Ông Neng Chu Vang, một nhà hoạt động cộng đồng của người Hmong tại Hoa Kỳ và là con trai của tướng Vàng Pao lên tiếng về vụ Mường Nhé trong khi trong cộng đồng người Hmong tại Hoa Kỳ nhận được rất nhiều thông tin của bà con đang còn trốn ở Việt Nam và yêu cầu người Hmong Hoa Kỳ giúp đỡ.
Với một tâm trạng chân thành và xây dựng, ông yêu cầu chính quyền Việt Nam hãy nhẹ tay với những người Hmong đang bị bắt.Ông Vang không có một sự thách thức nào về mặt lý tưởng với chính phủ Việt Nam và Lào mà chỉ mong thúc đẩy sự hội nhập toàn diện của người Hmong vào xã hội công dân một cách đầy đủ và hưởng cuộc sống hòa bình.
Với kinh nghiệm của một nhà hoạt động cộng đồng người Hmong ở Hoa Kỳ, ông cũng hy vọng làm nhịp cầu thông cảm sắc tộc giữa người Hmong với Lào và Việt Nam nếu có yêu cầu. Ông cho biết đây cũng là ý nguyện cuối đời của người cha quá cố.
Cũng theo lời ông, năm năm trước khi qua đời, tướng Vàng Pao đã muốn quên đi quá khứ chiến tranh đau buồn mà chú ý nhiều tới phúc lợi cho cộng đồng và sự tồn tại của người Hmong hội nhập vào xã hội công dân.
Khi được hỏi về vụ tướng Vàng Pao cách đây vài năm bị chính phủ Hoa Kỳ bắt về tội buôn vũ khí, ông xác định rằng đó là sự ngộ nhận trầm trọng.
Ông cũng kiến nghị với chính phủ Việt Nam hãy có một giải pháp tốt đẹp và chân tình để giúp cộng đồng Hmong phát triển, ít ra cũng theo chính sách hội nhập như người Hmong ở Thái Lan, đừng để khoảng cách đói nghèo quá lớn.
Người Hmong vẫn dùng súng để săn bắn. Đây chỉ là một chi tiết rất nhỏ, không có khả năng thực hiện nhưng bị diễn giải sai lệch dẫn đến sự bắt giữ tạm thời.
Tướng Vàng Pao đã được minh oan, sau đó được trả tự do và vừa qua đời vào năm ngoái. Vào ngày 12/5/11 tướng Vàng Pao còn được vinh danh với đầy đủ nghi thức danh dự tại nghĩa trang Arlington, Hoa Kỳ.
Đây là một nghĩa cử đặc biệt coi như để đáp lại yêu cầu của Hmong mong được được chôn cất tướng Vàng Pao tại nghĩa trang quốc gia Arlington, là điạ điểm thích hợp và thuận lợi cho việng hành hương thăm viếng.
Tuy tướng Vàng Pao không được chôn vào nghĩa trang danh dự do thủ tục và nghi thức quân đội Hoa Kỳ nhưng ông vẫn luôn là người đáng được tôn kính về sự dũng cảm của một chiến binh và trách nhiệm với đồng bào, đồng đội trong hòa bình.
Ông Chu Vang rất nhã nhặn trong vị trí của một nhà lãnh đạo sắc dân thiểu số.
Ông cũng gởi lời nhắn nhủ tới cộng đồng người Hmong không nên làm điều gì để thách thức Việt Nam về mặt chủ quyền mà hãy làm theo địa vị và trách nhiệm của công dân Việt Nam.
Kiến nghị với Việt Nam
Tuy nhiên, ông cũng kiến nghị với chính phủ Việt Nam hãy có một giải pháp tốt đẹp và chân tình để giúp cộng đồng Hmong phát triển, ít ra cũng theo chính sách hội nhập như người Hmong ở Thái Lan, đừng để khoảng cách đói nghèo quá lớn.
Ông cho biết khu vực Mường Nhé là nơi có sự giao lưu sâu rộng giữa cộng đồng thị tộc người Hmong tại biên giới Việt Lào.
Một số người Hmong ở Lào và Việt Nam đều qua lại từ nhiều năm cho nên những lời kêu cứu về sự kiện này đang lan rộng trong cộng đồng Hmong ở Hoa Kỳ.
Ông cũng hy vọng qua sứ mệnh hòa bình này, các sắc dân khác ở Việt Nam và các dân tộc chủ thể đa số có sự hiểu biết về tâm nguyện của nhau và cùng phát triển để cùng tồn tại.
Ông nhấn mạnh ý tưởng cho dù có sự mâu thuẫn tới mức nào cũng có thể hàn gắn và chấp nhận nhau, không nên phỉ báng và tìm cách triệt tiêu nhau như trong quá khứ.
Khác với những tin đồn về tướng Vàng Pao, ông Chu Vang khẳng định tướng Vàng Pao không hề sáng lập ra đạo Vàng Chứ nào cả.
Suốt đời tướng Vàng Pao theo đạo Shaman, tôn giáo truyền thống của người Hmong. Bản thân ông Chu Vang theo đạo Phật.
"Vàng Chứ" phát theo chính âm trong tiếng Việt là Vương Chúa hoặc Vương Chủ, (họ Vàng trong tiếng Hmong tương đương với họ Vương trong tiếng Việt), tương tự như từ đạo Thiên Chúa trong tiếng Việt không mang tính chất mê tín hay giáo phái nào cả.
Ông cũng phủ nhận việc người Hmong đòi thành lập vương quốc nào đó ở Việt Nam và quả quyết rằng người Hmong thực sự không có viễn kiến và giấc mơ như thế này.
Trong số con trai của tướng Vàng Pao, ông Chu Vang có uy tín đặc biệt trong cộng đồng người Hmong nhưng là một nhân vật thận trọng kín đáo, làm việc tận tuỵ trong việc dàn hòa các mâu thuẫn thị tộc.
Bài viết thể hiện cách hành văn và quan điểm riêng của tác giả, hiện sống tại Philadelphia, Hoa Kỳ.
- Những rủi ro chính trị chính ở Việt Nam cần theo dõianhbasam
AlertNetTỔNG HỢP TIN NHANH-John Ruwitch
Ngày 3 tháng 5 năm 2011
HANOI, ngày 3 tháng 5 (Reuters) – Chính phủ Việt Nam đã đẩy mạnh tốc độ tăng trưởng kinh tế lên 6,8% trong năm 2010, nhưng với cái giá phải trả đối với sự ổn định kinh tế vĩ mô.
Kể từ tháng Hai năm nay chính phủ đã chật vật để kiềm chế lạm phát ở mức hai con số và đã có thành công hạn chế trong việc ngăn chặn việc tiếp tục phá giá tiền đồng, nhưng sẽ phải mất vài tháng nữa thì nền kinh tế mới trở lại cân bằng.
Cả ba hãng xếp hạng tín nhiệm lớn – Fitch, Moody’s và Standard & Poor’s – đều đánh tụt bậc định mức xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam trong năm 2010 đồng thời nêu bật những rủi ro kinh tế và lưu ý những vấn đề ở nền kinh tế của đất nước Đông Nam Á từng được ưu ái coi là một nơi đầy tiềm năng đầu tư còn chưa khai phá này. Các nhà phân tích cho rằng trong một chừng mực lớn thì lỗi là do chính sách.
Dưới đây là tóm tắt những rủi ro chính ở Việt Nam cần theo dõi:
HOẠCH ĐỊNH CHÍNH SÁCH KINH TẾ VĨ MÔ
Việc hoạch định chính sách kinh tế của Việt Nam còn xa mới minh bạch và đây là một vấn đề quan tâm lớn của rất nhiều nhà kinh tế và nhà đầu tư.
Sau khi đã thả nổi cho giá cả leo thang ở mức rất cao mà hầu như chẳng có hành động gì ngoài những lời nói hoa mỹ chống lạm phát và để cho tiền đồng bị ngắc ngoải ngoài mức biên độ giao dịch chính thức [trading band] trong suốt hơn bốn tháng trời thì vào hôm 11 tháng 2 chính phủ mới bắt đầu có biện pháp nhằm ổn định nền kinh tế bằng cách phá giá tiền tệ.
Ngày 17 tháng 2, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã nâng lãi suất tái cấp vốn [refinance rate] lên 200 điểm phần trăm [200 basis point] và vài ngày sau đó lại đột ngột tăng một lãi suất chủ chốt khác. Vài ngày sau đó thủ tướng mới chính thức chấp thuận một gói các biện pháp thắt chặt tiền tệ và tài khóa để giảm lạm phát và chỉnh đốn lại nền kinh tế đang chao đảo.
Các nhà phân tích cho rằng tại thời điểm này thì chính sách đang đi đúng hướng.
Điều cần theo dõi:
– Cái đà được tạo ra từ một loạt các biện pháp nhằm giảm lạm phát và ổn định nền kinh tế:
– Hình thức mua bảo hiểm vỡ nợ [Credit default swap] diễn ra tràn lan. Đỉnh điểm là vào cuối tháng 1 và giảm mạnh kể từ sau đó, song vẫn duy trì ở mức cao hơn so với các nước ngang hàng với Việt Nam ở trong vùng như Philippine và Indonesia.
– Sự chênh nhau giữa tỉ giá đôla/tiền đồng trên chợ đen và trên thị trường liên ngân hàng là tiêu chuẩn chính để đánh giá sức ép lên tiền tệ. Sau một đợt “trấn áp” thị trường chợ đen và áp đặt trần cho lãi suất tiền gửi bằng đôla thì sự chênh nhau nói trên đã hầu như tạm thời được loại bỏ.
– Các biện pháp chính phủ thực hiện để cắt giảm thâm hụt buốn bán.
HIỆU QUẢ CỦA CHÍNH PHỦ TRONG NHỮNG CẢI CÁCH QUAN TRỌNG
Các nhà phân tích cho rằng giới lãnh đạo Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh những cải cách quan trọng nhất định nào đó thì Việt Nam mới duy trì được sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư trong dài hạn và tăng cường được sức khỏe của nền kinh tế.
Tệ nạn quan liêu của bộ máy công chức được xem là rào cản “phi thuế suất” lớn nhất của Việt Nam bởi nó làm chậm các dự án và cản trở thương mại. Một sáng kiến đầy tham vọng của chính phủ nhằm cắt giảm một phần ba thủ tục hành chính đã liệt kê được hàng ngàn rồi hàng ngàn thủ tục cần loại bỏ. Vấn đề vẫn tiếp tục tồn tại ấy là còn phải đợi xem cái giai đoạn “đốt nương làm rẫy” này [tức làm ăn tạm bợ] sẽ kết thúc như thế nào.
Tập đoàn đóng tàu Vinashin thuộc sở hữu nhà nước bị coi như là đã phá sản đang làm cho người ta thấy một điều hiển nhiên là phải cải cách các doanh nghiệp nhà nước và gánh nặng nợ nần thê thảm mà Vinashin đang mang đã gây ra sự đánh tụt bậc hạn mức đánh giá tín nhiệm đối với một số ngân hàng.
Chính phủ đã yêu cầu các công ty nhà nước phải tập trung vào các hoạt động kinh doanh chính của mình; việc “cổ phần hóa”, hoặc tức là tư nhân hóa một phần, của những công ty như vậy sẽ có tác dụng đặt ra một khoảng cách nào đó giữa chính phủ và doanh nghiệp.
Điều cần theo dõi:
– Những biện pháp cụ thể nhằm giảm tệ nạn quan liêu.
– Các công ty nhà nước thoái vốn khỏi những hoạt động kinh doanh không thuộc lĩnh vực hoạt động chính của họ.
– Đẩy mạnh “cổ phần hóa” các công ty nhà nước thông qua Phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng [IPO] và các quan hệ đối tác chiến lược.
THAM NHŨNG VÀ NHẬN THỨC QUỐC TẾ
Tham những có tính đặc thù của Việt Nam là một rào cản chủ yếu đối với đầu tư nước ngoài. Chính phủ thường xuyên nhắc lại cam kết chống nạn hối lộ và đã khuyến khích các phương tiện truyền thông đại chúng đóng vai trò người giám sát, song nhiều nhà báo đã bị bắt giữ hồi năm 2008 vì đã đưa tin về những vụ xì căng đan lớn.
Theo Chỉ số Nhận thức Tham nhũng năm 2010 của Tổ chức Minh bạch Quốc tế thì Việt Nam đã tăng nhẹ từ 116 lên 120 so với các năm trước, điều này cho thấy đã có sự thay đổi nhỏ về các mức độ tham nhũng.
Ngoài ra, tổ chức Theo dõi Nhân quyền có trụ sở tại Mỹ trong một bản báo cáo hồi cuối tháng 3 đã buộc tội chính phủ Việt Nam tăng cường trấn áp tín đồ Thiên chúa giáo người dân tộc thiểu số ở các tỉnh Tây Nguyên.
Hơn 70 người đã bị bắt giam và bản báo cáo nói rằng hơn 250 người đang ở trong tù vì những tội danh liên quan đến an ninh quốc gia. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền muốn chính phủ Mỹ đưa Việt Nam trở lại danh sách những quốc gia được đặc biệt quan tâm vì tự do tôn giáo mà họ đã được đưa ra khỏi danh sách đó hồi năm 2006.
Điều cần theo dõi:
– Xếp hạng nhận thức của Việt Nam về tham nhũng. Một sự tiến bộ rõ ràng hoặc một sự thụt lùi [về nhận thức tham nhũng] đều có ảnh hưởng tới đầu tư dài hạn, mặc dù Việt Nam còn cần phải có sự thay đổi mang tính căn bản.
– Chưa biết liệu Việt Nam có bị đưa trở lại danh sách các nước được quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo hay không. Nếu Việt Nam bị đưa trở lại danh sách đó thì quan hệ kinh tế và thương mại đang hứa hẹn giữa Việt Nam và Mỹ có thể bị thiệt hại. Bản báo cáo về tự do tôn giáo quốc tế năm 2010 của Bộ Ngoại giao Mỹ đã ghi nhận những tiến bộ trong tình hình ở Việt Nam nhưng cho rằng những vấn đề lớn vẫn tiếp tục tồn tại.
BẤT ỔN XÃ HỘI
Thường xuyên có những tin tức về bất ổn xã hội ở Việt Nam, chủ yếu là về tranh chấp lao động và đất đai.
Gần đây đã xảy ra những vụ phản đối của người dân trong đó có một cuộc biểu tình ở tỉnh Hà Nam gần Hà Nội để phản đối việc thu hồi đất cho một dự án xây công viên, trước đó vào năm ngoái đã có một vài vụ phản đối xảy ra ở những nơi khác.
Hiện tại không có bằng chứng cho thấy có thể xảy ra bất ổn trên quy mô rộng hoặc không có bất cứ nguy cơ nào có thể xảy ra dẫn đến sự cai trị của Đảng Cộng sản bị thách thức từ bên dưới.
Điều cần theo dõi:
– Bất cứ dấu hiệu cho thấy sẽ xuất hiện một phong trào phản đối rộng hơn trên quy mô toàn quốc xuất phát từ những tranh chấp ở địa phương. Cho tới nay điều này dường như là không thể xảy ra.
– Những tranh chấp lãnh thổ ở Biển Nam Trung Hoa. Vấn đề này đang trở nên ngày càng căng thẳng ở Việt Nam, thái độ nghi ngờ Trung Quốc đang có chiều hướng ngày càng mạnh hơn.
– Vai trò của nhà thờ Cơ đốc giáo. Tín đồ Cơ đốc giáo đã tham gia các cuộc biểu tình phản đối diễn ra thường xuyên để phản đối việc chính phủ tiếp quản đất của nhà thờ sau năm 1954. Mặc dù một cách chính thức thì Nhà thờ tránh đả động đến chính trị nhưng họ có 6-7 triệu tín hữu ở Việt Nam và được tổ chức tốt.
– Giá cả hàng hóa thay đổi rất nhanh. Theo nguồn tin từ những nông dân trồng cà phê thì họ đã bị lỗ vốn khi các nhà phân phối cà phê hạt bị phá sản đang cướp bóc nhà ở và cơ sở kinh doanh của các đại lý thu mua hàng của họ. Ngoài ra giá cả hàng hóa của thế giới tăng cao cũng sẽ làm tăng lạm phát.
(Biên tập bởi Alan Raybould vàDaniel Magnowski)
Người dịch: Hiền Ba
Bản tiếng Việt © Ba Sàm 2011
– FACTBOX-Key political risks to watch in Vietnam (AN/Reuters)