Tập đoàn Than-Khoáng sản Việt Nam (TKV) vừa lên tiếng nhận trách nhiệm trong vụ nhà thầu Trung Quốc làm rò rỉ hóa chất, gây ô nhiễm môi trường tại dự án chế biến bauxite Tân Rai, Lâm Đồng.
Được biết vào đầu tuần này, TKV đã gửi giải trình chính thức về sự cố rò rỉ hóa chất lên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Từ cuối tháng Bảy, người dân sinh sống xung quanh dự án Tân Rai tại thị trấn Lộc Thắng, huyện Bảo Lâm, Lâm Đồng đã phát hiện ra các dấu hiệu ô nhiễm hóa chất ở địa phương, như cá chết đồng loạt trong hồ chứa và nước giếng bị nhiễm xút nặng, không thể sử dụng trong sinh hoạt.
Người dân còn than phiền về ô nhiễm tiếng ồn tại khu vực, nhưng được giải thích chỉ là tình trạng tạm thời vì chạy thử máy.
Trong giải trình gửi lên thủ tướng Chính phủ ngày 03/10, TKV thừa nhận việc nồng độ pH trong nguồn nước ở quanh dự án Tân Rai tăng quá tiêu chuẩn cho phép và nói đây là lỗi của nhà thầu.
Nhà thầu Trung Quốc khi cho công nhân pha xút ở nhà máy alumin đã không che chắn kỹ bao bì đựng hóa chất, khiến xút bị rò rỉ ra ngoài, theo nước mưa thẩm thấu xuống dưới đất.
Mức độ thiệt hại chưa được xác định rõ.
Theo TKV, tới cuối tháng Tám (tức hơn một tháng sau khi có than phiền từ người dân), ban Quản lý Dự án Tân Rai đã cho ngừng việc pha xút và yêu cầu nhà thầu khắc phục tình trạng sụt lở tường bao bể pha xút.
Giải trình của TKV nói: "Trước đề nghị của lãnh đạo tập đoàn, nhà thầu chính Chalieco đã cam kết thực hiện đúng các yêu cầu của chủ đầu tư. Hiện, nhà thầu đã tiến hành vận hành thử trạm xử lý nước thải, toàn bộ nước thải của nhà máy đã được xử lý đảm bảo tiêu chuẩn quy định trước khi thải ra môi trường".
Tuy nhiên cho tới cuối tháng Chín, truyền thông Việt Nam phản ánh tình trạng ô nhiễm vẫn còn, và người dân vẫn chưa dám sử dụng nước giếng và nước ao hồ.
Yêu cầu bồi thường
TKV nói có sáu hộ dân đã gửi đơn kiến nghị về tình trạng cá trong các ao và cây trồng bị chết do ô nhiễm xút. Tập đoàn này nói sẽ bồi thường "trên cơ sở xác định mức độ thiệt hại".
Bản giải trình viết: "Lãnh đạo Tập đoàn TKV thừa nhận khuyết điểm đã để xảy ra sự cố đáng tiếc, song mức độ rò rỉ xút ra môi trường đã được khắc phục ngay và mức độ ảnh hưởng đến môi trường là không đáng kể".
TKV cũng nói đã chỉ đạo các đơn vị liên quan, trong đó có nhà thầu, kiểm điểm rút kinh nghiệm và thực hiện nghiêm túc các giải pháp phòng ngừa.
Hai dự án Nhân Cơ và Tân Rai được cho là hai dự án bauxite thí điểm của Việt Nam, được thực hiện bất chấp nhiều phản đối từ giới khoa học gia và thậm chí cả một số nhân vật trong chính giới.
Một trong các lý do phản biện là quan ngại về môi trường. Tuy nhiên dự án Tân Rai đã đi vào chạy thử sau thời gian xây dựng.
Dự án này có công suất (giai đoạn một) với sản lượng khai thác mỏ hơn 4,3 triệu tấn/năm, công suất nhà máy tuyển 1,6 triệu tấn quặng tinh khô/năm, nhà máy alumin 650 nghìn tấn/năm.
Tập đoàn TKV làm chủ đầu tư và công ty Chalico (Trung Quốc) làm nhà thầu chính.
Các dự án bauxite Tây Nguyên còn đang đứng trước bài toán nan giải cho việc vận chuyển thành phẩm ra thương cảng.-Cty TQ 'làm rò rỉ hóa chất ở Tân Rai'
--
- Về sự cố rò rỉ hóa chất tại Tân Rai (Lâm Đồng): TKV nhận trách nhiệm bồi thường (LĐ).
Trước sự cố rò rỉ hoá chất, gây ô nhiễm nguồn nước và ảnh hưởng tới đời sống của các hộ dân sống ở khu vực lân cận, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản VN (TKV) - chủ đầu tư dự án bauxite nhôm Lâm Đồng - ngày 3.10 đã gửi báo cáo chính thức lên Thủ tướng Chính phủ.
Lỗi do nhà thầu
Báo cáo của TKV cho biết: Ngay sau khi có kết luận của đoàn thanh tra Sở TNMT tỉnh Lâm Đồng về quá trình lấy mẫu nước tại vị trí cống thoát nước phía ngoài nhà máy alumin, kết quả kiểm tra mẫu nước cho các thông số nồng độ pH vượt quá tiêu chuẩn cho phép. Nguyên nhân, theo kết luận thanh tra là trong quá trình pha trộn hóa chất (xút) để phục vụ việc đưa dự án vào hoạt động, đơn vị pha xút đã để bao bì đựng hóa chất (xút) ra bên ngoài, nhưng không che đậy, thu gom và quản lý chặt chẽ, khiến cho có một lượng hóa chất khi trời mưa đã bị hòa tan và trôi theo dòng nước ra hệ thống thoát nước chung, từ đó xả thẳng ra bên ngoài, dẫn đến độ pH của nguồn nước thải vượt quá nồng độ quy định.
Lãnh đạo TKV đã chỉ đạo Ban quản lý dự án (QLDA) tổ hợp bauxite nhôm Lâm Đồng phối hợp cùng nhà thầu khắc phục sự cố.
Ngay trong các ngày 27 và 28.8.2011, Ban QLDA đã cho ngừng ngay việc pha xút rắn, đồng thời yêu cầu nhà thầu khắc phục ngay sự cố sạt lở gạch ốp tường bao xung quanh bể pha xút, sửa lại biển báo nguy hiểm tại bể và kho chứa xút. Nhà thầu đã tiến hành xả nước từ các bể nước dự phòng để làm loãng hàm lượng xút thấm ra môi trường. Về bao bì đựng xút, khắc phục tình trạng không bảo quản hóa chất, nhà thầu đã tiến hành thu gom hết các bao bì đựng xút xung quanh khu vực và đưa vào để trong nhà có mái che, tránh mưa nắng.
Ngày 28.8, lãnh đạo TKV đã yêu cầu nhà thầu tuyệt đối không được xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường, phải khẩn trương hoàn thiện trạm xử lý nước thải sản xuất, sinh hoạt và hệ thống đo lường chất lượng nước tại các điểm xả nước để đưa vào sử dụng. TKV cho biết: Trước đề nghị của lãnh đạo tập đoàn, nhà thầu chính Chalienco đã cam kết thực hiện đúng các yêu cầu của chủ đầu tư. Hiện, nhà thầu đã tiến hành vận hành thử trạm xử lý nước thải, toàn bộ nước thải của nhà máy đã được xử lý đảm bảo tiêu chuẩn quy định trước khi thải ra môi trường. Liên tục từ ngày 31.8 đến 23.9, Ban QLDA đo nồng độ pH trong cống xả và tại điểm cuối đường ống thoát nước của nhà máy, đều cho kết quả nồng độ pH từ 6-7 (nồng độ cho phép theo quy chuẩn VN là từ 6-9).
Sẽ bồi thường thiệt hại cho các hộ dân
Báo cáo của TKV cũng cho hay, đến ngày 22.9, Ban QLDA chưa nhận được phản ánh nào của các hộ dân về tình trạng cá trong các ao và cây trồng bị chết do ô nhiễm xút. Tại vị trí ngay cửa xả ra khỏi mặt bằng nhà máy cũng không có hiện tượng cây cỏ bị chết. Tuy nhiên, sau ngày 22.9, đã có 4 hộ dân gửi đơn kiến nghị đến Ban QLDA, ngày 23.9, có thêm 2 hộ dân gửi đơn kiến nghị. Và ngày 26.9, Cty trà giống Cao Nguyên mới gửi đơn đến Ban QLDA đề nghị được bồi thường thiệt hại.
Kết quả kiểm tra tại thời điểm ngày 23 và 27.9 tại cống, rãnh nước, ao hồ của 4 gia đình tại khu 6, thị trấn Lộc Thắng, Bảo Lâm đều cho kết quả độ pH = 6-7. Qua quan sát thực tế, đoàn kiểm tra cũng xác định đến thời điểm kiểm tra, xung quanh các ao hồ, mương thoát nước của nhà máy và khu vực lân cận đều không còn bị ô nhiễm, nguồn nước có thể sử dụng để tưới tiêu và sinh hoạt bình thường.
Lãnh đạo Tập đoàn TKV thừa nhận khuyết điểm đã để xảy ra sự cố đáng tiếc, song mức độ rò rỉ xút ra môi trường đã được khắc phục ngay và mức độ ảnh hưởng đến môi trường là không đáng kể. TKV đã chỉ đạo các đơn vị liên quan (Ban QLDA, Cty nhôm Lâm Đồng, nhà thầu) kiểm điểm, rút kinh nghiệm, thực hiện nghiêm túc các giải pháp phòng ngừa. Đối với các hộ dân có kiến nghị yêu cầu bồi thường, TKV khẳng định sẽ bồi thường trên cơ sở xác định mức độ thiệt hại.
Báo cáo của TKV cho biết: Ngay sau khi có kết luận của đoàn thanh tra Sở TNMT tỉnh Lâm Đồng về quá trình lấy mẫu nước tại vị trí cống thoát nước phía ngoài nhà máy alumin, kết quả kiểm tra mẫu nước cho các thông số nồng độ pH vượt quá tiêu chuẩn cho phép. Nguyên nhân, theo kết luận thanh tra là trong quá trình pha trộn hóa chất (xút) để phục vụ việc đưa dự án vào hoạt động, đơn vị pha xút đã để bao bì đựng hóa chất (xút) ra bên ngoài, nhưng không che đậy, thu gom và quản lý chặt chẽ, khiến cho có một lượng hóa chất khi trời mưa đã bị hòa tan và trôi theo dòng nước ra hệ thống thoát nước chung, từ đó xả thẳng ra bên ngoài, dẫn đến độ pH của nguồn nước thải vượt quá nồng độ quy định.
Lãnh đạo TKV đã chỉ đạo Ban quản lý dự án (QLDA) tổ hợp bauxite nhôm Lâm Đồng phối hợp cùng nhà thầu khắc phục sự cố.
Ngay trong các ngày 27 và 28.8.2011, Ban QLDA đã cho ngừng ngay việc pha xút rắn, đồng thời yêu cầu nhà thầu khắc phục ngay sự cố sạt lở gạch ốp tường bao xung quanh bể pha xút, sửa lại biển báo nguy hiểm tại bể và kho chứa xút. Nhà thầu đã tiến hành xả nước từ các bể nước dự phòng để làm loãng hàm lượng xút thấm ra môi trường. Về bao bì đựng xút, khắc phục tình trạng không bảo quản hóa chất, nhà thầu đã tiến hành thu gom hết các bao bì đựng xút xung quanh khu vực và đưa vào để trong nhà có mái che, tránh mưa nắng.
Ngày 28.8, lãnh đạo TKV đã yêu cầu nhà thầu tuyệt đối không được xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường, phải khẩn trương hoàn thiện trạm xử lý nước thải sản xuất, sinh hoạt và hệ thống đo lường chất lượng nước tại các điểm xả nước để đưa vào sử dụng. TKV cho biết: Trước đề nghị của lãnh đạo tập đoàn, nhà thầu chính Chalienco đã cam kết thực hiện đúng các yêu cầu của chủ đầu tư. Hiện, nhà thầu đã tiến hành vận hành thử trạm xử lý nước thải, toàn bộ nước thải của nhà máy đã được xử lý đảm bảo tiêu chuẩn quy định trước khi thải ra môi trường. Liên tục từ ngày 31.8 đến 23.9, Ban QLDA đo nồng độ pH trong cống xả và tại điểm cuối đường ống thoát nước của nhà máy, đều cho kết quả nồng độ pH từ 6-7 (nồng độ cho phép theo quy chuẩn VN là từ 6-9).
Sẽ bồi thường thiệt hại cho các hộ dân
Báo cáo của TKV cũng cho hay, đến ngày 22.9, Ban QLDA chưa nhận được phản ánh nào của các hộ dân về tình trạng cá trong các ao và cây trồng bị chết do ô nhiễm xút. Tại vị trí ngay cửa xả ra khỏi mặt bằng nhà máy cũng không có hiện tượng cây cỏ bị chết. Tuy nhiên, sau ngày 22.9, đã có 4 hộ dân gửi đơn kiến nghị đến Ban QLDA, ngày 23.9, có thêm 2 hộ dân gửi đơn kiến nghị. Và ngày 26.9, Cty trà giống Cao Nguyên mới gửi đơn đến Ban QLDA đề nghị được bồi thường thiệt hại.
Kết quả kiểm tra tại thời điểm ngày 23 và 27.9 tại cống, rãnh nước, ao hồ của 4 gia đình tại khu 6, thị trấn Lộc Thắng, Bảo Lâm đều cho kết quả độ pH = 6-7. Qua quan sát thực tế, đoàn kiểm tra cũng xác định đến thời điểm kiểm tra, xung quanh các ao hồ, mương thoát nước của nhà máy và khu vực lân cận đều không còn bị ô nhiễm, nguồn nước có thể sử dụng để tưới tiêu và sinh hoạt bình thường.
Lãnh đạo Tập đoàn TKV thừa nhận khuyết điểm đã để xảy ra sự cố đáng tiếc, song mức độ rò rỉ xút ra môi trường đã được khắc phục ngay và mức độ ảnh hưởng đến môi trường là không đáng kể. TKV đã chỉ đạo các đơn vị liên quan (Ban QLDA, Cty nhôm Lâm Đồng, nhà thầu) kiểm điểm, rút kinh nghiệm, thực hiện nghiêm túc các giải pháp phòng ngừa. Đối với các hộ dân có kiến nghị yêu cầu bồi thường, TKV khẳng định sẽ bồi thường trên cơ sở xác định mức độ thiệt hại.
Hồng Quân