm khuyết đang cần được nghiêm túc nhìn nhận và thay đổi thế nào đây? Trong cái sự tổn thất quá lớn ấy, niềm tin của người dân cũng đã bị hao tổn phần nào. Đó mới chính là nỗi đau sâu sắc của người đứng đầu luôn tự nhủ "vì đất nước, vì nhân dân".
Và không thể không nhắc đến một đại biểu QH thường có những phát ngôn ấn tượng, tại các kỳ họp QH. Nhưng kỳ họp này, câu phát ngôn gây ấn tượng của ông lại ở hành lang, giữa vòng vây các nhà báo. Đó là đại biểu QH Dương Trung Quốc.
Được nhà báo hỏi "ông có thể bày tỏ băn khoăn và nguyện vọng gửi gắm đến Thủ tướng qua kì họp này", ông Dương Trung Quốc trả lời: "Thủ tướng nay tựa như Tể tướng xưa, là nhân vật "thượng đẳng đại thần" có vai trò rất quan trọng đến quốc gia. Câu hỏi sẽ là: "Thưa Thủ tướng, trong khi thực thi quyền năng của mình, có lúc nào ông thoáng tự hỏi mình sẽ để lại dấu ấn gì trong lịch sử hoặc rồi đây lịch sử sẽ viết về mình như thế nào?".
Một câu hỏi mang đậm dấu ấn của một nhà sử học, lại mang dấu ấn của một nghị sĩ, và cuối cùng, mang dấu ấn một công dân có trí tuệ và tư duy phản biện (!).
Đúng là mỗi một vị thượng đẳng đại thần, đứng dưới một người, đứng trên muôn người hẳn luôn rất có ý thức "người trên trông xuống, người dưới trông lên, người ngoài trông vào" trong mỗi hành vi, mỗi việc làm. Vậy thì hành vi ấy, việc làm ấy, phải được cân nhắc kỹ, suy ngẫm kỹ. Nhưng cái nền tảng của mọi hành vi, mọi việc làm đó phải là "dân vi bản" (coi dân là gốc).
Có coi dân là gốc thì mọi chủ trương, chính sách, mọi quyết định mới lấy dân làm tiêu chí, lấy lợi ích của dân làm trọng. Một thể chế đó, mới đích thị là thể chế xã hội "của dân, do dân và vì dân". Vị thượng đẳng đại thần nào cũng phải khắc cốt ghi tâm cái sự hành xử đó. Đó là trách nhiệm vô cùng nặng nề, lại cũng vô cùng hạnh phúc.Nếu nhìn như vậy, câu hỏi đó có lẽ không dành cho riêng Thủ tướng, mà cho tất cả những ai đang nắm giữ trọng trách đối với con tàu vận mệnh dân tộc. Nói dễ, làm khó, lẽ đời khắc nghiệt ấy nào có buông tha bất cứ ai.
Dù có từng nắm giữ cương vị nào, cao cấp đến đâu thì 1 -2 nhiệm kỳ, đối với một đời người cũng chỉ là một khoảnh khắc. Khi những nhà lãnh đạo ấy rời chốn quan trường, về trong dân, đã để lại dấu ấn gì sau nhiệm kỳ lãnh đạo của mình, có lẽ phải là mối trăn trở của những vị lãnh đạo thực sự nặng lòng vì nước, vì dân.
Rừng "si" và ngụ ngôn dâu Con, rể Khách
Vệt bài phóng sự về Công ty InnovGreen trồng rừng trên các tỉnh biên giới từ Móng Cái (Quảng Ninh), sang tới Tràng Định (Lạng Sơn), quay lại Quế Phong (Nghệ An)... đăng trên VietNamNet gần tuần nay đã khiến dư luận xã hội giật mình. Câu chuyện là sự làm ăn của các công ty láng giềng với nước ta. Nhưng nó khiến người nghe chua xót nghĩ về một truyện ngụ ngôn lịch sử.
Từ cổ xưa cho tới thời hiện đại, đến tuổi lập nghiệp, anh đàn ông nào lấy vợ chả nghĩ chuyện xem tông. Khi tỏ tình, thì hay làm cái việc mà dân gian gọi là trồng cây si. Không biết IG được bao nhiêu tuổi rồi, chứ cái cách chọn nơi làm ăn quả thật là đang sức trai 30. Chọn đúng những nơi biên giới hiểm trở. Còn thể hiện tình yêu nồng nàn thì thôi rồi. Người ta thường chỉ trồng cây si, chứ IG này trồng cả rừng cây, hàng ngàn hec ta cây rừng, trồng quá cả nơi cho phép. "Si" quá cũng khiến bên được yêu đâm nghi ngờ (!)
Nhưng dân gian nước Việt cũng có nhiều câu tổng kết răn dạy lối ứng xử đạo lý ra trò. Có câu "con gái là con người ta...", lại có câu "dâu Con, rể Khách". Vì con gái sẽ đi lấy chồng, là con người ta, nên dù rõ ràng mười mươi nàng xinh đẹp nết na, thì nếu nhà đó có nghề truyền thống, dứt khoát nàng không được cha mẹ truyền nghề. Phòng khi lấy chồng, nàng mang cả bí kíp của nghề mưu sinh về tuốt bên nhà chồng, thì cả nhà cha mẹ nàng có mà treo niêu.
Đến con gái dứt ruột đẻ ra, gia chủ còn có những quy tắc, luật lệ rành mạch như vậy nữa là phận Khách. Cái khái niệm Khách có nhiều nghĩa lắm: Khách là đối tượng được tôn trọng, để chủ nhà thể hiện văn hóa gia phong. Khách cũng có nghĩa là người ngoài, phải biết đất lề quê thói mà tôn trọng gia chủ, tuyệt đối không được đi quá cái vị thế làm Khách, nhất là không được tò mò, không được săm soi vào những nơi thiêng liêng nhất, bất khả xâm phạm của gia chủ.
Cái đạo Chủ- Khách rõ ràng như thế. Vậy nhưng đi dọc các tuyến đường độc đạo, là mạch máu giao thông của khu vực Đông bắc, người ta thấy IG đã đi quá xa cái phận Khách của mình. Tại 49 xã thuộc 7 huyện của riêng tỉnh Lạng Sơn, các phóng viên không tin nổi vào mắt mình. Toàn bộ tuyến đường 4A, 4B hoàn toàn bị kẹp chặt trong những dự án của công ty này. Những địa điểm mà IG đầu tư tại 2 tỉnh Lạng Sơn và Quảng Ninh đều nhắm vào các vị trí nhạy cảm về quốc phòng- an ninh, còn xơi cả vào những vị trí then chốt, như điểm 558, từng là nơi xẩy ra những trận chiến nảy lửa trong quá khứ.
Trong khi đó thì ôi thôi, khi được hỏi, một vị chủ tịch xã biên giới của tỉnh Quảng Ninh loay hoay mãi không tìm được một văn bản nào lưu ở UBND xã về dự án của IG. Đến lượt ông giật mình khi được cung cấp các văn bản, tài liệu về việc giao đất rừng cho công ty này, mặc dù đó là địa bàn xã ông quản lý. Đến ngay cả một vị chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Lạng Sơn cũng "chưa nắm được dự án thuê nhiều ha rừng của người nước ngoài trên địa bàn tỉnh và cũng chưa thấy ai báo cáo về vấn đề đó".
Nhà của mình- mà những người Chủ ngành, Chủ xã... không được biết lúc nào Khách vào ăn ở, sinh sống và làm việc cho mục đích riêng của họ, thì lỗi tại ai đây? Sự ngây thơ. Sự lỏng lẻo quản lý vì kém cỏi. Hay còn những lý do gì gì nữa? Nứớc mắt thì mặn, nhưng nước mắt của sự nhẹ dạ thì đắng chát, dù có thể biến thành trai ngọc
Trong cái thời buổi kim tiền này, rất khó có sự cho- nhận vô tư (lợi). Ai cũng hiểu, mà sao chỉ gia chủ- chính quyền cơ sở không hiểu, lại như "gã khờ ngọng nghịu đứng lơ mơ". Lẽ nào, chỉ thấy cái lợi (khổ thay, cái lợi của dân chưa thấy đâu), để ảo tưởng vào cái sự ngọt ngào môi hở răng lạnh, mà quên đi châm ngôn thời hiện đại "Môi hở răng...cười".
Lịch sử có những khi lặp lại. Nhưng có lịch sử dứt khoát không bao giờ được phép trùng lai.-
Thiên đường trong mơ của nhiều người Việt.- Phát ngôn&Hành động: Khen thì phổng mũi, chê thì..."đòi lại công bằng" (TVN) -
Góc nhìn nhẹ nhàng, đượm chút chua cay của tác giả Khánh Linh khi nhìn lại một số sự kiện - hành động đáng chú ý tuần qua.
Ấy vậy mà đùng một cái, tạp chí National Geographic cực kỳ nổi tiếng thế giới lại đưa Nha Trang vào danh sách những bãi biển tồi nhất của năm 2010, làm sao không sốc được. Thế nên mới có những phản ứng tức thời của lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa.
Tiếp theo, vào đọc luôn danh sách 99 điểm đến này, thì thấy các chuyên gia làm việc khoa học lắm. Họ xếp hạng 99 thành phố theo số điểm từ cao xuống thấp, chia thành 6 nhóm:
Vèo một cái đã một năm trôi qua, những ngày đầu tháng 11 vừa rồi, câu chuyện thủy điện xả lũ trở lại, vẫn lại có tên thủy điện Sông Ba Hạ. Lần này thì người lên tiếng phê phán thủy điện xã lũ lại là một lãnh đạo chính quyền: ông Nguyễn Bá Lộc, Phó chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban chỉ huy phòng chống lụt bão - tìm kiếm cứu nạn (PCLB-TKCN) tỉnh Phú Yên. Ông Lộc đã bức xúc đến mức phải nói thẳng "Nếu cứ tự xả lũ với lưu lượng lớn thế này, hạ du có vấn đề gì, các anh phải hoàn toàn chịu trách nhiệm!".
Khen thì phổng mũi, chê thì..."đòi lại công bằng"!
Cảm giác đầu tiên khi đọc thông tin Nha Trang bị bình chọn là một trong những thành phố biển (beach destinations) tồi nhất thế giới là... sốc. Sốc bởi bấy lâu nay đã quá quen với việc vịnh Nha Trang là một trong vài chục vịnh đẹp nhất thế giới rồi, dù có khi chẳng mấy ai biết những vịnh nào nằm cùng danh sách với Nha Trang, chẳng biết vịnh được công nhận đẹp nhất vì những tiêu chí gì.
Sốc vì cứ nghĩ đã được công nhận vịnh đẹp thế rồi, giờ chỉ cố mà khai thác tốt nhất để phục vụ kinh tế thôi, ai ngờ...
Sốc vì đã quen nghe những lời khen của người nước ngoài, hầu như ai đến Việt Nam cũng nức nở khen đẹp, khen nhiều đến mức nhiều người không còn bình tĩnh phân biệt lời khen chân thành với lời khen xã giao.
Ngay cả với trong nước cũng thế chứ, chẳng gì thì biết bao người Việt mình ở những vùng xa xôi vẫn mơ được một lần về với Nha Trang, như mơ về một nơi thiên đường xa xôi nào đó.
| Thiên đường trong mơ của nhiều người Việt. |
Ông Lê Xuân Thân, Phó Chủ tịch tỉnh Khánh Hòa phát biểu trên báo Tuổi trẻ ngày 18/11: "Thông tin đưa sai sự thật khi nói bãi biển Nha Trang đang chịu áp lực mạnh mẽ từ việc phát triển thương mại quá nóng, rất nhiều nhà hàng và khách sạn xây dựng bất hợp lý dọc bãi biển". Ông Thân khẳng định sẽ có văn bản gửi tạp chí National Geographic về việc đưa ra những nội dung không đúng sự thật.
Ông Lâm Duy Anh Cường - chủ tịch Hiệp hội Du lịch Khánh Hòa cũng hoàn toàn đồng cảm với vị Phó Chủ tịch tỉnh: "Tôi thấy lượng phát hành của National Geographic rất lớn, chắc chắn sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh du lịch Nha Trang. Chúng ta cần làm rõ vấn đề này để đòi lại công bằng cho Nha Trang nói chung và VN nói riêng".
Xin tạm thời không bình luận gì về phản ứng của lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa, mà hãy tìm hiểu kỹ hơn một chút xem, đầu đuôi cớ sự thế nào đã? Trước hết, bảng xếp hạng này chỉ của năm 2010 thôi. 340 chuyên gia thuộc nhiều lĩnh vực chấm điểm 99 bãi biển trên khắp thế giới dựa trên 6 tiêu chí, bao gồm chất lượng môi trường và hệ sinh thái, tính toàn vẹn văn hóa và xã hội, tình trạng của các di tích lịch sử và địa điểm khảo cổ, tính thẩm mỹ, chất lượng quản lý du lịch và tiềm năng phát triển.
Và đây, phải nói rõ hơn rằng, 99 điểm đến được xếp hạng lần này đều là những bãi biển, đường bờ biển và những hòn đảo đẹp nhất thế giới. Đến đây thì xin mọi người hãy tiếp nhận thông tin nhẹ nhàng hơn, vì được đưa vào bảng xếp hạng này cũng là sự tái xác nhận vẻ đẹp của Nha Trang trước đã. Không phải là điểm đến đẹp nhất thế giới thì nào được xếp hạng đâu mà băn khoăn chuyện cao với thấp.
 Bức ảnh về Nha Trang được trang mạng của National Geographic sử dụng. |
- được đánh giá cao nhất là những điểm đến với.số điểm từ 84/100 xuống đến 74/100, với những nơi đang được giữ gìn rất tốt, không hề bị tác động xấu),
- loại tốt (điểm từ 73 xuống đến 65, cho những nơi vẫn tốt, một vài vấn đề nhỏ nhưng có thể khắc phục).
- loại trung bình (điểm từ 63 xuống 55), cho những nơi có những tác động tốt lẫn xấu, nhưng có thể gặp nguy cơ.
- đang gặp khó khăn (điểm từ 54 xuống đến 48), cho những nơi đang chịu áp lực nặng nề, nhưng trong đó nhiều nơi đang nỗ lực giải quyết)
- bị đánh giá xấu (điểm từ 47 xuống đến 36), vấn đề rất trầm trọng, có nơi đang nỗ lực giải quyết, có nơi không.
- gần với thảm họa: chỉ 2 trong số 99 điểm đến bị xếp vào dạng này.
Thiện chí của những người đưa ra bảng xếp hạng thật rõ ràng, họ muốn đánh giá xem những điểm đến đẹp nhất thế giới có đang gặp phải nguy cơ gì không? có đang trong xu thế mất đi giá trị của mình không? (Cũng lưu ý thêm, đây là bảng xếp hạng hàng năm của Trung tâm Điểm đến Bền vững của National Geographic).
Nha Trang thân yêu của chúng ta nằm trong nhóm bị đánh giá xấu, với số điểm 43/100, cùng với Mũi Né nữa. Hai niềm tự hào của biển Việt Nam bị xếp hạng thấp thì không thể vui, nhưng thay vì phản ứng tiêu cực và cho rằng những người xếp hạng đánh giá sai về mình, xin hãy bình tĩnh nhìn lại chính mình đã. So với những điểm đến được điểm cao hơn mình, mình có tốt hơn họ không? Mình có thể học hỏi được gì ở những "đối thủ" ấy, nhất là từ nhóm điểm đến được đánh giá là giữ gìn rất tốt kia, trong việc giữ gìn vẻ đẹp trời phú mà vẫn phát triển.
Chợt có một liên tưởng hơi kỳ cục, ngày xưa được khen đẹp nhất thế giới, sao không ai tự hỏi họ đánh giá mình như thế đã đúng chưa? Có thật là mình đẹp nhất thế giới không? Được khen thì nhận ngay không cần suy tính. Thì xin những người yêu Nha Trang và Mũi Né, những người có trách nhiệm với hai thành phố biển này, hãy bình tĩnh nhớ lại bao nhiêu lời cảnh tỉnh trước sự phát triển nóng, vội vàng chạy theo kinh tế.
Có thể Nha Trang chưa đến mức gần như bị bịt kín bởi resort, khách sạn và nhà hàng như Mũi Né, nhưng tốc độ bê tông hóa bờ biển cũng diễn ra quá nhanh. Ấy là chưa kể, một nhược điểm cố hữu của các điểm du lịch Việt Nam là bẩn và lộn xộn.
Thay vì "đòi lại công bằng" cho Nha Trang, cho Mũi Né, sẽ tốt hơn nhiều nếu chúng ta rút ra những bài học lớn cho chặng đường phát triển trước mắt. Được khen một lần đã khó, giữ và phát huy lời khen ấy còn khó hơn nhiều. Bị chê một lần có buồn, nhưng quan trọng là phản ứng thế nào sau nỗi buồn ấy.
Sắp xếp nổi không?
Chủ đề nóng nhất tuần qua phải là chuyện thủy điện xả lũ được cho là khiến nhiều vùng dân cư bị thiệt hại nặng nề. Chuyện này có mới đâu, ít nhất thì năm ngoái đã có rất nhiều chuyên gia lên tiếng, kỳ họp cuối năm ngoái nhiều ĐBQH cũng đã lên tiếng chất vấn chính phủ rất mạnh mẽ rồi đấy thôi, chưa bằng lòng với câu trả lời của bộ trưởng Công thương nên lại chất vấn tiếp Thủ tướng đấy thôi.
Hồi đó Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng đã khẳng định không phải thủy điện Sông Ba Hạ xả lũ dồn nước khiến tình trạng ngập lụt của Phú Yên nặng hơn, việc vận hành thủy điện sông Ba Hạ đã đảm bảo nguyên tắc: không làm tăng lũ nhân tạo. Nếu không có nhà máy thuỷ điện thì vẫn là dòng nước lũ đó với lưu lượng như vậy.
Hồi đó, "thủ phạm" đã được gọi mặt, chỉ tên rất chính xác. Nhà máy thủy điện không có lỗi, lỗi là ở sự thiếu vắng quy trình vận hành liên hồ chứa để tránh tình trạng các thủy điện dạng bậc thang phải xả lũ một cách thụ động (để bảo vệ đập), khiến lũ của hồ thủy điện chồng lên lũ tự nhiên gây hậu quả nặng nề. Giải pháp đặt ra là phải có quy trình vận hành liên hồ chứa.
 Thủy điện Ba Hạ xả lũ. |
Vấn đề đặt ra là, Ông Nguyễn Đắc Phú, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần thủy điện Sông Ba Hạ khăng khăng
"Nguyên nhân thủy điện Sông Ba Hạ xả lũ với lưu lượng nhanh và lớn như vậy là do thủy điện Krông H'năng ở bậc trên của hồ thủy điện Sông Ba Hạ xả lũ với lưu lượng 2.000m3/giây. Việc xả lũ của hồ thủy điện Sông Ba Hạ là đúng quy trình", nhưng Phó chủ tịch tỉnh lại khẳng định việc xả lũ của hồ thủy điện Sông Ba Hạ không có sự phối hợp với kế hoạch của địa phương, lưu lượng xả lũ của hồ, đặc biệt là "Đến 14g ngày 2-11, UBND tỉnh cũng như Ban chỉ huy PCLB-TKCN tỉnh Phú Yên chưa nhận được bất cứ một báo cáo hay kế hoạch nào về việc xả lũ của hồ thủy điện Sông Ba Hạ".
Sau đó, ông Lộc đã ký văn bản của UBND tỉnh báo cáo Thường trực Tỉnh ủy Phú Yên, nêu rõ "qua kiểm tra thực tế nhận thấy Công ty cổ phần Thủy điện sông Ba Hạ trước khi cho hồ thủy điện sông Ba Hạ xả lũ với cường độ lớn, có thời điểm trên 6.000m3/giây, đã không báo cáo cho UBND tỉnh, rất khó khăn cho chính quyền địa phương trong công tác chỉ đạo điều hành di dời dân. Như vậy công ty đã vi phạm điều 12 của quy trình vận hành liên hồ chứa theo quyết định 1775/QĐ-TTg ngày 23-9-2010 của Thủ tướng Chính phủ".
Những người theo dõi kỹ quá trình sẽ nhận ra một điểm quan trọng. Vậy là Thủ tướng đã giải quyết vấn đề đặt ra từ kỳ họp Quốc hội cuối năm ngoái, ban hành quy trình vận hành liên hồ chứa vào ngày 23/9/2010. Tuy nhiên, theo thông tin từ ông Cao Anh Dũng - cục phó Cục Kỹ thuật an toàn và môi trường công nghiệp (Bộ Công thương) thì Thủ tướng mới ban hành quy trình vận hành liên hồ chứa cho ba lưu vực sông, trong khi có tới 11 lưu vực sông cần có quy trình.
Thủy điện sông Ba Hạ phải xả lũ lớn vì thủy điện bậc trên (Krông H'năng) xả lũ lớn, đúng quá đi rồi, vì lý lẽ đương nhiên là không xả lũ mà để vỡ đập thì nguy hiểm còn hơn nhiều. Ấy là chưa kể, trên hệ thống sông Ba hiện "mới" có 4 thủy điện đã hoạt động là thủy điện Sông Hinh, Sông Ba Hạ, An Khê - Kanak, và thủy điện Krông H'Năng. Nghe đâu riêng dòng sông Ba được quy hoạch tới 9 thủy điện, nếu quy hoạch ấy không thay đổi thì tới đây sẽ có thêm 5 thủy điện nữa hoạt động, đến mùa mưa lũ thì thủy điện nào chẳng sợ vỡ đập, chẳng phải xả lũ. Kể cả khi đã có quy trình vận hành liên hồ, liệu có tính toán, sắp xếp nổi khi có nhiều thủy điện không?
Thủy điện xả lũ gây ngập lụt chỉ là "sơ xuất nhỏ"?
Quay lại chuyện việc xả lũ của thủy điện Sông Ba Hạ có đúng quy trình hay không? Theo thông tin từ Bộ Công thương thì 16h chiều ngày 2/11, lãnh đạo nhà máy đã báo cáo bằng văn bản fax ra cho Ban chỉ đạo phòng chống lụt bão Trung ương và đồng thời fax sang cho ban chỉ đạo tỉnh. Nhưng máy fax của ban chỉ đạo tỉnh lúc đó bận nên cuối cùng lại gửi bằng đường e-mail.
"Thiếu sót duy nhất của các đơn vị liên quan là không báo cáo chính thức UBND tỉnh Phú Yên trong khi theo quy định là lẽ ra phải báo cáo. Đến ngày 4/11, Bộ Công thương đã yêu cầu báo cáo việc xả lũ với cường độ lớn cho UBND tỉnh bằng văn bản. Từ 2h chiều cùng ngày, họ đã báo cáo thường xuyên cho tỉnh", Thứ trưởng Công thương Nguyễn Thành Biên đã khẳng định với báo chí như thế tại phiên họp báo (sau phiên họp thường kỳ chính phủ) vào ngày 6/11.
Đến ngày 13/11, tại cuộc họp của Bộ Công Thương với các chủ hồ thủy điện, vụ xả lũ trên được coi là "sơ suất nhỏ".
Ông Đào Tấn Cam, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Phú Yên còn bảo rằng "Quy trình vận hành liên hồ chứa sông Ba Hạ mới có hiệu lực trước ngày lũ chưa đến 10 ngày. Tôi cũng chủ quan là chưa thuộc quy trình này".
Vậy là Bộ Công thương đã "châm chước" cho sơ suất của thủy điện Sông Ba Hạ, còn Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng đã khẳng định "nhìn chung, các chủ hồ thủy điện đã tuân thủ đúng quy trình vận hành hồ chứa".
Giải pháp đặt ra tiếp theo, cho... năm sau được GĐ Sở Công thương Phú Yên đề xuất là trong quy trình vận hành liên hồ chứa phải có sơ đồ ngập lụt khi tất cả các hồ trên một dòng sông cùng xả.
Nhưng câu chuyện chưa dừng ở đây. Bộ Công thương không đồng tình với nhận định "thủy điện phải chịu trách nhiệm về lũ", nhưng PGS.TS Nguyễn Đình Hòe, trưởng ban phản biện xã hội của Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường VN lại khẳng định đúng như vậy tại Hội nghị môi trường toàn quốc lần 3 (diễn ra tại Hà Nội trong hai ngày 17 - 18/11).
Theo phân tích của PGS Hòe, "Đặc biệt, nguy hiểm hơn khi nước xả từ hồ thủy điện có năng lượng rất lớn. Khi các hồ tích đầy nước, lúc đó một khối lượng nước lớn đã được dâng cao lên rất nhiều bậc, khi xả xuống thì sức tàn phá rất ghê gớm. Chính tại Huế vừa rồi dù không mưa nhưng năng lượng nước vẫn đùn từ dưới cống lên ngập hết cả phố, đó chính là năng lượng khi chúng ta dâng nước lên các bậc cao rồi xả".
Ông Hòe còn đưa ra đề nghị rất tha thiết: "Hãy "tha" cho miền Trung gánh nặng trách nhiệm quá lớn trong tăng trưởng kinh tế để không vì mục tiêu kinh tế mà tàn phá rừng, ồ ạt khai thác khoáng sản. Vì có tăng trưởng nhưng khi lũ lụt triền miên thì không có tăng trưởng nào bù đắp nổi, hàng nghìn tỉ đồng phải đổ dồn vào giải quyết hậu quả. Với miền Trung, hãy để người dân sống an toàn là tốt nhất".
Cuộc tranh luận vẫn chưa thể ngã ngũ, thủy điện có phải chịu trách nhiệm về lũ hay không? trách nhiệm đến mức nào? vẫn phải chờ tiếp hồi sau mới rõ. Còn người dân ở khắp các tỉnh thành có thủy điện, có lũ thì chỉ biết hy vọng những trận lũ sẽ ít đi, và nếu có thì sẽ không gây thiệt hại nhiều đến thế. Nào ai muốn đổ lỗi "oan" cho thủy điện xả lũ đâu, nhưng cứ chính quyền nói một kiểu, chuyên gia lại nói một kiểu, thì người dân sẽ tin ai?
Sự cố bùn đỏ ở Cao Bằng, chuyện xét phong học hàm GS, Phó GS và căn bệnh tiền hành...là chủ đề chính của Phát ngôn và Hành động tuần này gửi tới bạn đọc những suy ngẫm buồn về chữ tiền, chữ tâm, chữ đức của con người gắn với sự phát triển của quốc gia.
>> PN&HĐ: Chuẩn "châu Phi" cho bô-xít và... tivi cho Vinashin?
Bùn đỏ...tâm có đen?
Chưa kịp tĩnh tâm sau sự cố bùn đỏ bô xít ở Hungary khiến không ít quốc gia bất an, ngày 8-11, SGTT đưa tin "Lũ bùn của TKV ập xuống Cao bằng" khiến xã hội cực kỳ lo ngại. Cơn lũ bùn là do đập chắn nước thải rửa quặng của Xí nghiệp khai thác quặng sắt Nà Lũng, thuộc Công ty khoáng sản luyện kim Cao Bằng (Tập đoàn Than- khoáng sản VN) đã bị vỡ, kéo theo hàng ngàn khối bùn đất từ thượng nguồn đổ xuống.
Cho dù theo các chuyên gia, bùn đỏ ở Cao Bằng là loại bùn đất tuy cũng có màu đỏ, nhưng thuật ngữ chuyên môn gọi là bùn thải đuôi quặng, không độc đến như bùn đỏ do khai thác bô xít. Thế nhưng, hậu quả của nó để lại vẫn hết sức nguy hiểm. Hàng ngàn mét khối bùn tràn ngập nhà cửa và đồng ruộng của dân.
Đem lũ bùn đi đâu và thu gom chúng bằng cách nào, bởi nếu không ô nhiễm chỗ này, thì sẽ ô nhiễm chỗ khác. Ở đâu cũng là người dân phải hứng chịu cả.
Trước chứng cứ "bùn đỏ cũng biết nói năng", xí nghiệp này đã phải thừa nhận, do bờ đập được xây dựng từ năm 2005 nhưng không được gia cố lu lèn cẩn thận nên móng đập đã bị thủng. Tuy nhiên, thông tin khác cho hay, đập bị vỡ do dưới đáy đập có một cống lớn, thực chất là dùng để xả thải trộm mỗi khi có mưa lũ hàng năm. Lượng bùn đất trong đập sẽ theo mưa lũ cuốn ra sông Bằng và con sông này sẽ cuốn đi mọi chứng cứ.
Được biết, xí nghiệp này đã bị xử phạt 70 triệu đồng vì có hành vi xả thải trộm, không phải chỉ 1 lần mà tới 4 lần. Chính quyền biết không? Biết. Nhưng xả trộm vẫn hoàn xả trộm. Như trên đời này thích thú nhất là xả trộm !). Đến nỗi, tại kỳ họp Quốc hội năm nay, Phó Trưởng đoàn đại biểu QH của tỉnh, ông Triệu Sỹ Lầu phải nói thẳng, để xảy ra lũ bùn, một phần do cơ quan quản lý làm chưa hết trách nhiệm còn doanh nghiệp chỉ nghĩ đến lợi nhuận - "sống chết mặc bay, tiền xí nghiệp ông bỏ túi".
Câu chuyện bùn đỏ cuốn ra sông Bằng, khiến mọi người nhớ ngay đến vụ ô nhiễm sông Thị Vải (Đồng Nai) do Công ty Vedan xả trộm nước thải công nghiệp, đã từng làm bừng bừng phẫn nộ cả xã hội. Nhưng Vedan là công ty xứ người, có thể khác máu tanh lòng, vì lợi nhuận bất chấp sức khỏe, sinh mệnh người dân Việt. Còn đây, xí nghiệp Việt, tập đoàn Việt, người cũng người Việt máu đỏ da vàng, mà sao lại bất chấp cả sinh mệnh, sức khỏe lẫn cuộc sống vốn nghèo khó của người dân?
Bùn thì đỏ, máu cũng đỏ mà tâm lại đen, còn nước mắt khổ đau của người dân thì mặn đắng.
Nghĩ trộm - chứ không phải xả trộm đâu nhá - nếu nay mai, 2 nhà máy khai thác bô xít ở Tây Nguyên hoạt động, và với cung cách "cơ quan quản lý làm chưa hết trách nhiệm còn doanh nghiệp chỉ nghĩ đến lợi nhuận" thì sẽ ra sao nhỉ? Chả dám nghĩ tiếp...
Người Việt mình giống mọi dân tộc văn minh trên thế giới là chỉ sống với người mình yêu thương - một vợ một chồng. Đó là luật định.
Nhưng khác với các dân tộc văn minh khác, người Việt mình phải sống chung với nhiều thứ quá, toàn những thứ đáng sợ, đáng ghét: Sống chung với rác, sống chung với lũ, sống chung với bụi, sống chung với kẹt xe, và nay, sống chung với bùn đỏ.
Và đáng sợ nhất, đau khổ nhất là phải sống chung với sự quan liêu, sự vô cảm, sự ích kỷ của những người nhân danh có trách nhiệm.
Hay những thứ chung đó đã thành đặc thù riêng xã hội này?
Thế thì người dân biết trách ai đây? Hay chỉ biết trách phận?
 |
| Bùn đỏ, Ảnh Dân trí |
Những tưởng câu chuyện con đường 19-12 (Hà Nội), sau những tranh cãi quyết liệt vì lợi ích kinh doanh đã lắng xuống và yên ả, bỗng có một ngày, lại bùng lên một câu chuyện đáng phẫn nộ: Cây bồ đề vô tội trăm tuổi, vốn đứng cạnh bức tường của Công ty TNHH Thủ đô II, tại con đường này bỗng bị bứng đi không lý do.
Không biết có phải cây xanh vốn không biết nói mà người ta cho sống được sống, cho chết được chết không? Nhầm. Ở nhiều quốc gia, việc quản lý cây xanh chặt chẽ đến mức, mỗi cây xanh đều được đánh số - con người có số, thì cây xanh cũng có số. Cây xanh không biết nói, nhưng những quy định nói lời của pháp luật: Muốn bứng cây phải có đơn xin phép, có đầy đủ thủ tục theo luật định.
Còn ở ta thì sao?
Sau những ồn ào tốn biết bao bút mực báo chí, các cơ quan chức năng vào cuộc mới phát hiện, thủ phạm vụ "sát thủ' ngang nhiên giữa thanh thiên bạch nhật này, giữa ngay con đường tâm linh, nơi từng chôn biết bao chiến sĩ cách mạng và người dân vô tội trong cuộc kháng chiến chống Pháp, vẫn là Công ty TNHH Thủ đô II.
Không hiểu cụ bồ đề trăm tuổi hiền hậu, lặng lẽ đứng nơi này đắc tội gì mà bị họ thâm thù đến độ xâm hại nặng nề, cưa chặt đến không còn một cái lá nào, rồi mang đến một bãi đất tận phường Tứ Liên (Tây Hồ) vứt lăn lóc cho hả. Cũng không hiểu vì sao một cái cây cổ thụ to đến thế, mà ngang nhiên bị bứng, qua mặt chính quyền cơ sở, cơ quan chức năng quản lý về môi trường đô thị. Người nào, cơ quan nào, đơn vị nào đã nối giáo cho công ty để họ dám làm một việc to gan đến thế?
 |
| Cây xanh Hà Nội, Ảnh chudu |
Đáng chú ý, trong buổi làm việc với các cơ quan chức năng, đại diện Công ty cây xanh và Thanh tra hạ tầng kỹ thuật đô thị đều khẳng định, sẽ đưa cây về Vườn ươm Cầu Diễn để chăm sóc một thời gian trước khi mang trồng lại tại chợ 19-12. Khi xe cẩu và xe tải đã sẵn sàng, đột ngột địa điểm cây đến được thay đổi, đó là trở về chợ 19-12.
Việc bất ngờ thay đổi địa điểm chăm sóc cây khiến nhiều người ngay lập tức nghi ngờ- thời buổi này là thời buổi hoài nghi lên ngôi: Cây bồ đề đang cần cấp cứu trong môi trường Vườn ươm mới có thể sống được, tại sao lại chuyển về vị trí cũ. Phải chăng, người ta muốn trồng lại chỗ cũ để cây chết rồi nhổ đi một cách dễ dàng hơn?
Và kiến nghị, nếu cây chết, Công ty TNHH Thủ đô II, và những ai ai, đơn vị nào đứng sau vụ này, phải chịu trách nhiệm trước pháp luật!
Đương nhiên. Đó là kiến nghị của lòng dân. Chứ không thể chỉ có chuyện phạt tiền 12,5 triệu như công ty này đã ký nộp khi vụ việc bị phát hiện.
Bởi câu chuyện bức tử một cây bồ đề hơn trăm tuổi đâu phải nhỏ. Nó cho thấy sự ích kỉ trước lợi ích riêng, trước đồng tiền đã khiến con người ta giờ đây có thể tự tin và càn rỡ - xin lỗi phải dùng cụm từ này - "dắt mũi" các cơ quan chức năng.
Nhưng nó cũng là vết đen trong lý lịch hoạt động doanh thương. Thương trường là chiến trường. Làm ăn với một doanh nghiệp đang tâm sát hại cả một cái cây vô tội - một hành động rất phi văn hóa - thì đối tác nào cũng sẽ phải cẩn thận, nếu không muốn có số phận... bồ đề!
Người hành...
Ngày 28-10, ViêtNamNet đăng bài viết "Einstein xin phong GS ở Việt Nam cũng trượt!", nói về một thực trạng kín đáo - tưởng như rất công bằng, khách quan trong việc bầu bán học hàm GS, Phó GS- nhưng thực chất lại có những sự hiềm tị, nhỏ nhen, được sử dụng theo chiến thuật ném đá giấu tay trong các hội đồng xét duyệt của các thành viên mũ cao áo dài đáng kính. Đến mức người viết - một bậc nam nhi muốn cười mà khóe mắt lại cay cay(!)
Theo tác giả, nền khoa học và giáo dục của nước ta hiện nay đang yếu kém, thực chất, chúng ta vẫn thiếu nhiều những người trình độ cao, có học hàm GS, PGS.
Còn những con số trăm, số ngàn GS, PGS lại nói lên một vấn đề khác, dù tiêu chuẩn đề ra để xét phong có vẻ cao (nào là ngoại ngữ, công trình khoa học, nào là các tiêu chuẩn về đạo đức, chính trị...), cho đến quy chế, quy trình xét duyệt, kiểm tra, bỏ phiếu kín xem ra cũng rất chặt chẽ và nghiêm túc.
 |
| Tranh biếm họa của Lý Trực Dũng |
Như vậy vấn đề nằm ở đâu? Hay nó nằm kín đáo ở chỗ các thành viên của những Hội đồng xét duyệt đang ngồi?
Thực tế, cũng có những GS, PGS đã phải đỏ mặt thú nhận buộc phải đến nhà vị nọ, vị kia, để chạy vạy, thấp thỏm như học trò đi thi. Mà đối với những người trí thức có nhân cách, điều đó có gì đau đớn lắm, tổn thương lắm. Bởi học hàm GS, Phó GS vẫn là một tiêu chí liên quan mật thiết đến công việc giảng dạy, nhất là nghiên cứu khoa học của họ.
Hiện tượng đó thật ra không lạ. Bởi tại "cái nước Việt mình nó thế" (GS Hoàng Ngọc Hiến).
Nhưng lạ nhất là sự đóng kịch khi màn bỏ phiếu kết thúc. Có những thành viên Hội đồng còn trở thành kịch sĩ hoàn hảo khi một ứng viên xứng đáng được phong hàm GS, có uy tín hơn hẳn một vài thành viên Hội đồng xét duyệt, nhưng 2 năm liền đều bị đánh trượt. Các bác kêu lên, đầy ngạc nhiên: "Ơ, tại sao lại thế nhỉ?!".
Đến lượt xã hội phải ngạc nhiên, kêu lên với các bác: "Ơ, tại sao lại thế nhỉ?".
Vì các bác là trí thức có tên tuổi, có địa vị, mũ cao áo dài, và thường hay nói về những cái cao sang, những cái lớn lao, nhưng lại hành xử với nhau hơi nhiều tiểu xảo. Cái lá phiếu bầu bán nhiều hội đồng đã không còn mang ý nghĩa tiêu chí và uy tín khoa học, mà nó lại tùy thuộc vào sự yêu ghét, hiềm tị, thậm chí xấu chơi giữa cá nhân với cá nhân, giữa ngừơi có thẩm quyền với người xin xét duyệt.
Người viết bài này, xin được trích lại câu đã viết trong một bài báo trước đây rằng, ở ta, mất đoàn kết nhất là trí thức, rồi mới đến đàn bà! (trong trường hợp này, hàm chứa ý nghĩa giữa các trí thức với nhau không muốn ai hơn mình, hoặc được như mình).
Một đất nước phát triển mạnh hay yếu tùy thuộc vào sự vượng hay suy của kinh tế, văn hóa, khoa học, giáo dục...vào các giá trị tinh hoa của đất nước đó. Các giá trị tinh hoa do chính tầng lớp trí thức góp phần không nhỏ. Thế nhưng nếu đến "Einstein xin phong GS ở Việt Nam cũng trượt" thì mới hiểu vì sao người Việt thông minh, nhưng nước Việt lại chậm lớn.
 |
| Hai trong 4 đứa trẻ vừa trốn thoát khỏi địa ngục Nhà mở Đồng Nai, Ảnh VietNamNet |
Người lớn đã hành nhau, đến lượt trẻ nhỏ cũng bị hành. Hơn nữa, còn bị hành dã man và thô bạo.
Nói điều đó để nhắc lại vụ việc làm chấn thương tâm lý xã hội, chấn thương sâu sắc tâm lý các bậc cha mẹ. Đó là câu chuyện cô giáo Trần Thị Xuân Nữ (t/p Hồ Chí Minh) phạt bé Lê Quang Vinh, mới 4 tuổi, nhốt vào thang máy chở hàng chạy lên chạy xuống, khi bé nghịch ngợm không chịu ăn, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, khiến xã hội hết sức phẫn nộ. Nhất là khi nhìn thấy hình ảnh bé Vinh băng bó, thương tích chi chít khắp người
Trước đó là nhiều vụ việc khác: Bảo mẫu Lê Vy dán băng keo vào miệng cháu bé Bảo Trân mới 2 tuổi khiến bé đã không sống được; bảo mẫu Quảng Thị Kim Hoa, đánh đập trẻ dã man, phải chịu án tù....Cả xã hội cứ sững sờ, run rẩy và phẫn nộ hết vụ việc này đến vụ việc khác về các bảo mẫu - những bà mẹ bất nhân- mà nạn nhân là những đứa bé, đến đi ị, đi tè còn chưa biết tự thân.
Vì sao, những cô bảo mẫu, cô giáo mầm non, biểu tượng của phái yếu, phái đẹp, biểu tượng của sự dịu dàng và lòng nhân lại có thể có những hành vi tàn nhẫn không thể hiểu nổi.
Chuyện cô mẫu giáo Trần Thị Xuân Nữ còn chưa rõ phần kết, thì mới đây, một vụ việc khác lại vỡ ra, lại tiếp tục làm đau lòng xã hội: 4 em bé trai ở Nhà mở thuộc Tỉnh đoàn Đồng Nai tuổi mới lên 4,5,6 và 13, liên tục bị đánh đập tàn nhẫn, dã man đã phải bỏ trốn, khắp người đầy thương tích. Các em sống thiếu thốn đã đành. Các em còn không tìm thấy cả sự nương tựa cho chính tâm hồn bất hạnh của một đứa bé trong cái gọi là Nhà mở đó, cái nhà mà nhà văn Nguyễn Quang Lập đã phải đặt câu hỏi: Nhà mở hay Địa ngục?
Có rất nhiều lý giải: Vì tiền lương thấp, vì lao động nuôi dạy trẻ khó nhọc, vì những áp lực đời sống, vì trẻ nhỏ vốn hiếu động, nghịch ngợm, khó bảo...Tất cả đều đúng. Nhưng theo người viết bài này, có một nguyên nhân rất căn bản. Đó là con người trong cuộc sống hiện đại này, trước những bất công xã hội, trước những xô bồ hỗn tạp, những thay đổi, xáo trộn các thang bậc giá trị đến bất an, dường như họ càng trở nên vừa trục lợi vừa vô cảm.
Người lớn trục lợi bằng những đứa trẻ, nhưng lại vô cảm với chúng. Đó mới là điều táng tận. Đến lượt những đứa trẻ, còn bé thơ đã phải sống chung với sự vô cảm, sự táng tận của các chú, các cô, các bác...Lớn lên, làm sao chúng thành người biết đau nỗi đau của người khác đây?
Với một cô giáo trẻ, có tuổi nghề 10 năm như cô Trần Thị Xuân Nữ, đó là thất bại đau đớn đầu tiên trong đời dạy học. Với các cán bộ Nhà mở Đồng Nai, sự biện minh về phía nào cũng rất khó có đựơc sự thông cảm từ xã hội. Vụ việc còn đang tiếp tục được các cơ quan chức năng vào cuộc. Nhưng những bi kịch của các em bé, chính là nỗi buồn bi thảm của ngành giáo dục, của xã hội, của lương tâm mỗi người lớn chúng ta.
...Và tiền hành
Nổi lên trong tuần qua, là chủ đề cải cách hành chính được thảo luận tại nghị trường Quốc hội. Chủ trương này được tung ra 10 năm rồi, nhưng triển khai thực sự mới được 2 năm. Cái kết quả khá hẻo đó cho thấy vật cản thầm lặng của cuộc cải cách này không nhỏ tí nào. Vì hình như, nó nằm ở lòng người, chứ không thuần túy là ở cơ chế.
Ngày 14- 10 mới đây, trong bài viết "Cứ lót tay, việc mới chạy" VietNamNet đưa tin kết quả ban đầu của khảo sát trực tuyến về cải cách hành chính do UNDP phối hợp với VietNamNet thực hiện cho thấy, gần 70% người dân (của gần 1500 người ở 63 tỉnh, thành phố cả nước tham gia) đã trả lời rằng họ phải đưa thêm tiền mới giải quyết được công việc liên quan đến thủ tục hành chính.
 |
Nhưng đôi khi, phong bì rồi mà vẫn chưa xong việc.
Một người dân khác cho biết: "Mỗi lần đến lại phát sinh thêm chuyện thiếu giấy tờ. Sau khi đưa thêm phong bì thì được nhận hồ sơ và hẹn tuần sau sẽ gọi lại. Nhưng đợi tuần sau gọi lại thì hẹn sẽ kiểm tra lại hồ sơ...".
Không hẹn mà gặp, tại kỳ họp QH, ý kiến của nhiều đại biểu đã phải nói thẳng, nếu "rải phong bì, công chức đến tận nhà phục vụ".
Nói phong bì, thực chất là nói đến tiền.
Dân gian hiện đại đã có một bài tổng kết chí lý một thời người Hà Nội rất thích đọc, như đồng dao: "Tiền là Tiên là Phật/ là sức bật tuổi trẻ/ là sức khỏe tuổi già/ là đà cho danh vọng/ là lọng của nịnh thần/ là cán cân công lý. Tiền là hết ý" .
Còn với cái thực trạng hành chính hiện nay của xã hội, thì tiền được gọi là chất bôi trơn. Bôi trơn, làm công việc của cá nhân con người có thể chạy nhanh hơn. Nhưng lạ thay, chất bôi trơn ấy làm tê liệt sự văn minh một bộ máy, làm mất niềm tin của người dân vào một thể chế quản lý xã hội. Bởi nó tạo ra một tệ nạn xã hội còn đáng sợ hơn các tệ nạn xã hội khác. Đó là tôi, anh, chị, chúng ta, chúng tôi, các anh, các chị...đều có thể là kẻ hối lộ, kẻ ăn hối lộ, kẻ ăn tiền. Chúng ta hành nhau, nhưng thực chất là bị ...tiền hành.
Một bộ máy quản lý mà tệ nạn xã hội nằm ngay trong bản thân mình, như một trọng bệnh, thì xã hội đó, quốc gia đó có khỏe được không? Câu hỏi này ai cũng có thể trả lời được.
Nhưng chẩn được bệnh mà không bốc được thuốc. Hoặc có bốc thuốc thì bệnh vẫn không thuyên giảm. Đó chính là cái khó của cải cách hành chính hiện nay, khi cả xã hội chúng ta, đều đang bị bệnh tiền hành.
Tiền không chỉ hành. Có khi nó còn biến thành vũ khí, bắn chết cả sinh mệnh chính trị, cả thanh danh không ít cán bộ. Vụ PMU 18, vụ Năm Cam, vụ Huỳnh Ngọc Sĩ đó, và còn những vụ nào chưa bị lộ?
Nhiều ý kiến đại biểu QH cho rằng phải ưu tiên cải cách tiền lương cho đội ngũ cán bộ làm việc ở các cơ quan dính dáng thủ tục hành chính. Đúng, nhưng chưa đủ.
Căn bệnh tiền hành này cần một thang thuốc tổng thể hơn thế. Đó là phải tách những dịch vụ công hiện nay đang do cơ quan nhà nước cung ứng, chuyển sang cho doanh nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức phi Chính phủ đảm nhiệm.
Không thể thiếu những giải pháp khác liên quan đến công nghệ như cơ chế một cửa, triển khai các ứng dụng về công nghệ thông tin...
Nhưng vấn đề là lòng người.
Chợt nhớ đến một thông tin mới đấy nhất liên quan đến HDI- chỉ số phát triển con người, nói nôm na là chất lượng cuộc sống của một quốc gia. Thông tin cho biết Việt Nam đứng thứ 113 về chỉ số phát triển con người - mức xếp hạng trung bình và không cải thiện so với năm trước. Chương trình Phát triển LHQ (UNDP) đặt câu hỏi về sự dẫm chân này. Trong khi Lào, một quốc gia láng giềng, lọt vào danh sách các nước tiến bộ nhất.
Cả xã hội mắc bệnh tiền hành, mà chỉ số HDI vẫn không tiến bộ. Liệu điều đó có đáng để ta động lòng suy ngẫm không?
-PN&HĐ: Chuẩn “châu Phi” cho bô-xit và… tivi cho Vinashin?(TVN) -
Dù không hề muốn, Phát ngôn & Hành động tuần này vẫn buộc phải tiếp tục hai chủ đề đã đề cập từ tuần trước, bởi cả hai vẫn giữ nguyên sức nóng như lửa đốt từ trong diễn đàn quốc hội lẫn ngoài vỉa hè xã hội.
>> Phát ngôn-Hành động: Hai vị “Thiếu gia” và “lông hồng… ngàn cân”
Bô-xít và chuyện chuẩn… châu Phi?
Không được đưa vào chương trình nghị sự chính thức của kỳ họp lần này, nhưng không vì thế mà chủ đề bô-xít bị lãng quên. Cử tri sẽ “ghi điểm” cho ĐBQH Dương Trung Quốc, bởi ông (hình như là ĐBQH duy nhất) đã viết thư cho Chủ tịch Quốc hội đề nghị “tại kỳ họp này Chủ tịch cần bày tỏ một thái độ rõ ràng đối với những ý kiến quan ngại của nhân dân; các ủy ban của QH có liên quan cần có những hoạt động giám sát theo quy định của pháp luật và bày tỏ ý kiến rõ ràng”. Cũng chính ông (hình như lại là ĐBQH duy nhất) đã dành gần như trọn 7 phút quý giá trong thời gian thảo luận kinh tế – xã hội ở hội trường sáng 2.11 chỉ để nói về bô-xít, bỏ qua cả chục vấn đề nóng hổi khác.
Dù rằng trước ông, Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên đã “xin phép phát biểu dài hơn một chút” để trấn an Quốc hội về sự an toàn của môi trường khi khai thác bô-xít ở Tây Nguyên, bởi các chỉ tiêu, các tiêu chuẩn là tiêu chuẩn hiện đại của thế giới, các chỉ tiêu về môi trường nghiêm ngặt nhất của Việt Nam quy định và với các yêu cầu cân đong, đo đếm rất cụ thể là cơ sở khoa học.
Nhưng ĐB Quốc đã chỉ ra một “thiếu sót” mấu chốt trong giải trình có vẻ như đã kỹ càng của Bộ trưởng Nguyên, rằng “việc triển khai xây dựng báo cáo về môi trường diễn ra cách đây đã 1 năm, không biết sau sự cố Hungary, đoàn giám sát của bộ đã đi chưa, như thế vẫn là những thông tin cũ.
“Đã một lần trên phương tiện thông tin đại chúng, Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên nói rằng đó là về lý thuyết còn trên thực tiễn là chưa rõ. Người ta đặt dấu hỏi về khoảng cách giữa lý thuyết và thực tiễn như thế nào“. Thông tin cũ nên ĐB Quốc không an lòng, và người dân cũng chưa thể an lòng.
Ấy là chưa kể, khi Bộ trưởng bảo các chỉ tiêu về môi trường nghiêm ngặt nhất của Việt Nam quy định thì người dân bỗng dưng cảm thấy hơi… rùng mình. Nói quốc tế xa xôi thì người dân còn “ù ù cạc cạc” không biết quốc tế nào, bởi quốc tế có 5, 7 đường quốc tế, chuẩn châu Âu châu Mỹ cao vời vợi hay chuẩn… châu Phi thì cũng hiển nhiên phải gọi là quốc tế thôi.
Quốc tế còn chưa chắc chắn, đằng này Bộ trưởng lại nhắc chỉ tiêu môi trường của Việt Nam thì thật không biết phải nghĩ thế nào. Môi trường của Việt Nam đang “sạch” thế nào thì người dân hoàn toàn có thể tự cảm nhận (bởi cũng rất tùy nơi), nhưng chuyện chuẩn Việt Nam thế nào thì cứ đi dọc Việt Nam xem các… trường chuẩn quốc gia là Bộ trưởng sẽ thấy chuẩn của mình còn thấp ra sao.
Nhớ lại chính những ngày này năm ngoái, Hà Nội còn được công nhận là đô thị sạch hẳn hoi, được công nhận mà chẳng người Hà Nội nào thấy vui, thậm chí họ còn trách những người trao danh hiệu là trao nhầm.
 |
| Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên, Ảnh Đất Việt |
Chưa hết, Bộ trưởng bảo Hội đồng thẩm định của Bộ có tới 21 thành viên, nhiều gấp ba lần các hội đồng khác (thường chỉ có 7 – 9 thành viên), “gồm tới 18 nhà khoa học, bao gồm các GS, PGS và TS, chủ yếu là các đồng chí là viện trưởng, viện phó, giám đốc trung tâm khoa học, hiệu trưởng, hiệu phó các trường đại học, phải mời các đồng chí này vào, bởi vì đứng đằng sau các nhà khoa học này là cả các viện nghiên cứu, là hệ thống các trường đại học, các giáo sư đứng đằng sau, để thẩm định tất cả các lĩnh vực có liên quan”. Giá như Bộ trưởng có thể công bố cụ thể tên của 18 nhà khoa học này, để xem đứng đằng sau họ có tổng cộng bao nhiêu viện nghiên cứu, bao nhiêu trường đại học, bao nhiêu giáo sư, đã bao quát đủ tất cả các lĩnh vực chưa?
Rồi phải đi hỏi một vài GS trong đó (nếu hỏi được tất cả thì còn gì bằng) xem họ đã bao giờ được mời tư vấn về những vấn đề liên quan đến dự án bô-xít này chưa. Chỉ khi họ đều bảo họ đã có tham gia rồi, và họ khẳng định là an toàn, thì may ra người dân mới tin, và có lẽ ĐB Dương Trung Quốc cũng tin.
Còn bây giờ, cũng như ĐB Quốc, người dân chỉ thấy rất nhiều nhà khoa học lên tiếng lo âu về dự án, cũng toàn những nhà khoa học lớn, thuộc các đại học hay viện nghiên cứu lớn cả. Vậy thì phải suy luận thế nào đây? Vì viện trưởng của họ, hiệu trưởng của họ chưa được mời vào hội đồng thẩm định của Bộ, hay được mời vào rồi mà chưa hỏi ý kiến họ, hay hỏi rồi mà lại…?
Vì quá thiếu dữ liệu nên không dám đưa ra kết luận gì, chỉ biết rằng thêm một cơ số lý do để người dân chưa thể tin chắc “như đinh đóng cột” như Bộ trưởng rằng khai thác bô-xít Tây Nguyên là an toàn.
Chỉ phân tích vài ý chứ chưa đi sâu vào những nội dung chuyên môn trong phát biểu của Bộ trưởng, đã thấy có nhiều điểm đáng quan ngại, nên chỉ xin phân tích thêm một điểm “nho nhỏ” nữa thôi. Trong kiến nghị của các nhân sĩ trí thức có nhắc chuyện Trung Quốc đã đóng cửa cả trăm mỏ khai thác bô-xít trên khắp đất nước vì ảnh hưởng đến môi trường. Còn trong phần trình bày của Bộ trưởng lại có nhắc việc đã tổ chức cho đoàn của Hội đồng thẩm định đi thăm Trung Quốc, để học tập kinh nghiệm. Giá như đoàn của Hội đồng thẩm định đến chính những nơi chính phủ Trung Quốc đã cho đóng cửa mỏ thì hay biết mấy? Bởi trăm nghe không bằng một thấy mà. Họ đóng cửa mỏ của họ, rồi lại sang khai thác mỏ của mình thì có đáng tin không?
 |
| Khai thác bo xit và Vinashin đang là vấn đề nóng nhất trong quốc hội, Ảnh Dân Trí |
Đến đây thì xin dừng phân tích những phát ngôn của Bộ trưởng Tài nguyên – Môi trường Phạm Khôi Nguyên, để trở về với ĐBQH Dương Trung Quốc.
Không chỉ tỏ ra chưa an lòng với giải trình của Bộ trưởng Tài nguyên – Môi trường, ĐB Quốc còn thẳng thắn “nhắc” chính phủ rằng, đến ngày Chính phủ hoàn tất báo cáo kinh tế xã hội để trình Quốc hội thì sự cố vỡ đập bùn đỏ ở Hungary đã diễn ra được nửa tháng, để đặt ra một câu hỏi “đau đáu”: Không lẽ Chính phủ, tôi dùng chữ “vô cảm” đến mức không hề đả động trong nội dung báo cáo trước Quốc hội và Quốc hội cũng không yêu cầu Chính phủ giải trình trước hết để làm an lòng dân, sau nữa thể hiện tính nhạy bén và trách nhiệm giám sát thường xuyên của mình. Người dân quan sát thấy dường như cả Quốc hội và Chính phủ đều coi câu chuyện bôxít đã là chuyện “ván đã đóng thuyền”.
ĐB Quốc không ngại ngần khi đưa ra sự so sánh có thể sẽ làm mất lòng nhiều người: “Những ý kiến mang tính chất phản biện khoa học và đầy tinh thần trách nhiệm của những người yêu cầu phải dừng hay xem xét lại dự án khai thác bôxit ở Tây Nguyên ngày càng nhiều về số lượng, càng có sức nặng thuyết phục về chất lượng. Trong khi đó, trả lời các quan chức có trách nhiệm của Chính phủ lại càng bộc lộ những vấn đề đáng lo ngại hơn về hiệu quả kinh tế trong khai thác và tiêu thụ, về sự thiếu đồng bộ giữa dự án khai thác và điều kiện hạ tầng để vận chuyển, về sự lựa chọn công nghệ và địa điểm chế biến tối ưu, về những rủi ro về sự phụ thuộc vào thị trường nước ngoài”.
Ông Quốc không trốn tránh trách nhiệm của một đại biểu dân cử khi khẳng định sự tự phê phán của Quốc hội vẫn chưa tương xứng với trách nhiệm của Quốc hội, trong đó có mỗi ĐBQH chúng ta trong việc này.
Quốc hội vì là cơ quan quyền lực cao nhất nên sẽ phải chịu trách nhiệm cao nhất, “Bài học về sự đổ vỡ của Vinashin hoàn toàn có thể soi vào dự án bô-xít nên chúng ta buông lỏng quyền giám sát của Quốc hội, bỏ ngoài tai những ý kiến đóng góp của nhân dân không loại trừ sự lặp lại“.
Xin không bình luận nhiều về những phát biểu này của ĐB Dương Trung Quốc, bởi ông Quốc đã nói quá thẳng thắn và thấu đáo suy nghĩ của ông, bình luận thêm có khi lại thành thừa. Chỉ xin “nhắc” thêm ĐB Quốc, rằng các quan chức có trách nhiệm của Chính phủ mà ĐB Quốc nhắc đến, phần đông trong số họ cũng chính là ĐBQH. Nghĩa là, họ sẽ phải chịu trách nhiệm kép cơ đấy.
Nhưng phải chăng chính vì “vừa đá bóng vừa thổi còi” mà người dân chẳng thấy bóng dáng người đại diện của mình trong các quan chức chính phủ.
Người dân lo thì cứ lo, còn các vị không ngừng khẳng định và tái khẳng định sự an toàn. Chỉ ĐB Quốc không phải thành viên Chính phủ mới đề nghị “có thể dừng lại Dự án bôxít để bàn bạc cho thấu đáo. Dự án Dung Quất đã kéo dài nhiều năm vì sự lựa chọn phương án tối ưu và cái tối ưu phải thuộc về lợi ích dân tộc của mình, vì thế việc dừng lại để bàn thêm dự án bôxít là điều không trái với lòng dân“.
 |
| Con tàu Vinashin đang làm đất nước tròng trành, Ảnh Pháp luật Việt Nam |
Chỉ mình ĐBQH Dương Trung Quốc đã làm “nóng” vụ bô-xít, đủ biết Vinashin sẽ nóng đến mức nào, khi đây là cái tên riêng được nhắc đến nhiều nhất trong 2 ngày thảo luận kinh tế – xã hội, đến mức nếu Vinashin là một con người, chắc chắn người ấy sẽ liên tục “hắt hơi”. Liên tiếp các ĐBQH đại diện cho cử tri của miền Bắc đến miền Nam, miền xuôi lên miền ngược, nhắc đến Vinashin trong những hoàn cảnh khác nhau. Nhắc nhiều quá đến mức các ĐB sau đó chỉ cần đề cập “trường hợp Vinashin như nhiều ĐB đã đề cập sáng nay, hoặc đề cập hôm qua” là quá đủ.
Ấy vậy nhưng lắng nghe phát biểu của các ĐBQH, sẽ thấy rất khác nhau. Chỉ xin chọn nhắc lại một vài phát biểu trong số đó, không dám khẳng định đã là tiêu biểu nhất hay chưa.
 |
| ĐB Lê Văn Cuông: “nếu để xảy ra hậu quả nghiêm trọng như thế thì vài ba vị trí đã phải lên tiếng xin từ chức rồi, nhưng ở ta thì chưa“. Ảnh VietNamNet |
Bởi là kiến nghị nên ông không phân tích nhiều về sự khổng lồ của con số 86 ngàn tỷ, mà tập trung vào câu hỏi “còn những ai nữa sẽ phải chịu trách nhiệm về những sai phạm này?“.
Nhắc lại vụ án Lã Thị Kim Oanh ở Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cách đây hơn 6 năm, vì nuông chiều, luôn áp dụng những siêu cơ chế cho công ty của Lã Thị Kim Oanh dẫn đến thất thoát trên 100 tỷ đồng mà một vị Bộ trưởng đang rất được lòng dân, được lòng đại biểu Quốc hội đã phải từ chức và 2 vị Thứ trưởng đã phải ra trước vành móng ngựa. 100 tỷ đồng ngày ấy khiến một Bộ trưởng từ chức, 2 thứ trưởng ra trước vành móng ngựa, còn 86 ngàn tỷ hôm nay thì sao?
ĐB Thuyết bảo “Vinashin là một kiểu Lã Thị Kim Oanh phóng đại cỡ 1000 lần” có thể “hơi quá”, vì 6 năm qua mức độ trượt giá cũng nhiều rồi, nhưng vẫn chắc chắn một điều là vụ việc Vinashin nghiêm trọng hơn vụ việc Lã Thị Kim Oanh ngày xưa.
Vậy nên theo ĐB Thuyết, “trong trường hợp này các thành viên Chính phủ có liên quan phải kiểm điểm và nhận kỷ luật trước Quốc hội – cơ quan đại diện nhân dân cả nước bầu ra mình. Không thể chỉ nhận khuyết điểm một cách chung chung và tuyên bố đã kiểm điểm nội bộ là rũ xong trách nhiệm“.
Đề xuất của ĐB cực kỳ cụ thể, đề nghị UBTVQH tổ chức để Quốc hội biểu quyết thành lập Ủy ban lâm thời điều tra trách nhiệm của các thành viên Chính phủ trong vụ việc này. Trên cơ sở đó vào thời gian cuối kỳ họp bỏ phiếu tín nhiệm các thành viên Chính phủ có liên quan. Đề xuất này sau này thế nào cũng sẽ được ghi lại trong lịch sử của Quốc hội.
Không chỉ ĐB Thuyết mà rất nhiều ĐBQH có những đề xuất liên quan đến trách nhiệm của các thành viên chính phủ trong “vụ Vinashin”, họ lập thành một nhóm những ĐBQH mạnh mẽ và quyết liệt.
Nhắc chuyện ở các nước, “nếu để xảy ra hậu quả nghiêm trọng như thế thì vài ba vị trí đã phải lên tiếng xin từ chức rồi, nhưng ở ta thì chưa“, ĐB Lê Văn Cuông tán thành việc thành lập Ủy ban lâm thời, thậm chí còn tiến thêm một bước là phải lập “ngay trong kỳ họp này“.
Một nhân vật quan trọng của Quốc hội vì mang hàm bộ trưởng là Chủ nhiệm UB Quốc phòng – An ninh Lê Quang Bình cũng ủng hộ việc thành lập ủy ban lâm thời, ủng hộ một việc “chưa có tiền lệ”, dù biết thời gian còn lại của nhiệm kỳ Quốc hội rất ngắn nhưng ông chỉ đưa ra đề xuất.
“Có thể sẽ phải mời rất nhiều chuyên gia độc lập và sử dụng kết quả của các cơ quan khác như kết luận của Ủy ban Kiểm tra TƯ, Thanh tra Chính phủ, Thanh tra các bộ, ngành“
Khác với những lo âu về bô-xít là câu chuyện của tương lai, giải quyết hậu quả Vinashin là câu chuyện đã có hậu quả nặng nề (quá khứ), nên không thành viên Chính phủ nào thể hiện thái độ lạc quan trong tuần này (chỉ trong tuần này thôi, xin không nhắc lại chuyện của những tuần trước).
Vinashin sẽ giãi bày trên tivi?
Vinashin đã “hỏng”, ĐBQH thì quyết liệt đòi quy trách nhiệm, đòi phải có người từ chức, đòi phải xử lý nên các thành viên chính phủ chỉ nhẹ nhàng giải trình để Quốc hội hiểu rõ hơn mà thôi.
Tổng thanh tra Chính phủ thì “phân tích chứ không đổ lỗi” chuyện chưa hề có một cuộc thanh tra toàn diện nào, là do ba lần định thanh tra nhưng năm thì do trùng lặp với Bộ Tài chính nên phải dừng, năm thì các tập đoàn tập trung khắc phục khủng hoảng kinh tế và suy thoái nên phải giảm áp lực thanh tra, năm nay thì lại phải “chờ” Ủy ban kiểm tra xong việc.
Vậy là “11 lần thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, giám sát mà không phát hiện được yếu kém, vi phạm của Vinashin” vì 11 lần làm việc với Vinashin từ đầu năm 2006 đến đầu năm 2010 là do các cơ quan khác nhau, hoạt động theo các quy định pháp luật khác nhau, thực hiện.
Bộ trưởng Giao thông vận tải Hồ Nghĩa Dũng thì “thấy có trách nhiệm của mình, thấy có khuyết điểm của mình” trong việc “nhiều vấn đề không phát hiện được, nhiều vấn đề phát hiện chậm, thậm chí tất cả những vấn đề cố ý làm sai trái là hoàn toàn không phát hiện được” nhưng cũng nói rõ thêm là “chúng tôi rất lúng túng” trong việc thực hiện chức năng giám sát khi không còn chế độ bộ chủ quản, Bộ chỉ còn chức năng quản lý ngành nên không thể can thiệp vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của tập đoàn.
Ngoài ra, còn thêm Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh và Bộ trưởng Kế hoạch – đầu tư Võ Hồng Phúc cũng giải trình trước Quốc hội, nhưng xin không nhắc đến những phát biểu ấy, bởi cả hai bộ trưởng đều đưa ra bài học kinh nghiệm về cơ chế nhiều hơn là trách nhiệm của chính bộ mình.
Dễ nhận thấy cách phát biểu trước QH của các thành viên Chính phủ trực tiếp liên quan đến “con tàu Vinashin”. Nhưng xin được dẫn thêm phát biểu của một vài ĐBQH khác.
 |
| Đại biểu Nguyễn Văn Thuyết: “Vinashin là một kiểu Lã Thị Kim Oanh phóng đại cỡ 1000 lần” Ảnh VietNamNet |
Trong phát biểu của mình, dường như ông Thiều đã “vô tình” quên hẳn món nợ khổng lồ mà cả đất nước đang phải gánh chịu vì những sai lầm ở Vinashin.
Xem ra, trong phát biểu của ĐB Trần Bá Thiều, có cảm giác ông không muốn Quốc hội vào cuộc, mà cứ để Ủy ban kiểm tra làm việc mà thôi.
Sẽ có người băn khoăn, tại sao ĐB Thiều lại không muốn Quốc hội thực hiện tốt hơn chức năng giám sát của mình?
Liệu khi phát biểu, ông Thiều đang là một ĐBQH, hay là một Tổng Cục trưởng thuộc Bộ Công an, ông đang là ĐBQH hay thành viên chính phủ? Chỉ xin ghi nhận kiến nghị của ông Thiều: “Tôi kiến nghị với Quốc hội yêu cầu lãnh đạo Tập đoàn Vinashin có một buổi báo cáo truyền hình trực tiếp trước Quốc hội để cho nhân dân và cho đại biểu Quốc hội tường tận về Vinashin hiện nay, không phải là để ù ù, cạc cạc, không biết gì cả thì cứ nói làm sao rất khó”.
Nếu kiến nghị ấy được thực hiện, có khi đây sẽ là buổi truyền hình trực tiếp được đông đảo bà con đón xem nhất.
Xin chọn nhắc thêm phát biểu của một ĐBQH nữa, ĐBQH Nguyễn Đức Kiên (Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng). Phát biểu của ông được chú ý “hơn người”, bởi trong chưa đầy 2 tuần, ông đã có hai cách phát biểu rất khác nhau. Ngày 21/10, trao đổi với báo chí, ông Kiên khẳng định “Đứng về mặt khoa học kinh tế thì Nhà nước đã cho Vinashin phá sản rồi, có điều không tuyên bố thôi“, còn hôm 2/11, phát biểu tại hội trường Quốc hội, ông lại bảo “Theo các báo cáo hiện nay tổng tài sản có của Vinashin là khoảng 103.000 tỷ, tổng tài sản nợ ghi trên sổ sách kế toán là khoảng 86.000 tỷ. Như vậy nếu đứng về mặt kinh tế cân đối của Vinashin là vẫn còn, vốn của chủ sở hữu vẫn còn, nó không phải mất đi nhưng vấn đề ở đây chúng ta nói với nhau là hiệu quả vốn đầu tư của vốn vay đối với Tập đoàn Vinashin như thế nào, chứ không phải Tập đoàn Vinashin đã phá sản“.
Trong chưa đầy 2 tuần, một tập đoàn từ phá sản rồi lại thành không phá sản, chính xác theo lời của ông là “không phải đã phá sản”. Người dân chịu chết không biết vì lý do gì ông lại thay đổi quan điểm 180 độ như thế? Cũng lại phải băn khoăn, không biết khi nào ông Kiên là ĐBQH, còn khi nào ông đang là Phó Chủ tịch UBND của một tỉnh?
Một câu hỏi xưa cũ nhưng buộc phải đặt ra, liệu một ĐBQH tham gia chính quyền có bị “xung đột lợi ích” khi phát biểu không? Không cần là Bộ trưởng mới khó, cứ “dính” đến chính quyền là khó rồi. Đành rằng, chính quyền của ta cũng là chính quyền “do dân, vì dân”, nhưng khái niệm ai là dân thì mênh mông ghê lắm.
-
‘Chúng tôi đã làm hết trách nhiệm’, Ảnh Lao ĐộngPhát ngôn-Hành động: Hai vị “Thiếu gia” và “lông hồng… ngàn cân” (TVN) -
“Trái cấm” bô xít, con tàu Vinashin…đột nhiên trở lại trong tuần qua, với những dư luận đa chiều, quyết liệt và thẳng thắn, nhưng đều không thể tránh né vấn đề lương tâm và trách nhiệm của tất cả xã hội trước vận mệnh quốc gia. Và đó cũng là thông điệp của Phát ngôn và Hành động tuần này gửi tới bạn đọc.
Bô xit…no bô xit…bô xít…no…no…no..
Có một loại tài nguyên được đào bới lên từ trong lòng đất, và được sinh thành hình hài – một dự án lớn, ngay lập tức, nó trở thành mối quan tâm lo lắng lớn với xã hội. Đó là bô- xít ở Tây Nguyên.
Tài nguyên – con đẻ của đất nước, bao giờ cũng hứa hẹn sự trù phú, sự giầu có cho quốc gia. Nhưng ‘chữ tài liền với chữ tai một vần“- ngay khi mới xuất hiện, dự án bô-xít lại chứa chấp nguy cơ làm phân tâm xã hội. Ngay cả giữa lãnh đạo với lãnh đạo. Giữa những quan chức và trí thức trong cùng một lĩnh vực chuyên môn. Ai cũng có lý lẽ để biện minh khá mạnh mẽ cho quan điểm của mình.
Cái chữ bô-xít nó “nhạy cảm” và dễ làm tổn thương con người đến mức, nếu một nhà văn, nhà báo nào đó nào bênh vực chủ trương khai thác bô-xít, lập tức bị dư luận số đông xã hội kết tội “văn nô, báo nô”…
Tự lúc nào, bô-xít bỗng như một “trái cấm”. Thèm “đụng chạm” lắm, nhưng đố dám ai, kể cả không ít bác trí thức rất ga lăng, đào hoa, đang độ… hồi xuân, dám mon men đến gần.
Thế nhưng mới đây, sau những tháng ngày im ắng, ấm ức, bỗng “trái cấm” bô-xít bị “lộ hàng”, bất chấp nó đang buộc phải “mũ ni che tai” thật chặt.
Người làm “lộ”, lại không phải các bác trí thức người Việt máu đỏ da vàng. Mà là người Hungari, mũi cao, da trắng ở Châu Âu xa xôi. Đó là bởi sự cố thảm họa bùn đỏ của nước Hung vừa xảy ra. Hơn một triệu m3 bùn đỏ độc hại tràn khỏi bể chứa, ô nhiễm cả một vùng rộng đến 40 km2. Nói cho đúng hơn, trái cấm bô xít tự vỡ ra những hiểm họa đang mang trong mình nó, do công nghệ và thiết bị lạc hậu mà nước Hung du nhập.
Bụi đỏ phú kín những ngôi làng, những cánh đồng, những mảnh vườn của người dân Hung. Dòng bùn độc hại đã chảy lan tới sông Ðanuyp (dài 2.850 km), con sông lớn thứ hai ở Châu Âu, chảy qua Hungari, Xecbia, Bungari, Rumani và Ucraina… trước khi đổ ra Biển Ðen. Dòng bùn đỏ theo sông Ðanuyp khiến con sông xanh thơ mộng thuở nào biến thành con sông “đau mắt đỏ”. Sự cố này không chỉ khiến nước Hung, mà bất cứ quốc gia nào có “dan díu” với bô xít đều rất lo ngại.
Chính vì thế, một loạt các báo đưa không ngừng nghỉ về “trái cấm” bô xít với những thông tin nóng bỏng liên quan vận mệnh quốc gia. Đáng chú ý và nổi bật nhất, có thêm nhiều cán bộ lãnh đạo tỏ rõ thái độ và nhiệt huyết của mình, ký tên kiến nghị tạm dừng khai thác bô xít, như Phó CT nước Nguyễn Thị Bình, một nhà lãnh đạo cấp cao, như GS Hồ Ngọc Đại, GS Chu Hảo, GS Đặng Hùng Võ…các trí thức có tên tuổi từng làm quản lý. Tiếng nói phản biện quanh “trái cấm” xanh như lá rừng…Ngày 25-10, ViệtNamNet có bài: “Hai lý do cho phép đóng cửa dự án alumina” của TS Nguyễn Thành Sơn, Giám đốc Công ty Năng lượng sông Hồng, thuộc tập đoàn TKV – chủ đầu tư dự án bô xít Tây Nguyên, cảnh báo “Nguy cơ từ công nghệ thải bùn đỏ; và rủi ro về kinh tế”. Cái nguy cơ sẽ không tránh khỏi xuất phát từ sự nhập khẩu các thiết bị lẫn công nghệ khai thác bô xít lẫn xử lý bùn đỏ lạc hậu- bi kịch của các nước nghèo đang phát triển, trong bối cảnh thiên nhiên, thiên tai ngày càng thoát khỏi tầm kiểm soát của con người:
Thế nhưng, trước những lo ngại của xã hội, Bộ trưởng Tài Nguyên – Môi trường Phạm Khôi Nguyên đã trấn an dư luận bằng một phát ngôn khá ấn tượng: “Bộ TNMT khẳng định, hai khu xử lý bùn đỏ này (ở Tây Nguyên- KD) là an toàn. Tuy nhiên, vì chưa vận hành nên chúng tôi mới khẳng định sự an toàn trên lý thuyết…Sau khi đi khảo sát ở Hungary, bộ sẽ tiếp tục nghiên cứu chỉ số an toàn ở hai khu xử lý bùn đỏ”
Một sự khẳng định của vị quan chức đầu ngành về môi trường cũng rất…lý thuyết!
Nhưng lập luận của Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên đã bị chính người trong cuộc, ông Nguyễn Văn Ban, nguyên Trưởng ban Dự án nhôm của TKV, người từng tham gia triển khai dự án Tân Rai, phản bác: “Phương pháp xử lý bùn đỏ kiểu thải ướt đang áp dụng đối với hai dự án bô xít Tây Nguyên không phải là phương pháp tiên tiến. Mặc dù TKV cho biết thực hiện theo kiểu chia ô, nhưng mỗi ô vẫn là một hồ bùn đỏ và các hồ nhỏ này nằm trong một hồ bùn đỏ lớn. Tức nếu có biến động thiên tai thì các hồ này sẽ bị tàn phá như nhau, nguy cơ thảm họa vẫn có thể xảy ra như ở Hungary…
Còn ông Nguyễn Khắc Vinh (Chủ tịch Tổng hội Địa chất VN):
Phải dừng lại để đánh giá tác động. Nếu xảy ra vỡ hồ chứa bùn đỏ ở Tây nguyên sẽ rất nguy hiểm, vì chất bùn đỏ thẩm thấu vào tất cả lớp đất đá trong khu vực Tây nguyên và ảnh hưởng đến đầu nguồn hệ thống sông Đồng Nai. Nếu xảy ra trường hợp như vậy thì hàng triệu người dân sẽ bị ảnh hưởng bởi các hóa chất độc hại từ các mỏ bô xit. .
Cũng không phải chỉ có Hungari, mà ngay ở Trung Quốc: “Chính phủ Trung Quốc đã đóng cửa nhiều mỏ khai thác bô-xít trên lãnh thổ Trung Quốc để tránh thảm họa môi trường.
Những tấm gương bùn đỏ xa có, gần có, những sự can gián thiết tha của dư luận không biết có kết gắn được sự phân tâm xã hội, bắt đầu từ cái “trái cấm” địa đàng này không?
Mới đây, ông Lê Dương Quang, Thứ trưởng Bộ Công thương kiêm Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Công nghiệp than – khoáng sản VN (TKV), phát biểu, nếu Chính phủ bảo dừng thì dự án sẽ được dừng (Tuổi trẻ, ngày 24-10)
Còn Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Nguyễn Xuân Phúc cho hay, Chính phủ sẽ lắng nghe để thảo luận thêm nhằm đi đến quyết sách cuối cùng trong vấn đề này.
Câu chuyện bô xít của thời hiện đại sao giống câu chuyện tình yêu thuở hồng hoang của ông Adam và bà Eva lỡ ăn trái cấm đến thế. Nhưng hóa ra, ông Adam và bà Eva cũng có lúc “tàn lạnh tình yêu”? Cũng có lúc cả hai không cùng nhìn về một phía?
Vì quan niệm về tình yêu, vì con tim, hay vì lợi ích khác nhau?
Hay giờ đến lúc, cả xã hội ta cũng phải… bói hoa để tìm sự may rủi:
Bô xít… no bô xi… bô xit…no bô xit…bô xit…no…no…no..bô…xit
Các “Thiếu gia” tranh cãi…
Những ngày qua, cuối cùng, rồi tai nạn bất ngờ của chiếc xe khách bị lũ cuốn trôi xuống sông Lam, đoạn xã Xuân Lam, Nghi Xuân (Hà Tĩnh) cũng tạm khép lại với nước mắt của hàng triệu con tim đau đớn dõi theo từng ngày, từng giờ, từng phút. Trần Văn Trường, kẻ lái xe phiêu lưu và coi thường sinh mạng hành khách đã bị bắt và bị khởi tố. Con đường sự nghiệp của nhân vật này đã không thể dài như cái tên Trường của anh ta.
Nhưng bây giờ, vở bi kịch về lương tâm và trách nhiệm con người mới là lúc vén cánh màn tang. Đã bắt đầu có sự tranh cãi, thanh minh, thậm chí “tặng lỗi” cho nhau giữa các “Thiếu gia”- Thiếu Trách nhiện, Thiếu Lương tâm, vì không ai thấy mình có lỗi với 20 nhân mạng vô tội bỗng nhiên phải chết kia.
Câu trả lời phổ biến mà các phóng viên VietNamNet, ngày 22-10 nhận được là: “Chúng tôi đã làm hết trách nhiệm”.
Ông Nguyễn Trường Tương (Công ty 474): “Sào chắn chúng tôi có quyền lập chứ không có quyền chặn hay cho xe đi, cái đó là quyền của CSGT. Chúng tôi thì không có biển, không có thẻ, không có chế tài để xử lý…Chúng tôi đã làm hết chức năng nhiệm v…Nếu lái xe cảm thấy không an toàn thì phải tự biết để dừng. Chúng tôi không có quyền chặn xe”.
Còn ông Nguyễn Thanh Bảo, Trưởng phòng CSGT Hà Tĩnh cho rằng, việc phân luồng, lập sào chặn là trách nhiệm của ngành giao thông đường bộ: “Hàng nghìn chiếc xe tắc dồn đống, khi không có sào thì không thể chặn được. Thái độ của lái xe, thái độ của khách không hợp tác trong việc phối hợp ngăn chặn xe. Có những xe đâm thẳng vào CSGT để chạy…Khi xe CSGT quay ngang giữa đường, lái xe vẫn lách tránh để vượt đi…”
Trước đó, khi thông tin với báo chí, ông Bảo lại nói rằng, chiếc xe trên đã bất chấp hiệu lệnh của CGST để chạy vào đoạn đường ngập sâu nước. CSGT có đuổi theo nhưng do trời tối nên không bắt được?Cứ theo cái đà này, cái lôgic này, thì lỗi chính là cái xe khách bẹp dúm dó, và hoảng sợ đã nằm lịm với cái bụng đầy cát suốt nhiều ngày dưới dòng lũ dữ, lỗi tại những người khách- ai bảo đã lên chiếc xe ấy- để bị lũ cuốn.
Còn nếu theo lẽ phải đạo lý thông thường, thì mặc dù, chiếc xe đã được trục vớt, được sửa chữa, và mặc dù hầu hết nạn nhân xấu số đã trở về với cát bụi, hai ông “Thiếu gia” không nên tranh cãi mà nên tự nhìn lại mình, trước khi có chiếc cẩu, trục các ông ra ánh sáng của pháp luật.
Người viết bài này chỉ day dứt, xót xa một điều: Tại sao đất nước ta, đặc biệt dải đất miền Trung, luôn phải sống chung với bão, lũ, các tỉnh có các trung tâm cứu hộ phòng khi bão lụt xảy ra, nhưng lại chưa bao giờ nghĩ đến việc sản xuất áo phao cho người dân dự phòng (giống như mũ bảo hiểm cho người đi xe máy tại các đô thị).
Nếu có áo phao cho mọi người dân, lớn, bé, già, trẻ…thì khi lũ tới, trong khi chờ đợi cứu hộ, người dân, nhất là trẻ em, phụ nữ, người già yếu…có thể chủ động chung sống với lũ, không đến nỗi phải chết oan uổng như những ngày qua? Có quá khó không khi phòng hộ cho người dân, bằng một giải pháp đơn giản và không quá đắt ấy?
Lông hồng và… ngàn cân
Và với cái đà tranh cãi giữa hai ông “Thiếu gia” đang hoành hành ngang dọc ở bất cứ lĩnh vực nào hiện nay, xã hội ta lại đang phải lắng nghe, phải chuẩn bị một cái cầu trục khác – cỡ đại.
Bởi cái con tàu khổng lồ Vinashin vẫn chưa thoát khỏi nguy cơ bị chìm, trong khi hai ông Thiếu Lương tâm và Thiếu Trách nhiệm thì vẫn chưa tìm ra.
Nguyên Bí thư Nghệ An Trần Văn Hằng đưa ra con số, trận lũ lụt chưa từng có trong lịch sử Hà Tĩnh và Quảng Bình đã xóa sổ 20 xã, thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng, tương đương với “xóa sổ” cả một tỉnh. Vậy nhưng, so với thiệt hại 86 nghìn tỷ đồng mà Vinashin gây ra thì chưa thấm vào đâu. Ông Hằng đặt câu hỏi: “Quan trọng nhất là sau đây xử lý thế nào? Tiếp sau Vinashin sẽ là ai?”
Ai sẽ trả lời cho các đại biểu QH- cũng chính là trả lời cho dân đây?
Cho dù Thủ tướng đã thẳng thắn đứng ra nhận trách nhiệm về phía Chính phủ, thế nhưng sự tiêu tan gần một trăm ngàn tỷ đồng mồ hôi nước mắt của nhân dân từ sự yếu kém của bộ máy điều hành Vinashin đã là con dao sắc, cứa vào tâm khảm những đại biểu Quốc hội vốn “lành như đất” như xưa nay người dân thường nhận xét, khiến cho họ phải dũng cảm kêu lên. Đó thực ra cũng là tiếng kêu bi thương của người dân trước tổn thất nghiêm trọng này.
Trong khi đó, thú thực, dù cố bám theo các sự kiện, nhưng người viết bài này cũng hoa cả mắt, đau cả đầu vì các lý lẽ tranh cãi, từ các phía, các cơ quan chức năng tới tấp đổ lên đầu Vinashin, lúc này đã nằm bẹp dúm dó, đầy nuối tiếc – “Ôi thời bạo liệt nay còn đâu?”. Bạo thì đã mất, chỉ còn…liệt mà thôi!
Ngày 25-10, trong báo cáo gửi tới đại biểu QH, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp QH dẫn lại chuyện Vinashin “Như một điển hình cho việc tuy có phát hiện dấu hiệu tội phạm nhưng không xử lý, ngăn chặn kịp thời.
Ủy ban Tư phápQH đánh giá, qua 11 lần thanh tra, kiểm toán những sai phạm…Nhưng Chính phủ và các cơ quan chức năng không biết, không ai chịu trách nhiệm. Xã hội và cử tri rất bức xúc cho rằng có sự bao che cho những việc làm sai trái, vi phạm pháp luật của Vinashin làm thiệt hại lớn đến tiền và tài sản của nhà nước”.
Ủy ban Tư pháp lưu ý trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thanh tra, Kiểm toán Nhà nước các cấp đã phát hiện nhiều sai phạm, kiến nghị thu hồi nhiều tiền và tài sản nhưng Kiểm toán Nhà nước không chuyển cơ quan có thẩm quyền xử lý hình sự một trường hợp nào.
Số vụ việc được cơ quan thanh tra chuyển cho cơ quan điều tra cũng rất ít.
Thêm vào đó, một số cán bộ kiểm toán đã vi phạm quy tắc đạo đức nghề nghiệp, vi phạm pháp luật, có hành vi tham nhũng“
Ngay chiều 25-10, đến lượt cơ quan Kiểm toán Nhà nước phản bác. Theo ông Vương Đình Huệ, Tổng KTNN cho hay, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) từng nhiều lần lên kế hoạch kiểm toán, ngay từ khi Vinashin còn chưa nâng cấp lên tập đoàn.
Từ lúc Vinashin đi vào hoạt động (2006) đến nay, KTNN đã 2 lần xây dựng kế hoạch kiểm toán đối với tập đoàn này…Tuy nhiên, kế hoạch này lại tiếp tục bị “trì hoãn” bởi không được phê duyệt.
Khi gửi cho Thanh tra Chính phủ, thì “Thanh tra Chính phủ thấy có sự trùng lặp về một số lĩnh vực và đối tượng kiểm toán”.
Và thú thực, người viết bài này cũng nghĩ mãi về câu phát ngôn cực kỳ ấn tượng của ông Nguyễn Đức Kiên, Ủy viên Ủy ban Kinh tế QH trên báo VnExpress, ngày 21-10 rằng, Vinashin đã “phá sản theo kiểu Việt Nam”. Nghĩa là người lao động không bị đẩy ra đường, các khoản nợ ngân hàng vẫn được đảm bảo… và Chính phủ vẫn giữ được sự ổn định vĩ mô”.
Nhưng thưa bác Nguyễn Đức Kiên, ở các nước tư bản, doanh nghiệp phá sản, người lao động bị đẩy ra đường, và phải hưởng lương thất nghiệp. Còn ở ta, người lao động ở Vinashin vẫn không bị đẩy ra đường, các khoản nợ ngân hàng vẫn được bảo đảm…thì tiền đó là tiền thuế của nhân dân, của toàn xã hội đóng, hay là quỹ riêng của Nhà nước?
Và trong khi một số đại biểu trách Chính phủ, thì có lẽ, cũng nên nhìn nhận lại trách nhiệm giám sát của Quốc hội khi từ cách đây vài năm, các chuyên gia trong và ngoài nước đã cảnh báo mạnh mẽ về những bất ổn của mô hình Vinashin.
Dư luận cũng có quyền đặt câu hỏi về trách nhiệm của các cơ quan ban Đảng, những đầu mối nắm quản lý các nhân sự đứng đầu các tập đoàn như ông Phạm Thanh Bình, người đã bị bắt vì những sai phạm ở Vinashin.
Hay có lẽ vì mô hình quản lý tập đoàn nhà nước “kiểu Việt Nam”, phá sản “theo kiểu Việt Nam”, mà trách nhiệm quản lý cũng theo “kiểu Việt Nam”, chẳng giống ai, quá nhiều đầu mối chịu trách nhiệm, chẳng biết cá nhân nào phải chịu trách nhiệm?
Có lẽ, chưa bao giờ xã hội ta, nhân dân ta buộc phải đóng hộ cho Nhà nước một khoản “học phí” khổng lồ đến vậy.
Và cho dù, các đại biểu QH đã thẳng thắn đề cập đến “văn hóa từ chức” nhưng xem ra văn hóa này ở xã hội ta, còn là của “quý và hiếm”. Với các nước văn minh trên thế giới, người ta hành xử theo kiểu trách nhiệm “nặng ngàn cân” và việc từ chức “nhẹ như lông hồng”.
Còn ở ta, thì có khi trách nhiệm “nhẹ như lông hồng”, và từ chức lại “nặng ngàn cân”. Khổ thế đấy!
Chợt nhớ nụ cười hóm của nhà phê bình văn học Hoàng Ngọc Hiến: “Tại cái nước Việt mình nó thế”.
Bô xit…no bô xit…bô xít…no…no…no..
Có một loại tài nguyên được đào bới lên từ trong lòng đất, và được sinh thành hình hài – một dự án lớn, ngay lập tức, nó trở thành mối quan tâm lo lắng lớn với xã hội. Đó là bô- xít ở Tây Nguyên.
Tài nguyên – con đẻ của đất nước, bao giờ cũng hứa hẹn sự trù phú, sự giầu có cho quốc gia. Nhưng ‘chữ tài liền với chữ tai một vần“- ngay khi mới xuất hiện, dự án bô-xít lại chứa chấp nguy cơ làm phân tâm xã hội. Ngay cả giữa lãnh đạo với lãnh đạo. Giữa những quan chức và trí thức trong cùng một lĩnh vực chuyên môn. Ai cũng có lý lẽ để biện minh khá mạnh mẽ cho quan điểm của mình.
Cái chữ bô-xít nó “nhạy cảm” và dễ làm tổn thương con người đến mức, nếu một nhà văn, nhà báo nào đó nào bênh vực chủ trương khai thác bô-xít, lập tức bị dư luận số đông xã hội kết tội “văn nô, báo nô”…
Tự lúc nào, bô-xít bỗng như một “trái cấm”. Thèm “đụng chạm” lắm, nhưng đố dám ai, kể cả không ít bác trí thức rất ga lăng, đào hoa, đang độ… hồi xuân, dám mon men đến gần.
Thế nhưng mới đây, sau những tháng ngày im ắng, ấm ức, bỗng “trái cấm” bô-xít bị “lộ hàng”, bất chấp nó đang buộc phải “mũ ni che tai” thật chặt.
Người làm “lộ”, lại không phải các bác trí thức người Việt máu đỏ da vàng. Mà là người Hungari, mũi cao, da trắng ở Châu Âu xa xôi. Đó là bởi sự cố thảm họa bùn đỏ của nước Hung vừa xảy ra. Hơn một triệu m3 bùn đỏ độc hại tràn khỏi bể chứa, ô nhiễm cả một vùng rộng đến 40 km2. Nói cho đúng hơn, trái cấm bô xít tự vỡ ra những hiểm họa đang mang trong mình nó, do công nghệ và thiết bị lạc hậu mà nước Hung du nhập.
Bụi đỏ phú kín những ngôi làng, những cánh đồng, những mảnh vườn của người dân Hung. Dòng bùn độc hại đã chảy lan tới sông Ðanuyp (dài 2.850 km), con sông lớn thứ hai ở Châu Âu, chảy qua Hungari, Xecbia, Bungari, Rumani và Ucraina… trước khi đổ ra Biển Ðen. Dòng bùn đỏ theo sông Ðanuyp khiến con sông xanh thơ mộng thuở nào biến thành con sông “đau mắt đỏ”. Sự cố này không chỉ khiến nước Hung, mà bất cứ quốc gia nào có “dan díu” với bô xít đều rất lo ngại.
 |
| Bùn đỏ |
Thế nhưng, trước những lo ngại của xã hội, Bộ trưởng Tài Nguyên – Môi trường Phạm Khôi Nguyên đã trấn an dư luận bằng một phát ngôn khá ấn tượng: “Bộ TNMT khẳng định, hai khu xử lý bùn đỏ này (ở Tây Nguyên- KD) là an toàn. Tuy nhiên, vì chưa vận hành nên chúng tôi mới khẳng định sự an toàn trên lý thuyết…Sau khi đi khảo sát ở Hungary, bộ sẽ tiếp tục nghiên cứu chỉ số an toàn ở hai khu xử lý bùn đỏ”
Một sự khẳng định của vị quan chức đầu ngành về môi trường cũng rất…lý thuyết!
Nhưng lập luận của Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên đã bị chính người trong cuộc, ông Nguyễn Văn Ban, nguyên Trưởng ban Dự án nhôm của TKV, người từng tham gia triển khai dự án Tân Rai, phản bác: “Phương pháp xử lý bùn đỏ kiểu thải ướt đang áp dụng đối với hai dự án bô xít Tây Nguyên không phải là phương pháp tiên tiến. Mặc dù TKV cho biết thực hiện theo kiểu chia ô, nhưng mỗi ô vẫn là một hồ bùn đỏ và các hồ nhỏ này nằm trong một hồ bùn đỏ lớn. Tức nếu có biến động thiên tai thì các hồ này sẽ bị tàn phá như nhau, nguy cơ thảm họa vẫn có thể xảy ra như ở Hungary…
Còn ông Nguyễn Khắc Vinh (Chủ tịch Tổng hội Địa chất VN):
Phải dừng lại để đánh giá tác động. Nếu xảy ra vỡ hồ chứa bùn đỏ ở Tây nguyên sẽ rất nguy hiểm, vì chất bùn đỏ thẩm thấu vào tất cả lớp đất đá trong khu vực Tây nguyên và ảnh hưởng đến đầu nguồn hệ thống sông Đồng Nai. Nếu xảy ra trường hợp như vậy thì hàng triệu người dân sẽ bị ảnh hưởng bởi các hóa chất độc hại từ các mỏ bô xit. .
Cũng không phải chỉ có Hungari, mà ngay ở Trung Quốc: “Chính phủ Trung Quốc đã đóng cửa nhiều mỏ khai thác bô-xít trên lãnh thổ Trung Quốc để tránh thảm họa môi trường.
 |
| Khai thác bo xit, Ảnh Đất Việt |
Mới đây, ông Lê Dương Quang, Thứ trưởng Bộ Công thương kiêm Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Công nghiệp than – khoáng sản VN (TKV), phát biểu, nếu Chính phủ bảo dừng thì dự án sẽ được dừng (Tuổi trẻ, ngày 24-10)
Còn Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Nguyễn Xuân Phúc cho hay, Chính phủ sẽ lắng nghe để thảo luận thêm nhằm đi đến quyết sách cuối cùng trong vấn đề này.
Câu chuyện bô xít của thời hiện đại sao giống câu chuyện tình yêu thuở hồng hoang của ông Adam và bà Eva lỡ ăn trái cấm đến thế. Nhưng hóa ra, ông Adam và bà Eva cũng có lúc “tàn lạnh tình yêu”? Cũng có lúc cả hai không cùng nhìn về một phía?
Vì quan niệm về tình yêu, vì con tim, hay vì lợi ích khác nhau?
Hay giờ đến lúc, cả xã hội ta cũng phải… bói hoa để tìm sự may rủi:
Bô xít… no bô xi… bô xit…no bô xit…bô xit…no…no…no..bô…xit
Các “Thiếu gia” tranh cãi…
Những ngày qua, cuối cùng, rồi tai nạn bất ngờ của chiếc xe khách bị lũ cuốn trôi xuống sông Lam, đoạn xã Xuân Lam, Nghi Xuân (Hà Tĩnh) cũng tạm khép lại với nước mắt của hàng triệu con tim đau đớn dõi theo từng ngày, từng giờ, từng phút. Trần Văn Trường, kẻ lái xe phiêu lưu và coi thường sinh mạng hành khách đã bị bắt và bị khởi tố. Con đường sự nghiệp của nhân vật này đã không thể dài như cái tên Trường của anh ta.
Nhưng bây giờ, vở bi kịch về lương tâm và trách nhiệm con người mới là lúc vén cánh màn tang. Đã bắt đầu có sự tranh cãi, thanh minh, thậm chí “tặng lỗi” cho nhau giữa các “Thiếu gia”- Thiếu Trách nhiện, Thiếu Lương tâm, vì không ai thấy mình có lỗi với 20 nhân mạng vô tội bỗng nhiên phải chết kia.
Câu trả lời phổ biến mà các phóng viên VietNamNet, ngày 22-10 nhận được là: “Chúng tôi đã làm hết trách nhiệm”.
Ông Nguyễn Trường Tương (Công ty 474): “Sào chắn chúng tôi có quyền lập chứ không có quyền chặn hay cho xe đi, cái đó là quyền của CSGT. Chúng tôi thì không có biển, không có thẻ, không có chế tài để xử lý…Chúng tôi đã làm hết chức năng nhiệm v…Nếu lái xe cảm thấy không an toàn thì phải tự biết để dừng. Chúng tôi không có quyền chặn xe”.
Còn ông Nguyễn Thanh Bảo, Trưởng phòng CSGT Hà Tĩnh cho rằng, việc phân luồng, lập sào chặn là trách nhiệm của ngành giao thông đường bộ: “Hàng nghìn chiếc xe tắc dồn đống, khi không có sào thì không thể chặn được. Thái độ của lái xe, thái độ của khách không hợp tác trong việc phối hợp ngăn chặn xe. Có những xe đâm thẳng vào CSGT để chạy…Khi xe CSGT quay ngang giữa đường, lái xe vẫn lách tránh để vượt đi…”
|
| ‘Chúng tôi đã làm hết trách nhiệm’, Ảnh Lao Động |
Còn nếu theo lẽ phải đạo lý thông thường, thì mặc dù, chiếc xe đã được trục vớt, được sửa chữa, và mặc dù hầu hết nạn nhân xấu số đã trở về với cát bụi, hai ông “Thiếu gia” không nên tranh cãi mà nên tự nhìn lại mình, trước khi có chiếc cẩu, trục các ông ra ánh sáng của pháp luật.
Người viết bài này chỉ day dứt, xót xa một điều: Tại sao đất nước ta, đặc biệt dải đất miền Trung, luôn phải sống chung với bão, lũ, các tỉnh có các trung tâm cứu hộ phòng khi bão lụt xảy ra, nhưng lại chưa bao giờ nghĩ đến việc sản xuất áo phao cho người dân dự phòng (giống như mũ bảo hiểm cho người đi xe máy tại các đô thị).
Nếu có áo phao cho mọi người dân, lớn, bé, già, trẻ…thì khi lũ tới, trong khi chờ đợi cứu hộ, người dân, nhất là trẻ em, phụ nữ, người già yếu…có thể chủ động chung sống với lũ, không đến nỗi phải chết oan uổng như những ngày qua? Có quá khó không khi phòng hộ cho người dân, bằng một giải pháp đơn giản và không quá đắt ấy?
Lông hồng và… ngàn cân
Và với cái đà tranh cãi giữa hai ông “Thiếu gia” đang hoành hành ngang dọc ở bất cứ lĩnh vực nào hiện nay, xã hội ta lại đang phải lắng nghe, phải chuẩn bị một cái cầu trục khác – cỡ đại.
Bởi cái con tàu khổng lồ Vinashin vẫn chưa thoát khỏi nguy cơ bị chìm, trong khi hai ông Thiếu Lương tâm và Thiếu Trách nhiệm thì vẫn chưa tìm ra.
Nguyên Bí thư Nghệ An Trần Văn Hằng đưa ra con số, trận lũ lụt chưa từng có trong lịch sử Hà Tĩnh và Quảng Bình đã xóa sổ 20 xã, thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng, tương đương với “xóa sổ” cả một tỉnh. Vậy nhưng, so với thiệt hại 86 nghìn tỷ đồng mà Vinashin gây ra thì chưa thấm vào đâu. Ông Hằng đặt câu hỏi: “Quan trọng nhất là sau đây xử lý thế nào? Tiếp sau Vinashin sẽ là ai?”
Ai sẽ trả lời cho các đại biểu QH- cũng chính là trả lời cho dân đây?
Cho dù Thủ tướng đã thẳng thắn đứng ra nhận trách nhiệm về phía Chính phủ, thế nhưng sự tiêu tan gần một trăm ngàn tỷ đồng mồ hôi nước mắt của nhân dân từ sự yếu kém của bộ máy điều hành Vinashin đã là con dao sắc, cứa vào tâm khảm những đại biểu Quốc hội vốn “lành như đất” như xưa nay người dân thường nhận xét, khiến cho họ phải dũng cảm kêu lên. Đó thực ra cũng là tiếng kêu bi thương của người dân trước tổn thất nghiêm trọng này.
 |
| Con tàu Vinashin lại mới được ‘trục vớt’, Ảnh VietNamNet |
Ngày 25-10, trong báo cáo gửi tới đại biểu QH, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp QH dẫn lại chuyện Vinashin “Như một điển hình cho việc tuy có phát hiện dấu hiệu tội phạm nhưng không xử lý, ngăn chặn kịp thời.
Ủy ban Tư phápQH đánh giá, qua 11 lần thanh tra, kiểm toán những sai phạm…Nhưng Chính phủ và các cơ quan chức năng không biết, không ai chịu trách nhiệm. Xã hội và cử tri rất bức xúc cho rằng có sự bao che cho những việc làm sai trái, vi phạm pháp luật của Vinashin làm thiệt hại lớn đến tiền và tài sản của nhà nước”.
Ủy ban Tư pháp lưu ý trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thanh tra, Kiểm toán Nhà nước các cấp đã phát hiện nhiều sai phạm, kiến nghị thu hồi nhiều tiền và tài sản nhưng Kiểm toán Nhà nước không chuyển cơ quan có thẩm quyền xử lý hình sự một trường hợp nào.
Số vụ việc được cơ quan thanh tra chuyển cho cơ quan điều tra cũng rất ít.
Thêm vào đó, một số cán bộ kiểm toán đã vi phạm quy tắc đạo đức nghề nghiệp, vi phạm pháp luật, có hành vi tham nhũng“
Ngay chiều 25-10, đến lượt cơ quan Kiểm toán Nhà nước phản bác. Theo ông Vương Đình Huệ, Tổng KTNN cho hay, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) từng nhiều lần lên kế hoạch kiểm toán, ngay từ khi Vinashin còn chưa nâng cấp lên tập đoàn.
Từ lúc Vinashin đi vào hoạt động (2006) đến nay, KTNN đã 2 lần xây dựng kế hoạch kiểm toán đối với tập đoàn này…Tuy nhiên, kế hoạch này lại tiếp tục bị “trì hoãn” bởi không được phê duyệt.
Khi gửi cho Thanh tra Chính phủ, thì “Thanh tra Chính phủ thấy có sự trùng lặp về một số lĩnh vực và đối tượng kiểm toán”.
Và thú thực, người viết bài này cũng nghĩ mãi về câu phát ngôn cực kỳ ấn tượng của ông Nguyễn Đức Kiên, Ủy viên Ủy ban Kinh tế QH trên báo VnExpress, ngày 21-10 rằng, Vinashin đã “phá sản theo kiểu Việt Nam”. Nghĩa là người lao động không bị đẩy ra đường, các khoản nợ ngân hàng vẫn được đảm bảo… và Chính phủ vẫn giữ được sự ổn định vĩ mô”.
Nhưng thưa bác Nguyễn Đức Kiên, ở các nước tư bản, doanh nghiệp phá sản, người lao động bị đẩy ra đường, và phải hưởng lương thất nghiệp. Còn ở ta, người lao động ở Vinashin vẫn không bị đẩy ra đường, các khoản nợ ngân hàng vẫn được bảo đảm…thì tiền đó là tiền thuế của nhân dân, của toàn xã hội đóng, hay là quỹ riêng của Nhà nước?
Và trong khi một số đại biểu trách Chính phủ, thì có lẽ, cũng nên nhìn nhận lại trách nhiệm giám sát của Quốc hội khi từ cách đây vài năm, các chuyên gia trong và ngoài nước đã cảnh báo mạnh mẽ về những bất ổn của mô hình Vinashin.
Dư luận cũng có quyền đặt câu hỏi về trách nhiệm của các cơ quan ban Đảng, những đầu mối nắm quản lý các nhân sự đứng đầu các tập đoàn như ông Phạm Thanh Bình, người đã bị bắt vì những sai phạm ở Vinashin.
Hay có lẽ vì mô hình quản lý tập đoàn nhà nước “kiểu Việt Nam”, phá sản “theo kiểu Việt Nam”, mà trách nhiệm quản lý cũng theo “kiểu Việt Nam”, chẳng giống ai, quá nhiều đầu mối chịu trách nhiệm, chẳng biết cá nhân nào phải chịu trách nhiệm?
Có lẽ, chưa bao giờ xã hội ta, nhân dân ta buộc phải đóng hộ cho Nhà nước một khoản “học phí” khổng lồ đến vậy.
Và cho dù, các đại biểu QH đã thẳng thắn đề cập đến “văn hóa từ chức” nhưng xem ra văn hóa này ở xã hội ta, còn là của “quý và hiếm”. Với các nước văn minh trên thế giới, người ta hành xử theo kiểu trách nhiệm “nặng ngàn cân” và việc từ chức “nhẹ như lông hồng”.
Còn ở ta, thì có khi trách nhiệm “nhẹ như lông hồng”, và từ chức lại “nặng ngàn cân”. Khổ thế đấy!
Chợt nhớ nụ cười hóm của nhà phê bình văn học Hoàng Ngọc Hiến: “Tại cái nước Việt mình nó thế”.
“Con tàu trách nhiệm” Vinashin không thể chìm. Sự thờ ơ, vô cảm, thói vô trách nhiệm trước sinh mạng con người. Những công trình nghìn tỷ mừng Đại lễ vừa khai trương xong đã hỏng. Đó là những day dứt của nhà báo Trực Ngôn khi nhìn lại các sự kiện của tuần qua.
Không được để con tàu “Vinashin trách nhiệm” bị đắm
Cho dù đã có nhiều nỗ lực giải cứu, chưa thể nói con tàu Vinashin đã thoát khỏi nguy cơ bị chìm và mang theo khối tài sản hơn 4 tỷ đô la. Hay sự thật trần trụi như TS Nguyễn Đức Kiên, ủy viên Ủy ban Kinh tế Quốc hội nói thẳng ra rằng: “Chúng ta tiến hành tái cơ cấu lại Vinashin thì về mặt khoa học coi như chúng ta đã chấp nhận cho Vinashin phá sản, chỉ có vấn đề là mình tuyên bố hay không tuyên bố phá sản mà thôi”. Ông Kiên gọi đây là “phá sản theo kiểu Việt Nam”.
Chúng ta đã từng biết có những cuộc săn tìm những con tàu bị chìm xuống đáy đại dương để vớt của. Đó là những con tàu chở vàng bạc và các đồ vật quí giá trên những con tàu của bọn cướp biển, trên những con tàu của các đội quân xâm lược và trên những con tàu chở hàng hoá đặc biệt bị tại nạn. Theo những thông tin mà tôi được biết thì chưa con tàu nào trong “lịch sử đắm tàu” chìm xuống biển mang theo một khối tài sản lớn như con tàu Vinashin của chúng ta.
Cho đến bây giờ chúng ta phải cay đắng thừa nhận rằng: chúng ta thật khó còn cơ hội để “trục vớt” toàn bộ khối tài sản ấy lên được. Đã từng có những “con tàu” nhỏ hơn Vinashin bị đắm mang theo một khối tài sản nhất định nhưng chúng ta chẳng bao giờ tìm lại được.
Nhưng ai là người chịu trách nhiệm chính về vụ đắm con tàu siêu khổng lồ Vinashin? Cho đến lúc này, chúng ta vẫn chỉ nhận được một nửa câu trả lời. Một nửa câu trả lời hay nói cách khác một nửa sự thật về vụ đắm tàu siêu khổng lồ ấy vẫn còn chìm trong “nước”. Chúng ta vẫn nói: Một nửa chiếc bánh mỳ là chiếc bánh mỳ còn một nửa sự thật không phải là sự thật.
 |
| Con tàu trách nhiệm Vinashin đang bị chìm, Ảnh VietNamNet |
Kỳ này Chính phủ có báo cáo riêng gửi Quốc hội về Vinashin, tôi chờ đợi một bản báo cáo đầy đủ và trung thực nhất về tình hình Vinashin, nguyên nhân của sự đổ bể, hậu quả đến mức nào và nhất là ai phải chịu trách nhiệm chính về vụ việc này. Cần phải làm rõ trách nhiệm quản lý và trách nhiệm chính trị của Chính phủ, các bộ ngành liên quan, không thể kết luận chung chung được, phải có cá nhân nhận trách nhiệm chính về việc này.
Có thể coi là tín hiệu đáng mừng khi trong ngày khai mạc kỳ họp Quốc hội, người đứng đầu Chính phủ đã nhận trách nhiệm về mình trong câu chuyện Vinashin:
“Thực trạng này có trách nhiệm của Chính phủ, của các bộ liên quan trong việc quản lý nhà nước và quản lý của chủ sở hữu. Chính phủ đã nghiêm túc kiểm điểm, xác định nguyên nhân và đề ra kế hoạch cụ thể để xử lý, chấn chỉnh các hoạt động của tập đoàn”
Song, điều mà công luận mong mỏi hơn hết, là làm sao cái cơ chế quy trách nhiệm “công của tôi, tội của chúng ta” sẽ được sửa chữa một cách căn cơ. Để không còn những câu nói kiểu như: lỗi tại cơ chế…mỗi khi có chuyện.
Bởi, con tàu “Vinashin tài sản” có thể coi là mất tích vĩnh viễn, nhưng con tàu “Vinashin trách nhiệm” không thể để mất tích được. Nó phải được “trục” lên để chúng ta nhìn rõ trách nhiệm ấy thuộc về ai. Bởi nếu chúng ta không một lần dám dũng cảm để chỉ ra trách nhiệm và xử lý nghiêm minh vụ đắm tàu siêu khổng lồ này thì sự vô trách nhiệm sẽ mãi mãi bám theo chúng ta và càng ngày càng phình to. Nếu chúng ta không làm được điều ấy thì trong tương lai chúng ta sẽ phải chứng kiến nhiều “con tàu” nữa chìm xuống cái “đại dương không đáy”. Đó mới là nguy cơ khổng lồ đối với đất nước này.
Ôi cái đầu của những con vịt!
Báo chí đưa tin: Chưa được 10 ngày sau khi đưa vào sử dụng, Công viên Hòa Bình (Từ Liêm, Hà Nội) một công trình trọng điểm chào mừng 1000 năm Thăng Long – Hà Nội đã trở có dấu hiệu xuống cấp.
Theo ghi nhận của Đất Việt, hầu hết đá xẻ được lát dưới nền, các bờ tường quanh công viên đã bị vỡ. Nhiều chỗ bị lốc lên từng mảng lớn chòi hết cả lớp xi măng phía dưới nền. Ở bậc lên xuống trước cổng chính của công viên, hàng chục viên đá lát đã bị bong tróc. Hàng dào bằng dây xích quanh hồ nhiều đoạn bị đứt khỏi cột, Cột đèn mất nắp để lộ những sợi dây điện ra ngoài rất nguy hiểm cho người ra vào công viên… Đặc biệt mấy ngôi nhà trên những mô đất hầu như đã bị nứt toác nền móng, các công trình phụ ở bên trở nên xiêu vẹo.
 |
| Nhiều đoạn dây xích hàng rào quanh hồ của Công viên Hòa Bình bị đứt. Ảnh Đất Việt |
Chuyện các “công trình ngàn tỷ” mới làm xong đã xuống cấp như chuyện về công viên Hòa Bình nói trên chẳng hề làm cho người dân giật mình kinh hãi hay tròn mắt ngạc nhiên nữa. Người dân đã quá quen với thói làm ăn như thế này rồi.
Một con đường cao tốc vừa làm xong đã lún, một đường ngầm vừa làm xong đã rỉ nước rạt rào, một cây cầu “vĩ đại” vừa làm xong đã nứt dọc nứt ngang…Hỏi nguyên nhân vì sao thì những người chịu trách nhiệm “tung” ra đủ lý do và lý do nào cũng là tại.. mưa, tại gió cả thôi. Chưa một công trình nào như thế được một ai đó có trách nhiệm nhận lỗi về mình. Và điều làm cho người dân tròn mắt ngạc nhiên chính là việc họ không thể nào hiểu được vì sao những việc làm như thế bị người dân lên tiếng phê phán và Nhà nước nhắc nhở mà chẳng hề thay đổi một chút nào.
Hậu quả tồi tệ của các công trình nói trên có nhiều nguyên nhân. Nhưng nguyên nhân quan trọng nhất chính là sự vô trách nhiệm. Vô trách nhiệm đã làm “thối” cái tai của những người chịu trách nhiệm, và thế là mọi phê phán, nhắc nhở, cảnh báo của dư luận và của chính Nhà nước chỉ như là nước đổ đầu vịt và thôi. Nước cứ đổ xuống đầu vịt hết ngày này, tháng nọ, năm kia mà chẳng làm cho một cái lông vịt nào thấm nước.
Nếu chúng ta cứ sống với lối sống này và làm việc với thói làm việc này thì biết bao tiền của đổ vào các công trình cho vừa. Đất nước ta mãi mãi chỉ là một công trường ngổn ngang gạch đá và mù mịt bụi bặm. Một công trường với những công trình không có ngày “khánh thành”. Giống như những con đường của chúng ta cứ làm xong đến cuối con đường thì quay lại đào bới sửa chữa đầu con đường. Cái vòng tròn ấy như những vòng trong ma quỷ không bao giờ chấm dứt. Nghĩa là, chúng ta đang trong nguy cơ rơi vào cái vòng luẩn quẩn mà chưa tìm thấy đường ra.
Ôi những con vịt, biết đến bao giờ cái đầu của các người mới thấm “nước” đây ???
 |
| Chiếc xe khách gặp nạn đang được vớt lên, Ảnh VietNamNet |
Hỡi linh hồn khổ đau của những người đã chết trên chuyến xe bất hạnh.
Nước lũ đã rút đi một chút trên dòng sông Lam, nhưng cơn lũ của đau thương đang dâng ngập trên xứ sở này. Bao nhiêu niềm vui mà chúng tôi dành dụm trong những ngày Đại lễ 1000 năm Thăng Long giờ như tan biến tất cả. Kể từ khi nghe tin chiếc xe khách bị dòng lũ cuốn xuống sông Lam, hàng triệu người Việt Nam đã hướng về dòng sông ấy. Có biết bao người không cầm được nước mắt. Trong dòng nước lạnh và chảy xiết kia, những người đàn ông, đàn bà, những cô gái và những đứa trẻ bất hạnh đang ở đâu. Tất cả những người Việt Nam có lương tâm đều thấy mình có lỗi. Hỡi các linh hồn đau khổ, xin hãy tha tội cho những người đang sống.
Những con người ấy đang trên đường trở về ngôi nhà của mình. Nhưng họ đã không về được nhà mình nữa. Trong những ngày này và mãi mãi về sau trên dòng sông ấy, đêm đêm trong mưa gió buồn bã, chúng tôi còn nghe mãi lời kêu cứu sặc nước của các linh hồn. Có những người trong chúng tôi bắt đầu cảm thấy sợ hãi khi nghĩ rằng trong một ngày nào đó, chúng tôi phải đi qua khúc sông ấy và chúng tôi không chịu được nỗi buồn đau và ân hận. Chúng tôi sẽ không bao giờ trả lời được câu hỏi của các linh hồn: “Các người hãy trả lời đi, vì sao chúng tôi phải chết như thế? Vì sao các người không chặn chiếc xe ấy lại? Vì sao người lái xe cứ lao thẳng chiếc xe đưa chúng tôi vào cái chết?”
Nước sông Lam có bao giờ buốt lạnh như những ngày này không? Gió đôi bờ sông Lam có bao giờ gào thét bi thương như những ngày này không? Trong tâm trí đau buồn của biết bao người đang sống, những đứa trẻ vẫn lang thang dọc đôi bờ sông tìm mẹ. Chúng không bao giờ lớn lên được nữa. Chúng bỏ lại những đồ chơi rẻ tiền mà ông bà, cha mẹ, chú bác đã giành dụm tiền mua tặng chúng trong mùa Trung thu vừa qua. Những người đàn ông, đàn bà chết oan uổng vẫn ngơ ngác với câu hỏi “Vì sao chúng tôi phải chết?”. Họ lang thang dọc hai bờ sông Lam. Họ mãi mãi không bao giờ về tới nhà mình. Và những người sống chúng ta mãi mãi không bao giờ được tha thứ.
 |
| Đưa xác nạn nhân ra khỏi ô tô gặp nạn, Ảnh VietNamNet |
Chúng ta đang thờ ơ với mạng sống con người. Chúng ta đang nghĩ đến lợi ích vật chất hơn mạng sống của những hành khách trên chuyến xe kia và trên chuyến bay kia. Chúng ta đang đầu độc những dòng sông,đang đầu độc những nguồn nước, đang đầu độc thực phẩm…Bởi thế chúng ta có những làng ung thư. Tất cả những gì chúng ta đang làm giống như những trò độc ác của ma quỷ là vì những đồng tiền. Chúng ta còn bao nhiêu phần trăm nhân tính trong trái tim mình?
Cho dù chúng ta đã làm lễ cầu siêu bên bờ sông Lam, những tôi biết linh hồn của những người chết oan uổng vẫn không thể ra đi. Họ vẫn đứng trong gió và nước lạnh bên bờ sông nhìn chúng ta và hỏi: ” Vì sao chúng tôi phải chết như thế này?” Những linh hồn chỉ thực sự siêu thoát khi hàng ngày trong từng hành động, những người còn sống phải làm với lương tâm và tình thương yêu con người thực sự. Nếu chúng ta thực sự thương yêu đồng loại mình, chúng ta sẽ luôn luôn dõi theo họ và bảo vệ họ. Nhưng chúng ta đã bỏ mặc họ. Chúng ta xây đủ loại công trình để kinh doanh lấy tiền và lấy thành tích, nhưng chúng có bao giờ tỉnh giấc trong đêm nghĩ đến những công trình cho những đứa trẻ và những người già chưa? Một rạp chiếu phim giành cho trẻ con được xây lên nhưng chúng ta chẳng nghĩ được phải làm gì cho những đứa trẻ trong cái rạp chiếu phim ấy.
Chúng ta bày ra các loại trường không phải để làm ra những thế giới kỳ diệu cho những đứa trẻ mà để “ra giá cao” đối với cha mẹ chúng. Chúng ta lợi dụng những đứa trẻ một cách gián tiếp để kiếm tiền. Chúng ta thờ ơ với những hệ thống dây điện để dòng điện giết chết những đứa trẻ. Chúng ta để cả những máy ATM hở điện như những cái bẫy của thần chết đợi con người. Chúng ta không thể biện minh cho trái tim vô cảm, lối sống ích kỷ và ác độc của chúng ta. Chúng ta thực sự chưa vì con người.
Những ngày này nơi tôi đang ở mùa thu thật đẹp. Nhưng mùa thu ấy đã chết khi chiếc xe chìm xuống dòng sông buốt lạnh và vang lên lời kêu cứu thảm thiết của những con người bất hạnh. Có bao nhiêu người trong đêm nay nghe được tiếng kêu đau khổ ấy?
Hỡi những linh hồn khổ đau,
Chúng tôi cầu xin sự tha thứ. Nhưng xin đừng tha thứ cho chúng tôi. Hãy để trái tim chúng tôi phải đau đớn. Hãy để tiếng kêu thảm thiết trong nước xiết đêm đêm dội vào những căn nhà của chúng tôi. Hãy trở về đêm đêm và đứng trước cửa nhà chúng tôi và đặt vào những ngôi nhà đầy đủ tiện nghi của chúng tôi câu hỏi về tình yêu thương và trách nhiệm với con người. Hãy làm cho chúng tôi không được ngủ ngon bởi sự vô cảm và vô trách nhiệm. Mọi tai nạn có thể xẩy ra trên mặt đất này, nhưng nếu chúng ta đã thực sự vì con người thì dù có chuyện gì bất hạnh xẩy ra với con người, chúng ta vẫn còn một chốn nhỏ trong trái tim mình để tự an ủi rằng: chúng ta đã làm hết trách nhiệm và với tình yêu thương chân thành giành cho con người.
Hỡi những linh hồn đau khổ,
Chúng tôi, những người có lương tâm đang sống xin cúi đầu nhận tội.
———-
- Bộ trưởng Giáo dục viết blog đi chơi ở Mỹ (VNN). – ĐÓNG GÓP CHO DỰ THẢO QUY CHẾ THI VÀ TUYỂN SINH NĂM 2011: Bộ GD-ĐT không thể là hiệu trưởng tất cả ĐH (PLTP)-Tổng kết phong trào thi đua và công tác khen thưởng năm 2010Báo Phú Yên
- Bài toán thuê giảng viên (KT&ĐT).– Giáo dục Hà Tĩnh lâm nguy sau lũ (Tầm nhìn).– Khen thưởng ‘rơi” nhiều vào cán bộ quản lý (VNN)
- Những “tù mù” trong xét duyệt tài trợ nghiên cứu của Trung Quốc (Tia sáng)
Suy nghĩ của 9X cho thấy những trăn trở và cả mâu thuẫn trong việc tìm kiếm con đường đi của Việt Nam . 9X à, hiện nay việc học không phải là học kiến thức mà học con đường đi. Việt Nam còn chưa hiểu có định hướng XHCN nó dẫn tới đâu thì dạy học sinh đi tới đâu … nhồi nhét kiến thức chỉ làm học sinh bội thực, nhưng dạy các em nhìn xa với một cái la bàn thì lại vướng cái tự do … thông tin/báo chí …Khổ vậy!Suy nghĩ của một 9X về việc học hiện nay
- Theo PLXH
Tôi chỉ muốn học! Học để hiểu, để biết và để đối mặt với cuộc sống thật ngoài kia chứ không phải cái mớ lý thuyết suông trên sách vở, để đối phó với các kì thi.
Học để làm gì? Nhiều lúc ngồi mà ngẫm câu hỏi đó thấy thật buồn. Tôi là một người ở thế hệ 9x, cái thế hệ mà nhiều người bảo là quan trọng đối với tương lai của đất nước.
Chúng tôi là những người đầu tiên trải qua chương trình cải cách của Bộ GDĐT. Việc học của tôi ở mức khá giỏi nhưng từ khi bắt đầu lên lớp 12, mọi chuyện trở nên khác đi. Trong đầu tôi bắt đầu xuất hiện một suy nghĩ, tôi tự hỏi: “Học để làm gì? Phải chăng để trở thành một nhà bác học? Hay là học theo đúng nghĩa của nó là để hiểu, để biết và quan trọng nhất là để sống?”.
Ở trường, thầy cô bảo phải học, học và phải… học hết sức để mà thi rồi lấy cái bằng ĐH ra trường là ổn. Về nhà, bố mẹ bảo phải cố gắng học, học… thật nhiều vào để đạt điểm cao trong các kì thi và đặc biệt là kì thi ĐH. Tôi cảm thấy thật sự chán nản, không phải vì tôi không thể học giỏi nhưng đơn giản là vì tôi không thích “học để thành một bác học”.
Tôi chỉ muốn học! Học để hiểu, để biết và để đối mặt với cuộc sống thật ngoài kia chứ không phải cái mớ lý thuyết suông trên sách vở, để đối phó với các kì thi. Có bao giờ các bạn tự hỏi những mớ kiến thức mà các bạn học ở trường nào là toán, lý, hóa, những tính toán thật sự cao cấp sẽ được xài bao nhiêu % vào cuộc đời bạn? Tôi không nói không cần phải học những thứ đó. Ừ thì vẫn học nhưng có cần đặt nặng quá không? Hay là chỉ cần học để hiểu biết thêm, còn ai đam mê muốn chuyên sâu hơn thì có thể đào tạo nâng cao cho họ.
Học là phải có đam mê, ai đam mê và yêu thích ngành gì thì đào tạo chuyên sâu về ngành đó, có nhất thiết phải ôm đồm đủ loại kiến thức như thế không? Tôi lấy một ví dụ, tôi thích học công nghệ thông tin, thế thì môn tôi cần đào tạo chuyên sâu là toán và tin. Thế nhưng, ngay từ những năm phổ thông, để đeo đuổi cái giấc mơ của mình tôi phải học nào là Lý, Hóa nặng nề và đặt nặng thi cử các môn này. Tôi tự hỏi sau này ra đời tôi làm gì với cái mớ kiến thức Hóa, Lý mà tôi buộc phải học thật nặng nề đấy? Hay là để nó phai theo thời gian và chỉ còn nhớ đến những điều cơ bản nhất.
Tôi đảm bảo hơn 2/3 các doanh nhân, bác sĩ,… hiện nay nếu bạn hỏi họ về những kiến thức từng học, họ nhớ được bao nhiêu? Xin thưa không nhớ gì cả, nhưng khi bạn hỏi về chuyên môn họ sẽ đáp răm rắp. Đơn giản là vì đối với họ, những gì đã học qua rồi cũng sẽ quên, cái gì gắn liền với cuộc sống hàng ngày với họ thì mới nhớ mãi được. Tương tự, tôi có một vài người bạn học ĐH, nếu như tôi đến và hỏi họ về các kiến thức phổ thông, họ cũng chẳng nhớ được quá 50% (trừ trường hợp làm gia sư) mặc dù mới học đây.
Thế tôi tự hỏi có phải ngay từ đầu nên giáo dục định hướng trước hay là ôm đồm quá nhiều khiến mọi thứ trở nên quá nặng nề? Tôi hiểu các bác, các chú đi trước đều muốn chúng tôi có thể đuổi kịp thế giới nên cái gì cũng ôm đồm cho lớp trẻ chúng tôi, nhưng nếu cứ thế này, tôi thấy chỉ thụt lùi mà thôi. Các anh chị đi trước mà tôi biết đã tốt nghiệp ĐH, khi ra trường họ rất vất vả vì những gì họ được học ở trường khác quá xa thực tế mặc dù có thể họ học rất giỏi. Thế giới thì ngày một thay đổi còn những gì họ học thì mãi chỉ nằm trên trang sách mà thôi.
Tôi không nói là không học mà tôi muốn nói ở đây là sẽ học để hiểu, để biết và để sống chứ có cần đặt quá nặng nề như hình thức thi cử tất cả các môn đã học như hiện nay không?
Những bạn bảo tôi là cứ học hết đi! Thế tôi hỏi bạn sẽ nhớ được bao nhiêu thứ mà bạn buộc phải nhét vào đầu khi đi thi để vận dụng lại khi mà bạn không làm nghề liên qua đến nó.
Hãy thử đi hỏi những người thành công và giàu có trên thế giới này xem cái gì khiến họ thành công như vậy, phải chăng là học tập ở trường? Thưa không, kinh nghiệm trường đời đã dạy họ những gì mà trường học không dạy. Đó mới là cốt yếu, tôi luôn có một ao ước là hãy dạy chúng tôi những gì cần thiết hơn để đối mặt với thực tế kia.
Tôi nghe một người thầy đã từng trải của tôi nói rằng, ngày xưa khi thầy gặp một người bạn và nói là học ĐH. Người đó nói với thầy rằng: “Học ĐH à? Học ĐH cũng chỉ để làm mướn mà thôi”. Tôi nghe mà cảm thấy xấu hổ. Chúng ta ngày nay học quá nhiều nhưng một sự thật phũ phàng là ta chẳng bằng ai.
Nhiều người bảo là phải học thật giỏi thì mới có nhiều tiền. Tôi thì nghĩ khác. Anh “học” giỏi không có nghĩa là anh có tài năng, tôi “học” không giỏi (chứ không phải là học dở) nhưng tôi là người có tài năng. Vì tài năng là cái có thể phát huy ra cuộc sống, còn anh chỉ học giỏi lý thuyết thôi.
Và chính vì những kẻ luôn cho rằng mình hiểu được câu hỏi học để làm gì nên có những môn học chỉ có 1 tiết và đọc chép bài. Ô hay chúng ta đang dạy một thế hệ của đất nước bằng cách đọc chép đấy!
Khi chia sẻ những điều này, tôi đang mong chờ một cuộc nói chuyện thật thẳng thắn về cái vấn đề của cả thế hệ chúng tôi
——–
PN&HĐ: Bồ tát hiện hình và một công dân hèn nhát
“Đến hẹn lại lên”, Phát ngôn và Hành động tuần này là mối trăn trở buồn vui của một công dân tự thú rằng mình là kẻ hèn nhát; chuyện một cụ bà bán vé số 78 tuổi bỏ tiền túi nuôi sinh viên; chuyện về tình trạng úng ngập khiến nhân dân lo Đại lễ ngàn năm Thăng Long bị ướt….
Những “ngôi sao” bằng… bùn
“Ngôi sao điện ảnh triển vọng” Vũ Lâm tố đạo diễn Thanh Quỳnh (Nguyễn Văn Khoa) bán giải với giá 200.000 triệu đồng. Liền ngay đó, đạo diễn Thanh Quỳnh công bố băng ghi âm với nội dung “sao” Vũ Lâm gạ đạo diễn cùng nhau tạo scandal để cùng nổi tiếng. Rồi mới đây, “sao” Vũ Hạnh Nguyên lên truyền thông khẳng định cái túi của mình mới là túi thứ thiệt và là sản phẩm duy nhất của một hãng thời trang bán về Việt Nam.
Chỉ mấy câu chuyện đó, chúng ta đã hiểu văn hóa của “sao” nước Việt là thế nào. Thế mà mấy “sao” Việt kiểu này thường xuyên xuất hiện trên nhiều phương tiện truyền thông nói những điều to tát về nghệ thuật và sự sáng tạo. Không biết, với những thứ rởm đời như vậy thì họ sáng tạo ra cái gì?
Phải thú thực, những “sao” Việt được trời phú cho một ít nhan sắc. Thế rồi qua mấy cái phim truyền hình vô bổ và nhạt nhẽo, qua mấy sàn catwalk hài hước và vụng về, qua mấy bài hát với cái giọng cao hơn karaoke một chút…bỗng vụt thành “sao”. Khi thành “sao” rồi, họ ngày một lộ ra sự hiểu biết nông cạn, thói hợm hĩnh và ngốc nghếch đến thương hại.
Họ không gì hơn là những ngôi “sao” làm bằng bùn. Nhưng lạ thay, khi báo chí phê phán họ thì họ lại lu loa lên rằng bị moi móc đời tư. Lạ hơn nữa là có những người quản lý văn hóa cũng nói như vậy. Thật chẳng ra khoai ra ngô gì cả!
Nhưng nếu nhìn rộng ra, chúng ta lại thông cảm một phần cho các “sao” ấy. Vì có không ít những người mang danh trí thức hay văn nghệ sỹ còn bi thảm hơn thế. Bi thảm hơn và tội nghiệp hơn vì những người này được học hành và có bằng cấp cao nhưng suốt ngày chỉ lo vun vén cho bản thân và tìm cách đánh bóng những cái tên cũ mòn và tội nghiệp của mình.
Nhưng tóm lại họ cũng lại được thông cảm một chút cho dù ít hơn những “sao” nói trên. Vì lâu nay, chúng ta đã tôn vinh nhiều giá trị giả trong xã hội. Lâu nay, không ít cơ quan có thẩm quyền xác lập các giá trị văn hóa ở nước ta đã không vì những giá trị thật. Chuyện mua bán những danh hiệu này, giải thưởng nọ càng ngày càng trở nên trơ trẽn. Việc đặt tiến sỹ này, nghệ sỹ nọ, nhà văn kia…vào các vị trí không đúng với tài năng và nhân cách của họ. Chính vì thế mà đời sống văn hóa và những giá trị của sáng tạo nghệ thuật bây giờ mới nên nông nỗi này.
Tuy nhiên, cuối cùng thì những giá trị thật phải được đặt đúng vị trí của nó. Nhưng để làm được như vậy, chúng ta sẽ phải đi một chặng đường dài, rất dài vì những giá trị bị đánh tráo quá lâu đã phá vỡ nền tảng văn hóa của đất nước. Và những ai trực tiếp hay gián tiếp làm cho những giá trị giả lên ngôi là những kẻ có tội với đất nước này.
Một công dân hèn nhát
Thông báo của Ủy ban Kiểm tra TƯ có trích đoạn trong một bài báo tuần này như sau: “Thời gian qua có nhiều tin nhắn tố cáo gửi qua điện thoại di động đến các lãnh đạo Đảng, Nhà nước và lãnh đạo UB Kiểm tra các cấp. UBKTTƯ đề nghị các cá nhân chấm dứt tình trạng trên và thực hiện việc tố cáo, khiếu nại theo đúng quy định của pháp luật, không xem xét các tin nhắn vì không có giá trị pháp lý trong Luật khiếu nại, tố cáo”.
Sự thật trong thông báo trên là đúng. Nhưng sau sự thật đó có một sự thật đau lòng khác. Đó là sự thật gì? Xin thưa: sự thật về nỗi sợ hãi của những người muốn đấu tranh chống tiêu cực trong xã hội ta.
Chính Trực Ngôn tôi đã có lần tiếp xúc với đồng chí Vũ Quốc Hùng, Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Ban Kiểm tra Trung Ương cách đây khoảng 10 năm về ông thủ trưởng cơ quan cũ của tôi vì ông thủ trưởng này có nhiều đơn tố cáo trù úm cấp dưới và những chuyện nhập nhằng khác. Tôi rất kính trọng ông Hùng và tin ông ấy. Trước khi làm việc, ông Hùng nói với tôi: “Đồng chí cứ nói hết sự thật. Tôi hứa danh dự sẽ giữ kín những gì đồng chí nói“.
Nhưng thương thay, cho dù được một người đứng đắn và có quyền lực khuyến khích lên tiếng về sự thật nhưng tôi cũng không dám nói gì. Tôi không những không dám nói ra sự thật mà còn bóp méo sự thật. Đó là tôi đã nói một vài điều tốt đẹp về ông thủ trưởng kia mà ông chẳng có. Tôi là kẻ nói dối.
Hơn thế, tôi là một công dân hèn nhát. Quả thật lúc đó tôi vô cùng sợ hãi ông thủ trưởng của tôi. Nếu ông ta biết được tôi nói sự thật về ông ta thì tôi sẽ bị “giết” bằng những cách ngọt ngào và hợp lý. Chuyện này thì quá phổ biến trong xã hội ta.
Thế nên, có nhiều người biết sự thật nhưng mấy ai dám công khai danh tính để nói lên sự thật đó.
Việc gửi thư nặc danh hay nhắn tin tố cáo ai đó theo luật pháp là không có giá trị. Nhưng Uỷ ban Kiểm tra Trung Ương hãy hiểu cho người dân chúng tôi rằng: chúng tôi không thể lên tiếng về sự thật rồi sau đó “sống dở chết dở” ở chính nơi mình lên tiếng. Hoặc nếu may mắn, chúng tôi có thể không bị khổ sở thì sự thật mà người dân chúng tôi lên tiếng cũng lặng lẽ chìm vào im lặng. Nghĩa là xét cả hai phía đều là vô ích. Lợi cho xã hội cũng không mà hại cho cá nhân người lên tiếng là cầm chắc.
Cũng như trong trường hợp tôi nói trên, sau khi ông Hùng đi rồi thì ai sẽ bảo vệ “nhân chứng” là tôi đây. Ông thủ trưởng của tôi ngày ngày ở trên tôi còn ông Hùng từ đó đến nay tôi cũng không gặp lại. Đoạn đường từ Uỷ ban Kiểm tra Trung Ương đến cơ quan tôi hay đến những tỉnh, những huyện xa xôi khác chi đường từ Thiên đình xuống Hạ giới. Bởi thế, người lên tiếng tố cáo những lãnh đạo sai phạm ở cơ quan hay địa phương mình đã nhận ra bài học “xương máu” là ” tránh voi chẳng xấu mặt nào”.
Chính vì điều đó làm tinh thần đấu tranh cho lẽ phải và những điều tốt đẹp vô tình và gián tiếp bị thủ tiêu. Còn nếu không chịu đựng được sự sai trái, lộng hành… của lãnh đạo cơ quan mình hay địa phương mình thì hoặc là im lặng trong u buồn hoặc viết một lá thư nặc danh hay một tin nhắn đầy tuyệt vọng.
Cho nên, để những người dân chúng tôi không phải “lén lút” trong sợ hãi nhắn tin tố cáo rồi vứt sim đi hoặc đóng cửa buồng, che đèn viết thư tố cáo mà không dám ký tên rồi nhờ người khác đi gửi thư hộ thì những người lãnh đạo phải làm cho người dân chúng tôi thực sự tin rằng: đấu tranh cho lẽ phải là nhân cách của cả xã hội mà các đảng viên, các cán bộ có quyền chức luôn luôn đi đầu bằng hành động chứ không phải bằng lời nói. Vì người dân chúng tôi đã quá thấm nhuần, quá thuộc lòng lời nói của các đồng chí rồi.
Xin cám ơn các đồng chí!
Xin chào vĩnh biệt 5 cổng chào
Khi chỉ còn khoảng ba tháng nữa là bắt đầu đại lễ 1000 năm Thăng Long thì đột nhiên có quyết định xây 5 cổng chào. Nhưng rồi khi chỉ còn hơn hai tháng nữa thì lại có quyết định đột ngột dừng xây 5 cổng chào. Trước đó còn có những quyết định đột ngột giảm từ 5 cổng xuống còn 4 cổng, đột ngột thay đổi thiết kế… Những cú “tăng tốc” các dự án cũng như “quay ngoắt” và “phanh gấp” các dự án như thế làm cho người dân chóng mặt không thể nào xác định được những gì đang diễn ra quanh mình.
Biết bao cái “không ra sao” liên quan đến 5 cổng chào đã được các chuyên gia, báo chí bàn đến khá nhiều rồi. Việc tiếp tục xây 5 cổng chào hay dừng xây 5 cổng chào thực sự cũng chưa phải là những gì quá nguy hiểm. Nhưng cách làm ăn của cái thời được gọi là “công nghiệp hoá, hiện đại hoá” của chúng ta thì quả là nguy hiểm.
Nguy hiểm bởi lối làm ăn không có kế hoạch. Chúng ta biết rằng, một dự án siêu lớn như đại lễ 1000 năm Thăng Long mà thấy một sự làm ăn nhiều ngẫu hứng. Đùng đùng lát đá xanh quanh Bờ Hồ rồi đùng đùng bóc đi.
Cho đến thời điểm này, người dân chẳng thể nào hình dung nổi Hà Nội sẽ giống cái gì khi bắt đầu đại lễ. Lẽ ra, mọi công việc đã hoàn thiện và lúc này chỉ còn lại việc chuẩn bị “rượu và hoa” thôi.
Hà Nội bây giờ giống như một gia đình có cỗ khi khách mời đã lục tục kéo đến thì mâm vẫn chẳng thấy mâm, bát vẫn không thấy bát và bếp vẫn còn chưa có củi để nhóm lên nấu nướng… Hơn nữa, việc chỉnh trang Hà Nội như chọn “điểm rơi phong độ” vào đúng mùa mưa. Thế là bao nhiêu đoạn hè, đường vừa mới sửa sang lại bị mưa ngập phá hỏng. Nói chung là cứ loạn tít mù cả lên.
Nguy hiểm bởi tư duy cho những dự án lớn quá ư là hời hợt. Ví dụ chuyển Trung tâm hành chính quốc gia về Ba Vì, lát hè đường, xây cổng chào… Qua những dự án này thấy tư duy chiến lược của chúng ta không có nền tảng và rất mơ hồ.
Có người có trách nhiệm nói rằng dừng cổng chào vì có người đồng ý và có người không đồng ý. Nói thế chưa chính xác. Phải nói là việc dựng 5 cổng chào như dự định ban đầu là thất sách. Những ai bảo vệ việc dựng 5 cổng chào như thế là “cố đấm ăn xôi”, là bảo thủ, là thiếu tư duy… Chúng ta cứ nói thẳng với nhau như thế cho mau tiến bộ. Chính vì tư duy về 5 cái cổng chào như thế mà chúng ta tốn phí bao nhiêu công sức và thời gian để… dừng nó lại.
Bây giờ thì người dân thở phào và cúi đầu chào tạm biệt 5 cổng chào. Tạm biệt thôi, vì biết đâu ngày mai lại nghe nói có quyết định phải dựng 5 cổng chào này thì… ngượng lắm nếu bây giờ chúng ta vội chào vĩnh biệt. Nhưng cho dù ngượng đến đâu thì cá nhân tôi cũng rất muốn cất lời: Xin vĩnh biệt 5 cổng chào. Đấy chỉ là chuyện của cá nhân tôi đấy nhé.
Sẽ có cảnh Rồng… bơi trong đại lễ 1000 năm ???
Tháng 10 năm 2008, hai năm về trước, Hà Nội và Hà Đông (thuộc Hà Tây cũ) ngập chìm trong nước như một cơn tiểu hồng thủy.
Có hàng trăm bài báo viết về những ngày lụt ấy. Có biết bao cuộc họp rút kinh nghiệm về hệ thống thoát nước của thủ đô yêu dấu. Những tưởng những cơn mưa như thế chẳng bao giờ thống trị nổi Hà Nội của chúng ta. Nhưng chỉ mới gần 2 tiếng đồng hồ của một trận mưa chưa nói là quá lớn đã nhấn chìm bao đường phố thủ đô.
Cơn mưa ngày 13 tháng 7 vừa qua làm cho đợt nóng kinh khủng dịu đi nhiều. Nhưng sự bức bối và lo lắng của người dân lại tăng lên trên 50 độ C. Lo lắng mất điện, lại lo lắng bị điện giật chết, lo lắng bệnh tật sinh ra do úng lụt, lo lắng nhiều sinh hoạt và công việc bị ngưng trệ…Trong sự lo lắng ấy có một nỗi lo về những ngày Đại lễ 1000 năm Thăng Long.
Hầu hết người dân mấy ngày nay bàn tán rằng liệu tháng Mười năm nay, khi mà Đại lễ 1000 năm bắt đầu mà có cơn nữa đổ xuống thì sự thể sẽ như thế nào? Chắc chắn là có một Đại lễ 1000 năm trên nước bởi vì cả hai năm rồi mà hệ thống thoát nước của Hà Nội hình như chẳng được cải thiện chút nào.
Bạn tôi là một nghệ sỹ rối nước liền tưởng tượng ra một sân khấu rối nước khổng lồ và những người dân cùng ô tô, xe máy, xe đạp, xe đẩy, xe nôi… sẽ biến thành các nhân vật và các đạo cụ của rối nước. Trong sân khấu rối nước truyền thống của Việt Nam không có những tích buồn. Mọi chuyện đều vui vầy, trâu húc nhau cũng vui, cáo bắt vịt cũng vui, người bắt cá cũng vui… Nhưng trong vở rối nước thời hiện đại mà người dân thủ đô là những diễn viên thì tích diễn lại buồn.
Có người hài hước nói cứ với hệ thống thoát nước như thế này mà tháng Mười tới có mưa thì lễ khai mạc Đại lễ 1000 năm Thăng Long sẽ có cảnh Rồng bơi… trên phố thay cho cảnh Rồng bay. Câu chuyện đùa mà là lời cảnh báo thật. Một số người có trách nhiệm trong cái việc thoát nước phát biểu là cứ yên tâm không sợ gì mưa. Nhưng yên tâm là yên tâm thế nào? Hai năm trước người dân đã được nghe chữ “yên tâm” nhiều lắm rồi mà đến bây giờ khi mưa xuống chẳng thấy “yên tâm” đâu mà chỉ thấy… “loạn tâm”.
Bồ tát hiện hình ở Đà Nẵng
Một cụ già 78 tuổi bán sổ số. Ta nhắc lại là bán sổ số chứ không làm to như ông Tô ở Hà Giang hay bà Cúc ở Tiền Giang hoặc ông Bình Vinashin. Cụ có tên là Hoàng Thị Hồng sống ở thành phố Đà Nẵng.
Trong suốt 5 năm nay, cụ bỏ tiền của mình ra để lo chỗ ăn, chỗ ở cho những thí sinh nghèo về Đà Nẵng dự thi. Nguyên nhân gì đã khiến cụ làm như vậy? Ta xin trả lời ngắn gọn: Vì cụ có một tấm lòng nhân ái bao la.
Có lẽ chưa một người nào sống cạnh cụ nghe được cụ giảng giải đạo đức cho người khác. Nhưng trái tim cụ lại chứa đầy tình thương yêu con người bởi chính những hành động cụ thể vì con người của cụ. Hơn nữa, nếu cụ là một người quá nhiều tiền thì chuyện này lại khác. Cụ chẳng có tài sản gì trong tay ngoài những đồng tiền mồ hôi nước mắt. Cụ đâu có đất này, đất khác, cụ đâu có nhà này, nhà nọ, cụ chẳng được ai hối lộ hay đút lót bao giờ. Nhưng nhân cách cụ đứng trên đầu bao kẻ tên tuổi.
Xã hội xúc động về cụ bao nhiêu lại đau đớn bấy nhiều về những kẻ đã cướp đi hàng nghìn tỉ của nhân dân, của Nhà nước. Xã hội kính trọng nhân cách của cụ bao nhiêu lại khinh bỉ bấy nhiêu những kẻ vô nhân cách khác, những kẻ vì lợi ích của cá nhân mình, của gia đình mình, của phe nhóm mình mà gây ra bao thiệt thòi, bất hạnh cho người lao động. Còn lúc này, từ một nơi rất xa Đà Nẵng, ta cúi đầu trước cụ – cụ Hoàng Thị Hồng. Cụ là hiện thân của đức tính đẹp đẽ của con người Việt Nam, cụ là một Ví Dụ đầy tự hào và cũng đầy cay đắng về nhân cách của một xã hội, cụ quả là một vị Bồ tát hiện hình.
Ta đã dùng những từ ngữ như vậy để nói về cụ. Nhưng những lời lẽ đó đã trở nên thật phù phiếm trước lòng nhân ái và nhân cách sống của một con người như cụ.
——————————————
PN&HĐ: Các ảo thuật gia và hội chứng IQ ở Việt Nam
Tuần này là sự trở lại của Trực Ngôn với những vui buồn trong phát ngôn và hành động của các nghị sĩ và nghệ sĩ Việt Nam.
Trung tâm hành chính Ba Vì – Màn trình diễn của các ảo thuật gia?
Hà Tây đột nhiên biến mất và rồi hiện ra với bộ mặt khác: Hà Nội. Người dân không phản đối chính sách ngày ấy. Nhưng cho tôi nói thật: họ không hiểu lý do cho dù chúng ta ra rả thuyết trình. Bây giờ khi đi qua hai thành phố Sơn Tây và Hà Đông, nhiều người vẫn ngơ ngác và mang trong lòng nỗi ám ảnh về hai thành phố chết trẻ nhất trên thế gian này. Bởi một chính sách lớn như sát nhập cả một tỉnh Hà Tây, một vùng đất của văn hoá vô cùng đặc sắc, vào Hà Nội mà hình như chẳng ai biết.
Vì thế, mới có chuyện người ta cứ “làm lễ” cho hai thị xã nói trên thành hai thành phố để rồi chưa đầy 9 tháng sau người ta lại đọc lời vĩnh biệt hai thành phố ấy.
Chuyện Hà Tây trở thành Hà Nội chưa kịp nguôi đi bởi thời gian thì người dân lại sững sờ khi chứng kiến màn trình diễn mới: Chuyển trung tâm hành chính lên Ba Vì.
Trong một cuộc thảo luận ở Quốc hội mới đây, những đại biểu QH cấp “đại cử tri” như Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm, Chủ tịch Hội Luật gia Phạm Quốc Anh, Chủ nhiệm UB Pháp luật Nguyễn Văn Thuận, Trưởng ban Dân nguyện Trần Thế Vượng…đã phải kêu lên trước màn trình diễn ấy.
Chủ tịch Hội Luật gia Phạm Quốc Anh nói: “ Đó cũng là cách tạo cớ cho kẻ đầu cơ tăng giá đất đai. Có người còn bảo, nhiều cán bộ có trang trại lớn ở Ba Vì, muốn có đồ án này để đẩy giá lên, bán đi ôm tiền vào túi”.
Câu nói này đúng là của một người đại diện cho dân. Vì đó là ý nghĩ của dân không chỉ khi có dự án chuyển TT hành chính quốc gia lên Ba Vì mà đó là ý nghĩ đã có từ biết bao năm nay rồi trước biết bao dự án. Thử hỏi có người dân nào được sở hữu những miếng “đất vàng” như thế không? Chúng ta có dám công khai những vùng đất đẹp nội ngoại thành Hà Nội đang thuộc về ai không? Tôi tin nhận định của đại biểu Phạm Quốc Anh. Xin đa tạ sự trung thực của ông.
Quả thực như đại biểu Nguyễn Văn Thuận thì nói như một tiếng thở dài não ruột: “Phải tạo chuyển biến rõ rệt nội đô cho đàng hoàng. Nội đô hiện nay cứ nay đào mai bới. Nhà cổ khi bảo giữ, lúc nói phá, không nhất quán“.
Chỉ cái việc thiết thực trước mắt và không khó khăn gì lắm mà chúng ta cũng không làm ra hồn thế mà cứ bàn đến chuyện 100 năm sau. Nhưng ngẫm ra thì chẳng có gì ngạc nhiên. Bởi đó chỉ là màn diễn của các ảo thuật gia biến một vùng đất xa xôi thành một thế giới vàng…cho họ. Và đây đâu phải lần đầu tiên họ thể hiện màn trình diễn đó!
Quá nhiều đại biểu Quốc hội đã phân tích hợp tình hợp lý nhưng hình như vẫn chẳng có dấu hiệu gì thay đổi. Họ thấy một sự bất bình thường trong chuyện này. Có đại biểu phải kêu lên như một sự bất lực “Họp Thường vụ QH, tôi đã nêu câu hỏi, Bộ trưởng Xây dựng đã giải trình nhưng tôi vẫn chịu, không hiểu.“
Không chỉ mình đại biểu kia không hiểu. Nhân dân cũng không hiểu vì sao lại thế cho dù họ hiểu vì sao người ta làm thế.
Ôi, các ảo thuật gia! Các ngài đã biến ruộng đồng của nhân dân thành sân golf, biến công viên thành khách sạn, biến hồ nước thành mặt bằng, biến 1 giường bệnh viện cho 1 bệnh nhân nằm thành một chiếc giường khổng lồ chứa được 3, 4 bệnh nhân, biến một trung tâm văn hoá thành khu chung cư cao cấp, biến nông dân nhiều khu vực thành những thị dân vô nghề nghiệp, biến những người chỉ sau một đêm có đến mấy bằng cử nhân, thạc sỹ…
Và nhân dân, những khán giả với hàng trăm, hàng nghìn lo toan, vất vả, thiếu thốn…đang đợi một ngày được các ngài biến giấc mơ giản dị của họ thành hiện thực.
Hội chứng IQ ở Việt Nam
Suốt mấy ngày nay, có biết bao nhiêu người Việt Nam đang đi trên đường, đang ăn trong quán, đang uống cà phê, đang cố thoát ra khỏi nạn tắc đường kẹt xe, đang đu mình trên ròng rọc qua sông đến trường, đang nhễ nhại mồ hôi vì mất điện, đang tìm cách chạy trường chạy lớp cho con cái, đang cười nói với bạn bè hoặc đang khóc lóc…bỗng chợt dừng lại, ngẩn ngơ rồi cứ sờ nắn đầu mình giống một người mù sờ nắn một vật thể lạ.
Có nguồn tin cho rằng việc sờ nắn đầu mình là do một căn bệnh lạ vừa tràn đến Việt Nam. Các chuyên gia của Viện Vệ sinh Dịch tễ học Hà Nội nháo nhào tìm nguyên nhân căn bệnh. Nhưng họ đã thất bại. Cuối cùng người tìm ra bệnh lại là các nhà báo. Đó là căn bệnh mang tên IQ.
Căn bệnh này sinh ra từ các cuộc tranh luận trong Quốc hội về việc xây đường sắt cao tốc ở nước ta. Nhiều ý kiến của các đại biểu Quốc hội trái ngược nhau và có vẻ bất phân thắng bại.
Người ví xây đường sắt cao tốc giống như sự xuất hiện của một chàng trai trong truyện cổ để đánh thức nang công chúa “tiềm năng” của tỉnh mình đang ngủ trong rừng. Mà tỉnh nào cũng có một nàng công chúa “tiềm năng” đang ngủ li bì mà chưa biết cách nào cho nàng thực dậy. Thế là ai có cơ hội phát biểu đều kêu gọi hãy xây dựng tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên ở tỉnh mình là hợp lý.
Người ví làm đường sắt cao tốc như xây móng nhà cho con cháu tương lai. Người bảo con cháu sẽ còng lưng, è cổ ra mà trả nợ. Có người lại bảo lên miền núi mà xem tàu cao tốc. Đó là việc các em học sinh phải dùng ròng rọc để qua sông đi học giống như các ninja Nhật Bản.
Nhưng cuối cùng, đại biểu Trần Tiến Cảnh kết luận: “Các nước có chỉ số IQ cao đều xây đường sắt cao tốc. Ra nước ngoài tôi đi thử rồi. Tốc độ nhanh, an toàn, trẻ em đi học, bà mẹ đi làm… Việt Nam không phải nước nghèo, với quyết tâm chính trị, tôi đề nghị phải xây”.
Nếu ông Trần Tiến Cảnh là dân thường thì việc quả quyết của ông “các nước có chỉ số IQ cao đều xây đường sắt cao tốc” cũng chẳng ảnh hưởng gì. Nhưng ông đang là đại diện của nhân dân. Chẳng lẽ ông đại diện cho nhân dân ủng hộ một việc mà con cháu của nhân dân chắc chắn sẽ phải tối mặt cày cấy và nuôi vịt đẻ trả nợ nhiều đời vì món tiền “khổng lồ” xây dựng đường sắt cao tốc.
Thiển nghĩ, nếu đại biểu QH nào đó không hiểu được vấn đề QH bàn luận thì “im lặng” là thể hiện lòng yêu nước, thương dân có hiệu quả nhất của họ.
Viết đến đây, Trực Ngôn tôi lại nhớ đến một đại biểu QH vốn người xã Sơn Công, huyện Ứng Hoà, tỉnh Hà Tây cũ là ông Ấn. Ông Ấn là đại biểu QH và trong nhiệm kỳ 5 năm của mình, như ông ấy kể, là ông ấy ăn trầu hết 1000 quả cau (đại biểu QH Ấn nghiện ăn trầu mà) nhưng không phát biểu một lần nào vì “mình biết gì đâu mà phát biểu”. Ông Ấn là một người yêu nước, thương dân. Chứ ông ấy không biết gì mà cứ phát biểu thì…than ôi.
Một đại biểu QH tôi biết cũng yêu nước bằng cách không phát biểu gì vì không biết gì. Đó là một diễn viên Chèo của Hà Tây cũ. Khi tiếp xúc cử tri trong cuộc bầu cử QH năm ấy, đến đâu bà cũng chỉ nói “Em xin hát một điệu Chèo phục vụ bà con” vì bà đâu có biết nói về những vấn đề an sinh hay chiến lược phát triển văn hoá. Thấy bà mộc mạc, chân thành thế là nhân dân bỏ phiếu cho bà làm đại biểu QH.
Và trong nhiệm kỳ của mình, bà cũng không phát biểu một lời nào. Nhưng bà không được hát Chèo ở trong các kỳ họp QH. Chẳng lẽ ở Hội trường Ba Đình bà lại đứng lên hát một điệu Chèo về chính sách giáo dục hay quốc phòng ư. Ví dụ: Này bà con ơi…Sao ? Tôi ra đây có phải xưng danh không nhỉ ? Không xưng danh thì ai biết là ai…Này i..i…à…í i.. ì, tôi.. đang đứng i..i.. ở Hội trường ì..i..i.. Nhưng nhân dân cũng công nhận bà là người yêu nước, thương dân vì không phát biểu gì.
Đại biểu Trần Tiến Cảnh nói “Việt Nam không phải nước nghèo”. Đấy là ông Cảnh nói nhé chứ không phải tôi. Vậy nước ta là nước gì ? Không nghèo thì là giàu chứ gì hay là không giàu không nghèo chăng? Thôi chuyện này cũng chẳng nên nói thêm, mệt lắm rồi, trời lại đang nóng bức, điện lại đang cắt, đường lại đang tắc.
Nhưng hơn 50 tỉ đô la cho đường sắt cao tốc đâu phải chuyện đùa! Trong khi ấy, cơ sở hạ tầng của ngay Hà Nội này tồi tệ đến nhường nào. Đấy là chưa nói đến các vùng ngoại ô và vùng sâu vùng xa. Rồi tàu cao tốc chứ chạy tít mù nhanh nhất nhì thế giới còn nhân dân cứ dùng ròng rọc mà bay qua sông, cứ mặc áo mưa cho dù “trời không mưa nhưng cứ mặc áo mưa” để khỏi bụi, cứ bơi giữa thủ đô khi có một cơn mưa mùa hạ, cứ 3,4 bệnh nhân nằm chung một giường bệnh cho tình cảm, cứ đưa con đến siêu thị chơi vì không có công viên, vườn trẻ…thế nhé.
Một hành động để…mua vui cuối tuần
Nếu cứ viết Phát ngôn và Hành động mãi, Trực Ngôn tôi e rằng mình có thể bị tress vì mệt quá. Mệt vì tâm lý và tình cảm của mình cứ bị tấn công đột ngột giống như những cú sốc. Quả thực, chuyện TT hành chính quốc gia, chuyện đường tàu cao tốc, chuyện đặt hàng rào phân cách rồi lại gỡ ra, chuyện dự báo 3 năm nữa giáo dục đại học sẽ tốt lên, chuyện “anh về đây theo đường dây nào?” (Câu hỏi mà TS Hồ Bất Khuất đưa ra trong bài viết của mình về Bộ GD và ĐT được người dân chọn lựa làm câu hỏi chung cho mọi ngành vì đúng quá) làm tôi thực sự quá mệt.
Nhưng đâu phải mình tôi mệt. Qua theo dõi thấy các đại biểu QH còn mệt hơn nhiều vì cứ tranh luận mãi, chất vấn mãi mà chưa thấy hé lộ điều gì. Mệt vì mình chỉ thích nói những chuyện vui mà niềm vui hiếm quá.
Chính vì thế mà phần cuối này, Trực Ngôn xin trích bài viết của nhà thơ, hoạ sỹ Trần Nhương về đại hội nhà văn khu vực các tỉnh phía Bắc cho bạn đọc và cho cả cá nhân Trực Ngôn được giải trí một chút. Sau đây là nguyên văn bài viết của nhà thơ, hoạ sỹ Trần Nhương:
Thế là 5 năm trôi vèo như một thoáng mây qua cửa. Năm năm trước vào năm 2005 Đại hội diễn ra tại Yên Bái. Lần này giữa mùa hè nóng bức, các nhà văn ra biển Đồ Sơn để họp mặt. Thật là sáng kiến. Hình như Đồ Sơn vừa làm các nhà văn dịu dàng trước gió biển vừa làm họ nóng bừng trước những con sóng lẳng lơ.
Lâu lâu có buổi gặp mặt thật đầm ấm và đông đủ. Tôi gặp lại các bạn từ Lai Châu đến Ninh Bình. Chả biết thảo luận bàn bạc được gì không nhưng cứ bắt tay nhau một cái là sướng.
Nói vậy, nhưng ngẫm lại tôi vẫn hơi buồn vì hình như các nhà văn chúng ta không mấy người can dự vào đời sống xã hội đang nóng bỏng. Rất ít tiếng nói cùng nhân dân. Các nhà văn gần như người ngoài cuộc, e dè, sợ hãi một cái gì đó. Chúng ta đang tự bằng lòng với cái khuôn khổ mà lâu nay chúng ta bị tự do trong đó. Khi văn chương, nhà văn không đi cùng nhân dân, tất bật cùng họ, lo lắng cùng họ, không lên tiếng giúp họ tìm được quyền sống công bằng thì văn chương và thiên chức nhà văn hình như chưa trọn.
Cỗ xe Đại hội VIII đã bắt đầu vận hành. Mở đầu là đại hội khu vực Miền Bắc, tiếp đó là Bắc Miền Trung diễn ra tại Quảng Trị. Trung bình cứ 2 ngày một đại hội khu vực, làm sao để cuối tháng 6 là xong bước này. Vất vả thật, thương cho Chủ tịch và anh em cơ quan chạy như tầu hỏa cao tốc suốt dải đất nước dằng dặc.
Sáng 9-6-2010 đúng lúc khai mạc đại hội thì cúp điện. Đình Kính nói với phụ trách nhà khách Hải Yến liệu mà đi phong bì cho điện lực nếu không BTC sẽ cắt 30% tiền thuê đấy. Nhưng rồi điện vẫn cắt. Dự đại hội có cả đồng chí Ban Tuyên giáo, đồng chí phó chủ tịch Hải Phòng cũng cùng chịu nóng với các nhà văn.
Người ta có chạy máy nổ tạm cho hội trường nhưng vài cái quạt không thể vơi đi cái nóng.
Đại hội sắp khai mạc, tôi nhìn các nhà văn đang toát mồ hôi. Có lẽ các vị đang lo lắng cho đất nước chăng ?
Rồi cũng cứ chơi nóng mặc nóng, đại hội vẫn kiên cường cho đến 11 giờ trưa. Nhiều đại biểu bỏ ra ngoài, Pờ Sảo Mìn đi cùng Đinh Công Diệp, Phạm Xuân Trường kéo Nguyễn Tiến Lộc, Trần Nhương, Phạm Viết Đào đi uống nước dừa.
Tham luận có nét nhất là của nhà văn Trần Quốc Tiến (Nam Định) nhan đề Cái ngưỡng của văn chương đâu rồi. Đó là những lời nói tâm huyết của ông (vì chưa xếp chữ kịp nên TNc sẽ đưa lên sau). Còn mọi việc tiến hành và phát biểu vẫn xưa như thế kỉ trước. Ôi những người trí thức vào loại tiên tiến mà vẫn ngựa quen đường cũ…
Kết thúc buổi sáng là bỏ phiếu kín giới thiệu nhân sự cho ban chấp hành gồm có: Đình Kính (Hải Phòng), Thúy Quỳnh (Thái Nguyên), Bình Nguyên (Ninh Bình). Thế ra ở đâu giới thiệu đấy không được với sang các vùng khác, hình như cũng không ổn theo kiểu chào cờ xã ta. Chiều nay sẽ thăm dò chức Chủ tịch Hội. Chắc lại Hữu Thỉnh vì ông vẫn chưa oải, say việc, thích làm việc…
Buổi chiều tham luận của nhà thơ Đỗ Thị Tấc nói các nhà văn hãy về với các bản làng, thủy điện nhỏ, cây cao su đang giết chết các vùng văn hóa, các văn hóa tộc người. Người dân tộc cần một cánh rừng bên nhà cho chôn cất, cho miếng ăn. Chị nói vừa rồi chị về bản đã phải đi xe máy ra đầu bản để đi tè. Khổ thế, miền núi Tây Bắc đã bị mổ thịt. Xin lưu ý các bạn các thủy điện nhỏ đến 90% do Trung Quốc trúng thầu và xây dựng. Từng ngõ ngách bản nhỏ đều có người Tầu thì kinh hoàng…
Chủ tịch Hữu Thỉnh nói về bầu BCH, số lượng nên có đủ khoảng 15 người để có thường vụ. Người BCH phải có năng lực quản lí, có sức tập hợp để hội ta ấm áp, đoàn kết. Cứ oánh nhau như Thái Lan thì khách du lịch cũng bỏ đi. Nhà nước không tiếc tiền, có đoàn kết mới xin được tiền. Nhà văn Đình Kính đề nghị BCH cũ nên để lại 3 người Hữu Thỉnh, Nguyễn Trí Huân, Trần Đăng Khoa và giới thiệu một số nhà văn 3 miền có cả ông Bùi Công Minh chưa hội viên…
Nhà thơ Dư Thị Hoàn nói về việc Hội đã có nhiều hoạt động giao lưu với thế giới, hóa giải với các nhà văn cựu binh Mỹ. Với các nhà văn người Việt chúng ta chưa hòa giải được bao nhiêu. Hãy mở rộng để các nhà văn người Việt toàn thế giới gặp nhau hiểu nhau hơn, không phân biệt hai bên nữa…
Cuối chiều oi nồng lại nhiều ý kiến rất hay của Kim Chuông và các đồng nghiệp khác. Họ chê một số báo chí của Hội kể cả website rất cổ lỗ, mờ nhạt. Có mấy ý kiến nhắc đến biểu dương Trannhuong.com tại đại hội này nhưng nhà cháu ngại cái anh cá thể mà các bác nêu tên nhà cháu giữa nơi đại hội tưng bừng thế này mặc dù nhà cháu sướng trong bụng nhưng sợ Hội chả thích gì…
Chủ tịch Hội Hữu Thỉnh lên tổng kết đại hội rất hùng hồn, rất phấn khích như Đại hội VIII đã thành công rực rỡ…Nghe nói ông ăn vội bữa liên hoan rồi phi thẳng lên Nội Bài để kịp bay vào Huế rồi ra Quảng Trị chỉ đạo Đại hội Bắc Miền Trung sẽ diễn ra ngày 11-6-2010. Gần 70 tuổi Hữu Thỉnh dẻo dai thật…
Lời bình nhỏ: Qua những dòng đơn giản và ngắn ngủi của nhà thơ, hoạ sỹ Trần Nhương, bà con đã thấy được phần nào chân dung nhà văn Việt Nam ta chưa ạ?
PN&HĐ: Các ảo thuật gia và hội chứng IQ ở Việt Nam
——-
Thị trường bất động sản : trái bom nổ chậm (Nguyễn Minh) (TL249)
“… bong bóng bất động sản tại Trung Quốc có thể nổ bùng bất cứ lúc nào và sẽ vô cùng dữ dội …”
Ngay khi hội nghị thượng đỉnh G8 vừa kết thúc tại Hunsville, Canada, ngày 27-6-2010 hội nghị thượng đỉnh Toronto liền khai mạc. Trong những cuộc đàm phán, ông Ma Xin, chủ tịch Ủy ban phát triển và cải tổ quốc hội quốc tế, cho biết Trung Quốc chấp nhận thả nổi đồng nhân dân tệ (CNY) nhưng nói rằng Trung Quốc làm chủ đồng tiền của mình và “không chịu một áp lực nào”. Đây là một nhượng bộ rất đáng kể vì Bắc Kinh từ chối điều chỉnh đồng tiền này trong suốt hai mươi năm qua.
Tại sao nhượng bộ trong lúc này trong khi chỉ số tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc vẫn tiếp tục gia tăng ?
Tại vì Trung Quốc không thể sống mãi với ảo tưởng phát triển vĩnh cửu, nền kinh tế Trung Quốc đang để lộ nhiều dấu hiệu khủng hoảng mà nguy ngập nhất là sự sụp đổ của thị trường bất động sản. Từ đầu năm 2010 tới nay, Bắc Kinh đã ban hành nhiều biện pháp hành chánh và tài chánh để hạn chế việc cung cấp tín dụng mua bất động sản. Chỉ trong riêng tháng 4-2010, các ngân hàng Trung Quốc đã cho vay hơn 100 tỷ USD (774 tỷ CNY), tăng hơn 20% so với năm trước, để dân chúng mượn mua nhà. Trong nửa cuối năm này, nhiều biện pháp hạ nhiệt cơn sốt bất động sản sẽ được ban hành trên khắp lãnh thổ Trung Quốc.
Ước muốn là một chuyện, làm được hay không là chuyện khác. Cũng nên biết, nhà đất đối với người Trung Quốc không phải chỉ đơn thuần là một của cải, nó còn là một niềm hãnh diện. Sự thành công hay giàu có của một người được thể hiện qua số bất động sản có trong tay. Có nắm vững dữ kiện này mới hiểu tại sao Bắc Kinh dồn mọi cố gắng nhằm hạn chế sự nổ tung của quả bong bóng bất động sản.
Cơn sốt nhà đất
Giữa lúc thị trường bất động sản tại các quốc gia phương Tây đang còn khốn đốn sau cuộc khủng hoảng tài chánh năm 2008, trị giá nhà cửa trong các đô thị lớn tại Trung Quốc tăng cao như chưa bao giờ thấy. Theo thống kê của chính quyền Bắc Kinh, từ tháng 3-2009 đến tháng 3-2010, giá bất động sản tại Trung Quốc đã tăng từ 11,7% lên 12,8% trong tháng 4. Riêng đảo du lịch Hải Nam, con số này đã vượt trên 50%.
Sự gia tăng này vượt quá sức chịu đựng của một gia đình bình thường. Tại Bắc Kinh, trị giá một căn nhà nhỏ trong một khu chung cư bằng tổng lợi tức của cả gia đình trong 10 năm. Cũng nên biết, tại Pháp trị giá một căn nhà nhỏ (appartment) trong một chung cư bằng tổng lợi tức 5 năm làm việc của một gia đình ở vùng ngoại ô Paris, từ 3 đến 4 năm làm việc nếu trong các thành phố khác. Tại Tây Ban Nha, quốc gia đang khốn đốn về nhà đất, con số này là 7 năm.
Sự gia tăng giá nhà cửa một cách bất bình thường này rất là báo động, bong bóng bất động sản tại Trung Quốc có thể nổ bùng bất cứ lúc nào và sẽ vô cùng dữ dội, dư luận dự đoán rằng nó còn trầm trọng hơn cơn sốt subprime nhà đất tại Hoa Kỳ năm 2008. Chỉ cần một tin đồn, hay sự suy sụp của một ngân hàng nhỏ cũng đủ để tạo một cuộc khủng hoảng tài chánh lớn. Riêng tại Trung Quốc, vì không thường xuyên tiếp cận với khủng hoảng, sự sụp đổ trị giá nhà đất còn kéo theo hỗn loạn xã hội. Đây là cơn ác mộng mà không một chính quyền Trung Quốc nào dám nghĩ tới, vì không ai lường đoán được những gì xảy ra sau đó.
Để giảm thiểu nguy cơ sụp đổ này, Bắc Kinh đã yêu cầu các ngân hàng không cho những ai đã làm chủ một căn nhà vay tiền mua căn nhà thứ hai, phải ký quỹ ít nhất 30% trị giá của căn nhà muốn mua nếu là căn nhà đầu tiên dưới 90 m2, và 50% nếu là căn nhà thứ hai. Ngoài ra người mua phải chứng minh đã đóng thuế ít nhất một năm tại địa phương nơi muốn vay tiền mua nhà. Thật ra những biện pháp này chỉ như hạ cát giữa sa mạc trong cố gắng ngăn chặn nạn đầu cơ nhà đất đang phát triển với một tốc độ siêu thanh mà nhiều chính quyền địa phương tuyên bố bất lực.
Một cách cụ thể, cuộc chạy đua mua nhà đất tại Trung Quốc xuất phát từ một niềm tin giản dị : mua nhà tậu đất là củng cố tương lai. Người Trung Quốc thường nói : chim có tổ, người có ổ (nhà). Nhà là biểu hiện của thành công và ổn định. Chính vì thế, khi điều kiện đã khá dồi dào người ta đổ xô nhau đi mua nhà. Mua để ở hay mua để bán lại là một chuyện khác, vấn đề là làm sao để mọi người nhìn nhận mình có nhà.
Ban lãnh đạo Bắc Kinh đã đánh giá lầm dân tộc của họ. Khi tung hơn 500 tỷ USD trong năm 2009 để khuyến khích dân chúng vay để tiêu xài nhằm khuyến khích tái sản xuất, người Trung Quốc vay tiền để đầu cơ nhà đất và chờ cơ hội để bán lại với giá cao hơn để kiếm lời, hay làm vật thế chấp để vay thêm tiền mua những căn nhà khác, rồi bán lại với giá cao hơn và vay thêm tiền để xây nhà mới. Cái vòng lẩn quẩn này phải đến hồi chấm dứt, vì khi truy tìm sự bảo đảm các ngân hàng chợt khám phá rằng không còn ai đủ khả năng để trả nợ. Tất cả mọi người đang sống trong cơn mộng ảo.
Đầu tư vào nhà đất
Lợi tức bình quân đầu người hiện nay tại Trung Quốc còn rất thấp. GDP đầu người năm 2009 khoảng 3.400 USD. Phải nhìn nhận thành tích này là một cố gắng phi thường của dân chúng và chính quyền Trung Quốc. Nhưng với một lợi tức khiêm nhường như thế, khó một ai có thể mua được một căn nhà để ở trong bất cứ thành phố nào.
Vậy ai là những người vay tiền của các các ngân hàng ? Không ai xa lạ : đó là những thành phần đặc hưởng quyền lợi của đảng và nhà nước : các tập đoàn kinh tế quốc doanh và những viên chức nhà nước tham nhũng. Bên cạnh đó, nếu biết mua chuộc các chính quyền địa phương, giới trung gian cũng có thể vay những khoảng tiền lớn để đầu tư vào nhà đất để sau đó bán lại và chia nhau tiền lời.
Hiện nay, trong thị trường bất động sản tại Trung Quốc có hai nhóm đầu tư nhà đất khá nổi bật : Thiên phương đoàn (nhóm làm giá bất động sản ở thành phố Ôn Châu, tỉnh Triết Giang ; Muội lão bang có nhiều mỏ than nhỏ ở tỉnh Sơn Tây.
Nhóm Ôn Châu không những sở hữu nhiều nhà đất mà còn làm chủ các xí nghiệp sản xuất vừa và nhỏ thuộc các ngành giầy dép đến bật lửa, nút áo, dụng cụ điện khí. Trong tháng 2 vừa qua, khi hay tin đang có khủng hoảng nhà đất tại Dubai, hơn 20 nhà kinh doanh nhỏ của tập đoàn Ôn Châu đã làm thế giới rất kinh ngạc khi bay qua Liên hiệp các tiểu vương quôc Ả Rập thống nhất (UAE) mua lại những bất động sản đang bán với hạ giá.
Nhóm Muội lão bang ở Sơn Tây, nhờ giá than đá liên tục gia tăng trong hơn 5 năm qua, đã trở thành một tập đoàn đầu tư nhà đất khổng lồ. Nhóm này có thể bỏ tiền ra mua cùng một lúc 5, 6 chung cư, hay đầu tư xây dựng những nhà chọc trời (buynh đinh) làm văn phòng, cửa hiệu… trong các thành phố lớn.
Sự thành công nhanh chóng của hai nhóm này đã gây ra một phong trào đầu tư và kinh doanh bất động sản rộng khắp Trung Quốc. Ban đầu là những công nhân viên chức nhà nước được phép mua “nhà phúc lợi” (nhà của công ty) với giá rẻ để bán lại với giá cao gấp 10 lần. Từ đó nảy sinh phong trào truy lùng những khu nhà phúc lợi để mua đi bán lại kiếm lời. Những người khác, nhờ quen biết lớn, vay tiền của các ngân hàng nhà nước để mua những căn nhà trong các khu chung cư rồi cho thuê lại. Nhiều gia đình có cuộc sống khá giả nhờ tiền cho thuê những căn hộ thứ hai, thứ ba ngoài căn nhà chính mà họ đang ở ; tiền cho thuê nhà được dùng để trả nợ mượn ngân hàng.
Để hạn chế nạn đầu cơ nhà đất kiểu này, chính quyền Trung Quốc buộc người mua căn nhà thứ hai phải ứng trước 50% trị giá căn nhà muốn mua. Tuy nhiên nạn đầu cơ mua hai, ba căn nhà để cho thuê không những không suy giảm mà còn có chiều hướng gia tăng.
Nạn đầu cơ bất động sản tại Trung Quốc xuất phát từ động cơ làm giàu bằng mọi giá. Sau cú sốc Lehman Brothers năm 2008, đồng USD bị mất giá khiến giới đầu cơ ngoại tệ tại Trung Quốc bị lỗ nặng, không một doanh nhân Trung Quốc nào muốn mua thêm công trái phiếu của Mỹ nữa. Số ngoại tệ thặng dư được dùng để mua nhà đất. Theo luật cung cầu, số tiền bỏ ra quá nhiều (cầu) mà số hàng có sẳn (cung) quá ít, giá nhà đất tăng lên là chuyện bình thường…
Nhưng tại Trung Quốc sự gia tăng này không bình thường. Giới đầu cơ nhà đất không coi việc mua nhà đất là một dịch vụ kinh doanh mà là một canh bạc. Người ta mua nhà không phải để ở mà để đánh cuộc, nó tương tự như như mua một tấm vé số. Chính vì thế, giới quan sát quốc tế đã rất ngạc nhiên khi thấy các nhà chọc trời mọc lên như nấm, ở khắp mọi nơi và các phòng ốc đều đã bán hết, nhưng ít thấy nơi nào có người ở, hay được thuê làm văn phòng. Thì ra người Trung Quốc mua bất động sản để chờ thời, đợi lúc giá lên cao hơn để bán lại : nếu hên thì lời, nếu xui thì lỗ. Đầu tư (hay đầu cơ) vào nhà đất tại Trung Quốc còn xuất phát từ một quan niệm rất xa xưa của một xã hội nông nghiệp : giàu nhờ dất, nhà nào có nhiều ruộng đất nhà đó có phúc và có uy tín trong thôn làng. Hiện nay, đại đa số các cấp lãnh đạo đảng cộng sản Trung Quốc đều xuất thân từ giai cấp nông dân nên còn rất gắn bó với đất.
Một hiện tượng ít thấy tại những nơi khác là doanh nhân Trung Quốc dùng tiền nhàn rỗi để mua nhà đất thay vì mua bán chứng khoán, như tại những quốc gia phát triển phương Tây và Đông Á khác.
Đất, một nguồn lợi mới
Điều khá kỳ dị tại Trung Quốc là không có tư nhân nào có đủ vốn và khả năng để kinh doanh nhà đất. Cho đến một ngày rất gần đây, lãnh vực này được dành riêng cho 5 đại công ty quốc doanh, chiếm 45% tiền lời của tất cả các công ty Trung Quốc : Ngân hàng công thương Trung Quốc, Ngân hàng xây dựng Trung Quốc, Ngân hàng Trung Quốc, Petrochina và Shimopec. Giới bình dân gọi những đại xí nghiệp này là anh cả, được bảo đảm luôn luôn có lời nhờ được hưởng nhiều quy chế đặc biệt của chính quyền Trung Quốc. Kế đến là các xí nghiệp quốc doanh thuộc ngành thông tin và thực phẩm được ưu đãi. Còn chứng khoán của các công ty tập trung đông nhất trong các ngành điện gia dụng, khí cụ điện tử, xe ô tô chỉ mang lại một mức lời thấp chỉ đủ để duy trì tái sản xuất mà thôi.
Từ thập niên 1990 đến nay, Trung Quốc vẫn tiếp tục áp dụng mô hình phát triển kinh tế dựa vào các công ty bán nhiều để chiếm thị phần với lời ít. Với thời gian, lương nhân công ngày càng cao, mức lời đã giảm hẳn. Để bù lại sự mất mát này, các công ty uốc doanh Trung Quốc đầu tư vào bất động sản để kiếm lời. Nhờ có uy tín, tiếng tăm và độ tín dụng cao, những công ty quốc doanh này tập trung mua những khu đất gần mặt tiền đường lộ, thuận lợi cho việc di chuyển để bán lại cho các công ty dịch vụ khai thác bất động sản. Có công ty tự xây dựng các cao ốc để cho thuê hay bán các văn phòng cao cấp cho các công ty nước ngoài. Sự cạnh tranh gay gắt giữa các công ty và tập đoàn quốc doanh trong việc truy lùng đất mới khiến giá nhà đất gia tăng đến độ chóng mặt, giá một mét vuông tại nhiều nơi cao hơn giá đất tại Tokyo, New York hay Paris. Trước sự lộng hành của các công ty và tập đoàn kinh tế nhà nước, trong tháng 3-2010 vừa qua Bắc Kinh đã ra lệnh cấm 78 doanh nghiệp trực thuộc trung ương kinh doanh bất động sản.
Tại các quốc gia phát triển, doanh nhân thường đầu tư vào các thị trường chứng khoán, thứ nhất là để bảo đảm nguồn vốn lâu dài, thứ hai là để thu lợi nhanh nếu đầu tư đúng chỗ. Trường hợp này càng đúng hơn đối với Trung Quốc, một quốc gia đang phát triển và rất cần nguồn vốn để tái đầu tư. Nhưng thực tế đã không như vậy, người Trung Quốc cho rằng đầu tư vào thị trường chứng khoán không lời nhiều bằng kinh doanh nhà đất. Họ cho rằng cổ phần xí nghiệp tung vào thị trường chứng khoán là ảo, không có thật vì không thể sờ mó được, ngược lại đầu tư vào nhà đất là rất cụ thể, ai cũng có thể hình dung căn nhà hay cuộc sống của mình trong tương lai trên khu đất đó. Chọn lựa này đã gây rất nhiều khó khăn cho các xí nghiệp vừa và nhỏ trong việc gia tăng nguồn vốn. Những công ty xí nghiệp nhà nước cũng không thể huy động một nguồn vốn cao để đầu tư vào nghiên cứu, khai thác những trang thiết bị mới, và cản trợ mọi cố gắng thu mua hay hợp tác với doanh nghiệp nước ngoài.
Không những thế, nguồn tiền nhàn rỗi còn trôi vào những lãnh vực lạc hậu như đầu cơ hành tỏi, tiêu, đậu nành, đậu xanh khiến giá của những hàng hóa nông nghiệp chưa chế biến tăng lên một cách bất bình thường. Lý do là từ một vài năm vừa qua, nguồn lương thực phẩm của Trung Quốc bị nhiễm độc nặng do các loại hóa chất thải ra quanh các vùng canh tác, chỉ tỏi, đậu nành và tiêu là không bị nhiễm độc nên rất được dân chúng ưa chuộng, do đó có thể bán lại với giá rất cao. Thật tế đã đúng như vậy, chỉ riêng trong tháng 5-2010 giá các loại “nông sản trong sạch” này đã tăng lên hơn 100%. Trước sự gia tăng này, những mặt hàng nông phẩm khác như gạo, bột mì cũng tăng theo khiến đời sống của dân chúng vốn đã khó khăn càng khó khăn hơn.
Cách biệt quyền lợi giữa đất đô thị và đất nông thôn
Một sự kiện ít ai hiểu nổi là đất đai canh tác tại Trung Quốc còn rất nhiều nhưng không tìm đâu ra đất để canh tác. Hiện tượng nông dân rời bỏ nông thôn ra thành thị tìm việc ngày càng gia tăng báo hiệu một tình trạng chẳng lành : bất ổn chính trị và xáo trộn xã hội. Số nông dân lang thang trong các đô thị đã trên 200 triệu người, và sẽ còn tăng thêm trong những năm sắp tới. Lý do là những vùng đất canh tác tốt cạnh những thành phố lớn đều bị trưng thu hay trưng mua với giá rẻ mạt, nông dân không còn đất bị đẩy ra thành phố tìm việc. Tại nhiều nơi, nông dân bị các quan chức chính quyền địa phương cướp luôn đất đai canh tác một cách trắng trợn.
Theo hiến pháp Trung Quốc, “đất đai thuộc quyền sở hữu của nhà nước”, những vụ mua bán đất đai thực ra chỉ là chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong thời hạn từ 50 đến 70 năm. Tuy có kỳ hạn nhưng nếu biết xoay sở quyền sử dụng sẽ được gia hạn thêm, quyền sở hữu đã gián tiếp được thừa nhận. Nguyên tắc là như vậy, nhưng khi thi hành thì sự khác biệt về quyền lợi rất lớn.
Lấy thí dụ của một cư dân sinh sống trong một đô thị lớn, như khu ngoại ô phía Bắc Thượng Hải. Cư dân này có toàn quyền bán bất động sản của mình, nghĩa là căn nhà nhỏ trong một cao ốc chung cư, dĩ nhiên là theo thời giá. Nếu chẳng may căn nhà đó nằm trong vùng bị tái khai thác, như trường hợp những căn nhà nằm trong khu vực xây dựng Hội Chợ Thượng Hải 2010, cư dân đó được chính quyền địa phương mua lại căn nhà theo thời giá hay được thay thế bằng một ngôi nhà khác tương dương. Về điểm này, quyền lợi của cư dân tại các đô thị lớn của Trung Quốc được đảm bảo như những cư dân sinh sông tại Nhật hay Âu, Mỹ.
Tại nông thôn thì ngược lại, những đảm bảo này không được ứng dụng. Nông dân Trung Quốc không được hưởng quyền lợi tương tự như cư dân thành thị. Theo nghĩa rộng, đất nông nghiệp là đất công, nghĩa là thuộc quyền sở hữu của nhà nước. Tìm hiểu sâu hơn nữa, người ta mới khám phá thêm đây không phải đất do nhà nước quốc hữu mà thuộc quyền sở hữu tập thể địa phương. Nếu người nông dân rời bỏ nông thôn, phần đất mà họ canh tác sẽ bị chính quyền địa phương thu lại mà không phải đền bù. Nhiều nông dân khôn ngoan đã chuyển quyền canh tác cho người khác trước khi rời bỏ nông thôn ra thành thị, khi hay biết chính quyền địa phương liền cử người đến tịch biên và bị phản kháng dữ dội.
Trong những năm 1950 và 1960, Đảng Cộng Sản Trung Quốc tiến hành cải tạo xã hội, nông thôn được tập đoàn hóa (hợp tác xã rồi nhân dân công xã), các phương tiện sản xuất thuộc quyền sở hữu tập thể. Đất đai canh tác nông nghiệp của nông dân bị đưa vào hợp tác hóa, người nông dân biến thành đội viên sản xuất trong nhân dân công xã. Đất đai nông nghiệp thuộc quyền sở hữu của địa phương. Sáu mươi năm đã trôi qua, tình trạng này cho tới nay vẫn không thay đổi. Rời bỏ nông thôn là rời bỏ đất, là rời mất quyền lợi.
Trước sự chống đối của nông dân, các chính quyền địa phương chấp nhận đền bù quyền khi tác đất đai bằng cách trợ cấp một sô tiền tương đương với lượng nông phẩm sản xuất trên miếng đất đó trong một năm. Nói tóm lại, số tiền bồi thường này chỉ mang tính tượng trưng, khoảng 10 000 CNY (khoảng 1 500 USD). Nếu phần đất này ở đô thị, người bị đổi nhà sẽ được đền khoảng 175 000 USD, tức gấp 100 lần. Khác biệt một trời một vực.
Thêm vào đó, trước đà công nghiệp hóa rừng rú, các chính quyền địa phương cấu kết với giới đầu cơ nhà đất đua nhau trưng thu đất đai nông nghiệp để xây dựng khu công nghiệp hay nhà cửa. Đây là mối lo lớn nhất của đảng cộng sản cầm quyền, vì mầm bất ổn chính trị và rối loạn xã hội xuất phát từ đây. Tại nhiều nơi, nông dân lật và đốt xe của cảnh sát và đương đầu với các lực lượng công an đến đàn áp. Như đổ thêm dầu vào lửa, nhiều cán bộ tham nhũng ngồi trên những loại xe đắt tiền nhởn nhơ chạy qua chạy lại trước sự nghèo khó chung của đất nước. Sự bất mãn của dân chúng Trung Quốc chỉ chực chờ bùng lên mà không ai lường trước được hậu quả. Mỗi năm có trên 500 000 vụ chống đối của nông dân trên khắp lãnh thổ Trung Quốc.
Bất ổn chính trị và rối loạn xã hội
Số nông dân rời nông thôn ra thành thị ngày càng đông đẻ ra một vấn nạn mới cho Trung Quốc : nạn nhà ổ chuột.
Khi rời bỏ nông thôn, người nông dân chấp nhận bị mất đất đai canh tác, tức mất nguồn lợi tức ở nông thôn. Khi bị mất việc, ít ai chịu về lại nông thôn sinh sống. Đại đa số chấp nhận cuộc sống bấp bênh tại đô thị, nghĩa là sống trong những khu nhà ổ chuột. Con cái của những người này, được sinh ra lớn lên trong các đô thị, không hề biết đến nông thôn và sẽ là một gánh nặng mới cho chính quyền nếu không tìm ra một giải pháp xứng đáng. Tình trạng này rất là báo động vì hơn 70% dân số (900 triệu người) sinh sống trong các đô thị, trong đó hơn 50% dưới 25 tuổi. Muốn cho cuộc sống của thế hệ trẻ này ổn định, một mặt chính quyền phải tạo ra công ăn việc làm, mặt khác phải bảo đảm nguồn lương thực cho các thành phố lớn. Điều quan trọng là phải sớm chuyển hộ khẩu nông thôn thành hộ khẩu đô thị. Kế là gia tăng khẩn cấp nước uống, lương thực, thực phẩm, trong khi nông thôn đang khan hiếm lao động để canh tác nông nghiệp.
Cái gì sẽ xảy ra khi khối 900 triệu người này đòi công ăn việc làm và phân chia lại lợi tức ? Phải tung thêm tiền để cứu nguy.
Như trong cái vòng lẩn quẩn, tung tiền ra để cứu nguy xã hội, xã hội mượn tiền để đầu tư nhà đất, vay mượn nhiều làm giá nhà đất gia tăng, dân nghèo bất mãn vì không mua nổi, bất mãn sinh ra bạo loạn, chính quyền lại tung tiền để tạo ra công ăn việc làm, người ta vay tiền đó để đầu cơ nhà đất, v.v.
Huyền thoại nhà đất đang sụp đổ tại Trung Quốc, ai cũng lo sợ một cuộc khủng hoảng tài chánh lớn xảy ra sau ngày 31-10-2010 khi khi Hội Chợ Thượng Hải đóng cửa. Làm sao trả được những khoảng tiền khổng lồ lên đến hàng ngàn tỷ USD vay của ngân hàng ?
Huyền thoại giàu có nhờ đất đai đang sụp đổ. Trái bom nhà đất có thể nổ ra bất cứ lúc nào khi một cơ quan tín dụng tuyên bố phá sản. Hiện nay số nợ khó đòi của các ngân hàng Trung Quốc đã lên đến hàng ngàn tỷ USD. Một tương lai đen tối đang hiện ra trước mắt.
Nguyễn Minh
(Tokyo)
© Thông Luận 2010
<<::: biến đổi khí hậu chẳng riêng tại TQ , nhưng nhìn thấy kinh khủng …
Trung Quốc chuẩn bị diệt vong . Người Trung Quốc vẫn chưa tỉnh ngộ
1. Tuyết rơi giữa mùa hè
2.Nhiều “hố địa ngục” đột nhiên xuất hiện tại Trung Quốc khiến người dân lo sợ
3. Động đất Tứ Xuyên tạo ra một núi lửa mới. Mặt đất bất ổn đúng như 2012
Thông tin thêm: Tàng tự thạch này đã được chính quyền Trung Quốc nghiên cứu (có đóng dấu xác nhận là THẬT của cơ quan nhà nước). Tuy nhiên vì thông điệp nhạy cảm của nó thông tin về nó hiện đang bị chặn tại Trung Quốc-
TẢNG TỰ THẠCH BÁO HIỆU ĐCSTQ SẮP DIỆT VONG
“Đá chứa chữ “, Hiện tượng tự nhiên báo sự diệt vong của ĐCS Trung Quốc
*** Người làm sai, Trời cảnh báo . Người không sửa, Trời trừng phạt
Cổ nhân Trung Quốc cho rằng những biến hóa của thiên tượng đều đối ứng với biến hóa trên thế gian. (Ảnh: Sound Of Hope)Lang Nghĩ, tự là Nhã Quang, là người An Khâu thuộc Bắc Hải. Trong “Hậu Hán thư” có truyện như sau.
Cha Lang Nghĩ là Lang Tông, tự là Trọng Tuy, rất am hiểu việc quan sát thiên tượng mà dự đoán việc cát hung của thế gian. Vào thời Hán An Đế, Lang Tông được nhậm chức Huyện lệnh huyện Ngô. Lúc bấy giờ, thời tiết thường hay đột ngột xuất hiện cuồng phong, Lang Tông biết trước thế nào kinh thành cũng nảy sinh hỏa hoạn, cho nên thông cáo thời gian hỏa hoạn sẽ xảy ra và bảo mọi người chú ý đề phòng. Kết quả đúng như ông dự đoán, vào ngày giờ ấy kinh thành phát sinh hỏa hoạn. Về sau Hoàng đế biết được sự kiện này bèn triệu ông vào cung thăng làm chức Bác Sỹ. Lang Tông cảm thấy vì việc ấy mà hoán đổi được công danh thì thật sỷ nhục, cho nên trong đêm đó treo ấn từ quan, cả đời không trở lại làm quan nữa.
Lang Nghĩ kế thừa nghiệp cha, cũng tinh thông việc quan trắc thiên tượng để đoán biết mọi sự. Vào thời Hán Thuận Đế, thường hay phát sinh những hiện tượng tai hại và dị thường, Triều đình bèn triệu Lang Nghĩ vào cung. Nhân đó Lang Nghĩ trình tấu chương, nói rằng Trời hiển bày những hiện tượng kỳ dị, Đất xảy ra những tai họa khó lường, chính là Thiên thượng đang trách cứ Đế Vương và muốn nhà Vua nên tự mình tu dưỡng hành vi đạo đức, xử lý chính sự trở lại chính thường. Trong đó ngôn từ khẩn thiết hy vọng Hoàng Đế có thể tiếp thu ý kiến, mỗi ngày suy xét lại thêm, tự mình phản tỉnh những điều sai sót, để từ đó tiêu trừ bớt tai họa. Ông còn dẫn chú những kinh thư điển cố để chỉ ra rằng Triều đình hiện thời đang xa hoa phóng đãng, không trọng dụng hiền sỹ, hình phạt quá nặng, quan viên an dật phóng túng, xã hội nhiều tệ nạn. Tấu thư minh xác chỉ rõ rằng vào đầu mùa hạ sẽ phát sinh địa chấn, mặt đất nứt ra và lũ lụt sẽ kéo đến.
Sau khi đọc tấu chương, Hoàng Đế phái quan thượng thư đến trách vấn Lang Nghĩ. Lang Nghĩ liều chết phạm thượng lại trình tấu thư lần nữa, trình bày chi tiết cụ thể các chủng loại thiên tượng và tai họa có quan hệ thế nào đến chính sự thế gian, còn đề xuất các biện pháp tiêu trừ hóa giải tai họa, và cả những chính sách hữu ích cho quốc gia, hy vọng Triều đình có thể nhanh chóng thực thi. Ông còn nói rõ nếu quả thật triều chính cải thiện được như thế, thì vào thời điểm lập hạ ấy mà Trời vẫn ra tai họa thì ông nguyện ý dùng cái chết để tạ tội.
Hoàng đế đọc tấu chương xong liền định thăng chức cho Lang Nghĩ làm Lang Trung đại thần, nhưng ông cáo ốm không muốn tiếp thụ, rời Kinh trở về cố hương.
Hoàng đế không chịu hướng lên Thiên thượng mà tự mình phản tỉnh, triều chính cũng không cải thiện. Năm đó vào tháng 4 quả nhiên phát sinh động đất, từ đó gây sụt lún đất; mùa hè không có trận mưa nào, phát sinh đại hạn hán; mùa thu nước Tiên Ti xâm lược thành Mã Ấp; năm sau người Tây Khương xâm lược Lũng Tây, tất cả đều đúng như dự ngôn của Lang Nghĩ. Sau đó triều đình lại triệu vời Lang Nghĩ làm quan, nhưng ông vẫn một mực từ chối.
Cổ nhân Trung Quốc cho rằng những biến hóa của thiên tượng đều đối ứng với biến hóa trên thế gian, nếu thế gian phát sinh những sự việc trái với Thiên Ý, thì Thiên thượng tạo nhiều hiện tượng dị thường hoặc gây ra cảnh tai họa để cảnh báo, nếu không sớm kịp thời quy chính lại, thì Thiên thượng sẽ tạo nhiều tai họa to lớn để trừng phạt nhân gian. Phải chăng điều đó không phải là “mê tín”, chỉ là nó vượt trên tri thức của nhân loại hiện đại, và là một khoa học cao hơn? Cổ nhân Trung Quốc thụ huấn văn hóa Thần truyền, kính Trời hiểu mệnh. Không kể là tại Triều đình hay trong dân gian đều có nhiều bậc trí giả biết tiên đoán sự việc bằng cách quan sát thiên tượng. Nhiều người ở trong thế tục xem thường danh lợi mà tu luyện, họ truyền đạt những thông điệp và ý nguyện mà Thiên thượng muốn gửi gắm cho con người. Ở Triều đình thì họ chính là những vị “Tư Thiên Giám”, “Khâm Thiên Giám”, chuyên môn làm công việc như thế.
“Đến hẹn lại lên”, Phát ngôn và Hành động tuần này là mối trăn trở buồn vui của một công dân tự thú rằng mình là kẻ hèn nhát; chuyện một cụ bà bán vé số 78 tuổi bỏ tiền túi nuôi sinh viên; chuyện về tình trạng úng ngập khiến nhân dân lo Đại lễ ngàn năm Thăng Long bị ướt….
Những “ngôi sao” bằng… bùn
“Ngôi sao điện ảnh triển vọng” Vũ Lâm tố đạo diễn Thanh Quỳnh (Nguyễn Văn Khoa) bán giải với giá 200.000 triệu đồng. Liền ngay đó, đạo diễn Thanh Quỳnh công bố băng ghi âm với nội dung “sao” Vũ Lâm gạ đạo diễn cùng nhau tạo scandal để cùng nổi tiếng. Rồi mới đây, “sao” Vũ Hạnh Nguyên lên truyền thông khẳng định cái túi của mình mới là túi thứ thiệt và là sản phẩm duy nhất của một hãng thời trang bán về Việt Nam.
Chỉ mấy câu chuyện đó, chúng ta đã hiểu văn hóa của “sao” nước Việt là thế nào. Thế mà mấy “sao” Việt kiểu này thường xuyên xuất hiện trên nhiều phương tiện truyền thông nói những điều to tát về nghệ thuật và sự sáng tạo. Không biết, với những thứ rởm đời như vậy thì họ sáng tạo ra cái gì?
Phải thú thực, những “sao” Việt được trời phú cho một ít nhan sắc. Thế rồi qua mấy cái phim truyền hình vô bổ và nhạt nhẽo, qua mấy sàn catwalk hài hước và vụng về, qua mấy bài hát với cái giọng cao hơn karaoke một chút…bỗng vụt thành “sao”. Khi thành “sao” rồi, họ ngày một lộ ra sự hiểu biết nông cạn, thói hợm hĩnh và ngốc nghếch đến thương hại.
 |
| Vũ Lâm, Ảnh Thanh Niên |
Nhưng nếu nhìn rộng ra, chúng ta lại thông cảm một phần cho các “sao” ấy. Vì có không ít những người mang danh trí thức hay văn nghệ sỹ còn bi thảm hơn thế. Bi thảm hơn và tội nghiệp hơn vì những người này được học hành và có bằng cấp cao nhưng suốt ngày chỉ lo vun vén cho bản thân và tìm cách đánh bóng những cái tên cũ mòn và tội nghiệp của mình.
Nhưng tóm lại họ cũng lại được thông cảm một chút cho dù ít hơn những “sao” nói trên. Vì lâu nay, chúng ta đã tôn vinh nhiều giá trị giả trong xã hội. Lâu nay, không ít cơ quan có thẩm quyền xác lập các giá trị văn hóa ở nước ta đã không vì những giá trị thật. Chuyện mua bán những danh hiệu này, giải thưởng nọ càng ngày càng trở nên trơ trẽn. Việc đặt tiến sỹ này, nghệ sỹ nọ, nhà văn kia…vào các vị trí không đúng với tài năng và nhân cách của họ. Chính vì thế mà đời sống văn hóa và những giá trị của sáng tạo nghệ thuật bây giờ mới nên nông nỗi này.
Tuy nhiên, cuối cùng thì những giá trị thật phải được đặt đúng vị trí của nó. Nhưng để làm được như vậy, chúng ta sẽ phải đi một chặng đường dài, rất dài vì những giá trị bị đánh tráo quá lâu đã phá vỡ nền tảng văn hóa của đất nước. Và những ai trực tiếp hay gián tiếp làm cho những giá trị giả lên ngôi là những kẻ có tội với đất nước này.
Một công dân hèn nhát
Thông báo của Ủy ban Kiểm tra TƯ có trích đoạn trong một bài báo tuần này như sau: “Thời gian qua có nhiều tin nhắn tố cáo gửi qua điện thoại di động đến các lãnh đạo Đảng, Nhà nước và lãnh đạo UB Kiểm tra các cấp. UBKTTƯ đề nghị các cá nhân chấm dứt tình trạng trên và thực hiện việc tố cáo, khiếu nại theo đúng quy định của pháp luật, không xem xét các tin nhắn vì không có giá trị pháp lý trong Luật khiếu nại, tố cáo”.
Sự thật trong thông báo trên là đúng. Nhưng sau sự thật đó có một sự thật đau lòng khác. Đó là sự thật gì? Xin thưa: sự thật về nỗi sợ hãi của những người muốn đấu tranh chống tiêu cực trong xã hội ta.
Chính Trực Ngôn tôi đã có lần tiếp xúc với đồng chí Vũ Quốc Hùng, Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Ban Kiểm tra Trung Ương cách đây khoảng 10 năm về ông thủ trưởng cơ quan cũ của tôi vì ông thủ trưởng này có nhiều đơn tố cáo trù úm cấp dưới và những chuyện nhập nhằng khác. Tôi rất kính trọng ông Hùng và tin ông ấy. Trước khi làm việc, ông Hùng nói với tôi: “Đồng chí cứ nói hết sự thật. Tôi hứa danh dự sẽ giữ kín những gì đồng chí nói“.
Nhưng thương thay, cho dù được một người đứng đắn và có quyền lực khuyến khích lên tiếng về sự thật nhưng tôi cũng không dám nói gì. Tôi không những không dám nói ra sự thật mà còn bóp méo sự thật. Đó là tôi đã nói một vài điều tốt đẹp về ông thủ trưởng kia mà ông chẳng có. Tôi là kẻ nói dối.
Hơn thế, tôi là một công dân hèn nhát. Quả thật lúc đó tôi vô cùng sợ hãi ông thủ trưởng của tôi. Nếu ông ta biết được tôi nói sự thật về ông ta thì tôi sẽ bị “giết” bằng những cách ngọt ngào và hợp lý. Chuyện này thì quá phổ biến trong xã hội ta.
Thế nên, có nhiều người biết sự thật nhưng mấy ai dám công khai danh tính để nói lên sự thật đó.
Việc gửi thư nặc danh hay nhắn tin tố cáo ai đó theo luật pháp là không có giá trị. Nhưng Uỷ ban Kiểm tra Trung Ương hãy hiểu cho người dân chúng tôi rằng: chúng tôi không thể lên tiếng về sự thật rồi sau đó “sống dở chết dở” ở chính nơi mình lên tiếng. Hoặc nếu may mắn, chúng tôi có thể không bị khổ sở thì sự thật mà người dân chúng tôi lên tiếng cũng lặng lẽ chìm vào im lặng. Nghĩa là xét cả hai phía đều là vô ích. Lợi cho xã hội cũng không mà hại cho cá nhân người lên tiếng là cầm chắc.
Cũng như trong trường hợp tôi nói trên, sau khi ông Hùng đi rồi thì ai sẽ bảo vệ “nhân chứng” là tôi đây. Ông thủ trưởng của tôi ngày ngày ở trên tôi còn ông Hùng từ đó đến nay tôi cũng không gặp lại. Đoạn đường từ Uỷ ban Kiểm tra Trung Ương đến cơ quan tôi hay đến những tỉnh, những huyện xa xôi khác chi đường từ Thiên đình xuống Hạ giới. Bởi thế, người lên tiếng tố cáo những lãnh đạo sai phạm ở cơ quan hay địa phương mình đã nhận ra bài học “xương máu” là ” tránh voi chẳng xấu mặt nào”.
Chính vì điều đó làm tinh thần đấu tranh cho lẽ phải và những điều tốt đẹp vô tình và gián tiếp bị thủ tiêu. Còn nếu không chịu đựng được sự sai trái, lộng hành… của lãnh đạo cơ quan mình hay địa phương mình thì hoặc là im lặng trong u buồn hoặc viết một lá thư nặc danh hay một tin nhắn đầy tuyệt vọng.
Cho nên, để những người dân chúng tôi không phải “lén lút” trong sợ hãi nhắn tin tố cáo rồi vứt sim đi hoặc đóng cửa buồng, che đèn viết thư tố cáo mà không dám ký tên rồi nhờ người khác đi gửi thư hộ thì những người lãnh đạo phải làm cho người dân chúng tôi thực sự tin rằng: đấu tranh cho lẽ phải là nhân cách của cả xã hội mà các đảng viên, các cán bộ có quyền chức luôn luôn đi đầu bằng hành động chứ không phải bằng lời nói. Vì người dân chúng tôi đã quá thấm nhuần, quá thuộc lòng lời nói của các đồng chí rồi.
Xin cám ơn các đồng chí!
Xin chào vĩnh biệt 5 cổng chào
Khi chỉ còn khoảng ba tháng nữa là bắt đầu đại lễ 1000 năm Thăng Long thì đột nhiên có quyết định xây 5 cổng chào. Nhưng rồi khi chỉ còn hơn hai tháng nữa thì lại có quyết định đột ngột dừng xây 5 cổng chào. Trước đó còn có những quyết định đột ngột giảm từ 5 cổng xuống còn 4 cổng, đột ngột thay đổi thiết kế… Những cú “tăng tốc” các dự án cũng như “quay ngoắt” và “phanh gấp” các dự án như thế làm cho người dân chóng mặt không thể nào xác định được những gì đang diễn ra quanh mình.
Biết bao cái “không ra sao” liên quan đến 5 cổng chào đã được các chuyên gia, báo chí bàn đến khá nhiều rồi. Việc tiếp tục xây 5 cổng chào hay dừng xây 5 cổng chào thực sự cũng chưa phải là những gì quá nguy hiểm. Nhưng cách làm ăn của cái thời được gọi là “công nghiệp hoá, hiện đại hoá” của chúng ta thì quả là nguy hiểm.
Nguy hiểm bởi lối làm ăn không có kế hoạch. Chúng ta biết rằng, một dự án siêu lớn như đại lễ 1000 năm Thăng Long mà thấy một sự làm ăn nhiều ngẫu hứng. Đùng đùng lát đá xanh quanh Bờ Hồ rồi đùng đùng bóc đi.
Cho đến thời điểm này, người dân chẳng thể nào hình dung nổi Hà Nội sẽ giống cái gì khi bắt đầu đại lễ. Lẽ ra, mọi công việc đã hoàn thiện và lúc này chỉ còn lại việc chuẩn bị “rượu và hoa” thôi.
 |
| Một trong những mẫu cổng chào dịp Đại lễ, Ảnh ST |
Nguy hiểm bởi tư duy cho những dự án lớn quá ư là hời hợt. Ví dụ chuyển Trung tâm hành chính quốc gia về Ba Vì, lát hè đường, xây cổng chào… Qua những dự án này thấy tư duy chiến lược của chúng ta không có nền tảng và rất mơ hồ.
Có người có trách nhiệm nói rằng dừng cổng chào vì có người đồng ý và có người không đồng ý. Nói thế chưa chính xác. Phải nói là việc dựng 5 cổng chào như dự định ban đầu là thất sách. Những ai bảo vệ việc dựng 5 cổng chào như thế là “cố đấm ăn xôi”, là bảo thủ, là thiếu tư duy… Chúng ta cứ nói thẳng với nhau như thế cho mau tiến bộ. Chính vì tư duy về 5 cái cổng chào như thế mà chúng ta tốn phí bao nhiêu công sức và thời gian để… dừng nó lại.
Bây giờ thì người dân thở phào và cúi đầu chào tạm biệt 5 cổng chào. Tạm biệt thôi, vì biết đâu ngày mai lại nghe nói có quyết định phải dựng 5 cổng chào này thì… ngượng lắm nếu bây giờ chúng ta vội chào vĩnh biệt. Nhưng cho dù ngượng đến đâu thì cá nhân tôi cũng rất muốn cất lời: Xin vĩnh biệt 5 cổng chào. Đấy chỉ là chuyện của cá nhân tôi đấy nhé.
Sẽ có cảnh Rồng… bơi trong đại lễ 1000 năm ???
Tháng 10 năm 2008, hai năm về trước, Hà Nội và Hà Đông (thuộc Hà Tây cũ) ngập chìm trong nước như một cơn tiểu hồng thủy.
 |
| Cảnh Hà Nội trong trận lụt tháng 10 năm 2008, Ảnh Lê Anh Dũng |
Cơn mưa ngày 13 tháng 7 vừa qua làm cho đợt nóng kinh khủng dịu đi nhiều. Nhưng sự bức bối và lo lắng của người dân lại tăng lên trên 50 độ C. Lo lắng mất điện, lại lo lắng bị điện giật chết, lo lắng bệnh tật sinh ra do úng lụt, lo lắng nhiều sinh hoạt và công việc bị ngưng trệ…Trong sự lo lắng ấy có một nỗi lo về những ngày Đại lễ 1000 năm Thăng Long.
Hầu hết người dân mấy ngày nay bàn tán rằng liệu tháng Mười năm nay, khi mà Đại lễ 1000 năm bắt đầu mà có cơn nữa đổ xuống thì sự thể sẽ như thế nào? Chắc chắn là có một Đại lễ 1000 năm trên nước bởi vì cả hai năm rồi mà hệ thống thoát nước của Hà Nội hình như chẳng được cải thiện chút nào.
Bạn tôi là một nghệ sỹ rối nước liền tưởng tượng ra một sân khấu rối nước khổng lồ và những người dân cùng ô tô, xe máy, xe đạp, xe đẩy, xe nôi… sẽ biến thành các nhân vật và các đạo cụ của rối nước. Trong sân khấu rối nước truyền thống của Việt Nam không có những tích buồn. Mọi chuyện đều vui vầy, trâu húc nhau cũng vui, cáo bắt vịt cũng vui, người bắt cá cũng vui… Nhưng trong vở rối nước thời hiện đại mà người dân thủ đô là những diễn viên thì tích diễn lại buồn.
Có người hài hước nói cứ với hệ thống thoát nước như thế này mà tháng Mười tới có mưa thì lễ khai mạc Đại lễ 1000 năm Thăng Long sẽ có cảnh Rồng bơi… trên phố thay cho cảnh Rồng bay. Câu chuyện đùa mà là lời cảnh báo thật. Một số người có trách nhiệm trong cái việc thoát nước phát biểu là cứ yên tâm không sợ gì mưa. Nhưng yên tâm là yên tâm thế nào? Hai năm trước người dân đã được nghe chữ “yên tâm” nhiều lắm rồi mà đến bây giờ khi mưa xuống chẳng thấy “yên tâm” đâu mà chỉ thấy… “loạn tâm”.
Bồ tát hiện hình ở Đà Nẵng
 |
| Cụ Hoàng Thị Hồng, Ảnh danang.gov.vn |
Trong suốt 5 năm nay, cụ bỏ tiền của mình ra để lo chỗ ăn, chỗ ở cho những thí sinh nghèo về Đà Nẵng dự thi. Nguyên nhân gì đã khiến cụ làm như vậy? Ta xin trả lời ngắn gọn: Vì cụ có một tấm lòng nhân ái bao la.
Có lẽ chưa một người nào sống cạnh cụ nghe được cụ giảng giải đạo đức cho người khác. Nhưng trái tim cụ lại chứa đầy tình thương yêu con người bởi chính những hành động cụ thể vì con người của cụ. Hơn nữa, nếu cụ là một người quá nhiều tiền thì chuyện này lại khác. Cụ chẳng có tài sản gì trong tay ngoài những đồng tiền mồ hôi nước mắt. Cụ đâu có đất này, đất khác, cụ đâu có nhà này, nhà nọ, cụ chẳng được ai hối lộ hay đút lót bao giờ. Nhưng nhân cách cụ đứng trên đầu bao kẻ tên tuổi.
Xã hội xúc động về cụ bao nhiêu lại đau đớn bấy nhiều về những kẻ đã cướp đi hàng nghìn tỉ của nhân dân, của Nhà nước. Xã hội kính trọng nhân cách của cụ bao nhiêu lại khinh bỉ bấy nhiêu những kẻ vô nhân cách khác, những kẻ vì lợi ích của cá nhân mình, của gia đình mình, của phe nhóm mình mà gây ra bao thiệt thòi, bất hạnh cho người lao động. Còn lúc này, từ một nơi rất xa Đà Nẵng, ta cúi đầu trước cụ – cụ Hoàng Thị Hồng. Cụ là hiện thân của đức tính đẹp đẽ của con người Việt Nam, cụ là một Ví Dụ đầy tự hào và cũng đầy cay đắng về nhân cách của một xã hội, cụ quả là một vị Bồ tát hiện hình.
Ta đã dùng những từ ngữ như vậy để nói về cụ. Nhưng những lời lẽ đó đã trở nên thật phù phiếm trước lòng nhân ái và nhân cách sống của một con người như cụ.
——————————————
PN&HĐ: Các ảo thuật gia và hội chứng IQ ở Việt Nam
Tuần này là sự trở lại của Trực Ngôn với những vui buồn trong phát ngôn và hành động của các nghị sĩ và nghệ sĩ Việt Nam.
Trung tâm hành chính Ba Vì – Màn trình diễn của các ảo thuật gia?
Hà Tây đột nhiên biến mất và rồi hiện ra với bộ mặt khác: Hà Nội. Người dân không phản đối chính sách ngày ấy. Nhưng cho tôi nói thật: họ không hiểu lý do cho dù chúng ta ra rả thuyết trình. Bây giờ khi đi qua hai thành phố Sơn Tây và Hà Đông, nhiều người vẫn ngơ ngác và mang trong lòng nỗi ám ảnh về hai thành phố chết trẻ nhất trên thế gian này. Bởi một chính sách lớn như sát nhập cả một tỉnh Hà Tây, một vùng đất của văn hoá vô cùng đặc sắc, vào Hà Nội mà hình như chẳng ai biết.
Vì thế, mới có chuyện người ta cứ “làm lễ” cho hai thị xã nói trên thành hai thành phố để rồi chưa đầy 9 tháng sau người ta lại đọc lời vĩnh biệt hai thành phố ấy.
Chuyện Hà Tây trở thành Hà Nội chưa kịp nguôi đi bởi thời gian thì người dân lại sững sờ khi chứng kiến màn trình diễn mới: Chuyển trung tâm hành chính lên Ba Vì.
Trong một cuộc thảo luận ở Quốc hội mới đây, những đại biểu QH cấp “đại cử tri” như Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm, Chủ tịch Hội Luật gia Phạm Quốc Anh, Chủ nhiệm UB Pháp luật Nguyễn Văn Thuận, Trưởng ban Dân nguyện Trần Thế Vượng…đã phải kêu lên trước màn trình diễn ấy.
Chủ tịch Hội Luật gia Phạm Quốc Anh nói: “ Đó cũng là cách tạo cớ cho kẻ đầu cơ tăng giá đất đai. Có người còn bảo, nhiều cán bộ có trang trại lớn ở Ba Vì, muốn có đồ án này để đẩy giá lên, bán đi ôm tiền vào túi”.
Câu nói này đúng là của một người đại diện cho dân. Vì đó là ý nghĩ của dân không chỉ khi có dự án chuyển TT hành chính quốc gia lên Ba Vì mà đó là ý nghĩ đã có từ biết bao năm nay rồi trước biết bao dự án. Thử hỏi có người dân nào được sở hữu những miếng “đất vàng” như thế không? Chúng ta có dám công khai những vùng đất đẹp nội ngoại thành Hà Nội đang thuộc về ai không? Tôi tin nhận định của đại biểu Phạm Quốc Anh. Xin đa tạ sự trung thực của ông.
Quả thực như đại biểu Nguyễn Văn Thuận thì nói như một tiếng thở dài não ruột: “Phải tạo chuyển biến rõ rệt nội đô cho đàng hoàng. Nội đô hiện nay cứ nay đào mai bới. Nhà cổ khi bảo giữ, lúc nói phá, không nhất quán“.
Chỉ cái việc thiết thực trước mắt và không khó khăn gì lắm mà chúng ta cũng không làm ra hồn thế mà cứ bàn đến chuyện 100 năm sau. Nhưng ngẫm ra thì chẳng có gì ngạc nhiên. Bởi đó chỉ là màn diễn của các ảo thuật gia biến một vùng đất xa xôi thành một thế giới vàng…cho họ. Và đây đâu phải lần đầu tiên họ thể hiện màn trình diễn đó!
Quá nhiều đại biểu Quốc hội đã phân tích hợp tình hợp lý nhưng hình như vẫn chẳng có dấu hiệu gì thay đổi. Họ thấy một sự bất bình thường trong chuyện này. Có đại biểu phải kêu lên như một sự bất lực “Họp Thường vụ QH, tôi đã nêu câu hỏi, Bộ trưởng Xây dựng đã giải trình nhưng tôi vẫn chịu, không hiểu.“
Không chỉ mình đại biểu kia không hiểu. Nhân dân cũng không hiểu vì sao lại thế cho dù họ hiểu vì sao người ta làm thế.
Ôi, các ảo thuật gia! Các ngài đã biến ruộng đồng của nhân dân thành sân golf, biến công viên thành khách sạn, biến hồ nước thành mặt bằng, biến 1 giường bệnh viện cho 1 bệnh nhân nằm thành một chiếc giường khổng lồ chứa được 3, 4 bệnh nhân, biến một trung tâm văn hoá thành khu chung cư cao cấp, biến nông dân nhiều khu vực thành những thị dân vô nghề nghiệp, biến những người chỉ sau một đêm có đến mấy bằng cử nhân, thạc sỹ…
Và nhân dân, những khán giả với hàng trăm, hàng nghìn lo toan, vất vả, thiếu thốn…đang đợi một ngày được các ngài biến giấc mơ giản dị của họ thành hiện thực.
Hội chứng IQ ở Việt Nam
Suốt mấy ngày nay, có biết bao nhiêu người Việt Nam đang đi trên đường, đang ăn trong quán, đang uống cà phê, đang cố thoát ra khỏi nạn tắc đường kẹt xe, đang đu mình trên ròng rọc qua sông đến trường, đang nhễ nhại mồ hôi vì mất điện, đang tìm cách chạy trường chạy lớp cho con cái, đang cười nói với bạn bè hoặc đang khóc lóc…bỗng chợt dừng lại, ngẩn ngơ rồi cứ sờ nắn đầu mình giống một người mù sờ nắn một vật thể lạ.
Có nguồn tin cho rằng việc sờ nắn đầu mình là do một căn bệnh lạ vừa tràn đến Việt Nam. Các chuyên gia của Viện Vệ sinh Dịch tễ học Hà Nội nháo nhào tìm nguyên nhân căn bệnh. Nhưng họ đã thất bại. Cuối cùng người tìm ra bệnh lại là các nhà báo. Đó là căn bệnh mang tên IQ.
Căn bệnh này sinh ra từ các cuộc tranh luận trong Quốc hội về việc xây đường sắt cao tốc ở nước ta. Nhiều ý kiến của các đại biểu Quốc hội trái ngược nhau và có vẻ bất phân thắng bại.
Người ví xây đường sắt cao tốc giống như sự xuất hiện của một chàng trai trong truyện cổ để đánh thức nang công chúa “tiềm năng” của tỉnh mình đang ngủ trong rừng. Mà tỉnh nào cũng có một nàng công chúa “tiềm năng” đang ngủ li bì mà chưa biết cách nào cho nàng thực dậy. Thế là ai có cơ hội phát biểu đều kêu gọi hãy xây dựng tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên ở tỉnh mình là hợp lý.
Người ví làm đường sắt cao tốc như xây móng nhà cho con cháu tương lai. Người bảo con cháu sẽ còng lưng, è cổ ra mà trả nợ. Có người lại bảo lên miền núi mà xem tàu cao tốc. Đó là việc các em học sinh phải dùng ròng rọc để qua sông đi học giống như các ninja Nhật Bản.
Nhưng cuối cùng, đại biểu Trần Tiến Cảnh kết luận: “Các nước có chỉ số IQ cao đều xây đường sắt cao tốc. Ra nước ngoài tôi đi thử rồi. Tốc độ nhanh, an toàn, trẻ em đi học, bà mẹ đi làm… Việt Nam không phải nước nghèo, với quyết tâm chính trị, tôi đề nghị phải xây”.
 Đại biểu Trần Tiến Cảnh: “Các nước có chỉ số IQ cao đều xây đường sắt cao tốc”. |
Thiển nghĩ, nếu đại biểu QH nào đó không hiểu được vấn đề QH bàn luận thì “im lặng” là thể hiện lòng yêu nước, thương dân có hiệu quả nhất của họ.
Viết đến đây, Trực Ngôn tôi lại nhớ đến một đại biểu QH vốn người xã Sơn Công, huyện Ứng Hoà, tỉnh Hà Tây cũ là ông Ấn. Ông Ấn là đại biểu QH và trong nhiệm kỳ 5 năm của mình, như ông ấy kể, là ông ấy ăn trầu hết 1000 quả cau (đại biểu QH Ấn nghiện ăn trầu mà) nhưng không phát biểu một lần nào vì “mình biết gì đâu mà phát biểu”. Ông Ấn là một người yêu nước, thương dân. Chứ ông ấy không biết gì mà cứ phát biểu thì…than ôi.
Một đại biểu QH tôi biết cũng yêu nước bằng cách không phát biểu gì vì không biết gì. Đó là một diễn viên Chèo của Hà Tây cũ. Khi tiếp xúc cử tri trong cuộc bầu cử QH năm ấy, đến đâu bà cũng chỉ nói “Em xin hát một điệu Chèo phục vụ bà con” vì bà đâu có biết nói về những vấn đề an sinh hay chiến lược phát triển văn hoá. Thấy bà mộc mạc, chân thành thế là nhân dân bỏ phiếu cho bà làm đại biểu QH.
Và trong nhiệm kỳ của mình, bà cũng không phát biểu một lời nào. Nhưng bà không được hát Chèo ở trong các kỳ họp QH. Chẳng lẽ ở Hội trường Ba Đình bà lại đứng lên hát một điệu Chèo về chính sách giáo dục hay quốc phòng ư. Ví dụ: Này bà con ơi…Sao ? Tôi ra đây có phải xưng danh không nhỉ ? Không xưng danh thì ai biết là ai…Này i..i…à…í i.. ì, tôi.. đang đứng i..i.. ở Hội trường ì..i..i.. Nhưng nhân dân cũng công nhận bà là người yêu nước, thương dân vì không phát biểu gì.
Đại biểu Trần Tiến Cảnh nói “Việt Nam không phải nước nghèo”. Đấy là ông Cảnh nói nhé chứ không phải tôi. Vậy nước ta là nước gì ? Không nghèo thì là giàu chứ gì hay là không giàu không nghèo chăng? Thôi chuyện này cũng chẳng nên nói thêm, mệt lắm rồi, trời lại đang nóng bức, điện lại đang cắt, đường lại đang tắc.
Nhưng hơn 50 tỉ đô la cho đường sắt cao tốc đâu phải chuyện đùa! Trong khi ấy, cơ sở hạ tầng của ngay Hà Nội này tồi tệ đến nhường nào. Đấy là chưa nói đến các vùng ngoại ô và vùng sâu vùng xa. Rồi tàu cao tốc chứ chạy tít mù nhanh nhất nhì thế giới còn nhân dân cứ dùng ròng rọc mà bay qua sông, cứ mặc áo mưa cho dù “trời không mưa nhưng cứ mặc áo mưa” để khỏi bụi, cứ bơi giữa thủ đô khi có một cơn mưa mùa hạ, cứ 3,4 bệnh nhân nằm chung một giường bệnh cho tình cảm, cứ đưa con đến siêu thị chơi vì không có công viên, vườn trẻ…thế nhé.
Một hành động để…mua vui cuối tuần
Nếu cứ viết Phát ngôn và Hành động mãi, Trực Ngôn tôi e rằng mình có thể bị tress vì mệt quá. Mệt vì tâm lý và tình cảm của mình cứ bị tấn công đột ngột giống như những cú sốc. Quả thực, chuyện TT hành chính quốc gia, chuyện đường tàu cao tốc, chuyện đặt hàng rào phân cách rồi lại gỡ ra, chuyện dự báo 3 năm nữa giáo dục đại học sẽ tốt lên, chuyện “anh về đây theo đường dây nào?” (Câu hỏi mà TS Hồ Bất Khuất đưa ra trong bài viết của mình về Bộ GD và ĐT được người dân chọn lựa làm câu hỏi chung cho mọi ngành vì đúng quá) làm tôi thực sự quá mệt.
Nhưng đâu phải mình tôi mệt. Qua theo dõi thấy các đại biểu QH còn mệt hơn nhiều vì cứ tranh luận mãi, chất vấn mãi mà chưa thấy hé lộ điều gì. Mệt vì mình chỉ thích nói những chuyện vui mà niềm vui hiếm quá.
Chính vì thế mà phần cuối này, Trực Ngôn xin trích bài viết của nhà thơ, hoạ sỹ Trần Nhương về đại hội nhà văn khu vực các tỉnh phía Bắc cho bạn đọc và cho cả cá nhân Trực Ngôn được giải trí một chút. Sau đây là nguyên văn bài viết của nhà thơ, hoạ sỹ Trần Nhương:
Thế là 5 năm trôi vèo như một thoáng mây qua cửa. Năm năm trước vào năm 2005 Đại hội diễn ra tại Yên Bái. Lần này giữa mùa hè nóng bức, các nhà văn ra biển Đồ Sơn để họp mặt. Thật là sáng kiến. Hình như Đồ Sơn vừa làm các nhà văn dịu dàng trước gió biển vừa làm họ nóng bừng trước những con sóng lẳng lơ.
Lâu lâu có buổi gặp mặt thật đầm ấm và đông đủ. Tôi gặp lại các bạn từ Lai Châu đến Ninh Bình. Chả biết thảo luận bàn bạc được gì không nhưng cứ bắt tay nhau một cái là sướng.
Nói vậy, nhưng ngẫm lại tôi vẫn hơi buồn vì hình như các nhà văn chúng ta không mấy người can dự vào đời sống xã hội đang nóng bỏng. Rất ít tiếng nói cùng nhân dân. Các nhà văn gần như người ngoài cuộc, e dè, sợ hãi một cái gì đó. Chúng ta đang tự bằng lòng với cái khuôn khổ mà lâu nay chúng ta bị tự do trong đó. Khi văn chương, nhà văn không đi cùng nhân dân, tất bật cùng họ, lo lắng cùng họ, không lên tiếng giúp họ tìm được quyền sống công bằng thì văn chương và thiên chức nhà văn hình như chưa trọn.
Cỗ xe Đại hội VIII đã bắt đầu vận hành. Mở đầu là đại hội khu vực Miền Bắc, tiếp đó là Bắc Miền Trung diễn ra tại Quảng Trị. Trung bình cứ 2 ngày một đại hội khu vực, làm sao để cuối tháng 6 là xong bước này. Vất vả thật, thương cho Chủ tịch và anh em cơ quan chạy như tầu hỏa cao tốc suốt dải đất nước dằng dặc.
Sáng 9-6-2010 đúng lúc khai mạc đại hội thì cúp điện. Đình Kính nói với phụ trách nhà khách Hải Yến liệu mà đi phong bì cho điện lực nếu không BTC sẽ cắt 30% tiền thuê đấy. Nhưng rồi điện vẫn cắt. Dự đại hội có cả đồng chí Ban Tuyên giáo, đồng chí phó chủ tịch Hải Phòng cũng cùng chịu nóng với các nhà văn.
Người ta có chạy máy nổ tạm cho hội trường nhưng vài cái quạt không thể vơi đi cái nóng.
Đại hội sắp khai mạc, tôi nhìn các nhà văn đang toát mồ hôi. Có lẽ các vị đang lo lắng cho đất nước chăng ?
Rồi cũng cứ chơi nóng mặc nóng, đại hội vẫn kiên cường cho đến 11 giờ trưa. Nhiều đại biểu bỏ ra ngoài, Pờ Sảo Mìn đi cùng Đinh Công Diệp, Phạm Xuân Trường kéo Nguyễn Tiến Lộc, Trần Nhương, Phạm Viết Đào đi uống nước dừa.
Tham luận có nét nhất là của nhà văn Trần Quốc Tiến (Nam Định) nhan đề Cái ngưỡng của văn chương đâu rồi. Đó là những lời nói tâm huyết của ông (vì chưa xếp chữ kịp nên TNc sẽ đưa lên sau). Còn mọi việc tiến hành và phát biểu vẫn xưa như thế kỉ trước. Ôi những người trí thức vào loại tiên tiến mà vẫn ngựa quen đường cũ…
Kết thúc buổi sáng là bỏ phiếu kín giới thiệu nhân sự cho ban chấp hành gồm có: Đình Kính (Hải Phòng), Thúy Quỳnh (Thái Nguyên), Bình Nguyên (Ninh Bình). Thế ra ở đâu giới thiệu đấy không được với sang các vùng khác, hình như cũng không ổn theo kiểu chào cờ xã ta. Chiều nay sẽ thăm dò chức Chủ tịch Hội. Chắc lại Hữu Thỉnh vì ông vẫn chưa oải, say việc, thích làm việc…
Buổi chiều tham luận của nhà thơ Đỗ Thị Tấc nói các nhà văn hãy về với các bản làng, thủy điện nhỏ, cây cao su đang giết chết các vùng văn hóa, các văn hóa tộc người. Người dân tộc cần một cánh rừng bên nhà cho chôn cất, cho miếng ăn. Chị nói vừa rồi chị về bản đã phải đi xe máy ra đầu bản để đi tè. Khổ thế, miền núi Tây Bắc đã bị mổ thịt. Xin lưu ý các bạn các thủy điện nhỏ đến 90% do Trung Quốc trúng thầu và xây dựng. Từng ngõ ngách bản nhỏ đều có người Tầu thì kinh hoàng…
Chủ tịch Hữu Thỉnh nói về bầu BCH, số lượng nên có đủ khoảng 15 người để có thường vụ. Người BCH phải có năng lực quản lí, có sức tập hợp để hội ta ấm áp, đoàn kết. Cứ oánh nhau như Thái Lan thì khách du lịch cũng bỏ đi. Nhà nước không tiếc tiền, có đoàn kết mới xin được tiền. Nhà văn Đình Kính đề nghị BCH cũ nên để lại 3 người Hữu Thỉnh, Nguyễn Trí Huân, Trần Đăng Khoa và giới thiệu một số nhà văn 3 miền có cả ông Bùi Công Minh chưa hội viên…
Nhà thơ Dư Thị Hoàn nói về việc Hội đã có nhiều hoạt động giao lưu với thế giới, hóa giải với các nhà văn cựu binh Mỹ. Với các nhà văn người Việt chúng ta chưa hòa giải được bao nhiêu. Hãy mở rộng để các nhà văn người Việt toàn thế giới gặp nhau hiểu nhau hơn, không phân biệt hai bên nữa…
Cuối chiều oi nồng lại nhiều ý kiến rất hay của Kim Chuông và các đồng nghiệp khác. Họ chê một số báo chí của Hội kể cả website rất cổ lỗ, mờ nhạt. Có mấy ý kiến nhắc đến biểu dương Trannhuong.com tại đại hội này nhưng nhà cháu ngại cái anh cá thể mà các bác nêu tên nhà cháu giữa nơi đại hội tưng bừng thế này mặc dù nhà cháu sướng trong bụng nhưng sợ Hội chả thích gì…
Chủ tịch Hội Hữu Thỉnh lên tổng kết đại hội rất hùng hồn, rất phấn khích như Đại hội VIII đã thành công rực rỡ…Nghe nói ông ăn vội bữa liên hoan rồi phi thẳng lên Nội Bài để kịp bay vào Huế rồi ra Quảng Trị chỉ đạo Đại hội Bắc Miền Trung sẽ diễn ra ngày 11-6-2010. Gần 70 tuổi Hữu Thỉnh dẻo dai thật…
Lời bình nhỏ: Qua những dòng đơn giản và ngắn ngủi của nhà thơ, hoạ sỹ Trần Nhương, bà con đã thấy được phần nào chân dung nhà văn Việt Nam ta chưa ạ?
PN&HĐ: Các ảo thuật gia và hội chứng IQ ở Việt Nam
——-
Thị trường bất động sản : trái bom nổ chậm (Nguyễn Minh) (TL249)
“… bong bóng bất động sản tại Trung Quốc có thể nổ bùng bất cứ lúc nào và sẽ vô cùng dữ dội …”
Ngay khi hội nghị thượng đỉnh G8 vừa kết thúc tại Hunsville, Canada, ngày 27-6-2010 hội nghị thượng đỉnh Toronto liền khai mạc. Trong những cuộc đàm phán, ông Ma Xin, chủ tịch Ủy ban phát triển và cải tổ quốc hội quốc tế, cho biết Trung Quốc chấp nhận thả nổi đồng nhân dân tệ (CNY) nhưng nói rằng Trung Quốc làm chủ đồng tiền của mình và “không chịu một áp lực nào”. Đây là một nhượng bộ rất đáng kể vì Bắc Kinh từ chối điều chỉnh đồng tiền này trong suốt hai mươi năm qua.
Tại sao nhượng bộ trong lúc này trong khi chỉ số tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc vẫn tiếp tục gia tăng ?
Tại vì Trung Quốc không thể sống mãi với ảo tưởng phát triển vĩnh cửu, nền kinh tế Trung Quốc đang để lộ nhiều dấu hiệu khủng hoảng mà nguy ngập nhất là sự sụp đổ của thị trường bất động sản. Từ đầu năm 2010 tới nay, Bắc Kinh đã ban hành nhiều biện pháp hành chánh và tài chánh để hạn chế việc cung cấp tín dụng mua bất động sản. Chỉ trong riêng tháng 4-2010, các ngân hàng Trung Quốc đã cho vay hơn 100 tỷ USD (774 tỷ CNY), tăng hơn 20% so với năm trước, để dân chúng mượn mua nhà. Trong nửa cuối năm này, nhiều biện pháp hạ nhiệt cơn sốt bất động sản sẽ được ban hành trên khắp lãnh thổ Trung Quốc.
Ước muốn là một chuyện, làm được hay không là chuyện khác. Cũng nên biết, nhà đất đối với người Trung Quốc không phải chỉ đơn thuần là một của cải, nó còn là một niềm hãnh diện. Sự thành công hay giàu có của một người được thể hiện qua số bất động sản có trong tay. Có nắm vững dữ kiện này mới hiểu tại sao Bắc Kinh dồn mọi cố gắng nhằm hạn chế sự nổ tung của quả bong bóng bất động sản.
Cơn sốt nhà đất
Giữa lúc thị trường bất động sản tại các quốc gia phương Tây đang còn khốn đốn sau cuộc khủng hoảng tài chánh năm 2008, trị giá nhà cửa trong các đô thị lớn tại Trung Quốc tăng cao như chưa bao giờ thấy. Theo thống kê của chính quyền Bắc Kinh, từ tháng 3-2009 đến tháng 3-2010, giá bất động sản tại Trung Quốc đã tăng từ 11,7% lên 12,8% trong tháng 4. Riêng đảo du lịch Hải Nam, con số này đã vượt trên 50%.
Sự gia tăng này vượt quá sức chịu đựng của một gia đình bình thường. Tại Bắc Kinh, trị giá một căn nhà nhỏ trong một khu chung cư bằng tổng lợi tức của cả gia đình trong 10 năm. Cũng nên biết, tại Pháp trị giá một căn nhà nhỏ (appartment) trong một chung cư bằng tổng lợi tức 5 năm làm việc của một gia đình ở vùng ngoại ô Paris, từ 3 đến 4 năm làm việc nếu trong các thành phố khác. Tại Tây Ban Nha, quốc gia đang khốn đốn về nhà đất, con số này là 7 năm.
Sự gia tăng giá nhà cửa một cách bất bình thường này rất là báo động, bong bóng bất động sản tại Trung Quốc có thể nổ bùng bất cứ lúc nào và sẽ vô cùng dữ dội, dư luận dự đoán rằng nó còn trầm trọng hơn cơn sốt subprime nhà đất tại Hoa Kỳ năm 2008. Chỉ cần một tin đồn, hay sự suy sụp của một ngân hàng nhỏ cũng đủ để tạo một cuộc khủng hoảng tài chánh lớn. Riêng tại Trung Quốc, vì không thường xuyên tiếp cận với khủng hoảng, sự sụp đổ trị giá nhà đất còn kéo theo hỗn loạn xã hội. Đây là cơn ác mộng mà không một chính quyền Trung Quốc nào dám nghĩ tới, vì không ai lường đoán được những gì xảy ra sau đó.
Để giảm thiểu nguy cơ sụp đổ này, Bắc Kinh đã yêu cầu các ngân hàng không cho những ai đã làm chủ một căn nhà vay tiền mua căn nhà thứ hai, phải ký quỹ ít nhất 30% trị giá của căn nhà muốn mua nếu là căn nhà đầu tiên dưới 90 m2, và 50% nếu là căn nhà thứ hai. Ngoài ra người mua phải chứng minh đã đóng thuế ít nhất một năm tại địa phương nơi muốn vay tiền mua nhà. Thật ra những biện pháp này chỉ như hạ cát giữa sa mạc trong cố gắng ngăn chặn nạn đầu cơ nhà đất đang phát triển với một tốc độ siêu thanh mà nhiều chính quyền địa phương tuyên bố bất lực.
Một cách cụ thể, cuộc chạy đua mua nhà đất tại Trung Quốc xuất phát từ một niềm tin giản dị : mua nhà tậu đất là củng cố tương lai. Người Trung Quốc thường nói : chim có tổ, người có ổ (nhà). Nhà là biểu hiện của thành công và ổn định. Chính vì thế, khi điều kiện đã khá dồi dào người ta đổ xô nhau đi mua nhà. Mua để ở hay mua để bán lại là một chuyện khác, vấn đề là làm sao để mọi người nhìn nhận mình có nhà.
Ban lãnh đạo Bắc Kinh đã đánh giá lầm dân tộc của họ. Khi tung hơn 500 tỷ USD trong năm 2009 để khuyến khích dân chúng vay để tiêu xài nhằm khuyến khích tái sản xuất, người Trung Quốc vay tiền để đầu cơ nhà đất và chờ cơ hội để bán lại với giá cao hơn để kiếm lời, hay làm vật thế chấp để vay thêm tiền mua những căn nhà khác, rồi bán lại với giá cao hơn và vay thêm tiền để xây nhà mới. Cái vòng lẩn quẩn này phải đến hồi chấm dứt, vì khi truy tìm sự bảo đảm các ngân hàng chợt khám phá rằng không còn ai đủ khả năng để trả nợ. Tất cả mọi người đang sống trong cơn mộng ảo.
Đầu tư vào nhà đất
Lợi tức bình quân đầu người hiện nay tại Trung Quốc còn rất thấp. GDP đầu người năm 2009 khoảng 3.400 USD. Phải nhìn nhận thành tích này là một cố gắng phi thường của dân chúng và chính quyền Trung Quốc. Nhưng với một lợi tức khiêm nhường như thế, khó một ai có thể mua được một căn nhà để ở trong bất cứ thành phố nào.
Vậy ai là những người vay tiền của các các ngân hàng ? Không ai xa lạ : đó là những thành phần đặc hưởng quyền lợi của đảng và nhà nước : các tập đoàn kinh tế quốc doanh và những viên chức nhà nước tham nhũng. Bên cạnh đó, nếu biết mua chuộc các chính quyền địa phương, giới trung gian cũng có thể vay những khoảng tiền lớn để đầu tư vào nhà đất để sau đó bán lại và chia nhau tiền lời.
Hiện nay, trong thị trường bất động sản tại Trung Quốc có hai nhóm đầu tư nhà đất khá nổi bật : Thiên phương đoàn (nhóm làm giá bất động sản ở thành phố Ôn Châu, tỉnh Triết Giang ; Muội lão bang có nhiều mỏ than nhỏ ở tỉnh Sơn Tây.
Nhóm Ôn Châu không những sở hữu nhiều nhà đất mà còn làm chủ các xí nghiệp sản xuất vừa và nhỏ thuộc các ngành giầy dép đến bật lửa, nút áo, dụng cụ điện khí. Trong tháng 2 vừa qua, khi hay tin đang có khủng hoảng nhà đất tại Dubai, hơn 20 nhà kinh doanh nhỏ của tập đoàn Ôn Châu đã làm thế giới rất kinh ngạc khi bay qua Liên hiệp các tiểu vương quôc Ả Rập thống nhất (UAE) mua lại những bất động sản đang bán với hạ giá.
Nhóm Muội lão bang ở Sơn Tây, nhờ giá than đá liên tục gia tăng trong hơn 5 năm qua, đã trở thành một tập đoàn đầu tư nhà đất khổng lồ. Nhóm này có thể bỏ tiền ra mua cùng một lúc 5, 6 chung cư, hay đầu tư xây dựng những nhà chọc trời (buynh đinh) làm văn phòng, cửa hiệu… trong các thành phố lớn.
Sự thành công nhanh chóng của hai nhóm này đã gây ra một phong trào đầu tư và kinh doanh bất động sản rộng khắp Trung Quốc. Ban đầu là những công nhân viên chức nhà nước được phép mua “nhà phúc lợi” (nhà của công ty) với giá rẻ để bán lại với giá cao gấp 10 lần. Từ đó nảy sinh phong trào truy lùng những khu nhà phúc lợi để mua đi bán lại kiếm lời. Những người khác, nhờ quen biết lớn, vay tiền của các ngân hàng nhà nước để mua những căn nhà trong các khu chung cư rồi cho thuê lại. Nhiều gia đình có cuộc sống khá giả nhờ tiền cho thuê những căn hộ thứ hai, thứ ba ngoài căn nhà chính mà họ đang ở ; tiền cho thuê nhà được dùng để trả nợ mượn ngân hàng.
Để hạn chế nạn đầu cơ nhà đất kiểu này, chính quyền Trung Quốc buộc người mua căn nhà thứ hai phải ứng trước 50% trị giá căn nhà muốn mua. Tuy nhiên nạn đầu cơ mua hai, ba căn nhà để cho thuê không những không suy giảm mà còn có chiều hướng gia tăng.
Nạn đầu cơ bất động sản tại Trung Quốc xuất phát từ động cơ làm giàu bằng mọi giá. Sau cú sốc Lehman Brothers năm 2008, đồng USD bị mất giá khiến giới đầu cơ ngoại tệ tại Trung Quốc bị lỗ nặng, không một doanh nhân Trung Quốc nào muốn mua thêm công trái phiếu của Mỹ nữa. Số ngoại tệ thặng dư được dùng để mua nhà đất. Theo luật cung cầu, số tiền bỏ ra quá nhiều (cầu) mà số hàng có sẳn (cung) quá ít, giá nhà đất tăng lên là chuyện bình thường…
Nhưng tại Trung Quốc sự gia tăng này không bình thường. Giới đầu cơ nhà đất không coi việc mua nhà đất là một dịch vụ kinh doanh mà là một canh bạc. Người ta mua nhà không phải để ở mà để đánh cuộc, nó tương tự như như mua một tấm vé số. Chính vì thế, giới quan sát quốc tế đã rất ngạc nhiên khi thấy các nhà chọc trời mọc lên như nấm, ở khắp mọi nơi và các phòng ốc đều đã bán hết, nhưng ít thấy nơi nào có người ở, hay được thuê làm văn phòng. Thì ra người Trung Quốc mua bất động sản để chờ thời, đợi lúc giá lên cao hơn để bán lại : nếu hên thì lời, nếu xui thì lỗ. Đầu tư (hay đầu cơ) vào nhà đất tại Trung Quốc còn xuất phát từ một quan niệm rất xa xưa của một xã hội nông nghiệp : giàu nhờ dất, nhà nào có nhiều ruộng đất nhà đó có phúc và có uy tín trong thôn làng. Hiện nay, đại đa số các cấp lãnh đạo đảng cộng sản Trung Quốc đều xuất thân từ giai cấp nông dân nên còn rất gắn bó với đất.
Một hiện tượng ít thấy tại những nơi khác là doanh nhân Trung Quốc dùng tiền nhàn rỗi để mua nhà đất thay vì mua bán chứng khoán, như tại những quốc gia phát triển phương Tây và Đông Á khác.
 |
| Người ta mua nhà không phải để ở mà để đánh cuộc |
Điều khá kỳ dị tại Trung Quốc là không có tư nhân nào có đủ vốn và khả năng để kinh doanh nhà đất. Cho đến một ngày rất gần đây, lãnh vực này được dành riêng cho 5 đại công ty quốc doanh, chiếm 45% tiền lời của tất cả các công ty Trung Quốc : Ngân hàng công thương Trung Quốc, Ngân hàng xây dựng Trung Quốc, Ngân hàng Trung Quốc, Petrochina và Shimopec. Giới bình dân gọi những đại xí nghiệp này là anh cả, được bảo đảm luôn luôn có lời nhờ được hưởng nhiều quy chế đặc biệt của chính quyền Trung Quốc. Kế đến là các xí nghiệp quốc doanh thuộc ngành thông tin và thực phẩm được ưu đãi. Còn chứng khoán của các công ty tập trung đông nhất trong các ngành điện gia dụng, khí cụ điện tử, xe ô tô chỉ mang lại một mức lời thấp chỉ đủ để duy trì tái sản xuất mà thôi.
Từ thập niên 1990 đến nay, Trung Quốc vẫn tiếp tục áp dụng mô hình phát triển kinh tế dựa vào các công ty bán nhiều để chiếm thị phần với lời ít. Với thời gian, lương nhân công ngày càng cao, mức lời đã giảm hẳn. Để bù lại sự mất mát này, các công ty uốc doanh Trung Quốc đầu tư vào bất động sản để kiếm lời. Nhờ có uy tín, tiếng tăm và độ tín dụng cao, những công ty quốc doanh này tập trung mua những khu đất gần mặt tiền đường lộ, thuận lợi cho việc di chuyển để bán lại cho các công ty dịch vụ khai thác bất động sản. Có công ty tự xây dựng các cao ốc để cho thuê hay bán các văn phòng cao cấp cho các công ty nước ngoài. Sự cạnh tranh gay gắt giữa các công ty và tập đoàn quốc doanh trong việc truy lùng đất mới khiến giá nhà đất gia tăng đến độ chóng mặt, giá một mét vuông tại nhiều nơi cao hơn giá đất tại Tokyo, New York hay Paris. Trước sự lộng hành của các công ty và tập đoàn kinh tế nhà nước, trong tháng 3-2010 vừa qua Bắc Kinh đã ra lệnh cấm 78 doanh nghiệp trực thuộc trung ương kinh doanh bất động sản.
Tại các quốc gia phát triển, doanh nhân thường đầu tư vào các thị trường chứng khoán, thứ nhất là để bảo đảm nguồn vốn lâu dài, thứ hai là để thu lợi nhanh nếu đầu tư đúng chỗ. Trường hợp này càng đúng hơn đối với Trung Quốc, một quốc gia đang phát triển và rất cần nguồn vốn để tái đầu tư. Nhưng thực tế đã không như vậy, người Trung Quốc cho rằng đầu tư vào thị trường chứng khoán không lời nhiều bằng kinh doanh nhà đất. Họ cho rằng cổ phần xí nghiệp tung vào thị trường chứng khoán là ảo, không có thật vì không thể sờ mó được, ngược lại đầu tư vào nhà đất là rất cụ thể, ai cũng có thể hình dung căn nhà hay cuộc sống của mình trong tương lai trên khu đất đó. Chọn lựa này đã gây rất nhiều khó khăn cho các xí nghiệp vừa và nhỏ trong việc gia tăng nguồn vốn. Những công ty xí nghiệp nhà nước cũng không thể huy động một nguồn vốn cao để đầu tư vào nghiên cứu, khai thác những trang thiết bị mới, và cản trợ mọi cố gắng thu mua hay hợp tác với doanh nghiệp nước ngoài.
Không những thế, nguồn tiền nhàn rỗi còn trôi vào những lãnh vực lạc hậu như đầu cơ hành tỏi, tiêu, đậu nành, đậu xanh khiến giá của những hàng hóa nông nghiệp chưa chế biến tăng lên một cách bất bình thường. Lý do là từ một vài năm vừa qua, nguồn lương thực phẩm của Trung Quốc bị nhiễm độc nặng do các loại hóa chất thải ra quanh các vùng canh tác, chỉ tỏi, đậu nành và tiêu là không bị nhiễm độc nên rất được dân chúng ưa chuộng, do đó có thể bán lại với giá rất cao. Thật tế đã đúng như vậy, chỉ riêng trong tháng 5-2010 giá các loại “nông sản trong sạch” này đã tăng lên hơn 100%. Trước sự gia tăng này, những mặt hàng nông phẩm khác như gạo, bột mì cũng tăng theo khiến đời sống của dân chúng vốn đã khó khăn càng khó khăn hơn.
Cách biệt quyền lợi giữa đất đô thị và đất nông thôn
Một sự kiện ít ai hiểu nổi là đất đai canh tác tại Trung Quốc còn rất nhiều nhưng không tìm đâu ra đất để canh tác. Hiện tượng nông dân rời bỏ nông thôn ra thành thị tìm việc ngày càng gia tăng báo hiệu một tình trạng chẳng lành : bất ổn chính trị và xáo trộn xã hội. Số nông dân lang thang trong các đô thị đã trên 200 triệu người, và sẽ còn tăng thêm trong những năm sắp tới. Lý do là những vùng đất canh tác tốt cạnh những thành phố lớn đều bị trưng thu hay trưng mua với giá rẻ mạt, nông dân không còn đất bị đẩy ra thành phố tìm việc. Tại nhiều nơi, nông dân bị các quan chức chính quyền địa phương cướp luôn đất đai canh tác một cách trắng trợn.
Theo hiến pháp Trung Quốc, “đất đai thuộc quyền sở hữu của nhà nước”, những vụ mua bán đất đai thực ra chỉ là chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong thời hạn từ 50 đến 70 năm. Tuy có kỳ hạn nhưng nếu biết xoay sở quyền sử dụng sẽ được gia hạn thêm, quyền sở hữu đã gián tiếp được thừa nhận. Nguyên tắc là như vậy, nhưng khi thi hành thì sự khác biệt về quyền lợi rất lớn.
Lấy thí dụ của một cư dân sinh sống trong một đô thị lớn, như khu ngoại ô phía Bắc Thượng Hải. Cư dân này có toàn quyền bán bất động sản của mình, nghĩa là căn nhà nhỏ trong một cao ốc chung cư, dĩ nhiên là theo thời giá. Nếu chẳng may căn nhà đó nằm trong vùng bị tái khai thác, như trường hợp những căn nhà nằm trong khu vực xây dựng Hội Chợ Thượng Hải 2010, cư dân đó được chính quyền địa phương mua lại căn nhà theo thời giá hay được thay thế bằng một ngôi nhà khác tương dương. Về điểm này, quyền lợi của cư dân tại các đô thị lớn của Trung Quốc được đảm bảo như những cư dân sinh sông tại Nhật hay Âu, Mỹ.
Tại nông thôn thì ngược lại, những đảm bảo này không được ứng dụng. Nông dân Trung Quốc không được hưởng quyền lợi tương tự như cư dân thành thị. Theo nghĩa rộng, đất nông nghiệp là đất công, nghĩa là thuộc quyền sở hữu của nhà nước. Tìm hiểu sâu hơn nữa, người ta mới khám phá thêm đây không phải đất do nhà nước quốc hữu mà thuộc quyền sở hữu tập thể địa phương. Nếu người nông dân rời bỏ nông thôn, phần đất mà họ canh tác sẽ bị chính quyền địa phương thu lại mà không phải đền bù. Nhiều nông dân khôn ngoan đã chuyển quyền canh tác cho người khác trước khi rời bỏ nông thôn ra thành thị, khi hay biết chính quyền địa phương liền cử người đến tịch biên và bị phản kháng dữ dội.
Trong những năm 1950 và 1960, Đảng Cộng Sản Trung Quốc tiến hành cải tạo xã hội, nông thôn được tập đoàn hóa (hợp tác xã rồi nhân dân công xã), các phương tiện sản xuất thuộc quyền sở hữu tập thể. Đất đai canh tác nông nghiệp của nông dân bị đưa vào hợp tác hóa, người nông dân biến thành đội viên sản xuất trong nhân dân công xã. Đất đai nông nghiệp thuộc quyền sở hữu của địa phương. Sáu mươi năm đã trôi qua, tình trạng này cho tới nay vẫn không thay đổi. Rời bỏ nông thôn là rời bỏ đất, là rời mất quyền lợi.
Trước sự chống đối của nông dân, các chính quyền địa phương chấp nhận đền bù quyền khi tác đất đai bằng cách trợ cấp một sô tiền tương đương với lượng nông phẩm sản xuất trên miếng đất đó trong một năm. Nói tóm lại, số tiền bồi thường này chỉ mang tính tượng trưng, khoảng 10 000 CNY (khoảng 1 500 USD). Nếu phần đất này ở đô thị, người bị đổi nhà sẽ được đền khoảng 175 000 USD, tức gấp 100 lần. Khác biệt một trời một vực.
Thêm vào đó, trước đà công nghiệp hóa rừng rú, các chính quyền địa phương cấu kết với giới đầu cơ nhà đất đua nhau trưng thu đất đai nông nghiệp để xây dựng khu công nghiệp hay nhà cửa. Đây là mối lo lớn nhất của đảng cộng sản cầm quyền, vì mầm bất ổn chính trị và rối loạn xã hội xuất phát từ đây. Tại nhiều nơi, nông dân lật và đốt xe của cảnh sát và đương đầu với các lực lượng công an đến đàn áp. Như đổ thêm dầu vào lửa, nhiều cán bộ tham nhũng ngồi trên những loại xe đắt tiền nhởn nhơ chạy qua chạy lại trước sự nghèo khó chung của đất nước. Sự bất mãn của dân chúng Trung Quốc chỉ chực chờ bùng lên mà không ai lường trước được hậu quả. Mỗi năm có trên 500 000 vụ chống đối của nông dân trên khắp lãnh thổ Trung Quốc.
Bất ổn chính trị và rối loạn xã hội
Số nông dân rời nông thôn ra thành thị ngày càng đông đẻ ra một vấn nạn mới cho Trung Quốc : nạn nhà ổ chuột.
Khi rời bỏ nông thôn, người nông dân chấp nhận bị mất đất đai canh tác, tức mất nguồn lợi tức ở nông thôn. Khi bị mất việc, ít ai chịu về lại nông thôn sinh sống. Đại đa số chấp nhận cuộc sống bấp bênh tại đô thị, nghĩa là sống trong những khu nhà ổ chuột. Con cái của những người này, được sinh ra lớn lên trong các đô thị, không hề biết đến nông thôn và sẽ là một gánh nặng mới cho chính quyền nếu không tìm ra một giải pháp xứng đáng. Tình trạng này rất là báo động vì hơn 70% dân số (900 triệu người) sinh sống trong các đô thị, trong đó hơn 50% dưới 25 tuổi. Muốn cho cuộc sống của thế hệ trẻ này ổn định, một mặt chính quyền phải tạo ra công ăn việc làm, mặt khác phải bảo đảm nguồn lương thực cho các thành phố lớn. Điều quan trọng là phải sớm chuyển hộ khẩu nông thôn thành hộ khẩu đô thị. Kế là gia tăng khẩn cấp nước uống, lương thực, thực phẩm, trong khi nông thôn đang khan hiếm lao động để canh tác nông nghiệp.
Cái gì sẽ xảy ra khi khối 900 triệu người này đòi công ăn việc làm và phân chia lại lợi tức ? Phải tung thêm tiền để cứu nguy.
Như trong cái vòng lẩn quẩn, tung tiền ra để cứu nguy xã hội, xã hội mượn tiền để đầu tư nhà đất, vay mượn nhiều làm giá nhà đất gia tăng, dân nghèo bất mãn vì không mua nổi, bất mãn sinh ra bạo loạn, chính quyền lại tung tiền để tạo ra công ăn việc làm, người ta vay tiền đó để đầu cơ nhà đất, v.v.
Huyền thoại nhà đất đang sụp đổ tại Trung Quốc, ai cũng lo sợ một cuộc khủng hoảng tài chánh lớn xảy ra sau ngày 31-10-2010 khi khi Hội Chợ Thượng Hải đóng cửa. Làm sao trả được những khoảng tiền khổng lồ lên đến hàng ngàn tỷ USD vay của ngân hàng ?
Huyền thoại giàu có nhờ đất đai đang sụp đổ. Trái bom nhà đất có thể nổ ra bất cứ lúc nào khi một cơ quan tín dụng tuyên bố phá sản. Hiện nay số nợ khó đòi của các ngân hàng Trung Quốc đã lên đến hàng ngàn tỷ USD. Một tương lai đen tối đang hiện ra trước mắt.
Nguyễn Minh
(Tokyo)
© Thông Luận 2010
<<::: biến đổi khí hậu chẳng riêng tại TQ , nhưng nhìn thấy kinh khủng …
Trung Quốc chuẩn bị diệt vong . Người Trung Quốc vẫn chưa tỉnh ngộ
1. Tuyết rơi giữa mùa hè
Trích:
Người dân Tân Cương đang chứng kiến cảnh tuyết rơi bất thường giữa mùa hè gây thiệt hại nghiêm trọng cho gia súc và hoa màu.  Tuyết phủ trắng những cánh đồng lúa mì (Ảnh: China Daily)  Trận bão tuyết bất ngờ vào đầu tháng 6 (Ảnh: yaxin.com)  Người dân đi dưới tuyết mùa hè (Ảnh: yidaba.com) |
Trích:
Trong khi Guatemala đang băn khoăn là liệu “hố địa ngục” khổng lồ xuất hiện hôm 1 tháng 6 tại thủ đô của họ có phải là một trường hợp đơn lẻ hay không, thì ở phía bên kia địa cầu, người Trung Quốc cũng phát hiện ra ít nhất 8 “hố địa ngục” đột nhiên hình thành trong 2 tuần qua trên khắp đất nước, và nhiều hố hơn nữa đã xuất hiện trong hai tháng qua.  Các công nhân Trung Quốc xem xét một hố sụt trên đường phố Bắc Kinh ngày 8 tháng 2.Các hố sụt là hiện tượng địa lý đã được biết đến, thường xảy ra chủ yếu ở các khu vực bị khai thác mỏ nặng hoặc ở trên nền đất vỡ hoang (AFP/Getty Images) ”Hố địa ngục” mới nhất được biết đến xuất hiện vào lúc 00:25 giờ Bắc Kinh, ngày 04 tháng 6, ở giữa một đường cao tốc ở tỉnh Triết Giang trên bờ biển phía đông của nước này. ”Hố địa ngục” này sâu khoảng 6m và rộng hơn 8m. Một “hố địa ngục” xuất hiện vào ngày 04 tháng 6 trên một đường cao tốc ở tỉnh Triết Giang của Trung Quốc. (Nhiếp ảnh gia không muốn tiết lộ danh tính) Một phát ngôn viên của cơ quan quản lý đường cao tốc địa phương nói các chuyên gia tại hiện trường nghi ngờ rằng sự sụp đổ bất ngờ của một cái hang ngầm được tạo ra bởi đá vôi bị xói mòn đã gây ra cái hố đó, nhưng cuộc điều tra vẫn đang tiếp tục. Sau đó cùng ngày, khoảng 300 dặm về phía tây thành phố Nam Xương, thủ phủ tỉnh Giang Tây, một chiếc xe hơi đang chạy đã bị mắc kẹt khi một cái hố có kích thước khoảng bằng chiếc xe đột nhiên mở ra trên con đường chính. Ngày 3 tháng 6, bốn hố địa ngục khổng lồ đã mở ra ở tỉnh Quảng Tây, nơi một cơn bão kèm theo mưa xối xả đang hoành hành. Theo báo cáo của các phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc, hơn 600 dân làng đã phải đi sơ tán. Ba hố nhỏ hơn đã được tìm thấy giữa 27 và 30 tháng 5 ở tỉnh Tứ Xuyên phía tây nam Trung Quốc, gần 80 dặm kể từ tâm chấn Vấn Xuyên của trận động đất chết người tại Tứ Xuyên tháng 5 năm 2008 đã giết chết khoảng 80.000 người. Tại thành phố Nghi Tân khoảng 260 dặm từ tâm chấn của trận động đất, 26 hố lớn hơn đã hình thành kể từ ngày 27 tháng 4. Khúc dạo đầu của thảm họa? Sự bùng phát của các “hố địa ngục” đã gây ra nỗi sợ hãi trong lòng người dân Trung Quốc. Mặc dù các báo cáo trên phương tiện truyền thông chính thức luôn luôn dẫn lời của các “chuyên gia” kết luận rằng các hố đó không phải là dấu hiệu cảnh báo của một trận động đất lớn nữa, nhưng người ta ít tin tưởng vào những lời bình luận như vậy. Những người viết nhật ký trên mạng (blogger) đã đăng cảnh phim ghi lại những lời được cho là đảm bảo tương tự của các chuyên gia được phát sóng trên các kênh tin tức truyền hình địa phương ngay trước khi trận động đất Tứ Xuyên xảy ra. Họ đang chỉ trích những lời khẳng định như thế là không gì hơn các thủ đoạn của chính quyền để duy trì cái gọi là sự ổn định xã hội mà thôi. “Tôi ghét nhất các “chuyên gia” trên truyền hình, những người tự tin hứa hẹn rằng mọi thứ đều ổn cả,” một blogger viết, “Họ nói thế chỉ vì chính quyền bảo họ làm như vậy.” Nhiều blogger khác nói đùa rằng khi các phương tiện truyền thông bắt đầu bác bỏ những tin đồn động đất, thì đó chính là lúc để đóng đồ và sơ tán, vì một trận động đất chắc chắn là sắp xảy ra rồi. Ít tin tưởng vào các báo cáo chính thức của chính quyền, người Trung Quốc đang ngày càng cảnh giác với những điều bất thường, như là sự xuất hiện của những đàn cóc hoặc rắn lớn, hoặc những đám mây có màu sắc hoặc hình dạng khác thường, và nghiêm túc chú ý tới bất cứ cảnh báo tai họa nào trên các trang blog. Sự mất dần uy tín của chính phủ và tất cả những ký ức còn quá mới về một loạt các tai họa xảy ra gần đây đang khiến xã hội Trung Quốc trở nên dễ dàng bị kích động. Tháng 2 năm nay, chỉ một tin đồn về một trận động đất đã làm sợ hãi hàng chục nghìn người tại thành phố Thái Nguyên ở tỉnh Sơn Tây khiến họ phải chạy ra khỏi nhà và qua đêm trên các đường phố. |
Trích:
Sau “Đại địa chấn Tứ Xuyên 2008″ một ngọn núi trẻ đã hình thành và hiện đang tỏa khói nghi ngút khiến người dân quanh khu vực lo sợ ngày tận thế sắp đến.  Ảnh minh họa (Nguồn: geology) Tuy nhiên cách đây hơn 1 tháng khói dày đặc hơn và trở nên đen kịt, kèm theo đó bốc mùi hăng rất khó chịu. Sức nóng của ngọn núi lan xa khiến mọi người không thể tiếp cận. Người ta nghi ngại rằng những cột khói bốc khói này chính là kết quả cho thấy tâm trái đất đang bị nóng lên, một dấu hiệu cho thấy rất có thể một trận động đất dữ dội hơn sẽ xảy ra và gây ra ngày tận thế cho toàn trái đất. Một chuyên gia mỏ ở Tứ Xuyên cho rằng cần phải tiến hành một cuộc thử nghiệm địa chất mới tìm được nguyên nhân chính xác của hiện tượng kỳ lạ này. |
4. Xã hội vô đạo đức, quan niệm ngu muội “Người không vì mình, trời tru đất diệt”
5. Thiên, Địa, Nhân cả 3 yếu tố dcs Trung Quốc đều đã mất . Trời đã định nó phải diệt vong trong vòng vài năm nữa . Cái gì đủ “giả, ác, đấu” đều phải bị trời diệt . Trích:
Một nông dân Trung Quốc đang dùng một khẩu súng đại bác tự chế nã pháo sáng nhằm xua đuổi những chuyên gia bất động sản đang dòm ngó mảnh đất của ông.  Đạn pháo bắn ra từ khẩu đại bác tự chế của ông Yang có thể bay xa tới hơn 90 mét. (Ảnh: Getty Images) Kể về các cuộc tấn công nhằm vào những nhân viên phá dỡ được phái đến để buộc ông rời khỏi mảnh đất của mình, ông Yang cho biết: “Tôi chỉ bắn phía trên đầu họ để hăm doạ. Tôi không muốn gây ra bất kỳ tổn thương nào”. Theo báo China Daily, đạn pháo nã từ khẩu đại bác có thể bay xa tới hơn 90 mét và rời khỏi nòng súng với một tiếng nổ chói tai. China Daily không nêu rõ liệu có ai bị thương tích gì vì khẩu đại bác tự chế trên hay không. Các ứng xử của ông Yang được cho là hiếu chiến hơn hầu hết những người cùng cảnh ngộ. Dẫu vậy, vấn đề của ông Yang gặp phải rất phổ biến. Người nông dân này kể, chính quyền địa phương đã đề nghị bồi thường 130.000 Nhân dân tệ (19.029 USD) cho ông vì những mảnh ruộng bị thu hồi nhằm phục vụ dự án xây dựng “các toà nhà chung cư”. Tuy nhiên, ông Yang không chấp nhận và quả quyết mảnh đất của ông trị giá gấp 5 lần số tiền đề nghị trên. Các rãnh, mương xây dựng đã được đào khắp khu đất của những người hàng xóm ít ngoan cố hơn ông Yang. Hồi tháng 2, đội phá dỡ đầu tiên đã tập kích ông Yang sau khi ông nã pháo sáng từ khẩu đại bác tự chế. Tuy nhiên, cảnh sát địa phương đã xuất hiện kịp thời để giải cứu ông. Tháng 5 vừa qua, người nông dân bướng bỉnh này đã kìm chân 100 người bằng cách nã đạn pháo từ một lán canh dựng tạm. Chính phủ Trung Quốc đang lên kế hoạch cải cách các quy định thu hồi đất đai. Tuy nhiên, một số người cho rằng những thay đổi này không đủ lớn để giải quyết vấn đề gây mất ổn định tiềm tàng. |
Trích:
Vào tháng 6 năm 2002, một tảng “đá chứa chữ” (tàng tự thạch) có 270 triệu năm tuổi đã được phát hiện ở Quí Châu. Một vết nứt gãy hình thành 500 năm trước từ một khối đá to đã để lộ sáu chữ đại tự chỉnh tề “Đảng Cộng Sản Trung Quốc Chết ” (Trung Quốc Cộng Sản Đảng Vong) viết bằng bút lông. Chữ “Chết” (亡) đặc biệt lớn. Các phương tiện truyền thông ở lục địa Trung Quốc đều đưa tin này, nhưng họ đã dấu từ “Chết” và chỉ đề cập đến những chữ “Đảng Cộng Sản Trung Quốc”. Tuy nhiên từ “Chết” có thể được thấy rõ ràng trong những bức ảnh đăng trên tờ Nhân Dân Nhật Báo Trực Tuyến và website Tân Hoa (Xinhua.Net).  Chi tiết của tảng đá, cho thấy rõ ràng các chữ, từ Xinua.Net Vào tháng 6 năm 2002, triển lãm nhiếp ảnh quốc tế Duyun đã đề nghị coi vùng này như là một điểm thắng cảnh để chụp ảnh. Trong khi quá trình làm sạch vùng này, tảng “đá chứa chữ” đột ngột được phát hiện. Tảng “đá chứa chữ” bị tách làm đôi vì rơi xuống từ vách đá, và kẽ hở rộng đủ để chứa hai người. Mỗi phần dài 7 mét, gần 3 mét chiều cao và nặng 100 tấn. Những chữ chỉnh tề “Trung Quốc Cộng Sản Đảng Vong” có thể được thấy rõ ràng phần tảng đá bên phải, và mỗi chữ gần một thước (mười tấc) vuông. Các chữ được viết quá rõ ràng đến mức chúng có vẻ như là được khắc. Sau khi tới khu vực thắng cảnh ở làng Chưởng Bố vào tháng 10 năm 2003, phó biên tập của tờ Nhân Dân Nhật Báo là Lương Hành đã viết, “Trong khi ở phía trên vách đá thường thì mọi người có thể phát hiện những đám mây trắng có vẻ giống như các con chó, hoặc cái gì đó trông như người hoặc con thú, bức tranh hoặc biểu đồ, tuy nhiên tất cả những thứ này không vượt qua giới hạn tạo bởi sự xuất hiện của bức họa chữ tượng hình này. Nếu ngày nay một khối đá to đột nhiên có thể viết, nói, khắc, phát triển kỹ năng viết, hoặc sử dụng các thuật ngữ chính trị, thì làm sao con người có thể tin điều đó. Thậm chí họ có dám tin điều đó không? Tuy nhiên, đối mặt với hai phần của của tảng “đá chứa chữ” bị tách ra, chúng ta không có cách nào khác là tin. Các du khách tới để tìm kiếm các hiện tượng khác thường không thực sự dám tin điều này. Dù sự khéo léo của trời có đến đâu thì cũng làm sao mà có thể xảo diệu đến thế? Đã có “sách trời”, “đá thái dương”, “đá thần”, vv., và bây giờ có “đá chứa chữ” đã trở thành kỳ quan chính của thung lũng Chưởng Bố thuộc “bảy kỳ quan”, và đã nhận được sự khâm phục từ nhiều người.  Website Tân Hoa (Xinhua.Net) đưa tin về tảng đá “Đảng Cộng Sản Trung Quốc Chết” hai trăm triệu năm tuổi (Thời Báo Đại Kỷ Nguyên) Ba tháng sau, đoàn khảo sát văn hóa khoa học Trung Quốc gồm các nhà khoa học nổi tiếng để điều tra về các sự việc địa chất dị thường ở Bình Đường Quí Châu đã được thành lập để điều tra nghiên cứu “đá chứa chữ” trong khoảng từ ngày 5 đến ngày 8 tháng 12 năm 2003. Đội gồm 15 người trong đó có Lí Đình Đống, là viện sĩ Viện Khoa Học Trung Quốc, phó giám đốc của Học Viện Khoa Học Địa Lý Trung Quốc và là một chuyên gia về Địa Chất Trên Không và Biểu đồ Địa Lý; Lưu Bảo Quân, một nhà địa chất học trứ danh của Học viện Khoa Học Trung Quốc, Lý Phượng Lân, giáo sư tại Đại Học Địa Chất Trung Quốc và là một thành viên ủy ban của Công Viên Địa Chất Quốc Gia thuộc Bộ Tài Nguyên Đất Quốc Gia, chuyên gia cổ sinh vật học. Các chuyên gia tin rằng “đá chứa chữ” ở thung lũng sông của Chưởng Bố là có từ khoảng 270 triệu năm trước, vào thời kỳ Pecmi. Sự sắp xếp ngay ngắn của các chữ trên “đá chứa chữ” có thể được giải thích từ khía cạnh địa chất rằng không có dấu hiệu là đã được người làm, tuy thế khả năng xảy ra là nhỏ. Tảng “đá chứa chữ” này không chỉ là một kỳ quan tầm cỡ thế giới, mà còn có một giá trị nghiên cứu địa chất lớn. Trong cuộc điều tra này, các phóng viên của tờ Nhân Dân Nhật Báo, đài truyền hình CCTV, tờ Quang Minh Nhật Báo, Vệ Tinh Du Lịch, đài Phát Thanh Quốc Tế Trung Quốc và 20 phương tiện truyền thông khác bao gồm cả People’s Daily.Net, Sina.Net, Eastern Net, Sohu.Net, Yahoo, và New China liên kết đưa tin về việc tìm thấy này. Hơn một trăm tờ báo, đài truyền hình, và website khác đã phát lại tin tức về cuộc điều tra khoa học này. Mặc dù không ai dám đề cập đến từ thứ sáu “chết”, và chỉ báo cáo về năm chữ đầu tiên, nhưng mọi người có thể thấy nó, hiểu ý nghĩa của nó. Trong một vũ trụ vô hạn cho phép các khả năng vô hạn, mọi thứ đều có thể xảy ra. Trong không-thời gian vô hạn của chúng ta, tự nhiên luôn luôn có thể tạo ra đồ án lý tưởng nhất, trong khi sự xảo diệu này chỉ có thể xảy ra một lần trong hàng tỉ năm, thì bất ngờ nó đã xảy ra ở thôn Bố Y, huyện Bình Đường. |
TẢNG TỰ THẠCH BÁO HIỆU ĐCSTQ SẮP DIỆT VONG
“Đá chứa chữ “, Hiện tượng tự nhiên báo sự diệt vong của ĐCS Trung Quốc
*** Người làm sai, Trời cảnh báo . Người không sửa, Trời trừng phạt
Cổ nhân Trung Quốc cho rằng những biến hóa của thiên tượng đều đối ứng với biến hóa trên thế gian. (Ảnh: Sound Of Hope)
Cha Lang Nghĩ là Lang Tông, tự là Trọng Tuy, rất am hiểu việc quan sát thiên tượng mà dự đoán việc cát hung của thế gian. Vào thời Hán An Đế, Lang Tông được nhậm chức Huyện lệnh huyện Ngô. Lúc bấy giờ, thời tiết thường hay đột ngột xuất hiện cuồng phong, Lang Tông biết trước thế nào kinh thành cũng nảy sinh hỏa hoạn, cho nên thông cáo thời gian hỏa hoạn sẽ xảy ra và bảo mọi người chú ý đề phòng. Kết quả đúng như ông dự đoán, vào ngày giờ ấy kinh thành phát sinh hỏa hoạn. Về sau Hoàng đế biết được sự kiện này bèn triệu ông vào cung thăng làm chức Bác Sỹ. Lang Tông cảm thấy vì việc ấy mà hoán đổi được công danh thì thật sỷ nhục, cho nên trong đêm đó treo ấn từ quan, cả đời không trở lại làm quan nữa.
Lang Nghĩ kế thừa nghiệp cha, cũng tinh thông việc quan trắc thiên tượng để đoán biết mọi sự. Vào thời Hán Thuận Đế, thường hay phát sinh những hiện tượng tai hại và dị thường, Triều đình bèn triệu Lang Nghĩ vào cung. Nhân đó Lang Nghĩ trình tấu chương, nói rằng Trời hiển bày những hiện tượng kỳ dị, Đất xảy ra những tai họa khó lường, chính là Thiên thượng đang trách cứ Đế Vương và muốn nhà Vua nên tự mình tu dưỡng hành vi đạo đức, xử lý chính sự trở lại chính thường. Trong đó ngôn từ khẩn thiết hy vọng Hoàng Đế có thể tiếp thu ý kiến, mỗi ngày suy xét lại thêm, tự mình phản tỉnh những điều sai sót, để từ đó tiêu trừ bớt tai họa. Ông còn dẫn chú những kinh thư điển cố để chỉ ra rằng Triều đình hiện thời đang xa hoa phóng đãng, không trọng dụng hiền sỹ, hình phạt quá nặng, quan viên an dật phóng túng, xã hội nhiều tệ nạn. Tấu thư minh xác chỉ rõ rằng vào đầu mùa hạ sẽ phát sinh địa chấn, mặt đất nứt ra và lũ lụt sẽ kéo đến.
Sau khi đọc tấu chương, Hoàng Đế phái quan thượng thư đến trách vấn Lang Nghĩ. Lang Nghĩ liều chết phạm thượng lại trình tấu thư lần nữa, trình bày chi tiết cụ thể các chủng loại thiên tượng và tai họa có quan hệ thế nào đến chính sự thế gian, còn đề xuất các biện pháp tiêu trừ hóa giải tai họa, và cả những chính sách hữu ích cho quốc gia, hy vọng Triều đình có thể nhanh chóng thực thi. Ông còn nói rõ nếu quả thật triều chính cải thiện được như thế, thì vào thời điểm lập hạ ấy mà Trời vẫn ra tai họa thì ông nguyện ý dùng cái chết để tạ tội.
Hoàng đế đọc tấu chương xong liền định thăng chức cho Lang Nghĩ làm Lang Trung đại thần, nhưng ông cáo ốm không muốn tiếp thụ, rời Kinh trở về cố hương.
Hoàng đế không chịu hướng lên Thiên thượng mà tự mình phản tỉnh, triều chính cũng không cải thiện. Năm đó vào tháng 4 quả nhiên phát sinh động đất, từ đó gây sụt lún đất; mùa hè không có trận mưa nào, phát sinh đại hạn hán; mùa thu nước Tiên Ti xâm lược thành Mã Ấp; năm sau người Tây Khương xâm lược Lũng Tây, tất cả đều đúng như dự ngôn của Lang Nghĩ. Sau đó triều đình lại triệu vời Lang Nghĩ làm quan, nhưng ông vẫn một mực từ chối.
Cổ nhân Trung Quốc cho rằng những biến hóa của thiên tượng đều đối ứng với biến hóa trên thế gian, nếu thế gian phát sinh những sự việc trái với Thiên Ý, thì Thiên thượng tạo nhiều hiện tượng dị thường hoặc gây ra cảnh tai họa để cảnh báo, nếu không sớm kịp thời quy chính lại, thì Thiên thượng sẽ tạo nhiều tai họa to lớn để trừng phạt nhân gian. Phải chăng điều đó không phải là “mê tín”, chỉ là nó vượt trên tri thức của nhân loại hiện đại, và là một khoa học cao hơn? Cổ nhân Trung Quốc thụ huấn văn hóa Thần truyền, kính Trời hiểu mệnh. Không kể là tại Triều đình hay trong dân gian đều có nhiều bậc trí giả biết tiên đoán sự việc bằng cách quan sát thiên tượng. Nhiều người ở trong thế tục xem thường danh lợi mà tu luyện, họ truyền đạt những thông điệp và ý nguyện mà Thiên thượng muốn gửi gắm cho con người. Ở Triều đình thì họ chính là những vị “Tư Thiên Giám”, “Khâm Thiên Giám”, chuyên môn làm công việc như thế.
