(Toquoc)-Tổng số nợ của Trung Quốc chiếm đến 70-80% GDP, tức gần bằng mức nợ công của Mỹ và Anh chứ không phải chỉ dưới 20% GDP như công bố.
Mặc dù Trung Quốc là nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới, có dự trữ ngoại hối và thặng dư thương mại khổng lồ, nhưng thị trường vẫn lo ngại khoản nợ địa phương lớn có thể ảnh hưởng đến ổn định kinh tế.
Theo hãng xếp hạng tín dụng Moody, số tiền mà các ngân hàng Trung Quốc cho chính quyền địa phương vay lớn hơn rất nhiều so với con số công bố. Và khoản nợ này được coi như là quả bom hẹn giờ đối với nền kinh tế Trung Quốc.
Khoản nợ hơn 10.700 tỷ Nhân dân tệ (theo báo cáo) như quả bom hẹn giờ với nền kinh tế Trung Quốc
Kết quả báo cáo kiểm toán trình Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc cho thấy, đến cuối 2010, các chính quyền địa phương Trung Quốc nợ tổng cộng 10.700 tỷ Nhân dân tệ (khoảng 1.650 tỷ USD), chưa kể vô số rủi ro thanh toán, bao gồm cả việc bán đất để kết toán nợ nần.
Theo một báo cáo được đăng tải trên website của Cơ quan Kiểm toán Quốc gia Trung Quốc, những công ty tài chính do các chính quyền địa phương thành lập đã có số nợ quá hạn lên tới 8 tỷ Nhân dân tệ, trong khi hơn 5% số doanh nghiệp này đã tìm cách vay mới để trả nợ cũ.
Tuy nhiên, theo Moody, số nợ thực tế có thể lên tới 12.000 tỷ nhân dân tệ (1.835 tỷ USD). Trong đó số nợ xấu có thể ở mức từ 8% tới 10% tổng số nợ.
Đại diện của hãng, bà Trương Nghị, phó giám đốc Moody's tại Trung Quốc nói: "Khi so sánh số liệu của Cục Kiểm toán Quốc gia với báo cáo của các cơ quan quản lý ngân hàng, chúng tôi thấy rằng Cục Kiểm toán có thể đã thống kê thiếu số nợ mà các chính phủ địa phương vay của ngân hàng".
Bà Trương giải thích rằng do các khoản nợ này không thuộc phạm vi quản lý của Cục Kiểm toán Quốc gia, chúng không được Cục Kiểm toán tính là nợ thực của chính quyền địa phương.
"Điều này cho thấy các khoản nợ này dễ bị kê khai không đầy đủ và có thể là những khoản dễ thành nợ không trả được nhất," bà Trương nói thêm.
Moody cảnh báo triển vọng của ngành ngân hàng Trung Quốc có thể sẽ chuyển sang tiêu cực vì các khoản vay của chính quyền địa phương quá lớn.
Trong một báo cáo đưa ra hồi đầu tháng 6, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc cho biết cuối năm ngoái, nợ tại địa phương của Trung Quốc đã chiếm tới 30% GDP, tức khoảng 2.200 tỷ USD, cao hơn nhiều so với dự tính.
Tuy nhiên, theo chuyên gia về Trung Quốc tại Mỹ, GS Minxin Pei, nếu tính cả nợ của các chính quyền địa phương và chi phí tái cấp vốn cho ngân hàng quốc doanh cũng như trái phiếu mà các ngân hàng này phát hành bên cạnh trái phiếu đường sắt, tổng số nợ của Trung Quốc chiếm 70-80% tổng sản phẩm quốc nội GDP, tức gần bằng mức nợ công của Mỹ và Anh chứ không phải chỉ ở mức 30% như Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đưa ra hay mức dưới 20% GDP như công bố của chính phủ Trung Quốc trước đó.
Gs Minxin Pei cho rằng Trung Quốc đang đi theo quỹ đạo không bền vững nhất là khi nền kinh tế sẽ tăng trưởng chậm lại trong thập niên tới.
Theo ông Pei nếu cuộc khủng hoảng của phương Tây do người tiêu dùng vay nợ quá mức gây ra thì những khoản vay mà các chính quyền địa phương đổ vào phát triển hạ tầng cũng có thể tạo ra sự phát triển bong bóng tương tự.
Theo các dữ liệu mà chuyên gia này đưa ra, các dự án cơ sở hạ tầng mà chính quyền địa phương đầu tư vào chỉ có thể tạo ra lợi nhuận để trả 30% các khoản vay.
Trong khi đó đất đai mà chính quyền địa phương thế chấp để vay vốn đang có giá trị bấp bênh do thị trường địa ốc có thể suy sụp.
Chính vì vậy, ông Pei nói, có nhiều khả năng các chính quyền địa phương sẽ không trả được nợ, mà đa số sẽ tới hạn phải trả trong hai năm tới đây, và chính quyền trung ương sẽ phải giải cứu.
Và khi Bắc Kinh phải cấp tiền cho chính quyền địa phương để trả nợ thì số tiền họ có để đầu tư vào nền kinh tế sẽ giảm xuống, khiến cho mức tăng trưởng sẽ lại càng có nguy cơ giảm đi trong thời gian tới./.
V.V (Theo BBC, Financial Post )
