-- Bộ trưởng Công thương nói về dừng thuỷ điện Đồng Nai 6 và 6A: “Họ lao tiếp thì còn tổn hại hơn” (SGTT). - Đã khai thác trên 90% tiềm năng thủy điện (TBKTSG). – Đại biểu Trương Văn Vở, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai: Làm rõ trách nhiệm trong thực hiện quy trình, quy hoạch thủy điện (QĐND).- Bổ sung chế tài phạt thủy điện xả lũ sai quy trình (TN). - 3 vi phạm lớn của thủy điện (DV). - Phá 19.000 ha, trồng… 800 ha rừng (DV). - Bất an với thủy điện La Hiêng 2 (TP). - Thủy điện nhỏ, hiểm họa lớn (TP).
- Khốn khổ với “lũ thuỷ điện” (DV).
- Khốn khổ với “lũ thủy điện”: “Trắng” kịch bản ứng phó thảm họa (DV).- ‘Loạn’ quy hoạch thủy điện, ai chịu trách nhiệm? (VNN). - Hồ Tả Trạch: Chưa tích nước đã lo ngập (TP).
- Vụ phá rừng, hợp lý hóa “sổ đỏ” quy mô lớn ở Gia Lai: Tan hoang rừng quý (CAND).- Vỡ đập thủy điện hàng loạt… “lòi” đủ thứ! (KT). - Thủy điện xả lũ, dân gặp nạn bởi thiếu thông tin (VOV).
Xayaburi một năm sau: Don Sahong, con đập dòng chính thứ hai của Lào
-Sẽ dừng dự án nếu Chính phủ có chủ trươngThanh Niên
Chủ đầu tư dự án thủy điện Đồng Nai 6&6A khẳng định đã có những điều chỉnh để giảm thiểu tối đa tác động của dự án tới môi trường và Vườn quốc gia Cát Tiên, và cho biết sẽ dừng dự án nếu Chính phủ có chủ trương. Sáng qua 8.11, Tập đoàn Đức Long ...
Nhặt “sạn” trong báo cáo ĐTM dự án 6, 6ACon người và Thiên nhiên
Không nên làm thủy điện Đồng Nai 6 và 6ATuổi Trẻ
Họp báo về dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6AĐài Truyền Hình Việt Nam
- Họp báo về thủy điện Đồng Nai 6 và 6A (VEF). – Chủ đầu tư quyết không buông 2 thủy điện kỳ lạ! (NLĐ). – HAI DỰ ÁN THỦY ĐIỆN ĐỒNG NAI 6, 6A: Phá sơn lâm, đâm hà bá (NLĐ). – Chủ đầu tư thuỷ điện Đồng Nai 6 và 6A bối rối về số liệu (DV). - Không nên làm thủy điện Đồng Nai 6 và 6A (TT). - Chủ dự án thủy điện Đồng Nai 6&6A: Sẽ dừng dự án nếu Chính phủ có chủ trương (TN). – CHỦ ĐẦU TƯ THỦY ĐIỆN ĐỒNG NAI 6 VÀ 6A: Chính phủ bảo dừng, chúng tôi sẽ dừng! (PLTP).- Đánh giá thủy điện Đồng Nai 6, 6A: Cần khách quan (TTXVN).- Dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A: Có đúng là “ảnh hưởng không lớn”? (NNVN). – Chủ đầu tư dự án thuỷ điện Đồng Nai 6 và 6A: Nhóm lợi ích cấu kết với nhà báo đưa tin không đúng (SGTT). – Chống lợi ích nhóm – phải bằng sức mạnh tổng hợp! (Petrotimes). – Công bố thông tin dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A (Petrotimes).- Nỗi lo mới ở đập Sông Tranh 2 (TT). – Động đất tại thủy điện Sông Tranh 2 không còn đáng lo ngại(NNVN). – Sông Tranh chảy ngoài nghị trường (LĐ).
- Phát hiện đứt gãy mới tại thủy điện Sông Tranh 2 (PLTP). - Kết luận của đoàn công tác thuộc liên hiệp các hội KH&KT Việt Nam:Giai đoạn động đất mạnh nhất ở vùng thủy điện Sông Tranh 2 đã qua (TP).
-- Loạt bài mới về Cát Tiên và hai Thuỷ điện 6 và 6A trên báo Tiền Phong! – Bất ổn báo cáo thủy điện Đồng Nai 6&6A – Kỳ 2: Có có không không – Kỳ 3: Thủy điện Đồng Nai 6&6A: Lợi ích cho ai?(Saving Cát Tiên).
-- KÝ TÊN CỨU LẤY VQG CÁT TIÊN KHỎI HAI THỦY ĐIỆN ĐỒNG NAI 6 & 6A.
--Đồng Nai kiến nghị trình Quốc hội xem xét dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A
Theo Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai, việc triển khai đầu tư xây dựng thủy điện Đông Nai 6 và 6A phải cân nhắc đến cả lợi ích và tác hại
Tuần qua Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai đã đi khảo sát và thực hiện giám sát về dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A. Đây là một những vấn đề quan trọng có liên quan đến nội dung chương trình kỳ họp Quốc hội sắp tới.
Ông Trương Văn Vở, Phó trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai nhận định, việc triển khai đầu tư xây dựng dự án thủy điện Đông Nai 6 và 6A thì phải cân nhắc đến cả lợi ích và tác hại.
Hai dự án thủy điện này nằm ở Vườn quốc gia Cát Tiên, là khu dự trữ sinh quyển thế giới và đang được làm thủ tục đề nghị Tổ chức giáo dục, khoa học và văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO) xem xét công nhận là di sản thiên nhiên thế giới.
Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định công nhận Vườn quốc gia Cát Tiên là di tích quốc gia đặc biệt. Ngoài ra, Cát Tiên còn có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường cho cả khu vực Đông Nam bộ.
Ông Vở cho rằng, dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A đang trong giai đoạn đánh giá tác động môi trường nên cần phải được quan tâm đúng mức.
Vấn đề đánh giá tác động môi trường tại 2 thủy điện này hiện nay cũng đang gây nhiều lo ngại do vẫn chưa có sự phản biện một cách khách quan của các nhà khoa học trong khi các bộ và những cơ quan quản lý chuyên môn của Nhà nước đến nay vẫn chưa có ý kiến chính thức.
Theo ông Vở, vấn đề đặt ra là Bộ Tài nguyên - môi trường phải chủ trì phối hợp cùng các bộ có liên quan, như: Khoa học - công nghệ, Văn hóa - thể thao và du lịch để thẩm định, đánh giá tác động môi trường, ảnh hưởng đến di tích quốc gia đặc biệt mà Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định công nhận.
Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai sẽ có báo cáo kiến nghị Chính phủ quan tâm, nhất là chức năng thẩm định trước khi trình duyệt dự án này. Trước khi Chính phủ quyết định xem xét dự án có triển khai hay không thì phải trình Quốc hội, vì đây là dự án liên quan đến việc sử dụng diện tích rừng của Vườn quốc gia Cát Tiên.
Vì theo Nghị quyết số 49/2010/QH12 của Quốc hội, các dự án, công trình sử dụng đất có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên… từ 50 ha trở lên thì phải do Quốc hội quyết định chủ trương.
Hai dự án Thủy điện Đồng Nai 6 và 6A có quy mô 241 MW với tổng vốn đầu tư gần 6.500 tỷ đồng do Tập đoàn Đức Long Gia Lai làm chủ đầu tư, giá bán điện dự kiến là 4,5 cent/kW, sau 17 năm vận hành sẽ hoàn vốn.
Năm 2011, báo cáo kết quả hội thảo khoa học về tác động môi trường của dự án thuỷ điện Đồng Nai 6 và 6A đối với vùng hạ lưu của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai chỉ ra những tác động tiêu cực đối với môi trường của dự án như tác động hệ sinh thái thuỷ vực sông Đồng Nai và Vườn Quốc gia Cát Tiên, phá hủy thảm thực vật, làm mất 372 ha diện tích rừng...
.Đề xuất tư vấn nước ngoài đánh giá an toàn đập thủy điện Sơn La
Việc đánh giá an toàn đập thủy điện Sơn La được đề xuất giao cho viện thiết kế thủy công Maxtcơva – Liên bang Nga.
-Thuỷ điện Dăkrông 3 vỡ: chủ đầu tư trốn họp
- Tâm thư là thể hiện niềm tin vào Chủ tịch nước (KT). -- Vụ gửi tâm thư lên Chủ tịch nước: Đừng làm khó người có tâm! (NLĐ).
- Mong Ủy ban MTTQ có tiếng nói về thủy điện Đồng Nai 6 và 6A(NLĐ). – Dự án thủy điện Đồng Nai 6,6A vẫn đang “mù mờ” (LĐ). – Ông Trương Văn Vở, phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai: (Đập bể miệng) Ai đảm bảo thuỷ điện Đồng Nai 6, 6A không gây hậu quả? (SGTT).
-Viết tâm thư cho Chủ tịch nước: Không vi phạm pháp luật
(Kienthuc.net.vn) - Trao đổi với Kienthuc.net.vn, Luật sư Nguyễn Trí Tú - Giám đốc Công ty Luật Minh Đức Việt Nam khẳng định việc Thạc sỹ Nguyễn Huỳnh Thuật viết tâm thư cho Chủ tịch nước là “không vi phạm pháp luật”.
Luật sư Nguyễn Trí Tú: "Pháp luật cũng quy định khi triển khai những dự án lớn các cơ quan Nhà nước thậm chí còn phải lấy ý kiến người dân"
Luật sư Nguyễn Trí Tú phân tích: “Theo như báo chí đã nêu và trả lời của ông Nguyễn Huỳnh Thuật thì “bức thư được viết với tư cách của cá nhân ông Nguyễn Huỳnh Thuật” nên không vi phạm pháp luật”.
“Pháp luật cũng quy định khi triển khai những dự án lớn các cơ quan Nhà nước thậm chí còn phải lấy ý kiến người dân thông qua các hình thức hội họp, trao đổi trực tiếp hoặc phát phiếu lấy ý kiến về nội dung quy hoạch tại các Trung tâm thông tin của thành phố, thị xã, quận, phường để nhân dân dễ tiếp cận và góp ý.
Việc ông Thuật với tư cách là nhà khoa học chuyên nghiên cứu về Vườn quốc gia Cát Tiên khuyến cáo việc đầu tư dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A có thể gây ra thảm họa hệ sinh thái cho vườn quốc gia Cát Tiên là hành vi không những không vi phạm pháp luật mà còn đáng được biểu dương”.
Nhận định về thông tin cơ quan thạc sỹ Nguyễn Huỳnh Thuật sẽ kỷ luật vị thạc sỹ này trong đó có lí do viết tâm thư “vượt cấp”, luật sư Nguyễn Trí Tú cho rằng: “Việc xem xét kỷ luật viên chức phải theo trình tự và phù hợp với quy định của pháp luật. Chúng ta cần phải biết chi tiết nội dung đơn của ông Thuật là như thế nào? Nội dung có phù hợp với quy định của pháp luật hay không?... Tuy nhiên, theo ông Phạm Ngọc Thanh, Trưởng Phòng Tổ chức - Hành chính VQG Cát Tiên, cho biết hiện vẫn đang xem xét kỷ luật đối với ông Thuật chứ chưa có quyết định chính thức”.
Vị luật sư này cũng cho rằng, pháp luật quy định về việc người dân có quyền khiếu nại, tố cáo, có quyền nói lên tiếng nói của chính mình về những bất cập trong cuộc sống. Tuy nhiên việc bảo vệ những con người dám khiếu nại, tố cáo này thì lại chưa được thực hiện một cách triệt để.
Chia sẻ thêm về câu chuyện được người dân quan tâm này, luật sư Nguyễn Trí Tú cho biết: “Chúng tôi đánh giá cao hành động gửi thư kiến nghị lên Chủ tịch nước, Thủ tướng chính phủ khuyến cáo việc đầu tư dự án thủy điện có thể làm ảnh hưởng đến hệ sinh thái Vườn quốc gia Cát Tiên. Tuy nhiên, theo tôi, ông Thuật khi gửi thư như vậy cần phải chứng minh những tác động của Dự án thủy điện đến môi trường VQG Cát Tiên thông qua những công trình nghiên cứu khoa học thực sự nghiêm túc, tránh việc chủ quan duy ý chí và đánh giá siêu hình làm ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia và lợi ích toàn dân”.
- Khốn khổ với “lũ thuỷ điện” (DV).
- Khốn khổ với “lũ thủy điện”: “Trắng” kịch bản ứng phó thảm họa (DV).- ‘Loạn’ quy hoạch thủy điện, ai chịu trách nhiệm? (VNN). - Hồ Tả Trạch: Chưa tích nước đã lo ngập (TP).
- Vụ phá rừng, hợp lý hóa “sổ đỏ” quy mô lớn ở Gia Lai: Tan hoang rừng quý (CAND).- Vỡ đập thủy điện hàng loạt… “lòi” đủ thứ! (KT). - Thủy điện xả lũ, dân gặp nạn bởi thiếu thông tin (VOV).
Xayaburi một năm sau: Don Sahong, con đập dòng chính thứ hai của Lào
-Sẽ dừng dự án nếu Chính phủ có chủ trươngThanh Niên
Chủ đầu tư dự án thủy điện Đồng Nai 6&6A khẳng định đã có những điều chỉnh để giảm thiểu tối đa tác động của dự án tới môi trường và Vườn quốc gia Cát Tiên, và cho biết sẽ dừng dự án nếu Chính phủ có chủ trương. Sáng qua 8.11, Tập đoàn Đức Long ...
Nhặt “sạn” trong báo cáo ĐTM dự án 6, 6ACon người và Thiên nhiên
Không nên làm thủy điện Đồng Nai 6 và 6ATuổi Trẻ
Họp báo về dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6AĐài Truyền Hình Việt Nam
- Họp báo về thủy điện Đồng Nai 6 và 6A (VEF). – Chủ đầu tư quyết không buông 2 thủy điện kỳ lạ! (NLĐ). – HAI DỰ ÁN THỦY ĐIỆN ĐỒNG NAI 6, 6A: Phá sơn lâm, đâm hà bá (NLĐ). – Chủ đầu tư thuỷ điện Đồng Nai 6 và 6A bối rối về số liệu (DV). - Không nên làm thủy điện Đồng Nai 6 và 6A (TT). - Chủ dự án thủy điện Đồng Nai 6&6A: Sẽ dừng dự án nếu Chính phủ có chủ trương (TN). – CHỦ ĐẦU TƯ THỦY ĐIỆN ĐỒNG NAI 6 VÀ 6A: Chính phủ bảo dừng, chúng tôi sẽ dừng! (PLTP).- Đánh giá thủy điện Đồng Nai 6, 6A: Cần khách quan (TTXVN).- Dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A: Có đúng là “ảnh hưởng không lớn”? (NNVN). – Chủ đầu tư dự án thuỷ điện Đồng Nai 6 và 6A: Nhóm lợi ích cấu kết với nhà báo đưa tin không đúng (SGTT). – Chống lợi ích nhóm – phải bằng sức mạnh tổng hợp! (Petrotimes). – Công bố thông tin dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A (Petrotimes).- Nỗi lo mới ở đập Sông Tranh 2 (TT). – Động đất tại thủy điện Sông Tranh 2 không còn đáng lo ngại(NNVN). – Sông Tranh chảy ngoài nghị trường (LĐ).
- Phát hiện đứt gãy mới tại thủy điện Sông Tranh 2 (PLTP). - Kết luận của đoàn công tác thuộc liên hiệp các hội KH&KT Việt Nam:Giai đoạn động đất mạnh nhất ở vùng thủy điện Sông Tranh 2 đã qua (TP).
-- Loạt bài mới về Cát Tiên và hai Thuỷ điện 6 và 6A trên báo Tiền Phong! – Bất ổn báo cáo thủy điện Đồng Nai 6&6A – Kỳ 2: Có có không không – Kỳ 3: Thủy điện Đồng Nai 6&6A: Lợi ích cho ai?(Saving Cát Tiên).
-- KÝ TÊN CỨU LẤY VQG CÁT TIÊN KHỎI HAI THỦY ĐIỆN ĐỒNG NAI 6 & 6A.
--Đồng Nai kiến nghị trình Quốc hội xem xét dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A
Theo Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai, việc triển khai đầu tư xây dựng thủy điện Đông Nai 6 và 6A phải cân nhắc đến cả lợi ích và tác hại
Tuần qua Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai đã đi khảo sát và thực hiện giám sát về dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A. Đây là một những vấn đề quan trọng có liên quan đến nội dung chương trình kỳ họp Quốc hội sắp tới.
Ông Trương Văn Vở, Phó trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai nhận định, việc triển khai đầu tư xây dựng dự án thủy điện Đông Nai 6 và 6A thì phải cân nhắc đến cả lợi ích và tác hại.
Hai dự án thủy điện này nằm ở Vườn quốc gia Cát Tiên, là khu dự trữ sinh quyển thế giới và đang được làm thủ tục đề nghị Tổ chức giáo dục, khoa học và văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO) xem xét công nhận là di sản thiên nhiên thế giới.
Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định công nhận Vườn quốc gia Cát Tiên là di tích quốc gia đặc biệt. Ngoài ra, Cát Tiên còn có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường cho cả khu vực Đông Nam bộ.
Ông Vở cho rằng, dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A đang trong giai đoạn đánh giá tác động môi trường nên cần phải được quan tâm đúng mức.
Vấn đề đánh giá tác động môi trường tại 2 thủy điện này hiện nay cũng đang gây nhiều lo ngại do vẫn chưa có sự phản biện một cách khách quan của các nhà khoa học trong khi các bộ và những cơ quan quản lý chuyên môn của Nhà nước đến nay vẫn chưa có ý kiến chính thức.
Theo ông Vở, vấn đề đặt ra là Bộ Tài nguyên - môi trường phải chủ trì phối hợp cùng các bộ có liên quan, như: Khoa học - công nghệ, Văn hóa - thể thao và du lịch để thẩm định, đánh giá tác động môi trường, ảnh hưởng đến di tích quốc gia đặc biệt mà Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định công nhận.
Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai sẽ có báo cáo kiến nghị Chính phủ quan tâm, nhất là chức năng thẩm định trước khi trình duyệt dự án này. Trước khi Chính phủ quyết định xem xét dự án có triển khai hay không thì phải trình Quốc hội, vì đây là dự án liên quan đến việc sử dụng diện tích rừng của Vườn quốc gia Cát Tiên.
Vì theo Nghị quyết số 49/2010/QH12 của Quốc hội, các dự án, công trình sử dụng đất có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên… từ 50 ha trở lên thì phải do Quốc hội quyết định chủ trương.
Hai dự án Thủy điện Đồng Nai 6 và 6A có quy mô 241 MW với tổng vốn đầu tư gần 6.500 tỷ đồng do Tập đoàn Đức Long Gia Lai làm chủ đầu tư, giá bán điện dự kiến là 4,5 cent/kW, sau 17 năm vận hành sẽ hoàn vốn.
Năm 2011, báo cáo kết quả hội thảo khoa học về tác động môi trường của dự án thuỷ điện Đồng Nai 6 và 6A đối với vùng hạ lưu của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai chỉ ra những tác động tiêu cực đối với môi trường của dự án như tác động hệ sinh thái thuỷ vực sông Đồng Nai và Vườn Quốc gia Cát Tiên, phá hủy thảm thực vật, làm mất 372 ha diện tích rừng...
.Đề xuất tư vấn nước ngoài đánh giá an toàn đập thủy điện Sơn La
Việc đánh giá an toàn đập thủy điện Sơn La được đề xuất giao cho viện thiết kế thủy công Maxtcơva – Liên bang Nga.
-Thuỷ điện Dăkrông 3 vỡ: chủ đầu tư trốn họp
- Tâm thư là thể hiện niềm tin vào Chủ tịch nước (KT). -- Vụ gửi tâm thư lên Chủ tịch nước: Đừng làm khó người có tâm! (NLĐ).
-Viết tâm thư cho Chủ tịch nước: Không vi phạm pháp luật
(Kienthuc.net.vn) - Trao đổi với Kienthuc.net.vn, Luật sư Nguyễn Trí Tú - Giám đốc Công ty Luật Minh Đức Việt Nam khẳng định việc Thạc sỹ Nguyễn Huỳnh Thuật viết tâm thư cho Chủ tịch nước là “không vi phạm pháp luật”.
Luật sư Nguyễn Trí Tú: "Pháp luật cũng quy định khi triển khai những dự án lớn các cơ quan Nhà nước thậm chí còn phải lấy ý kiến người dân"
Luật sư Nguyễn Trí Tú phân tích: “Theo như báo chí đã nêu và trả lời của ông Nguyễn Huỳnh Thuật thì “bức thư được viết với tư cách của cá nhân ông Nguyễn Huỳnh Thuật” nên không vi phạm pháp luật”.
“Pháp luật cũng quy định khi triển khai những dự án lớn các cơ quan Nhà nước thậm chí còn phải lấy ý kiến người dân thông qua các hình thức hội họp, trao đổi trực tiếp hoặc phát phiếu lấy ý kiến về nội dung quy hoạch tại các Trung tâm thông tin của thành phố, thị xã, quận, phường để nhân dân dễ tiếp cận và góp ý.
Việc ông Thuật với tư cách là nhà khoa học chuyên nghiên cứu về Vườn quốc gia Cát Tiên khuyến cáo việc đầu tư dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A có thể gây ra thảm họa hệ sinh thái cho vườn quốc gia Cát Tiên là hành vi không những không vi phạm pháp luật mà còn đáng được biểu dương”.
Nhận định về thông tin cơ quan thạc sỹ Nguyễn Huỳnh Thuật sẽ kỷ luật vị thạc sỹ này trong đó có lí do viết tâm thư “vượt cấp”, luật sư Nguyễn Trí Tú cho rằng: “Việc xem xét kỷ luật viên chức phải theo trình tự và phù hợp với quy định của pháp luật. Chúng ta cần phải biết chi tiết nội dung đơn của ông Thuật là như thế nào? Nội dung có phù hợp với quy định của pháp luật hay không?... Tuy nhiên, theo ông Phạm Ngọc Thanh, Trưởng Phòng Tổ chức - Hành chính VQG Cát Tiên, cho biết hiện vẫn đang xem xét kỷ luật đối với ông Thuật chứ chưa có quyết định chính thức”.
Vị luật sư này cũng cho rằng, pháp luật quy định về việc người dân có quyền khiếu nại, tố cáo, có quyền nói lên tiếng nói của chính mình về những bất cập trong cuộc sống. Tuy nhiên việc bảo vệ những con người dám khiếu nại, tố cáo này thì lại chưa được thực hiện một cách triệt để.
Chia sẻ thêm về câu chuyện được người dân quan tâm này, luật sư Nguyễn Trí Tú cho biết: “Chúng tôi đánh giá cao hành động gửi thư kiến nghị lên Chủ tịch nước, Thủ tướng chính phủ khuyến cáo việc đầu tư dự án thủy điện có thể làm ảnh hưởng đến hệ sinh thái Vườn quốc gia Cát Tiên. Tuy nhiên, theo tôi, ông Thuật khi gửi thư như vậy cần phải chứng minh những tác động của Dự án thủy điện đến môi trường VQG Cát Tiên thông qua những công trình nghiên cứu khoa học thực sự nghiêm túc, tránh việc chủ quan duy ý chí và đánh giá siêu hình làm ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia và lợi ích toàn dân”.
- Viết tâm thư cho Chủ tịch nước: Không vi phạm pháp luật (KT). – Quảng Nam: Loại càng nhiều dự án thủy điện càng tốt! (VTC).
-
-Dừng hàng loạt dự án thủy điện vì lo ngại "kịch bản Sông Tranh 2"
Chúng tôi không muốn mất rừng!
SGTT.VN - Đại diện tập đoàn Đức Long Gia Lai (ĐLGL) và đoàn Đại biểu Quốc hội Đồng Nai có cuộc làm việc chính thức tại sở Tài nguyên môi trường tỉnh Đồng Nai xoay quanh dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A.
- Bị kiểm điểm vì gửi tâm thư lên Chủ tịch nước (NLĐ). -Thạc sĩ Nguyễn Huỳnh Thuật, người gửi bức tâm thư lên Chủ tịch nước xung quanh việc xây dựng thủy điện Đồng Nai 6 và 6A, vừa bị cơ quan yêu cầu viết kiểm điểm để xem xét mức kỷ luật
Đầu tháng 9-2012, ông Nguyễn Huỳnh Thuật, cán bộ Phòng Nghiên cứu khoa học và Hợp tác quốc tế Vườn Quốc gia (VQG) Cát Tiên, viết một bức thư gửi Chủ tịch nước Trương Tấn Sang với nội dung mong Chủ tịch nước “cứu” VQG khỏi hai dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A (Báo Người Lao Động đã trích đăng trên số báo ngày 3-9).
Theo ông Thuật, bức thư là “tiếng lòng” của một chuyên gia bảo tồn thấy trước thảm họa hệ sinh thái bị phá vỡ bởi hai công trình thủy điện và của một công dân yêu quý di sản của đất nước, muốn làm một điều gì đó góp phần bảo vệ di sản này. Tất nhiên, bức thư được viết với tư cách của cá nhân ông Nguyễn Huỳnh Thuật.
Làm ảnh hưởng cơ quan (?!)
Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Thuật cho biết trong nội dung các lãnh đạo yêu cầu ông viết kiểm điểm, tường trình, có 3 điểm chính: Gửi thư “vượt cấp” lên Chủ tịch nước không có ý kiến chấp thuận của cơ quan; tiếp đoàn chuyên gia nước ngoài không báo cáo và kê khai thu chi chi tiết; trả lời cơ quan thông tấn báo chí nước ngoài sai nguyên tắc.
Thạc sĩ Nguyễn Huỳnh Thuật với bản tường trình
Ông Phạm Ngọc Thanh, Trưởng Phòng Tổ chức - Hành chính VQG Cát Tiên, cho biết hiện vẫn đang xem xét kỷ luật đối với ông Thuật chứ chưa có quyết định. Hành động gửi thư lên Chủ tịch nước chỉ là một trong những nội dung mà cơ quan đang phân định đúng, sai xung quanh hành vi của một cán bộ, viên chức.
Ông Bạch Thanh Hải, Trưởng Phòng Nghiên cứu khoa học và Hợp tác quốc tế VQG Cát Tiên, cho rằng hành vi gửi thư lên Chủ tịch nước là “có vấn đề” đối với một cán bộ cơ quan Nhà nước. “Phải chấp hành theo trình tự, nguyên tắc, quy định của tổ chức, cơ quan chứ không thể xưng danh là nhân viên của cơ quan, đơn vị rồi phát biểu những nội dung chưa hề được thông qua, làm ảnh hưởng đến cơ quan của mình” - ông Hải nói.
Cũng theo lãnh đạo VQG Cát Tiên, năm 2011, ông Thuật từng nhận hình thức kỷ luật khiển trách vì hành vi tương tự khi gửi thư lên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, “cầu cứu” Thủ tướng cứu VQG Cát Tiên trước hai dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A.
Mục đích là muốn cứu rừng!
Ông Nguyễn Văn Diện, Giám đốc VQG Cát Tiên, cho biết sau khi biết được việc này đã chỉ đạo Phòng Tổ chức Hành chính, Phòng Nghiên cứu khoa học và Hợp tác quốc tế tìm hiểu, xác minh về nội dung bức thư cũng như những sai phạm của người viết: nội dung có đúng không, có thẩm quyền viết không, có được sự chấp thuận của cấp trên hay chưa… Sau đó, sẽ đối chiếu với các điều khoản của Luật Viên chức để có cơ sở làm rõ, sai đến đâu xử lý đến đó.
Dù thừa nhận bản thân vẫn chưa đọc bức thư này nhưng ông Diện cho rằng nếu là bức thư của một người bình thường thì không ai quan tâm nhưng nếu đã lấy danh nghĩa cơ quan gửi thư mà chưa thông qua phòng, ban và lãnh đạo vườn là vượt thẩm quyền, vi phạm quy tắc ứng xử của CBCNV do đơn vị chủ quản là Bộ NN-PTNT ban hành. “Nếu là thư cá nhân thì đừng đề nơi công tác.
Viên chức khác với một công dân: công dân được làm điều pháp luật không cấm, còn viên chức chỉ được làm những gì cơ quan cho phép mà thôi!” - ông Diện nói. Dẫu vậy, ông Diện cho rằng việc này liên quan đến sinh mạng chính trị của một người, vì thế lãnh đạo VQG hết sức cẩn trọng trong từng chi tiết.
Tuy nhiên, theo ông Thuật, “việc ghi nơi công tác không có nghĩa tôi thay mặt cơ quan báo cáo sự việc lên Chủ tịch nước. Mà đơn giản chỉ để thêm tính thuyết phục cho những gì tôi nói cả lý thuyết lẫn thực tế: tôi là một chuyên gia về rừng và đã làm việc lâu năm tại VQG Cát Tiên - nơi rừng sắp bị “cắt” để xây thủy điện!”.
Cũng theo ông Thuật, năm 2008, ông từng viết thư tương tự gửi lên Chủ tịch nước và Thủ tướng Chính phủ về một vấn đề khác cũng liên quan đến môi trường nhưng không hề bị cơ quan nhắc nhở, xử lý kỷ luật gì cả!.
- Bị kiểm điểm vì gửi tâm thư lên Chủ tịch nước (NLĐ). – Tiến sĩ Nguyễn Huỳnh Thuật, cán bộ lâm nghiệp vườn Quốc gia Cát Tiên: Để cứu lấy rừng Cát Tiên tôi chấp nhận đánh đổi… (SGTT). – Đánh giá tác động của thuỷ điện Đồng Nai 6 và 6A: “Không cần thiết đánh giá sâu về động đất kích thích” (SGTT). – Phản biện của Mạng Lưới Sông Ngòi VN về đập thủy điện Đồng Nai 6 và 6A (RFA).-Ý Kiến Nhận Xét, Phản Biện Của VRN Bauxite Việt Nam
Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam (VRN)
Hình 6: Loài Camellia longii mới được phát hiện trong khu vực dự kiến làm thuỷ điện
Hình 7: Tại nơi dự kiến xây dựng thuỷ điện: tính đa dạng sinh học rất phong phú
– -Phản biện của Mạng Lưới Sông Ngòi VN về đập thủy điện Đồng Nai
2012-10-07
Mạng Lưới Sông Ngòi Việt Nam, gọi tắt là VRN, vừa gởi Bộ Tài Nguyên Và Môi Trường ý kiến phản biện về báo cáo đánh giá tác động môi trường trong việc xây dựng hai đập thủy điện Đồng Nai 6 và 6A, nói rằng hai dự án sẽ gây tổn thất lớn cho môi trường với những hậu quả khó có thể cứu chữa hay đền bù.Dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A:
- - Khi làm khoa học kiểu “ăn xổi” (SGTT) -Mất 137ha vườn quốc gia Cát Tiên là không đáng kể! - (TUỔI TRẺ)
Ông Trần Bá Hiệp - giám đốc dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A - nói:
-Lật tẩy báo cáo tác động môi trường (15/07)
-TT - Đi thực địa gần một tuần trong khu vực dự án, các nhà khoa học nhận xét những người làm báo cáo tác động môi trường dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A chưa trực tiếp đến khảo sát vùng bị ảnh hưởng.
Dự án thủy điện Đồng Nai 6 nằm trên bờ sông Đồng Nai thuộc địa phận xã Đồng Nai Thượng, huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng và xã Hưng Bình, huyện Đắk R’Lấp, tỉnh Đắk Nông. Công trình thủy điện Đồng Nai 6 sẽ làm ngập gần 171ha đất rừng. Theo tính toán của ban giám đốc vườn quốc gia (VQG) Cát Tiên, có 87ha đất rừng thuộc tiểu khu 506 - phân khu chức năng phục hồi sinh thái và phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của VQG Cát Tiên - sẽ bị thủy điện Đồng Nai 6 “nuốt”.
-
-Dừng hàng loạt dự án thủy điện vì lo ngại "kịch bản Sông Tranh 2"
Chúng tôi không muốn mất rừng!
SGTT.VN - Đại diện tập đoàn Đức Long Gia Lai (ĐLGL) và đoàn Đại biểu Quốc hội Đồng Nai có cuộc làm việc chính thức tại sở Tài nguyên môi trường tỉnh Đồng Nai xoay quanh dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A.
- Bị kiểm điểm vì gửi tâm thư lên Chủ tịch nước (NLĐ). -Thạc sĩ Nguyễn Huỳnh Thuật, người gửi bức tâm thư lên Chủ tịch nước xung quanh việc xây dựng thủy điện Đồng Nai 6 và 6A, vừa bị cơ quan yêu cầu viết kiểm điểm để xem xét mức kỷ luật
Đầu tháng 9-2012, ông Nguyễn Huỳnh Thuật, cán bộ Phòng Nghiên cứu khoa học và Hợp tác quốc tế Vườn Quốc gia (VQG) Cát Tiên, viết một bức thư gửi Chủ tịch nước Trương Tấn Sang với nội dung mong Chủ tịch nước “cứu” VQG khỏi hai dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A (Báo Người Lao Động đã trích đăng trên số báo ngày 3-9).
Theo ông Thuật, bức thư là “tiếng lòng” của một chuyên gia bảo tồn thấy trước thảm họa hệ sinh thái bị phá vỡ bởi hai công trình thủy điện và của một công dân yêu quý di sản của đất nước, muốn làm một điều gì đó góp phần bảo vệ di sản này. Tất nhiên, bức thư được viết với tư cách của cá nhân ông Nguyễn Huỳnh Thuật.
Làm ảnh hưởng cơ quan (?!)
Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Thuật cho biết trong nội dung các lãnh đạo yêu cầu ông viết kiểm điểm, tường trình, có 3 điểm chính: Gửi thư “vượt cấp” lên Chủ tịch nước không có ý kiến chấp thuận của cơ quan; tiếp đoàn chuyên gia nước ngoài không báo cáo và kê khai thu chi chi tiết; trả lời cơ quan thông tấn báo chí nước ngoài sai nguyên tắc.
Thạc sĩ Nguyễn Huỳnh Thuật với bản tường trình
Ông Phạm Ngọc Thanh, Trưởng Phòng Tổ chức - Hành chính VQG Cát Tiên, cho biết hiện vẫn đang xem xét kỷ luật đối với ông Thuật chứ chưa có quyết định. Hành động gửi thư lên Chủ tịch nước chỉ là một trong những nội dung mà cơ quan đang phân định đúng, sai xung quanh hành vi của một cán bộ, viên chức.
Ông Bạch Thanh Hải, Trưởng Phòng Nghiên cứu khoa học và Hợp tác quốc tế VQG Cát Tiên, cho rằng hành vi gửi thư lên Chủ tịch nước là “có vấn đề” đối với một cán bộ cơ quan Nhà nước. “Phải chấp hành theo trình tự, nguyên tắc, quy định của tổ chức, cơ quan chứ không thể xưng danh là nhân viên của cơ quan, đơn vị rồi phát biểu những nội dung chưa hề được thông qua, làm ảnh hưởng đến cơ quan của mình” - ông Hải nói.
Cũng theo lãnh đạo VQG Cát Tiên, năm 2011, ông Thuật từng nhận hình thức kỷ luật khiển trách vì hành vi tương tự khi gửi thư lên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, “cầu cứu” Thủ tướng cứu VQG Cát Tiên trước hai dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A.
Mục đích là muốn cứu rừng!
Ông Nguyễn Văn Diện, Giám đốc VQG Cát Tiên, cho biết sau khi biết được việc này đã chỉ đạo Phòng Tổ chức Hành chính, Phòng Nghiên cứu khoa học và Hợp tác quốc tế tìm hiểu, xác minh về nội dung bức thư cũng như những sai phạm của người viết: nội dung có đúng không, có thẩm quyền viết không, có được sự chấp thuận của cấp trên hay chưa… Sau đó, sẽ đối chiếu với các điều khoản của Luật Viên chức để có cơ sở làm rõ, sai đến đâu xử lý đến đó.
Dù thừa nhận bản thân vẫn chưa đọc bức thư này nhưng ông Diện cho rằng nếu là bức thư của một người bình thường thì không ai quan tâm nhưng nếu đã lấy danh nghĩa cơ quan gửi thư mà chưa thông qua phòng, ban và lãnh đạo vườn là vượt thẩm quyền, vi phạm quy tắc ứng xử của CBCNV do đơn vị chủ quản là Bộ NN-PTNT ban hành. “Nếu là thư cá nhân thì đừng đề nơi công tác.
Viên chức khác với một công dân: công dân được làm điều pháp luật không cấm, còn viên chức chỉ được làm những gì cơ quan cho phép mà thôi!” - ông Diện nói. Dẫu vậy, ông Diện cho rằng việc này liên quan đến sinh mạng chính trị của một người, vì thế lãnh đạo VQG hết sức cẩn trọng trong từng chi tiết.
Tuy nhiên, theo ông Thuật, “việc ghi nơi công tác không có nghĩa tôi thay mặt cơ quan báo cáo sự việc lên Chủ tịch nước. Mà đơn giản chỉ để thêm tính thuyết phục cho những gì tôi nói cả lý thuyết lẫn thực tế: tôi là một chuyên gia về rừng và đã làm việc lâu năm tại VQG Cát Tiên - nơi rừng sắp bị “cắt” để xây thủy điện!”.
Cũng theo ông Thuật, năm 2008, ông từng viết thư tương tự gửi lên Chủ tịch nước và Thủ tướng Chính phủ về một vấn đề khác cũng liên quan đến môi trường nhưng không hề bị cơ quan nhắc nhở, xử lý kỷ luật gì cả!.
Đáng trân trọng!
Theo TS Tô Văn Trường, một chuyên gia có nhiều nghiên cứu, hoạt động liên quan về nước và môi trường, việc sinh hoạt, quá trình công tác, vấn đề có vi phạm hay không quy định của tổ chức ông không bàn đến nhưng “có một tấm lòng nhiệt huyết vì môi trường ở một người trẻ như thạc sĩ Thuật thật là đáng quý, đáng trân trọng”. TS Tô Văn Trường cũng lưu ý rằng nếu căn cứ vào việc anh Thuật viết thư gửi Chủ tịch nước để kỷ luật thì cần xem xét kỹ ranh giới giữa quy định của Luật Viên chức và quyền tự do cá nhân, tự do ngôn luận mà Hiến pháp đã quy định. |
Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam (VRN)
Ý KIẾN NHẬN XÉT, PHẢN BIỆN
BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI
TRƯỜNG DỰ ÁN THỦY ĐIỆN ĐỒNG NAI 6 & 6A
1. MỞ ĐẦU
Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam (gọi tắt là VRN) được thành lập từ cuối năm 2005 là một diễn đàn của các tổ chức phi chính phủ, nhà nghiên cứu, học giả, cán bộ công tác trong một số cơ quan nhà nước, cộng đồng địa phương và những người có cùng mối quan tâm đến việc bảo vệ sông ngòi và phát triển bền vững ở Việt Nam. VRN hoạt động nhằm bảo vệ hệ sinh thái sông và các lưu vực sông nhằm duy trì sự đa dạng sinh học cũng như nguồn sống cho các cộng đồng ở các lưu vực sông thông qua các hoạt động chia sẻ thông tin; nghiên cứu về các tác động xã hội và môi trường của các dự án xây dựng đập và các dự án phát triển khác có liên quan đến sông ngòi, tài nguyên nước ở Việt Nam và trong khu vực, đồng thời thực hiện các hoạt động vận động chính sách liên quan tới lĩnh vực này. Một trong những mục tiêu trọng tâm của VRN là“thực hiện vai trò giám sát, phản biện độc lập và đóng góp chính sách liên quan đến tài nguyên nước dựa vào hoạt động thực tiễn”.
Sông Đồng Nai là một trong lưu vực sông lớn của Việt Nam. Nơi đây có một vị trí vô cùng quan trọng đối với đời sống hàng chục triệu người dân cũng như đối với sự phát triển kinh tế-xã hội bền vững của những địa phương trong và lân cận lưu vực. Việc khai thác một cách ồ ạt hàng chục nhà máy thủy điện trên dòng chính và dòng nhánh sông Đồng Nai đã và đang gây nên những tác động mạnh mẽ tới môi trường sinh thái dòng sông và trở thành tâm điểm chú ý của công chúng cả nước. Gần đây, Công ty Cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai đã thuê các đơn vị tư vấn tiến hành đánh giá tác động môi trường và chuẩn bị cho việc xây dựng 2 nhà máy thủy điện lớn trên dòng chính sông Đồng Nai, là thủy điện Đồng Nai 6 và 6A (thủy điện ĐN6 & 6A) với tổ công suất lên đến 240 MW. Hai nhà máy thủy điện này làm ngập một diện tích rừng rất lớn, trong đó đặc biệt chiếm dụng trên 170 ha rừng thuộc vườn quốc gia Cát Tiên.
VRN với đội ngũ chuyên gia có chuyên môn sâu về tài nguyên nước, đa dạng sinh học, thủy điện, sinh thái nhân văn, văn hóa và xã hội học đã tham gia vào công tác phản biện việc xây dựng thủy điện ĐN6 & 6A từ khi Báo cáo Đánh giá Tác động môi trường (ĐTM) đầu tiên của dự án ĐN6 & 6A được thưc hiện năm 2011. VRN đã tiến hành phân tích báo cáo ĐTM lần một, tổ chức nghiên cứu thực địa và cùng phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức hội thảo với các bên liên quan và chủ đầu tư tại Vườn Quốc gia Cát Tiên tháng 8 năm 2011. VRN đã nêu ra những vấn đề liên quan đến phát triển không bền vững thủy điện trên lưu vực sông Đồng Nai trong đó có việc xâm hại đến vườn Quốc gia Cát tiên của thủy điện ĐN6 & 6A nếu được xây dựng. VRN đã chỉ ra những sai sót và tắc trách trong Báo cáo ĐTM lần 1 của 2 dự án thủy điện ĐN6 & 6A và gửi kiến nghị tới Quốc hội, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công thương và chủ đầu tư (xem phụ lục 1,2). Với những phát hiện của VRN và các bên liên quan khác, các cơ quan quản lý nhà nước đã yêu cầu Chủ đầu tư dự án – Công ty cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai phải tiến hành lập lại các Báo cáo ĐTM cho thủy điện ĐN 6&6A. Mới đây các báo cáo ĐTM này đã được hoàn thiện và đang chờ thẩm định bởi Hội đồng thẩm định thành lập bởi Bộ Tài nguyên và Môi trường. Các chuyên gia VRN đã nghiên cứu một cách thận trọng 2 báo cáo này và nhận thấy báo cáo ĐTM mới (2012) cho 2 dự án thủy điện ĐN 6&6A còn có rất nhiều điểm nghi ngại cần phải được làm rõ. Dưới đây là những ý kiến nhận xét, góp ý, phản biện của VRN gửi đến Hội đồng thẩm định và các cơ quan hữu quan để xem xét. Chúng tôi tin tưởng rằng những ý kiến xác đáng, khách quan và có thiện chí của các nhà khoa học và các tổ chức độc lập như VRN sẽ được Hội đồng thẩm định và các cơ quan liên quan lắng nghe và cân nhắc sử dụng để đưa ra những quyết định sáng suốt, công tâm.
2. CÁC Ý KIẾN PHẢN BIỆN CỦA VRN
2.1. Nhận xét chung về báo cáo ĐTM-ĐN6 và ĐN 6A
- 2 báo cáo được thực hiện theo Điều 17, Nghị định 29/2011/NĐ-CP, ngày 18/4/2011: Nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường: hồ sơ thẩm định, phê duyệt các báo cáo đánh giá tác động môi trường.
- Nội dung trình bày trong báo cáo là chi tiết. Đặc biệt là các phần mô tả dự án và điều kiện tự nhiên, môi trường, kinh tế xã hội khu vực dự án chiếm gần ½ báo cáo. Nhiều thông tin trong phần mô tả quá chi tiết, không hợp lý và không giúp hỗ trợ cho phần ĐTM.
- Phần đánh giá tác động đến tính đa dạng sinh học (động, thực vật) là chi tiết và đầy đủ cho thấy rằng khu vực xây dựng dự án thủy điện ĐN6 & ĐN 6A có mức độ da dạng sinh học cao. Tác động của 2 thủy điện đến tính đa dạng sinh học và môi trường, sinh thái trong khu vực ở cả 3 giai đoạn (chuẩn bị, giải phóng mặt bằng, thi công và vận hành) là lớn. (chương 3 Báo cáo ĐTM ĐN6 & 6A). Bảng 3-65 Ma trận đánh giá tác động tổng hợp môi trường của Dự án (trang 250) cho thấy các tác động đến môi trường sinh thái là rất lớn và tiêu cực.
- Phần các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu tác động xấu và ứng phó sự cố môi trường dường như rất chi tiết nhưng nhiều biện pháp là mang tính lý thuyết –không chủ đầu tư nào thực hiện được.
- Báo cáo ĐTM về cơ bản đã khẳng định các tác động tiêu cực của hai dự án thủy điện đối với môi trường mặc dù chưa toàn diện và đầy đủ. Tuy nhiên, chúng tôi hoàn toàn không đồng ý với các kết luận của nhóm tư vấn ĐTM đưa ra. Báo cáo còn bỏ ngỏ một số vấn đề lớn và còn nhiều điểm gây nghi ngại. VRN đưa ra những điểm cần xem xét trong các phần dưới đây.
2.2. Các căn cứ pháp lý để xây dựng dự án
2.2.1. Thủy điện ĐN6 & 6A chưa được Quốc hội Việt Nam thông qua chủ trương đầu tư.
Dự án thủy điện ĐN6 làm ngập vĩnh viễn diện tích tổng cộng (ở MNDBT) là 171.36 ha, trong đó diện tích thuộc vườn quốc gia Cát Tiên là: thuộc rừng phòng hộ Nam Cát Tiên là 77,9 ha; bờ trái thuộc VQG Cát Tiên là 77,63 ha và rừng phòng hộ Lộc Bắc huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng là 0,09ha. (trang 20 Báo cáo 1).
Dự án ĐN 6A làm ngập vĩnh viễn diện tích 184,61 ha trong đó chiếm dụng diện tích thuộc vườn quốc gia Cát Tiên là 50,55 ha (trang xiv, Báo cáo 2).
Theo Nghị quyết Quốc Hội số 49/2010/QH12 ngày 19/6/2010, Điều 3: Tiêu chí về dự án, công trình quan trọng quốc gia đầu tư tại Việt Nam phải trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư, mục b) Dự án, công trình sử dụng đất có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên, khu bảo vệ cảnh quan, khu rừng nghiên cứu, thực nghiệm khoa học từ 50 hécta (ha) trở lên; rừng phòng hộ đầu nguồn từ 50 hécta (ha) trở lên; rừng phòng hộ chắn gió, chắn cát bay, chắn sóng lấn biển, bảo vệ môi trường từ 500 hécta (ha) trở lên; rừng sản xuất từ 1000 hécta (ha) trở lên.
Như vậy cả thủy điện ĐN6 và 6A đều có diện tích chiếm dụng vườn Quốc gia trên 50 ha. Đây là những dự án cần phải được Quốc hội Việt Nam thông qua chủ trương đầu tư.
Tuy nhiên Báo cáo ĐTM đã không hề nêu căn cứ pháp lý quan trọng này. Báo cáo ĐN6 còn nêu ở mục Cơ quan phê duyệt dự án đầu tư (trang 1 Báo cáo và trang 2 Báo cáo 2): Dự án thủy điện Đồng Nai 6/6 A là dự án mới, thuộc công trình cấp II, dự án nhóm A, do đơn vị tư nhân Công ty Cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai làm chủ đầu tư. Chủ đầu tư phê duyệt dự án đầu tư và quyết định đầu tư trên cơ sở kết quả thẩm định và phê duyệt thiết kế cơ sở của Bộ Công Thương.
Đề nghị của VRN: Trước khi tiến hành các bước tiếp theo như thiết kế khả thi, chủ đầu tư phải xúc tiến các bước trình các cơ quan nhà nước liên quan để có tờ trình Quốc hội Việt Nam xin chủ trương đầu tư.
2.2.2. Vi phạm Luật Đa dạng sinh học
Theo Luật Đa dạng Sinh học Số 20/2008/QH12, tại Điều 7 đã ghi rõ những hành vi bị nghiêm cấm về đa dạng sinh học (ĐDSH), trong đó có việc xây dựng công trình, nhà ở trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của khu bảo tồn, trừ công trình phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh. Hai thủy điện ĐN6 & 6A không phải là công trình phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh nên việc xây dựng 2 công trình này vi phạm điều 7 Luật Đa dạng Sinh học.
Cũng trong Luật ĐDSH, Điều 11: Công bố, tổ chức thực hiện quy hoạch tổng thể bảo tồn đa dạng sinh học của cả nước. Tại mục 2 ghi rõ việc tổ chức thực hiện quy hoạch tổng thể bảo tồn đa dạng sinh học của cả nước được quy định như sau: mục (d) Trong quá trình tổ chức thực hiện quy hoạch, trường hợp có sự khác nhau giữa quy hoạch tổng thể bảo tồn đa dạng sinh học của cả nước với quy hoạch sử dụng đất của tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, quy hoạch ngành, lĩnh vực, trừ quy hoạch quốc phòng, an ninh thì ưu tiên thực hiện quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học.
VRN cho rằng: Việc quy hoạch xây dựng thủy điện là thuộc quy hoạch ngành, do đó phải ưu tiên quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học. Ở đây, Vườn quốc gia Cát Tiên là quy hoạch bảo tồn ĐDSH (đã có) của cả nước! Như vậy, việc Bộ NN&PTNT điều chỉnh đất của VQG để làm thủy điện là vi phạm điều 11 luật ĐDSH.
2. 3. VRN nghi ngại diện tích rừng bị mất sẽ cao hơn
Theo báo cáo ĐTM dự án Đồng Nai 6A sẽ làm mất “174,6 ha rừng (107,5 diện tích lòng hồ và 44,67 ha diện tích công trình và 22,43 ha diện tích cấp đất tạm thời)”[1]. Còn dự án Đồng Nai 6 thì “tổng diện tích cấp đất cho công trình là 197,63 ha”[2]. Con số này được tính toán dựa vào diện tích bị ngập nước, phần đất rừng bị chiếm do xây dựng công trình và phần diện tích sử dụng cho việc thi công. Điều này hoàn toàn không đúng, đặc biệt là phần tóm tắt có đoạn “Khi thủy điện Đồng Nai 6A đi vào hoạt động thì mực nước sẽ dâng lên cao làm ngập khu vực rừng trước đây không ngập, điều này tạo cho cây rừng tiếp xúc với mực và mặt nước gần hơn do đó cây cối trong những vùng lân cận của vùng ngập sẽ có điều kiện sinh trưởng và phát triển tốt hơn so với trước đây (ở xa mặt nước)”[3]. Bất kỳ người am hiểu về hệ sinh thái rừng thường khó có kiểu lập luận như vậy.
Ở các khu rừng không ngập nước thường xuyên, cây rừng đã tồn tại hàng chục năm trời trong điều kiện khô hạn vào mùa nắng và chỉ nhận nguồn nước trời vào mùa mưa, kết cấu thổ nhưỡng ở khu vực này là cứng chắc nhưng thoáng khí. Khi chuyển sang điều kiện ngập nước do hồ chứa thì nền đất sẽ chuyển qua trạng thái bão hoà khiến kết cấu của nó chuyển sang mềm nhão, bời rời, dễ sạt lở và rửa trôi. Điều kiện đất úng ngập sẽ làm rễ cây rừng bị ngộp vì thiếu thoáng khí và cây rừng dễ dàng bị chết đi, đổ nhào và tình trạng xói mòn chung quanh hồ gia tăng nhanh chóng. Khi đó diện tích đất rừng bị mất đi sẽ nhiều hơn theo năm tháng chứ không đơn thuần là phần đất mặt bị ngập nước. Kinh nghiệm ở hồ chứa thuỷ điện Nam Ngum ở phía Bắc Vientaine (Lào), diện tích rừng xung quanh hồ chứa bị mất thực tế cao hơn 20 – 30% so với diện tích rừng bị ngập nước (hình 1, 2), còn ở thuỷ điện Kulakhani, phần đất rừng chung quanh hồ chứa mất nhiều hơn 60 – 70 % diện tích mặt nước hồ (hình 3). Ngoài ra, trong thi công thường diện tích rừng thường bị tàn phá nhiều hơn so với dự tính trong các báo cáo ĐTM (hình 4).
Điều nghi ngại này là hoàn toàn có cơ sở, chưa kể đến các công trình thuỷ điện hiện nay ở Việt Nam đều là những nơi mà lâm tặc, thú tặc dễ dàng tiếp cận để tiếp tục huỷ diệt những mảng rừng còn sót lại khiến công việc bảo tồn khó khăn. Hồ chứa nước chính là nơi vừa thuận lợi cất giấu cây rừng bị chặt trộm vừa là nơi thuận lợi cho việc vận chuyển gỗ lậu từ rừng đến nơi tiêu thụ.
Như vậy, cần phải xem lại việc tính toán diện tích rừng mất đi theo báo cáo và diện tích rừng thật sự mất đi do cây rừng chung quanh hồ bị chết theo quá trình tích nước gây lầy hoá và xói mòn, cộng thêm quá trình thi công sẽ có nhiều cây rừng bị bức tử ngoài phạm vi thiết kế do công nhân của dự án hoặc do lâm tặc lợi dụng để cố tình chặt trộm. Diện tích rừng thực tế bị mất cao hơn báo cáo sẽ làm gia tăng nghi ngại các số liệu tính toán thiệt hại trong báo cáo không còn tin cậy.
Hình 1: Phần rừng chung quanh hồ thuỷ điện Nam Ngum bị chết do đất úng ngập
(Ảnh: Ari, 2010)
Hình 2: Cây rừng ở hồ thuỷ điện Nam Ngum bị chết do hiện tượng lầy hoá và sạt lở
(Ảnh: Dương Văn Ni, 2011)
Hình 3: Phần rừng quanh hồ thuỷ điện Kulekhani (Nepal) bị chết do đất úng ngập và sạt lở (Ảnh: Bhesh Nath Ghimire, 2004)[4]
Hình 4: Khi thi công công trình thuỷ điện Đồng Nai 3, nhiều cánh rừng đã bị phá
(Hình chụp tháng 5/2007)
2.4. VRN nghi ngại các giải pháp bảo tồn tài nguyên rừng đề xuất trong ĐTM
Báo cáo có nêu: “Việc bảo tồn thực vật rừng sẽ được chủ dự án thực hiện bằng cách trồng cây tại khu vực cấp đất tạm thời và làm giàu thêm các loài sống trong rừng. Đối với diện tích rừng bị mất do tích nước của hồ chứa sẽ được thực hiện trồng lại ở vị trí khác, khu vực trồng lại rừng này sẽ do Ban quản lý vườn Quốc Gia Cát Tiên và UBND 3 tỉnh quyết định. Quá trình này thực hiện sau khi khai hoang năm đầu tiên và có báo cáo kèm theo phần đất được giao, xác định khu vực nào cần trồng rừng, khu vực nào cần bổ sung loài cho phong phú thêm, các loài sẽ sử dụng, phương pháp trồng và kế hoạch thực hiện chi tiết”.[5]
Đối với động vật rừng, báo cáo cho rằng: “Thực hiện di dời các cá thể loài thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ bị mất nơi sinh sống tự nhiên, bị lạc, bị thương, bị bệnh vào phân khu phục hồi và bảo vệ nghiêm ngặt của VQG Cát Tiên. Những loài thực vật đặc hữu, thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm trong khu vực xây dựng dự án mà tại các khu vực khác của VQG không có thì BQL VQG Cát Tiên sẽ thực hiện thu thập cây con và nguồn gen đến phân khu phục hồi sinh thái của VQG để ươm trồng và nhân giống cây trồng”[6].
Tuy nhiên, trong các phần còn lại của báo cáo, người đọc không thấy có luận cứ nào cho thấy đã có vị trí diện tích đất dự trữ cho việc trồng lại rừng, phương thức trồng đúng loại rừng bị mất, không thấy có bản cam kết của Ban quản lý vườn Quốc Gia Cát Tiên và UBND 3 tỉnh là chắc chắn có hơn 372,23 ha đất trống dành riêng cho Tập đoàn Đức Long Gia Lai thực hiện chương trình trồng lại rừng.
Ngoài ra, chuyện di dời các cá thể (chim, thú, cá, …) bị nguy cấp gần như không tưởng, việc thu thập gen và cây giống cũng không phải đơn giản như báo cáo đã nêu. Việc trồng cây tại khu vực cấp đất tạm thời không thể nào “làm giàu thêm loài sống trong rừng”, nếu không ngăn ngừa khả năng đưa các loài cây trồng ngoại lai làm hỏng hệ sinh thái đặc hữu của Vườn Cát Tiên.
Đến nay, ở Việt Nam, chưa có công trình thuỷ điện nào đã thực hiện đúng cam kết trồng lại đủ số diện tích rừng đã bị phá, (Hình 5).
Hình 5: Thuỷ điện Sông Tranh 2 ở Quảng Nam
(Ảnh: Lê Anh Tuấn, 2012)
2.5. VRN nghi ngại về vấn đề bảo tồn đa dạng sinh học
Theo báo cáo, “tại khu vực dự kiến xây dựng công trình thủy điện Đồng Nai 6 và 6A, kết quả ghi nhận có 38 loài gồm 11 loài ếch nhái thuộc 4 họ ếch nhái và 27 loài bò sát thuộc 13 họ bò sát được ghi nhận qua phỏng vấn, quan sát ngoài thiên nhiên hay hình ảnh chụp được (Phụ lục 11 và 12 – Báo cáo chuyên đề Đa dạng sinh học). Trong đó có 1 loài ếch mày gai mắt đỏ được ghi trong sách Đỏ Thế giới ở mức độ chưa đủ dữ liệu và 9 loài bò sát được ghi nhận trong Sách Đỏ Thế giới (2011) và Sách Danh lục Đỏ Việt Nam (2007)”[7], và “đã ghi nhận được khu vực dự án có 208 loài, thuộc 167 chi, 75 họ, 45 bộ của 3 ngành thực vật bậc cao có mạch là ngành Dương xỉ (Polypodiophyta), ngành Hạt trần (Pinophyta) và ngành Ngọc lan (Magnoliophyta). Trong đó, ngành Dương xỉ có 11 loài thuộc 9 chi của 5 họ là họ Nguyệt xỉ (Adiantaceae), họ Mộc xỉ (Dryopteridaceae), họ Ráng tây sơn (Gleicheniaceae), họ Ráng đa túc (Polypodiaceae) và họ Bòng bong (Schizeaceae); ngành Hạt trần có 4 loài thuộc 1 chi của 1 họ là họ Gấm (Gnetaceae) và ngành Ngọc lan có 183 loài, 157 chi của 69 họ thuộc 42 bộ”[8].
Với những liệt kê như trên, mặc dù chưa hoàn toàn đầy đủ vì còn thiếu những phát hiện mới – ví dụ như loài trà Camellia longii là một loài mới, có hoa rất đẹp (Hình 6), chuẩn bị được công bố khoa học – thì không thể nói khu vực dự án là nghèo nàn về đa dạng sinh học được nếu chỉ đơn thuần đánh giá theo kiểu kinh tế lâm nghiệp. Tính đa dạng sinh học là một khái niệm rất rộng không chỉ đơn thuần là việc liệt kê, đếm số loài mà còn phải xem xét các tác động phụ thuộc qua lại trong một môi trường sống, chuỗi thức ăn nhất định. Theo quan điểm của VRN, khu vực dự án khó có thể chấp nhận đây là nơi nghèo về rừng, nghèo về đa dạng sinh học được (Hình 7).
Hình 6: Loài Camellia longii mới được phát hiện trong khu vực dự kiến làm thuỷ điện
(Ảnh Vũ Ngọc Long, 2011)
Việc hình thành một hồ chứa nước lớn và kéo dài trên một đoạn sông sẽ làm thay đổi đáng kể môi trường sống các loài động và thực vật đặc hữu ở đây, đặc biệt là các loài nguy cấp, cắt đứt đường di chuyển, trốn chạy của những loài có nguy cơ bị săn bắt, thay đổi đặc điểm kiếm ăn và tạo nguy cơ làm gia tăng quần thể của những loài không mong đợi như hồ chứa sẽ làm gia tăng số lượng và diện tích của quần thể cây Mai Dương, các loài tảo độc, các sinh vật đáy sẽ thay đổi đặc điểm do sự thay đổi áp suất và nhiệt độ ở đáy sông nay thành hồ chứa. Các cây hoang dã (dương xỉ, nấm, rêu, địa y, …) và các sinh vậy nhỏ (bò sát, giun, kiến, …) sống ẩn dưới các tầng cây lớn, kể cả các cây dưới tán tre trúc sẽ bị chết đi do bị ngập nước và sự gia tăng thời gian và cường độ ánh sáng phản chiếu từ mặt thoáng hồ chứa. Các sự mất mát này sẽ là vĩnh viễn cho một số loài và làm giảm đi tính đa dạng sinh học. Không thể đơn thuần là chuyện di dời các loài sinh vật đặc hữu này đi nơi khác giống như việc di dời các cây cảnh trong một khu vườn. Bởi vì Loài đặc hữu là loài sinh vật chỉ tồn tại, phát triển trong phạm vi phân bố hẹp và giới hạn trong một vùng lãnh thổ nhất định của Việt Nam mà không được ghi nhận là có ở nơi khác trên thế giới.
VRN không tán thành đề xuất di chuyển các loài đặc hữu bởi vì làm như vậy là phản khoa học. VRN khẳng định cho đến nay, chưa ai thành công trong việc di chuyển loài đặc hữu, bởi vì chúng chỉ tồn tại và phát triển ở một nơi đặc biệt nào đó.
Hình 7: Tại nơi dự kiến xây dựng thuỷ điện: tính đa dạng sinh học rất phong phú
(Ảnh chụp ngày 6/8/2011- Lê Anh Tuấn)
Toàn bộ Vườn quốc gia Cát Tiên và các khu vực lân cận của tỉnh Đồng Nai hoàn toàn có các tiêu chuẩn là khu đất ngập nước theo định nghĩa của công ước Ramsar mà Việt Nam đã tham gia ký kết. Đặc biệt Bàu Sấu đã được công nhận là Khu Ramsar vào ngày 4/8/2005 và Theo Nghị định của Chính phủ số 109/2003/NĐ-CP ngày 23/9/2003 về Bảo tồn và Phát triển các vùng đất ngập nước như khu Ramsar, khu bảo tồn thiên nhiên, khu bảo tồn loài sinh cảnh …Do vậy vùng này phải được bảo vệ, cấm khai thác. Việc hình thành hồ thuỷ điện ở đây sẽ ảnh hưởng đến đặc điểm thuỷ văn của khu vực Bàu Sấu.
VQG Cát Tiên đã được chuyên gia của IUCN khảo sát thực địa và đang hoàn thành Hồ sơ trình UNESCO để công nhận Di sản Thiên nhiên Thế giới. Việc xây dựng TĐ ĐN6 và ĐN6A sẽ ảnh hưởng quá trình xem xét và công nhận này của UNESCO.
Rừng bị mất và hồ chứa hình thành chính là hoạt động làm gia tăng phát thải khí nhà kính và giảm sự hấp thu carbon trong không khí. Điều này góp phần làm trái đất nóng lên, gây hiện tượng biến đổi khí hậu và nước biển dâng.
2.6. VRN nghi ngại về tính toán thủy văn trong ĐTM
Dự án thuỷ điện Đồng Nai 6 và 6A là sự tiếp nối một chuỗi các bậc thang khai thác sông Đồng Nai theo kiểu chia cắt biến hệ thống sông thành các chuỗi hồ chứa, do vậy các yếu tố liên quan đến đặc điểm thuỷ văn của một hệ thống sông ngòi là sự liên kết (connectivity), sự biến động theo mùa (variablity) và sự trữ nước (water storage) theo quy luật của dòng sông bị phá vỡ. Tính dòng chảy tự nhiên của hệ thống sông sẽ trở thành sự chuyển nước nhân tạo bởi sự kiểm soát vận hành chủ quan của các chủ nhân các hồ chứa thuỷ điện theo nhu cầu bán điện theo thị trường của họ. Như vậy, chắc chắn việc tính toán thuỷ văn dựa vào chuỗi đo đạc mực nước và lưu lượng nhiều năm sẽ không còn đúng.
Sự phối hợp vận hành chuỗi các hồ chứa ở Việt Nam chưa bao giờ suôn sẻ và đến giờ này, chưa có một mô hình vận hành liên hồ hợp lý nào ở Việt Nam. Với mật độ dày đặc các hồ chứa nước như Hình 8, việc điều phối vận hành liên hồ nên theo sơ đồ nào?
Hình 8: Sơ đồ các nhà máy thuỷ điện trên hệ thống sông Đồng Nai
Theo báo cáo ĐTM: “Hiện nay, hầu hết các dự án thuỷ điện phía thượng lưu thuỷ điện Đồng Nai 6A (Đồng Nai 2, Đồng Nai 3, Đồng Nai 4, Đồng Nai 5, Đồng Nai 6) đều được tính toán thiết kế theo phân phối dòng chảy tại trạm thuỷ văn Tà Lài. Thuỷ điện Đồng Nai 6A là một dự án trong bậc thang thuỷ điện trên sông Đồng Nai, vận hành phụ thuộc chế độ vận hành của các dự án phía thượng lưu. Do đó mùa dòng chảy tại tuyến công trình thuỷ điện Đồng Nai 6A cũng sẽ được tính toán theo trạm thuỷ văn Tà Lài như hầu hết các dự án thuỷ điện khác trong bậc thang thuỷ điện trên sông Đồng Nai.”[9]
Có 2 vấn đề tạo nên sự nghi ngại về tính toán thuỷ văn: (1). Chuỗi số liệu lịch sử của Trạm Tà Lài không thể đại diện để sử dụng tính toán thuỷ văn cho dự án thủy điện dự kiến; và (2) Việc tính toán điều tiết, xả nước chưa xem xét đến sự vận hành liên hồ trong tương lai, chưa thực hiện bài toán tổ hợp các trường hợp vận hành khác nhau của chuỗi hồ chứa trong hệ thống cũng như các tác động domino khi có sự cố hư hỏng, động đất, vỡ đập do lũ vượt tần suất thiết kế, hoặc xét cả trường hợp bị chiến tranh – khủng bố vào mùa mưa lũ, …
Điều nghi ngại tiếp liên quan đến tính toán thuỷ văn là báo cáo ĐTM này chỉ trình bày lại các kết quả thông số thiết kế công trình của chủ dự án đưa ra và không có chứng minh là có các tính toán thủy lực – thủy văn và kết cấu để kiểm tra các tính toán này xác thực hay không? Báo cáo chưa có trình bày nguyên tắc và cơ chế bảo đảm dòng chảy môi trường cho hạ lưu.
2.7. Nghi ngại về tính toán lượng bùn cát bồi lắng lòng hồ
Báo cáo ĐTM tính lượng bùn cát bồi lắng trong lòng hồ, với lượng bồi lắng trong lòng hồ sau 100 năm là 5.738.918 m3, chiếm 26,69% dung tích chết của hồ. Với dung tích chết của hồ chứa 21,5×106 m3 thì tuổi thọ của hồ sẽ đạt trên 100 năm. Đồng thời khẳng định lượng bùn cát bồi lắng lòng hồ không ảnh hưởng đến tuổi thọ công trình.
Điều này khó chấp nhận vì không một nhà thiết kế hồ chứa nào tính toán lượng bồi lắng sau 100 năm là 5,7 triệu m3 mà lại chọn dung tích chết lớn gấp 4 lần thể tích bùn cát bồi lắng. Những con số này cần phải xem xét lại.
2.8. Nghi ngại về việc xem xét tác động văn hóa, xã hội của dự án
Danh sách 17 thành viên của đoàn tư vấn ĐTM không có chuyên gia nào có chuyên môn về khoa học xã hội. ĐTM chưa đưa được các thông tin đầy đủ về tác động văn hóa, xã hội của dự án đến từng nhóm người trong khu vực bị ảnh hưởng.
Nhóm tư vấn ĐTM đã không phân tích và dự báo được dự án sẽ khiến cho bao nhiêu người mất nhà ở, mất việc làm, mất nguồn dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sức khỏe và an ninh lương thực của bao nhiêu người. Ảnh hưởng của dự án và các chương trình tái định cư bắt buộc đối với đời sống văn hóa của các cộng đồng sẽ như thế nào cũng không được ghi nhận trong báo cáo ĐTM. Báo cáo ĐTM cũng không xem xét đời sống của nhóm người sống dựa vào tài nguyên sẽ bị ảnh hưởng như thế nào khi có dự án thủy điện. Ví dụ như nhóm bà con ngư dân đánh bắt cá tôm ở sông Đồng Nai, nhóm người dân chuyên hái lượm các loài cây, con trong rừng, nhóm làm thuốc nam, nhóm sống nhờ vào nông nghiệp ở hạ lưu sông Đồng Nai… Chính vì sự yếu kém này của nhóm tư vấn ĐTM mà các biện pháp nhằm ngăn ngừa giảm thiểu trong ĐTM hoàn toàn không đầy đủ và không đảm bảo tính công bằng xã hội và họ đã kết luận sai lầm về tính khả thi của dự án.
Ngoài ra các đánh giá về di tích và khảo cổ học khu vực lòng hồ cũng không được xem xét trong ĐTM. Khu vực gần dự án là vùng đất của Vương quốc Phù Nam xưa. Không gian quần thể văn hóa của người Mạ cổ xưa sống dọc sông Đồng Nai (trong đó có khu vực dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A) đang trong quá trình hồ sơ để đệ trình UNESCO để được công nhận là Di sản Văn hóa thế giới có nguy cơ bị từ chối khi dự án thuỷ điện ở vùng này làm xáo trộn và biến mất các di thể ở đây.
2.9. Nghi ngại về tính khả thi của các giải pháp ứng phó với sự cố
ĐTM đã tính đến hàng loạt các sự cố và tai nạn có thể xảy ra trong quá trình chuẩn bị, thi công và vận hành dự án, đặc biệt các sự cố không những gây thiệt hại tài sản cho chủ đầu tư, an toàn lao động cho công nhân mà còn sẽ gây ảnh hưởng đến tài sản và tính mạng của nhiều người dân sống trong khu vực như vỡ đê quai thượng hạ lưu, sự cố cháy nổ trong thi công và cháy rừng, sự cố vỡ đập ĐN6A sẽ làm ngập trên 7 nghìn ha ở hạ du ở cả 3 tỉnh… Tuy nhiên trong ĐTM, chúng tôi không thấy có phương án khả thi được đưa ra khi thiệt hại và mất mát tài sản và tính mạng đã được tính là rất lớn.
ĐTM đã đưa ra hàng loạt tác động to lớn do dự án gây ra bao gồm suy thoái rừng , tiếng ồn, tác động lên động vật , nguy cơ xói mòn, hao hụt dinh dưỡng đất, khối lượng chất khoáng, suy giảm các hệ sinh thái, và nguồn tài nguyên thực vật, phát sinh bệnh tật, bệnh lan truyền và tệ nạn xã hội … Rõ ràng sẽ không có biện pháp nào đủ mạnh và hiệu quả để bảo tồn lại hệ sinh thái của khu vực và bù đắp nổi các mất mát và thiệt hại do dự án gây ra. Tuy nhiên nhóm tư vấn ĐTM cũng đã đưa ra hàng loạt các biện pháp với mục đích tìm mọi cách để ủng hộ chủ đầu tư là công ty Đức Long, đơn vị đã bỏ tiền ra thuê nhóm tư vấn ĐTM. Nếu xét về tiềm lực kinh tế và tính toán lợi nhuận của nhà đầu tư, thì chắc chắn nhà đầu tư cũng không đủ khả năng để chi trả cho các biện pháp mang tính xa vời ấy. Trong trường hợp này, nếu hồ thuỷ điện Đồng Nai 6 và 6A phải vận hành theo yêu cầu quản lý liên hồ thì lợi nhuận khai thác thuỷ điện bị chia sẻ và giảm sút. Khi đó kết quả tính toán tỷ suất hoàn vốn nội tại sẽ không còn đúng và việc chủ đầu tư có đủ khả năng hoàn vốn hay không lại là một câu hỏi lớn.
2.10. Các nội dung cần phải bổ sung, làm rõ
2.10.1. Cần có đánh giá tác động môi trường đường dây cao thế
Đường dây cao thế chiếm dụng một diện tích nhất định rừng và đất các lọai và gây tác động đến sức khỏe đời sống người dân trong vùng bị ảnh hưởng.
VRN đề nghị: cần có đánh giá tác động môi trường cho đường dây cao thế và hệ thống truyền tải điện của cả ĐN6 & 6A.
2.10.2. Cần nghiên cứu kỹ về động đất và động đất kích thích
Phần đánh giá về động đất và động đất kích thích của 2 công trình chưa được nghiên cứu mà chỉ dựa trên tổng kết của thế giới về điều kiện có thể xảy ra động đất kích thích. Điều này là không đúng. Bài học thủy điện sông Tranh 2 cho thấy động đất kích thích phụ thuộc nhiều vào điều kiện địa chất trong vùng dự án. Trong khi “cấu trúc địa chất vùng hồ chứa chịu ảnh hưởng của các đứt gãy cấp IV và V, bên cạnh đó công trình nằm gần (khoảng 5km) đứt gãy sinh chấn Củ Chi – Tuy Hòa. Với các số liệu hiện có, trong giai đoạn này công trình nằm trong vùng phát sinh động đất Imax = 7 (MSK – 64), có đỉnh gia tốc nền a = 0,0897g.” nhưng Báo cáo đưa ra kết luận “Chiều cao cột nước hồ chứa tối đa trên 90m; Dung tích hồ chứa vượt quá 1.109 m3. Đối chiếu những điều kiện này với thực tế thiết kế công trình cho thấy: Chiều cao cột nước thiết kế: Hmax= 47,18m nhỏ hơn chiều cao cột nước có thể dẫn đến động đất kích thích. Dung tích hồ chứa: 64,32.106m3, nhỏ hơn dung tích có thể xảy ra động đất kích thích.”
VRN đề nghị báo cáo ĐTM cần phải có nghiên cứu chi tiết và kỹ lưỡng về vấn đề động đất và động đất kích thích cùng với các giải pháp cụ thể cho vấn đề này.
2.10.3. Cần làm rõ phần tài liệu tham khảo
Phần tài liệu tham khảo viết rất sơ sài và thiếu cẩn trọng, không theo một quy tắc nào trong các báo cáo khoa học: nhiều trích dẫn trong báo cáo không có ở tài liệu tham khảo. Ở báo cáo ĐTM của ĐN 6A chỉ có 3 tài liệu, mà 2 tài liệu [1] và [3] lại giống hệt nhau, tài liệu số [2] không tìm thấy địa chỉ trích dẫn trong báo cáo.
- 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Từ những phân tích và phát hiện nêu trên về những lỗ hổng của báo cáo ĐTM mới 2012 của 2 dự án thủy điện ĐN 6&6A, VRN khẳng định hai dự án này nếu được phê duyệt sẽ gây ra tác động, tổn thất lớn cho môi trường và sẽ để lại hậu quả lớn cho xã hội mà sẽ không có biện pháp nào có thể cứu chữa, hay đền bù lại được. Trong khi đó báo cáo ĐTM hiện tại còn nhiều lỗ hổng, vi phạm các quy định pháp luật hiện hành liên quan tới bảo vệ vườn quốc gia, đa dạng sinh học và chưa đưa ra các giải pháp giảm thiểu, khắc phục phù hợp, thỏa đáng và khả thi do vậy nó chưa thể đủ điều kiện để được xem xét thông qua để làm cơ sở tiến hành xây dựng dự án.
Vì vậy, chúng tôi kính đề nghị các bên liên quan, đặc biệt là Hội đồng thẩm định ĐTM của 2 dự án này:
1) quan tâm xem xét các ý kiến góp ý, phản biện nêu trên.
2) chỉ thẩm định báo cáo ĐTM khi nó có thay đổi và đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật đồng thời làm rõ những nghi ngại, vấn đề còn bỏ ngỏ và hoàn thiện các tính toán chính xác về tác động và giải pháp sửa chữa, khắc phục khả thi.
3) quyết định liên quan tới việc thẩm định 2 dự án này cần được thông báo công khai rộng rãi với công chúng và các bên liên quan nhất là cộng đồng bị ảnh hưởng.
Chúng tôi rất mong quý Hội đồng và các cơ quan hữu quan xem xét và lắng nghe các ý kiến phản biện từ nhiều phía để có quyết định sáng suốt nhất đối với trường hợp này.
Mọi phản hồi xin liên hệ:
Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam – Tháng 10 /2012
Địa chỉ liên hệ : Văn phòng điều phối Mạng Lưới Sông Ngòi Việt Nam
2/33 Nguyễn Trường Tộ, Thành phố Huế , Việt Nam
ĐT : 054 3837714 ; Email: rivervietnam@gmail.com ; Website: http://vrn.org.vn
Đại diện liên lạc:
- 1. TS Lê Anh Tuấn : Chuyên gia Biến đổi Khí hậu và Tài nguyên nước – Thành viên Ban Tư vấn VRN – Email: latuan@ctu.edu.vn
- 2. TS Đào Trọng Tứ: Chuyên gia Thủy lợi, Thủy điện – Thành viên Ban Tư vấn VRN Email:tudaotrong49@yahoo.com.vn
- 3. Th S Lâm Thị Thu Sửu: Giám đốc Trung Tâm Nghiên Cứu Phát Triển Xã hội - Điều phối viên VRN - Email: suu.csrd@gmail.com
- 4. CN Ngụy Thị Khanh : Giám đốc Trung Tâm Sáng Tạo và Phát triển Xanh (GreenID) – Thành viên ban vận động chính sách VRN – Email : khanhgreenid@gmail.com>
- 5. TS Đào Thị Việt Nga : Giám đốc Trung Tâm Bảo tồn và Phát triển Tài nguyên Nước (WARECOD) – Thành viên ban điều hành VRN - Email: ndao2503@gmail.com
- TS Đào Trọng Hưng: Chuyên gia về Sinh Thái Nhân Văn – Thành viên Ban Tư vấn VRN Email:dthung9109@yahoo.com
Nhóm Yêu quý Bảo vệ Rừng Cát Tiên gửi trực tiếp cho BVN
[1] Trang xvi, phần BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG DỰ ÁN THUỶ ĐIỆN 6A. Phần chữ in nghiêng trong bài này là các trích dẫn báo cáo ĐTM của Viện Môi trường và Tài nguyên – Đại học quốc gia TP.HCM cho dự án thủy điện Đồng Nai 6 (ĐN.6) và 6A (ĐN.6A).
[2] Trang x (Giống như trên nhưng cho ĐN.6)
[3] Trang xix – xx.(ĐN.6A)
[4] Bhesh Nath Ghimire, 2004. Economic Losses To Kulekhani Hydroelectric Project due to Siltation in the Reservoir. Winrock International Nepal.
[5] Trang xxi (ĐN.6A)
[6] Trang xxii (ĐN.6A)
[7] Trang 90 (ĐN.6), mục 2.1.5.1
[8] Trang 111 (ĐN.6), mục
2012-10-07
Mạng Lưới Sông Ngòi Việt Nam, gọi tắt là VRN, vừa gởi Bộ Tài Nguyên Và Môi Trường ý kiến phản biện về báo cáo đánh giá tác động môi trường trong việc xây dựng hai đập thủy điện Đồng Nai 6 và 6A, nói rằng hai dự án sẽ gây tổn thất lớn cho môi trường với những hậu quả khó có thể cứu chữa hay đền bù.Dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A:- - Khi làm khoa học kiểu “ăn xổi” (SGTT) -Mất 137ha vườn quốc gia Cát Tiên là không đáng kể! - (TUỔI TRẺ)
TT - Ngày 16-7, lãnh đạo Công ty cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai, chủ đầu tư dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A, đã có buổi làm việc với phóng viên tại báo Tuổi Trẻ xung quanh công tác đánh giá tác động môi trường của hai dự án này.
 |
| Ông Trần Bá Hiệp - Ảnh: Th.Thắng |
- Công ty chúng tôi là tập đoàn đa ngành, trong đó có ngành năng lượng, tức là làm thủy điện. Hiện nay Đức Long Gia Lai đang đầu tư bốn dự án thủy điện lớn và năm dự án thủy điện nhỏ tại các tỉnh miền Trung, Tây nguyên và Đông Nam bộ.
Trong quá trình chuẩn bị triển khai dự án thủy điện Đồng Nai 6 theo quy hoạch bậc thang thủy điện lưu vực sông Đồng Nai được Thủ tướng phê duyệt năm 2002, Đức Long Gia Lai đã đề xuất tách thành hai dự án là Đồng Nai 6, Đồng Nai 6A và đã được chấp thuận.
Theo tính toán, hai dự án này chiếm hết 372ha đất rừng, trong đó có khoảng 137ha đất thuộc vườn quốc gia (VQG) Cát Tiên. Nếu so với 71.920ha tổng diện tích VQG Cát Tiên, diện tích đất bị ảnh hưởng của hai dự án này là một tỉ lệ rất nhỏ, không đáng kể.
Và theo khảo sát, trong 137ha đó chỉ có hơn 4ha là rừng giàu, còn lại là rừng trung bình và hỗn giao, không có các loài động thực vật quý hiếm cần được bảo vệ.
* Thực tế, chúng tôi đi thực địa và đã thấy nhiều loài động, thực vật quý hiếm tại đây. Ngoài ra theo ông Trần Văn Thành - giám đốc VQG Cát Tiên, 137,5ha bị hai công trình thủy điện chiếm mất là rừng thuộc vùng lõi của VQG Cát Tiên - khu phục hồi sinh thái và cần được bảo vệ nghiêm ngặt?
- Dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A của chúng tôi rõ ràng có ảnh hưởng đến VQG Cát Tiên. Thế nhưng trên cả nước hiện có 143 VQG, trong đó 45 vườn có xây dựng thủy điện thì hai dự án thủy điện của chúng tôi lấy đất rừng ít nhất so với những dự án thủy điện khác.
Và trong quá trình chuẩn bị dự án chúng tôi đã thuê Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam là đơn vị có nhiều chuyên gia giàu kinh nghiệm để khảo sát lập báo cáo đánh giá tác động môi trường đầy đủ theo quy định.
* Trả lời báo Tuổi Trẻ, chính ông Trần Ký, đại diện nhóm chuyên gia trực tiếp thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường, thừa nhận chỉ có ba người của Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam khảo sát thực địa trong vòng một tuần, trong đó có đến ba ngày đi lạc. Ông đánh giá như thế nào về bản báo cáo đó?
- Sau khi ký hợp đồng với Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam, chúng tôi đã hai lần đưa đoàn chuyên gia của họ vào rừng bàn giao ranh mốc để họ tiến hành khảo sát. Phần công việc sau đó chúng tôi không biết và nói thật là chúng tôi cũng không có chuyên môn. Khi hoàn thành công việc họ có gửi cho chúng tôi biên bản khảo sát, gặp gỡ tham vấn người dân. Chúng tôi đã thuê thì tất nhiên phải tin tưởng đối tác.
* Nhiều nhà khoa học không đồng tình với báo cáo đánh giá tác động môi trường mà Viện Quy hoạch thủy điện miền Nam lập và có ý kiến không nên xây dựng thủy điện Đồng Nai 6 và 6A vì sẽ tác động xấu đến môi trường, ông nghĩ gì về điều này?
- Chúng tôi khi tham gia đầu tư các dự án thủy điện là để góp phần giải quyết nhu cầu năng lượng của quốc gia, của người dân. Quan điểm của chúng tôi là làm thế nào để vừa có hiệu quả đầu tư nhưng cũng vừa phải bảo đảm lợi ích chung. Các cơ quan hữu quan, các bộ ban ngành, các nhà khoa học nếu thấy chưa đúng thì đóng góp ý kiến và chúng tôi sẵn sàng nghe để thực hiện cho tốt hơn.
Nếu Quốc hội có đề xuất giải trình chúng tôi cũng sẽ sẵn sàng cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết. Và trong trường hợp để đảm bảo an toàn cho môi trường, cho VQG Cát Tiên mà cơ quan chức năng yêu cầu phải thu hẹp quy mô dự án thì chúng tôi sẽ chấp hành.
Đ.TUYÊN - N.TRIỀU
------------------------------------
* Tin bài liên quan:
>> Oằn lưng gánh thủy điện
>> Lật tẩy báo cáo tác động môi trường
>> “Lật tẩy báo cáo tác động môi trường”: Sai sót khó tránh khỏi
>> Lật tẩy báo cáo tác động môi trường
>> “Lật tẩy báo cáo tác động môi trường”: Sai sót khó tránh khỏi
-Lật tẩy báo cáo tác động môi trường (15/07)
-TT - Đi thực địa gần một tuần trong khu vực dự án, các nhà khoa học nhận xét những người làm báo cáo tác động môi trường dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A chưa trực tiếp đến khảo sát vùng bị ảnh hưởng.
 |
| Chị Điểu Thị Thanh (dân tộc Stiêng, ngư dân kiếm sống trên sông Đồng Nai) rất lo lắng khi biết trên sông này lại sắp có thêm hai nhà máy thủy điện - Ảnh: Đ.TUYÊN |
Sau gần một tuần đi thực địa khu vực dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A, phóng viên Tuổi Trẻ cùng các thành viên trong đoàn cán bộ Viện Sinh học nhiệt đới (Viện Khoa học - công nghệ VN) đều nhận thấy đánh giá tác động môi trường của hai dự án này có quá nhiều sai sót, trái ngược với thực tế, khiên cưỡng.
Dự án đập thủy điện Đồng Nai 6, 6A do Công ty cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai làm chủ đầu tư. Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam được Bộ NN&PTNT giao nhiệm vụ lập báo cáo đánh giá tác động về môi trường cho hai dự án thủy điện này.
Trái ngược thực tế
Thủy điện Đồng Nai 6A cũng nằm trên bờ sông Đồng Nai nhưng trong vùng lõi VQG Cát Tiên và một phần thuộc địa phận xã Phước Cát 2, huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng và xã Đồng Nai, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước. Công trình này làm ngập hơn 110ha đất rừng, trong đó trên 50ha đất rừng nằm trong tiểu khu 497 thuộc phân khu chức năng bảo vệ nghiêm ngặt của VQG Cát Tiên.
Tính chung, hai dự án thủy điện Đồng Nai 6, 6A sẽ “ăn” 137,5ha đất rừng của VQG Cát Tiên. Thế nhưng, báo cáo đánh giá tác động môi trường (bản tóm tắt) của hai dự án này, Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam khẳng định: “Trong diện tích đất bị chìm ngập (của cả hai dự án Đồng Nai 6, 6A) không có những hệ sinh thái tự nhiên cần được bảo vệ và trên các diện tích đó cũng hầu như không có các loài thực vật quý hiếm cần được bảo vệ...”.
"Tôi nghĩ rằng những người tiến hành lập báo cáo đánh giá tác động môi trường cho hai dự án Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A chưa trực tiếp xuống khảo sát vùng bị ảnh hưởng ngay tại khu vực đập dự kiến được xây dựng của hai dự án thủy điện này"
TS VŨ NGỌC LONG
|
Theo TS Vũ Ngọc Long - viện phó Viện Sinh học nhiệt đới, đại diện Mạng lưới Sông ngòi VN phía Nam và là người trực tiếp dẫn đầu đoàn khảo sát, điều tra, kết luận sau chuyến thực địa: khu vực xây dựng thủy điện Đồng Nai 6, 6A là khu vực sinh cảnh rừng nguyên sinh đặc trưng của VQG Cát Tiên.
“Ngay trong chuyến khảo sát, chúng tôi cũng thấy rất nhiều loại cây gỗ quý có tên trong sách đỏ của Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên quốc tế tại VN như cẩm lai, trắc, mun, gõ mật, sao đen, dầu, ko nia (Irvingia malayana)... Ở đây còn có tầng thảm bao phủ nhiều loài hùng lan Việt Orchidantha vietnamica (họ Lowiaceae) - một loài thực vật đặc hữu đặc trưng cho riêng khu rừng Cát Lộc.
Tại khu vực dự kiến xây dựng thủy điện Đồng Nai 6A, đoàn khảo sát đã phát hiện một loài hoa trà (Camellia sp) phân bố rất phổ biến. Đây là một phát hiện rất có ý nghĩa về mặt bảo tồn” - TS Long nói.
Trong chuyến khảo sát vừa qua, các thành viên trong đoàn bắt gặp và chụp được hình các loài thú quý hiếm có tên trong sách đỏ VN đang hiện diện tại khu vực dự kiến xây dựng hai thủy điện Đồng Nai 6, 6A như chà vá chân đen, khỉ mặt đỏ, khỉ đuôi lợn, cầy hương... cùng một số loài bò sát lạ.
Đó là chưa kể rừng Cát Lộc thuộc vùng đệm và vùng lõi của VQG Cát Tiên nằm ngay gần khu sinh sống của loài tê giác một sừng (các nhà khoa học ước lượng còn 5-7 cá thể). Tuy nhiên, trong phần đánh giá tác động đối với các loài động vật trong báo cáo đánh giá tác động môi trường, Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam lại kết luận: “Đối với động vật quý hiếm trong khu vực này hầu như không còn do ngư dân đã thâm nhập sâu vào hầu hết các nơi của dự án”.
 |
| Ông Trần Văn Bình, Hạt phó hạt kiểm lâm vườn quốc gia Cát Tiên, chỉ tọa độ mực nước sẽ dâng lên (hơn 70m) khi đập thủy điện Đồng Nai 6 được xây dựng (ảnh) và sơ đồ vị trí Nhà máy thủy điện Đồng Nai 6 và vùng ảnh hưởng ngập trên rừng Nam Cát Tiên - Ảnh: Đ.Tuyên - Đồ họa: Như Khanh |
Thủy điện Đồng Nai có lợi cho... Quảng Nam
Nhiều nhà khoa học khi đọc bản báo cáo về tác động môi trường (bản tóm tắt) do Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam lập cho dự án thủy điện Đồng Nai 6, 6A đều dễ dàng nhận ra không ít chi tiết được sao chép từ một số tài liệu hoặc bản báo cáo tác động môi trường ở những vùng miền khác.
Cụ thể trong phần đánh giá tác động của dự án Đồng Nai 6, 6A đến môi trường trong giai đoạn thi công, Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam có một câu: “Ảnh hưởng đến môi trường sinh thái do việc chặt bỏ cây cối ven bờ kênh trong quá trình giải phóng mặt bằng xây dựng các hạng mục, đặc biệt là dừa nước hai bên bờ”. Qua gần một tuần đi thực địa, đoàn khảo sát nhận thấy nơi dự kiến xây dựng đập thủy điện Đồng Nai 6, 6A nằm ngay trên dòng sông Đồng Nai - một dòng sông với những thác ghềnh và dòng nước ào ào cuộn chảy - chứ không là kênh rạch như miền Tây Nam bộ. Đặc biệt, tìm mỏi mắt không có một cây dừa nước hai bên bờ sông.
Tương tự, báo cáo đánh giá tác động môi trường tiếp tục nêu: “Việc đào bới lòng hồ và kênh dẫn qua vùng đất chua, lầy úng đọng sinh phèn, nước mang chất phèn muối, axit, chất độc... lan truyền rộng”. Nhận xét về đánh giá này, TS Lê Anh Tuấn (Trường ĐH Cần Thơ) nói: “Mấy từ này nông dân vùng châu thổ đồng bằng sông Cửu Long nghe thấy quen quen”. Thực tế cho thấy vùng đất dự kiến xây dựng thủy điện Đồng Nai 6, 6A là vùng đất rừng bazan với đồi núi nối tiếp nhau cùng những con suối với nước ngọt.
Trong phần kết luận về các lợi ích của hai dự án thủy điện Đồng Nai 6, 6A, Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam viết: “Các lợi ích kinh tế xã hội do hai công trình thủy điện đem lại là cung cấp nguồn năng lượng cho hệ thống điện phía Nam, thúc đẩy sự phát triển kinh tế khu vực, đặc biệt là các huyện vùng sâu vùng xa của tỉnh Quảng Nam”. Dự án thủy điện Đồng Nai 6, 6A dự kiến được xây dựng trên sông Đồng Nai, không hề dính dáng đến tỉnh Quảng Nam.
Nhận xét về bản báo cáo đánh giá tác động môi trường của cả hai dự án thủy điện Đồng Nai 6, 6A, giám đốc VQG Cát Tiên Trần Văn Thành cho rằng: “Nếu chỉ nhìn vào con số 137,5ha rừng bị mất thì đúng là không đáng kể (so với diện tích rừng bị mất trong cả nước). Tuy nhiên, đây là diện tích rừng đặc dụng và việc xây dựng công trình sẽ không chỉ đơn thuần làm mất số diện tích rừng mà còn gây ảnh hưởng đến cả hệ sinh thái trong khu vực, làm giảm tính đa dạng sinh học, tăng nguy cơ săn bắt thú và chặt phá cây rừng. Những điều này báo cáo đánh giá tác động môi trường chưa đánh giá, nhận định”.
ĐỨC TUYÊN
Chưa tính tới đời sống dân cư
Anh Điểu Khiên (dân tộc Stiêng, ngụ thôn 1, xã Đồng Nai, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước, đã có 14 năm đánh bắt cá trên đoạn sông Đồng Nai, nơi dự kiến xây dựng thủy điện Đồng Nai 6A) cho biết mấy năm gần đây lượng cá đã giảm nhiều bởi các đập thủy điện phía trên (Đồng Nai 4, 5) xây dựng, ngăn dòng cá xuống hạ lưu.
“Trước đây mỗi ngày tôi có thể đánh được 30-40kg cá gồm các loài lăng, chép, trình, trạch lấu, long tượng..., nhưng giờ mỗi ngày chỉ kiếm được 2-3kg cá nhỏ. Một số loài cá lớn như cá lăng, trình, trạch lấu, long tượng lâu lâu mới đánh bắt được” - anh Điểu Khiên nói. Tương tự, chị Điểu Thị Thanh (dân tộc Stiêng, thôn Bù Gia Rá, xã Đồng Nai Thượng, huyện Cát Tiên cùng chồng hành nghề đánh cá hàng chục năm nay trên đoạn sông Đồng Nai dự kiến xây dựng thủy điện Đồng Nai 6) cũng đang lo lắng mất nguồn sống. “Giờ đã đói, nếu có thêm thủy điện chắc gia đình tôi khó sống rồi” - chị Thanh nói.
Sau khi điều tra thực địa, đánh giá về tác động xã hội do dự án thủy điện Đồng Nai 6A gây ra, chuyên viên môi trường Lâm Đình Uy (Viện Sinh học nhiệt đới) cho rằng việc xây dựng đập thủy điện sẽ gây ảnh hưởng lớn đến người dân vùng hạ lưu do nước sông bị chặn. Ngoài ra, còn có khoảng vài chục hộ dân sống bằng nghề đánh bắt cá sẽ rơi vào nguy cơ mất nghề nghiệp. Riêng việc trồng trọt ven sông nơi khu vực thủy điện Đồng Nai 6A dự kiến xây dựng sẽ có khoảng 30 hộ dân (phía thượng nguồn) người dân tộc M’Nông bị ảnh hưởng trực tiếp.
Dự án thủy điện Đồng Nai 6 gây ảnh hưởng khá lớn đến đời sống của bà con dân tộc đang sinh sống phía thượng nguồn. Việc mở đường vào để xây dựng thủy điện cũng sẽ tạo điều kiện cho nhiều người ngoài kéo đến, gia tăng áp lực vốn dĩ đã lớn đến đời sống đồng bào bản địa. Nhiều giá trị đời sống văn hóa của đồng bào bà con dân tộc có nguy cơ mất đi. “Những tác động xấu này chưa được thể hiện trong bản báo cáo đánh giá tác động môi trường của cả hai dự án thủy điện Đồng Nai 6, 6A” - ông Uy nhận xét.
|
Có nên xây dựng thủy điện Đồng Nai 6, 6A?
Quỹ Quốc tế bảo vệ thiên nhiên tại VN đã đưa ra cảnh báo: việc xây dựng thủy điện Đồng Nai 6, 6A sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp lên hệ sinh thái VQG Cát Tiên, đặc biệt là khu Bàu Sấu - khu hệ đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế Ramsar. “Bàu Sấu là một trong những khu có hệ sinh
thái nước ngọt nguyên sơ nhất tại VN hiện nay nên cần được bảo vệ. Theo quy mô của đập thủy điện Đồng Nai 6, 6A, có thể phải dùng khoảng 1.000 tấn thuốc nổ trong quá trình thi công. Khi đó tiếng ồn do nổ mìn và độ rung mặt đất sẽ làm xáo trộn đời sống các loài động vật trong VQG Cát Tiên, đặc biệt là đối với con người nơi gần địa điểm xây dựng đập. Điều này là mối nguy lớn cho hệ sinh thái, thậm chí gây ra nguy cơ tuyệt chủng các loài vốn dĩ đã có nguy cơ tuyệt chủng cao”.
TS Lê Anh Tuấn còn đưa ra hàng loạt điều luật hiện hành để chứng minh rằng VQG Cát Tiên là khu bảo tồn, cần nghiêm cấm xây dựng công trình ở đây. “Theo nghị quyết của Quốc hội, những dự án, công trình sử dụng đất có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất VQG, khu bảo tồn thiên nhiên, khu bảo vệ cảnh quan, khu rừng nghiên cứu, thực nghiệm khoa học từ 50ha trở lên... thì phải trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư. Như vậy hai công trình thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A chiếm dụng 137,5ha đất rừng thuộc VQG Cát Tiên phải được Quốc hội quyết định chủ trương trước, bỏ qua bước này là làm trái quy định của pháp luật” - TS Tuấn nói.
|
