- Góp ý cho chương trình 5 triệu ha rừng, nhiều đại biểu Quốc hội "phê" Chính phủ quản lý lỏng lẻo làm thất thoát tài sản và đề nghị làm rõ trách nhiệm.>> Dựa vào dân để giữ rừng
>> "Kiên quyết dừng cho nước ngoài thuê đất rừng"
>> Cho nước ngoài thuê đất rừng:Chính phủ nói 10, QH bảo 18
Chỉ giao rừng trên giấy
Đại biểu Trần Minh Diệu (Quảng Bình) cho rằng, chương trình trồng rừng đã yếu ngay từ khâu lập quy hoạch. "Yếu đến mức không nắm được diện tích đất rừng, vì vậy đã làm sai lệch một số liệu cơ bản về tình trạng của các loại rừng".
 |
| Đại biểu Trần Minh Diệu (Quảng Bình). Ảnh: Minh Thăng |
Quy hoạch đã vậy, mà quá trình triển khai cũng "vấp" nhiều vấn đề. Theo ông Diệu, việc cắm mốc phân loại rừng, phân định địa giới ở nhiều địa phương đến nay vẫn chưa làm được và có thể sẽ không làm được, việc giao đất, giao rừng vì thế cũng đang là vấn đề bức xúc, nhiều nơi chỉ giao đất trên hồ sơ, giấy tờ. Chưa rõ ai phải chịu trách nhiệm.
Trong khi đó, việc đánh giá kiểm điểm chưa đầy đủ và có biểu hiện của sự né tránh, đặc biệt là phần đánh giá chất lượng của rừng. "Những mục tiêu quan trọng hàng đầu của dự án chưa đạt được, nhưng không phải vì thế mà né tránh. Tồn tại khuyết điểm trong công tác quản lý điều hành ở các bộ, ngành, địa phương cũng chưa được phân tích làm rõ", ông Diệu nói.
Thậm chí, kiến nghị giám sát hay kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước về các sai phạm đã được xử lý đến đâu cũng không được tổng kết.
"Có hay không những sai phạm trong quản lý sử dụng nguồn vốn như chi vượt, chi trùng, chi sai mục đích, sử dụng vốn trồng rừng để xây trụ sở, sắm ô tô. Vốn trồng rừng thiếu nhưng để tồn dư cao dẫn đến sử dụng sai mục đích đến hàng trăm tỷ đồng, không theo dõi và kiểm soát được gây thất thoát, lãng phí. Nhiều đề tài của ngành lâm nghiệp thuộc vốn sự nghiệp nhưng lại chiếm dụng hàng chục tỷ đồng từ nguồn vốn trồng rừng để triển khai. Đây là những vấn đề cần phải công khai mà ĐBQH không thể không biết", ông Diệu nói.
Ông Diệu cho rằng, tới đây, Chính phủ phải phân tích kỹ hơn chất lượng rừng. Mục tiêu sắp tới là hạn chế tối đa việc chuyển đổi rừng đầu nguồn, rừng tự nhiên nguyên sinh sang trồng rừng kinh tế, nhất là trồng cao su, cà phê. Đồng thời công khai kết quả xử lý các sai phạm và báo cáo với Quốc hội việc kiểm điểm trách nhiệm cũng như hình thức xử lý đối với các tổ chức, cá nhân có vi phạm trong quá trình quản lý, điều hành dự án.
Ý kiến của ông Diệu nhận được chia sẻ của các ĐBQH khác. Theo đại biểu Huỳnh Thành (Gia Lai), báo cáo cũng mới đánh giá kết quả đạt được về số lượng là diện tích rừng trồng mới và diện tích được bảo vệ nhưng chưa đánh giá về chất lượng trong khi diện tích đất núi trọc còn lớn và tình trạng xâm hại lấn rừng ngày càng nghiêm trọng, phức tạp.
Giao quyền cho chủ tịch tỉnh
Nhiều đại biểu khác cũng nêu dẫn chứng phân tích hiện trạng mất đất, mất rừng với hàng loạt nguyên nhân như phá rừng, cháy rừng, xây dựng công trình thủy điện lấn chiếm đất rừng...
Nhiều "sáng kiến" giữ rừng cũng được phân tích, mổ xẻ. Quan điểm chung của các ĐBQH là phải xử nghiêm vi phạm và đặc biệt là xây dựng cơ chế khuyến khích giúp dân hưởng lợi từ rừng, từ đó giữ diện tích rừng còn lại.
Đại biểu Hà Văn Khoát (Bắc Kạn) cho rằng, giao rừng cho dân thì về cơ bản rừng được bảo vệ tốt. Nhưng rừng giao cho chính quyền địa phương, cho cộng đồng, kể cả khu bảo tồn vườn quốc gia đã có lực lượng chức năng bảo vệ đều rất khó giữ.
"Tôi kiến nghị đẩy mạnh việc giao đất, giao rừng cho hộ dân quản lý, đồng thời sửa một số cơ chế chính sách bảo vệ đối với rừng đặc dụng, rừng phòng hộ cho phù hợp như việc giao cho hộ dân bảo vệ khoanh nuôi và được thu hoa lợi từ cây đổ, cành gãy, cây già cỗi chết mà rừng nào cũng có, thay vì cấm ngặt nhưng thực tế là không cấm được", ông Khoát nói.
Theo ông, nếu không được hưởng lợi từ rừng, người dân sẽ dễ dàng tiếp tay cho lâm tặc.
Đại biểu Đinh Thị Phương Lan (Quảng Ngãi) cho rằng, đầu tư trực tiếp cho con người, đặc biệt là 14% đồng bào dân tộc thiểu số chủ yếu ở các vùng rừng núi không chỉ giúp bảo vệ và phát triển rừng mà còn góp phần giảm nghèo.
Từ góc nhìn khác, đại biểu Nguyễn Xuân Tỷ (Bến Tre) "hiến kế": Lâu nay, vai trò của chủ tịch tỉnh giống như một vị tư lệnh của lãnh thổ. Do đó, đề nghị giao quyền để họ chịu trách nhiệm quản lý lãnh thổ, vận động nhân dân để dân giữ rừng. Mặt khác, nghiêm cấm tất cả những xưởng gỗ tiếp tay cho lâm tặc.
Nghị quyết về kết thúc dự án trồng mới 5 triệu ha rừng sẽ được biểu quyết cuối kỳ họp.
Lê Nhung- Trồng rừng: Không thể né trách nhiệm (VNN).-
-- CHÚNG TA ĐANG XẺ THỊT TỔ QUỐC MÌNH ĐỂ SỐNG (Ngô Minh). -- Gian, tham, ngu, ác, mắc câu, ‘giãy chết’? – (BoxitVN).
- Muốn làm khu công nghiệp phải lên phía vùng trung du, miền núi chứ tại sao lại cứ nhảy vào ruộng lúa. Phải có chính sách giải quyết hài hòa lợi ích của người dân có đất, Nhà nước, doanh nghiệp - Bộ trưởng Tài nguyên - Môi trường Nguyễn Minh Quang trao đổi với báo giới bên hành lang Quốc hội sáng 10/11, giữa phiên thảo luận về kế hoạch sử dụng đất trong 5 và 10 năm tới.Giữ bằng được đất lúa
Nhiều đại biểu khi thảo luận tại hội trường đề xuất cơ chế ưu đãi cho người trồng lúa và các tỉnh trọng điểm để giữ đất lúa. Vậy Chính phủ tiếp thu các ý kiến này thế nào?
- Chính phủ đã dành nhiều nguồn lực để hỗ trợ nông dân, đảm bảo người trồng lúa lãi 30%. Tới đây chúng tôi sẽ bàn cụ thể hơn với các ngành kế hoạch - đầu tư, tài chính, nông nghiệp để hỗ trợ việc sản xuất lúa.
 |
| Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Giảm diện tích trồng lúa nữa sẽ rất gay. Ảnh: MThăng |
Thái Lan đã có chính sách hỗ trợ trực tiếp cho nông dân trồng lúa. Do vậy, việc đầu tư cho những vùng trọng điểm lúa như đồng bằng sông Cửu Long, sông Hồng là rất quan trọng. Trong phân bổ ngân sách của Quốc hội, những tỉnh trọng điểm chuyên trồng lúa cũng cần phải có hệ số cao hơn.
Nhưng nhiều nơi không muốn tiếp tục giữ nhiều diện tích đất lúa mà muốn chuyển sang phát triển công nghiệp để tăng thu ngân sách. Vậy thông qua cơ chế gì để địa phương thực hiện đúng quy hoạch đã duyệt khi thẩm quyền giao đất thuộc địa phương?
- Đây là vấn đề khá nan giải. Quan điểm của Chính phủ là kiên quyết giữ bằng được 3,8 triệu ha đất lúa. Chúng tôi rất chia sẻ với các tỉnh vùng trọng điểm lúa. Địa phương nào cũng muốn làm giao thông, khu công nghiệp trong khi diện tích chủ yếu là đất nông nghiệp. Nhưng việc sử dụng đất phải hết sức tiết kiệm.
Thực tế, hiện đất trồng lúa được 2 vụ trở lên chỉ còn 3,2 triệu ha, còn lại là đất lúa 1 vụ và đất lúa nương năng suất thấp. Do vậy, nếu giảm diện tích xuống nữa thì sẽ rất gay. Các tỉnh phải có nhận thức đầy đủ. Đất ông cha để lại từ nghìn đời thì không thể sử dụng lãng phí được.
Tới đây, Luật Đất đai sửa đổi sẽ sửa nhiều vấn đề liên quan đến thẩm quyền giao đất.
Vậy ông muốn gửi thông điệp gì đến các địa phương trong việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất?
- Chúng ta phải giữ được đất lúa, bởi đó là dành cho con cháu sau này. Thái Lan có tới 10,5 triệu ha đất lúa, trong khi chúng ta quy hoạch chỉ 3,8 ha thì không thể giảm được nữa. Muốn làm khu công nghiệp phải lên phía vùng trung du, miền núi chứ tại sao lại cứ nhảy vào ruộng lúa. Đi cùng với đó phải có chính sách giải quyết hài hòa lợi ích trong đó có lợi ích của người dân có đất, nhà nước, doanh nghiệp.
Với quỹ đất phát triển khu công nghiệp, đại biểu cho rằng quy hoạch thì quá lớn mà phải hàng chục năm nữa mới lấp đầy được trong khi Chính phủ lại tiếp tục đề xuất mở rộng thêm quỹ đất?
- Đây là quy hoạch để dự phòng, dự trữ thôi. Còn trong thực tế có mở rộng khu công nghiệp hay không tùy thuộc vào tỷ lệ lấp đầy. Ví như, phải lấp đầy hơn 60% mới cho hình thành khu mới.
"Cái gì cũng muốn thì rất khó"
Liên quan đến tình hình thủy điện được xây tràn lan trên các lưu vực sông, đến khi xả lũ gây thiệt hại lớn cho người dân hạ lưu, phải chăng chúng ta bỏ lọt trách nhiệm của nhà đầu tư?
- Thủy điện rất cần nhưng chúng ta phải tính toán kỹ trong quản lý. Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) đã đề cấp việc quản lý các hồ chứa. Thực tế, việc xả nước còn liên quan đến an toàn công trình. Cái gì chúng ta cũng muốn được cả thì rất khó.
Các hồ đều có quy trình xả lũ và Nhà nước phải kiểm soát. Tất nhiên, có thể hồ này, hồ khác có vấn đề thì cần khắc phục. Trong mùa lũ, các ngành chức năng, chủ đầu tư phải tăng cường kiểm tra.
Theo quy trình, phải báo trước 48 giờ trước khi xả lũ, nhưng các địa phương cho rằng như vậy là quá gấp để di chuyển, sơ tán dân, vậy Bộ có kiến nghị sửa quy trình này?
- Thực tế, khi có mưa lũ người dân vùng hạ lưu phải hết sức chủ động. Chúng tôi sẽ xem lại quy định này.
Chuyện thủy điện xả lũ gây ngập lụt đã bức xúc trong thời gian dài, nhưng xem ra chúng ta chưa có giải pháp hạn chế nên tình trạng vẫn lặp lại?
- Đây là vấn đề liên quan đến nhiều bộ. Bởi những công trình thủy điện không phải Bộ TN&MT quản lý và đầu tư mà là ngành điện. Ngoài ra, còn liên quan đến nông nghiệp, phòng, chống lụt bão. Ở đây là trách nhiệm của nhiều bộ, ngành trong đó có Bộ TN&MT.
Khi thảo luận về Luật Tài nguyên nước, đại biểu Nguyễn Lâm Thành tỉnh Lạng Sơn cho rằng chúng ta đã bỏ qua trách nhiệm của chủ đầu tư thủy điện xả lũ?
- Tôi tiếp thu ý kiến này. Đương nhiên khi gây ra lũ lụt vì nguyên nhân chủ quan thì chủ đầu tư thủy điện phải bồi thường cho dân. Quy định này rất cần thiết. Tuy nhiên, chúng ta phải xem lại nội dung này đã được các luật khác điều chỉnh chưa. Quy trình vận hành hồ chứa đã được triển khai ở một số nơi rồi.
Theo ông có nên tạm dừng xây dựng các nhà máy thủy điện mới để đánh giá toàn diện lại xem lợi, hại của thủy điện nhỏ và vừa ra sao?
- Tôi cho rằng trách nhiệm đó thuộc Chính phủ, còn các bộ sẽ tham mưu cho Chính phủ về vấn đề trên.
Lê Nhung ghi
Dự án công viên phần mềm Thủ Thiêm: Thu hồi vì yêu cầu ngoài cam kết, không hợp luật (PLTP 11-11-11)
- Trung Quốc: Xuất khẩu giảm do khủng hoảng tài chính châu Âu — (RFI). --- Doanh nhân Trung Quốc đầu tiên được sở hữu đảo (VNE).
- Thị trường chứng khoán Châu Âu hồi phục – (VOA). - Ý, Hy Lạp trấn an thị trường (TBKTSG Online). - Hy Lạp đồng ý đưa một cựu giới chức ngân hàng vào chức vụ Thủ Tướng - (VOA).
- Các ứng cử viên Đảng Cộng Hòa tại Hoa Kỳ tranh luận vấn đề kinh tế – (VOA). - Kinh tế yếu kém ở Mỹ, Châu Âu đưa tới các chỉ số thất vọng ở Châu Á - (VOA).
