TT - Cuối tuần, bạn gọi điện đố: Tết này người ta ăn lớn hay nhỏ? Trả lời: Chắc là nhỏ thôi. Cả thế giới khó khăn chứ riêng gì Việt Nam! Bạn cười, và rủ đi uống cà phê. Ở một quán bên lề trên đường Lý Tự Trọng, bạn bảo hãy quan sát cho kỹ một cửa hàng bên kia đường. Đó là một cửa hàng nhỏ nhưng nổi tiếng ở TP.HCM về việc cung cấp bia ngoại nhập và các loại thực phẩm của hiếm từ Mỹ, Nga, Pháp, Đức...
| Chợ Tết lề đường của người nghèo - Ảnh TTO |
Chỉ một buổi sáng thôi mà thấy choáng với cái cách sắm tết của giới thượng lưu. Xe hơi cứ nối đuôi nhau đậu dài dài, bước xuống là những quý bà sang trọng. Họ toàn là chỉ, hỏi và móc tiền trả xoành xoạch. Không một tiếng cò kè. Và sau đó là mấy anh chàng phục vụ với tài xế cứ khuân hàng chất kìn kìn lên xe.
Rời quán cà phê ở đường Lý Tự Trọng, bạn chở về chợ Tân Định, nơi đó có một cửa hàng chuyên bán rượu tây. Và ở đây, thấy choáng khi mỗi chai rượu có giá hơn một tháng lương công nhân nhưng cứ được mua như nước suối!
Bạn cười cười hỏi: ”Thế nào, người ta ăn tết lớn hay nhỏ?”. Trả lời: “Lớn quá!”.
Bạn lại cười, bảo lên xe chở đi tiếp. Và lần này là trực chỉ ra Tân Kỳ Tân Quý, đến hết đường thì rẽ trái ra quốc lộ 1A. Ở đó có rất nhiều nhà máy. Và chiều về, khi tan ca, từng đoàn công nhân rẽ vào các chợ xép. Họ móc trong túi, trong ví từng đồng tiền lẻ nhàu nhò để mua quả trứng, bó rau.
Nhưng đừng tưởng không có chợ tết cho công nhân nghèo. Chỉ vài ngày nữa thôi, họ cũng hòa vào dòng người để về quê sum họp với gia đình ba ngày tết. Và đã về thì cũng phải có quà cho cha mẹ, cho các em. Nhưng quà tết công nhân thì khiêm tốn lắm. Đó có thể là chiếc dây nịt cho cha, loại mang vài lần là muốn gãy với giá chỉ chục ngàn đồng, là chiếc áo bán xôn bên đường chỉ 30.000 đồng/chiếc cho mẹ, là những bịch kẹo thèo lèo vài ngàn đồng/gói cho em...
Bạn cười buồn hỏi: ”Thế nào, người ta ăn tết lớn hay nhỏ?”. Trả lời: “Quá cám cảnh!”.
Bạn - một cán bộ nhỏ ở một quận, nhưng cũng là chỗ tiếp xúc nhiều với dân, mà nếu muốn ắt cũng khối điều kiện để kiếm phong bì. Nhưng bạn bảo ngay từ nhỏ đã được cha dạy rằng trong trái tim của mỗi con người, ai cũng có một mảnh băng đá mà tạo hóa đã cấy vào. Người nào mà trái tim còn biết đập loạn nhịp khi chứng kiến những cảnh bất công trong cuộc đời thì mảnh băng đá ấy ngày càng bé đi.
Còn ai mà dửng dưng với mọi chuyện, sống kiểu “sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi”, chẳng mấy chốc mảnh băng đá ấy lớn lên và làm đông cứng quả tim. Khi ấy, không chết cũng chẳng còn ra hồn người! Vì vậy, năm nào bạn cũng làm một vòng đến chỗ người ta sắm tết dữ dội nhất, rồi qua nơi người nghèo mơ tết để trái tim luôn nóng mà kiềm chế mảnh băng đá kia.
Bài học mà bạn nằm lòng từ lời răn của cha mình có lẽ cũng là bài học chung. Chúng ta không phê phán những vị đại gia sắm tết tưng bừng, bởi sau một năm vất vả họ có quyền thưởng cho mình một cái tết sung túc - miễn rằng tiền ấy sạch, không bóp hầu bóp họng người khác mà có. Nhưng đừng lấy cái tết của người giàu cộng với cái tết của người nghèo rồi chia trung bình để tự trấn an lòng rằng dân ta đã khá lên nhiều lắm. Khi ấy, mảnh đá trong tim bắt đầu lớn lên rồi đấy!
HUY THỌ
-Ăn phở 35 đô ở nước Việt Nam cộng sản
Trong lúc Việt Nam Cộng sản đang ngày càng áp dụng những cách làm của chủ nghĩa tư bản, khoảng cách giàu nghèo đang tăng nhanh.
Tôi đã từng có những ngày kỳ quặc, nhưng ngày Chủ Nhật đó ở Hà Nội chắc chắn là ngày rất kỳ quặc.Việc đầu tiên tôi làm trong ngày là ngắm một người được bảo quản, trông như bức tượng sáp, sau đó là nếm phở đắt nhất ở Việt Nam- rồi xem chiếc xe hơi đắt giá nhất.
Tôi cũng tới buổi gặp ra mắt của câu lạc bộ những người chơi xe Harley Davison trước khi nếm mùi thực tế bằng cách ngồi khoanh chân trên sàn một nhà hàng và nhắp bia hơi.
'Bác Hồ Chí Minh', cha già dân tộc của nước Việt Nam này đã đề nghị được hỏa táng để không phải nằm lạnh giữa một lăng mộ tối đèn, bao quanh bởi lính bảo vệ luôn thúc giục đoàn khách vào thăm đi cho mau trong yên lặng, tay bỏ khỏi túi, mũ gỡ khỏi đầu.Hàng trăm người Việt Nam và cả khách du lịch thường xuyên xếp hàng để vào viếng ông, trong hình dáng giống như khi ông vừa qua đời cách đây hơn 40 năm.
Đảng Cộng sản ở đây không muốn thay đổi nhưng với các nhà chọc trời mọc lên ở khu lân cận lăng cố Chủ tịch Hồ Chí Minh, thay đổi đang ập tới với ông.
Khách giàu
Địa điểm tiếp theo của tôi là để thưởng thức phở, món súp tiếp đạm cho quốc gia thường được bán với giá một đô la.
Nhưng chúng tôi không đến những quán phở thường mà tới nếm thử loại phở đắt nhất nước với giá 35 đô la một tô.
Hai chiếc xe Porsche hai cầu đỗ bên ngoài quán. Tôi còn không biết là Porsche chế tạo cả xe hai cầu.
Ông chủ quán nói với chúng tôi về chất lượng thịt bò Nhật, độ sạch sẽ của bếp nấu và số tiền mà những người giàu sẵn sàng bỏ ra để húp món phở đắt nhất Việt Nam.
Một thực khách thú nhận ông vừa ăn món phở đặc biệt của nhà hàng và gần như cảm thấy có lỗi khi nói với tôi ông làm cho chính phủ.
Chúng tôi cũng nhận được ánh mắt nghi ngờ của một Ủy viên Trung ương Đảng bước nhanh ra khỏi cửa và chui vào chiếc Mercedes trong lúc người trông nom tôi thử món phở mà cô nói không tới mức 35 đô la ngon hơn phở cô thường ăn.
Đồng sàng dị mộng
Vâng, người trông nom chúng tôi...
Những nguyên tắc được bảo quản từ thời ông Hồ có vẻ vẫn thắng thế
Dĩ nhiên cờ đỏ treo ở mọi góc phố nhưng hình búa liềm tung bay trên đường đối diện với một cửa hiệu Chanel trong khi các áp phích tuyên truyền nằm ngay gần cửa hàng Louis Vuitton.
Những biểu tượng của chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản - đồng sàng dị mộng.
Ngay cả những người trông nom chúng tôi cũng cười và nhún vai khi được hỏi ý thức hệ và thực tế có thể dung hòa như thế nào.
Họ tỏ ra thẳng thắn và trung thực về những điều quái dị. Ít nhất tôi từng nghĩ họ sẽ phản ứng xã giao và nghiêm nghị, thậm chí đầy đức tin.
Còn ông chủ khách sạn đưa ra cách lý giải riêng: "Vỏ là cộng sản nhưng ruột là tư bản".
Chúng tôi đã thấy lớp vỏ đó - một tập thể các 'đồng chí' tại Đại hội Đảng nhất loạt đồng tình về đội ngũ lãnh đạo mới.
"Có ai phản đối không?" - vị chủ tọa hỏi với cái nhìn lướt qua.
Dĩ nhiên là không. Chất vấn hệ thống là điều không thể dung thứ.
Nhưng rồi tất cả những đấu đá, tranh cãi diễn ra sau những cánh cửa đóng kín.
Đoàn kết bề ngoài là cách họ thể hiện Sức mạnh.
Hột xoàn
Và chúng tôi đã nhìn thấy phần 'ruột' trong cuộc gặp với một trong những người giàu nhất nước.
Chúng tôi được nghe về dự án nhiều triệu đô la xây tòa nhà cao nhất miền Trung, khách sạn ngoài bờ biển của ông và khu biệt thự cao cấp giá hai triệu đô la mỗi căn, các khu công nghiệp và mục tiêu kiếm nhiều tiền hơn nữa qua việc thay thế bỏ hãng xưởng may áo sơ mi và giày để xây nhà máy làm đồ điện tử công nghệ cao.
"Nếu Đảng đi con đường khác với người dân Việt Nam thì họ không thể sống sót được," ông dũng cảm nói.
Đó là sự tự tin từ đến từ tiền cải.
Và thanh niên 26 tuổi tràn đầy tự tin cũng cho tôi xem chiếc xe Rolls-Royce Phantom được chế tạo theo đơn đặt hàng đang hợm hĩnh phô kính trước mặt những người bán hàng rong đội nón lá.
Người anh toát ra toàn kim hoàn và hột xoàn. Khi là chủ cửa hàng bán xe đắt tiền như thế này, người ta có thể dùng điện thoại giát vàng và đồng hồ gắn kim cương.
Ông sẽ không bao giờ nhìn thấy nhiều xe hạng sang như thế này ở bất kỳ nơi nào khác trên thế giới.
Một thành viên ngoại quốc của câu lạc bộ Harley Davidson
Và đây chắc chắn là thói quen đắt giá. Những người chơi xe thường có máu nổi loạn.
Ở một góc độ nào đó, tôi nghĩ là họ cũng muốn tỏ ra như vậy nhưng động cơ của chiếc xe họ lái cũng chỉ gầm rú để toát lên mùi tiền trong cảnh xung quanh là người dân nghèo ở Hà Nội.
Tôi đã trải nghiệm một ngày với những người giàu có khi ở đây còn hàng triệu người không xu dính túi.
Sau cơn phấn khích, tôi ngồi uống nước với một nhà báo địa phương.
Cô kể về sự trấn áp, những cuộc gọi lúc nửa đêm, điện thoại bị nghe lén và những cảnh bị bám đuôi.
Những người dám thách thức chính quyền thường bị bỏ tù.
Lớp vỏ vẫn còn rất cứng. Những nguyên tắc được lưu giữ trong tủ kính ở Lăng ông Hồ vẫn là phần chủ đạo.
Những tài năng ham muốn kiếm tiền đang cùng sống với hệ thống chính trị. Nhưng khi đồng tiền đổ vào, nền kinh tế nóng lên, thay đổi là điều không thể cản được.
Đảng có thể giữ phần chèo lái và chỉ đạo, nhưng phải có bàn tay vững chắc lắm thì mới có thể chặn được thủy triều.
Xem thêm tường thuật Bấm video của Bấm Alastair Leithead về Đại hội Đảng XI thực hiện trong chuyến về Việt Nam vừa qua.Bấm Nguyên văn bản tiếng Anh của bài nằm trong mục From Our Own Correspondent trên trang BBC Radio4.
Chiêm ngưỡng đồ gốm tiền tỷ chơi Tết
- Những ngày giáp Tết thế này, nhiều đại gia đã chuẩn bị xong cho mình đồ để bày biện trong nhà mấy ngày Tết. Ngoài chơi cây “khủng”, cá “khủng”... năm nay, một số người cho rằng, nếu chơi gốm sẽ tạo ra sinh khí trong nhà vì gốm chính là Thổ. Bởi thế, cách Tết 2,3 tháng, nhiều người đã bỏ công lặn lội về các làng gốm, đặt các nghệ nhân sáng tạo những sản phẩm bày biện riêng cho mình.>> Đại gia bỏ hàng ngàn đô thuê đào Tết
Sang Bát Tràng những ngày lạnh giá, không thấy cảnh trên bến dưới thuyền hay xe cộ tấp nập. Một nghệ nhân trong làng cho biết, gốm bán bình thường thì cũng chuyển đi hết các tỉnh lân cận để bán phục vụ ngày Tết. Còn một số sản phẩm “độc” do một sô đại gia kì công về đặt thì cũng đã hoàn thiện xong và chỉ còn chờ giao hàng.
Nghệ nhân Tô Thanh Sơn cho biết: Bình thường trong làng, sản phẩm được sản xuất đại trà, nhà nào cũng có là bình hoa, ấm chén, chậu cây. Tuy nhiên, năm nay, một số gia đình có tiền không còn nghĩ đến việc sắm sửa những vật dụng thông thường nữa, vì những đồ đó, hầu như nhà nào cũng có. Và người giàu bắt đầu nghĩ đến việc sắm sửa đồ thờ, các vật dụng liên quan đến đồ cúng giá trị.
Một đại gia ở Hà Đông (Hà Nội) đã mạnh dạn về Bát Tràng đặt bát hương hơn 20 triệu đồng. Thêm cả lọ cắm sen khô và đôi đèn thờ, trị giá bộ sản phẩm thờ cúng của đại gia này lên tới gần 50 triệu đồng.
Trong những sản phẩm gốm “khủng” của nghệ nhân Tô Thanh Sơn, độc đáo nhất là chiếc lư hương do một Sở VHTT đặt, trị giá 4.000 USD.
Sản phẩm gốm “khủng” này đều do các nghệ nhân tự vuốt tay, làm có khi đến 3,4 tháng mới hoàn thiện. Năm nay, nhiều sản phẩm hướng đến kiểu giả cổ, phục chế và làm theo các hoa văn cổ.
Xin giới thiệu đến bạn đọc một số sản phẩm gốm “khủng” năm nay của Bát Tràng:  |
| Bộ bát hương của đại gia ở Hà Đông giá hơn 20 triệu |
 |
| Đĩa hoa văn thời Nguyễn trị giá hơn 6 triệu |
 |
| Lư hương trị giá 4.000 USD |
   |
| Đôi chân đèn với hoa văn rất cầu kỳ, tinh xảo trị giá 4.000 USD của một nhà sử học có tiếng đặt |
 |
| Ống bình vôi làm phục chế giá tiền hàng chục triệu |
 |
| Chiếc chóe, đồ vật linh thiêng được thờ trong đình chùa được nghệ nhân Tô Thanh Sơn làm trong 1 năm. Trị giá chiếc chóe này là hơn 1 tỷ. |
  |
| Những đôi nghê khủng được đại gia Hà thành đặt về bày Tết |
  |
| Đôi bình bát tiên phục chế cầu kỳ |
Trước thực trạng “đụng đâu cũng thấy chất độc”, một bộ phận những người có điều kiện kinh tế khá giả đã chịu chi những khoản tiền không nhỏ để ăn uống ở các nhà hàng sang trọng nhằm đổi lấy sự an toàn.(17/1/2011 13:48')
Lần đầu tiên tại Hà Nội, những chiếc xe môtô phân khối lớn mang thương hiệu Harley Dadvison có xuất xứ từ Mỹ tụ hội và diễu hành qua nhiều con phố, thu hút sự chú ý của người dân.(17/1/2011 14:34')
-
(VietNamNet) - Phố phường Hà Nội như co lại vì lạnh giá tăng cường. Ở góc chợ, những người phụ nữ đang chạy ào ra khi có người muốn thuê việc...
(VnMedia) - 93 tuổi, ở cái tuổi gần đất xa trời lẽ ra phải được sự đùm bọc, chăm sóc yêu thương của con cháu. Nhưng với bà cụ mù Nguyễn Thị Đắp thì chưa một lần được hưởng niềm vui. Cuộc sống là chuỗi ngày dài chìm trong bóng tối…(17/1/2011 13:57')
(VnMedia) - Chỉ trong ngày 16/1, trên địa bàn thành phố Hà Nội đã xảy ra liên tiếp hai vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng khiến hai người tử vong...(17/1/2011 16:12')
-TP Hồ Chí Minh: Hãi hùng mứt tết
(VnMedia) - Cận tết, thị trường bánh kẹo, mứt tết tại TP Hồ Chí Minh càng trở nên sôi động. Tuy nhiên, điều khiến người dân lo lắng chính là lẫn lộn trong những sản phẩm bánh kẹo, mứt tết đang được bày bán trên thị trường có không ít loại hàng dỏm, hàng nhái, không rõ nguồn gốc, xuất xứ...(17/1/2011 14:55')
-Học sinh gây tai nạn, bỏ mặc nạn nhân đến chết
Đèo nhau bằng xe máy trong đêm, 3 thanh niên ở xã Cẩm Yên huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) hất văng ông cụ 66 tuổi xuống mương nước rồi bỏ mặc nạn nhân đến chết.(17/1/2011 13:7')
