Mỗi dịp Quốc khánh 2-9, ý nghĩa của việc Việt Nam trở thành nước dân chủ đầu tiên ở châu Á sau Thế chiến II lại được nhắc tới. Trong tầm vóc lớn lao của sự kiện ấy, nhà nghiên cứu Nguyễn Trần Bạt có một góc nhìn nhỏ về bản sắc Hồ Chí Minh trong việc xây dựng nền dân chủ Việt Nam, được ông gọi tên là “Ba cấp độ dân chủ Hồ Chí Minh”.
Đường phố TP.HCM trang hoàng cờ chào mừng Quốc khánh 2-9. Ảnh: HTD
Tìm hiểu quá trình thực thi nền dân chủ Việt Nam trong thời kỳ Hồ Chí Minh mới thấy Bác đã xử lý vấn đề dân chủ trong hoạt động xã hội Việt Nam một cách có cơ sở khoa học thế nào”- ông Nguyễn Trần Bạt nói.
Tập hợp lực lượng từ các giá trị dân chủ
. ngược dòng lịch sử, những năm đầu cách mạng trước 1945, khái niệm về dân chủ ở Việt Nam được hiểu thế nào, thưa ông?
+ Thoát thai từ chế độ phong kiến, Việt Nam không có khái niệm dân chủ. Khái niệm dân chủ khi ấy đến với giới trí thức thông qua những tác phẩm của Montesquieu, Rouseau… Khái niệm dân chủ ấy, mà giờ ta hay gọi là dân chủ phương Tây, lóe lên vào giai đoạn 1936-1939, thời kỳ Mặt trận Bình dân Pháp thắng thế.
So với sự xâm nhập của chủ nghĩa Marx sau này thì các giá trị dân chủ phương Tây ấy tác động không nhiều vào giới trí thức. Tuy nhiên, những nhà trí thức cộng sản như Trường Chinh, Nguyễn Đức Cảnh, hay Phan Đăng Lưu, Trần Phú, Hà Huy Tập và đặc biệt là Hồ Chí Minh đã sử dụng các giá trị dân chủ phương Tây một cách rất hữu hiệu để tập hợp, thu hút lực lượng trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc.
. Ý ông là Hồ Chí Minh và các bậc tiền bối đã khai thác các giá trị dân chủ phương Tây ấy, sử dụng nó để tập hợp lực lượng, góp phần hình thành nên nước dân chủ đầu tiên ở châu Á vào năm 1945?
+ Bên cạnh Hồ Chí Minh, vào thời điểm những năm 1945-1946 có rất nhiều trí thức được đào tạo tại phương Tây một cách rất bài bản như GS Hồ Đắc Di, GS Hoàng Đình Cầu, GS Tôn Thất Tùng, GS Nguyễn Văn Huyên, GS Nguyễn Mạnh Tường... Những người ấy nếu không nhìn thấy ở Hồ Chí Minh những phẩm chất dân chủ mà họ đã quen biết từ phương Tây thì họ không theo Cụ.
Hồ Chí Minh là nhà chính trị lớn đầu tiên ở Việt Nam ý thức một cách sâu sắc vai trò chính trị của khái niệm dân chủ. Nhờ đó mà có thể tập hợp những thành phần ưu tú nhất thực hiện mục tiêu giải phóng dân tộc. Và tinh thần dân chủ của phương Tây là cứ liệu, là lực lượng cơ bản tạo ra sự xuất thần của Tuyên ngôn độc lập ngày 2-9-1945 và Hiến pháp 1946.
"Nền dân chủ Hồ Chí Minh"
. Có thể đặt tên cho nền dân chủ chính trị Việt Nam giai đoạn liền trước và sau 1945 là dân chủ Hồ Chí Minh, thưa ông?
+ Hoàn toàn có thể. Gọi thế cũng phải lưu ý thực tế rằng khái niệm về dân chủ, chúng ta chịu ảnh hưởng của rất nhiều luồng tư tưởng, cả từ phương Tây, phương Đông, đến Marx - Lenin, rồi Stalin, Trotsky, Mao Trạch Đông... Và nhìn trở lại thì dân chủ Hồ Chí Minh là tập hợp rộng lớn nhất, trong đó có các giá trị của dân chủ phương Tây, được ứng dụng hiệu quả, nhuần nhuyễn nhất cho nền chính trị Việt Nam.
Từ các dữ liệu lịch sử, tôi thấy nền dân chủ Hồ Chí Minh có ba cấp độ, mà cấp độ đầu tiên, tôi gọi là nền dân chủ thái độ, thể hiện ở đạo đức, tác phong quần chúng. Tác phong Hồ Chí Minh nổi tiếng trong phòng trào cộng sản quốc tế, đến mức một thời trong văn kiện Đảng ta có cụm từ “Tác phong Hồ Chí Minh”.
Cơ sở của nền dân chủ thái độ là đạo đức. Bởi vì nếu không có tình cảm, tình yêu đối với nhân dân, không có sự trân trọng con người, không có nền tảng đạo đức thì không thể có nền dân chủ thái độ được. Cho nên tác phong quần chúng trở thành một động lực, một sức mạnh chính trị của Hồ Chí Minh trong suốt cả cuộc đời của Người. Các giá trị đạo đức ấy toát ra bằng thái độ của Người.
Cũng phải nói thêm, với trình độ nhân dân, dân trí lúc ấy, con đường cảm nhận dễ dàng nhất về các giá trị của dân chủ là thông qua dân chủ thái độ của Hồ Chí Minh. Nền dân chủ thái độ ấy thấm đẫm tới các đồng chí của Người, là sức mạnh quan trọng để Đảng xây dựng cơ nghiệp. Nhân dân nhận ra giá trị đạo đức của những người cộng sản thông qua thái độ của họ.
. Cấp độ thứ hai của nền dân chủ Hồ Chí Minh là gì?
+ Là dân chủ cấu trúc.
Cách mạng Việt Nam có một nhân vật quan trọng, khá đặc biệt: Tôn Đức Thắng - biểu tượng của chủ nghĩa yêu nước Nam Bộ. Một thời gian dài ông là Phó Chủ tịch nước, song hành với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ông là một phần của nền dân chủ cấu trúc Hồ Chí Minh. Trong điều kiện chiến tranh, nhân dân miền Nam ít có điều kiện tham gia sinh hoạt chính trị ở cấp độ nhà nước, hình thành các quyết định chính trị của cả nước và hình ảnh bác Tôn nhắc nhở rằng người dân miền Nam luôn có đại diện trong các quyết định ấy.
Nhìn rộng ra, nền dân chủ cấu trúc Hồ Chí Minh không thể thiếu các nhân vật như Trường Chinh, Hoàng Văn Thụ, Nguyễn Văn Cừ... Nền dân chủ ấy có đủ yếu tố Bắc, Trung, Nam, miền xuôi, miền ngược, đủ nam, đủ nữ, đủ giai tầng, tôn giáo trong xã hội và cả đảng phái nữa. Nền dân chủ cấu trúc ấy tạo nên một kỷ luật chính trị, buộc cấu trúc chính trị của các lực lượng chính trị phải phản ánh được tính đại diện.... Dân chủ cấu trúc ấy, khác với cái mà giờ ta gọi là “cơ cấu”. Vì đã “cơ cấu” thì dễ mất đi tính khách quan của cấu trúc.
. Ở trên ông có nhận định là tinh thần dân chủ của phương Tây là cứ liệu, là lực lượng cơ bản tạo ra sự xuất thần của Tuyên ngôn độc lập ngày 2-9-1945 và Hiến pháp 1946. Vậy các giá trị ấy nằm ở đâu trong nền dân chủ Hồ Chí Minh?
+ Nằm ở cấp độ thứ ba của dân chủ Hồ Chí Minh - dân chủ phổ quát.
Hồ Chí Minh là tập hợp sâu sắc nhất các khái niệm dân chủ ứng dụng cho nền chính trị Việt Nam. Người nắm sứ mệnh phải tạo ra, phải cấu trúc được một nền dân chủ, trong đó có mặt gần như đầy đủ các bộ phận hoặc đại diện của các bộ phận dân chúng trong đời sống chính trị. Nhưng chính Người cũng nhận thấy rõ nhất các khiếm khuyết nếu chỉ thể hiện dân chủ ở hai cấp độ: dân chủ thái độ, dân chủ cấu trúc. Khiếm khuyết ấy chỉ có thể được bù đắp bằng các giá trị của dân chủ phổ quát.
Hồ Chí Minh không biến nền dân chủ của mình trở thành nền dân chủ làng xã, dân chủ đặc thù của riêng Việt Nam, mà muốn phổ quát hóa nền dân chủ của ông trở thành một nền dân chủ theo tiêu chuẩn quốc tế và được chấp nhận bởi cộng đồng quốc tế. Điều đó thể hiện trong Tuyên ngôn độc lập và Hiến pháp 1946. Và nó mang giá trị phổ quát trong điều kiện lúc ấy nhiều đảng phái tham gia sinh hoạt chính trị.
Hồ Chí Minh biết rất rõ quy luật của sự suy thoái nên cùng lúc triển khai cả ba nền dân chủ. Nền dân chủ thái độ để duy trì đạo đức cách mạng và để biểu dương đạo đức. Thái độ đối với nhân dân là biểu hiện đạo đức. Nền dân chủ trí khôn là phải biết cấu trúc. Ngay cả khi mình toàn quyền thì vẫn phải cấu trúc để chống lại sự suy thoái. Bản chất của hoạt động cầm quyền là chống suy thoái. Và nền dân chủ phổ quát là lối thoát khách quan của quá trình chống suy thoái.
Nhà nước pháp quyền: Công cụ để minh bạch hóa hoạt động
. Bàn về ba cấp độ của dân chủ Hồ Chí Minh, ông liên tưởng gì tới cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng đang được phát động, đến các kêu gọi dân chủ hóa trước hết trong Đảng và đến yêu cầu xây dựng, hoàn thiện nhà nước pháp quyền hiện nay?
+ Nghị quyết Trung ương 4 đề cập đến vấn đề chống suy thoái về đạo đức, lối sống và cả về vấn đề tổ chức cán bộ. Đây là hồi chuông báo động đòi hỏi sớm chặn đứng sự suy thoái ở một bộ phận những người nắm quyền quản lý ở nước ta trong nội dung ở hai cấp độ đầu của dân chủ Hồ Chí Minh. Còn xây dựng nhà nước pháp quyền mà hiện giờ đang nổi lên vấn đề sửa đổi Hiến pháp 1992, chính là nội dung thuộc cấp độ thứ ba của dân chủ Hồ Chí Minh.
Xây dựng Đảng là công việc thường ngày của Đảng, không thay thế được việc xây dựng nhà nước pháp quyền. Đảng nào cũng phải tự làm trong sạch mình nhưng khi trong Đảng không tự xử lý được thì phải nhờ Nhà nước, nhờ luật pháp. Xây dựng nhà nước pháp quyền là xây dựng công cụ để minh bạch hóa, làm trong sạch đời sống chính trị. Xây dựng nhà nước pháp quyền càng giúp cho Đảng trong sạch hơn, hoạt động minh bạch, hiệu quả hơn. Nói cách khác, bản lĩnh chính trị cao nhất của một đảng chính trị cầm quyền thể hiện qua việc xây dựng nhà nước của mình. Do vậy, nhiệm vụ xây dựng nhà nước pháp quyền cần phải được quan tâm, tập trung đẩy mạnh hơn nữa.
. Xin cảm ơn ông.
Tập hợp lực lượng từ các giá trị dân chủ
. ngược dòng lịch sử, những năm đầu cách mạng trước 1945, khái niệm về dân chủ ở Việt Nam được hiểu thế nào, thưa ông?
+ Thoát thai từ chế độ phong kiến, Việt Nam không có khái niệm dân chủ. Khái niệm dân chủ khi ấy đến với giới trí thức thông qua những tác phẩm của Montesquieu, Rouseau… Khái niệm dân chủ ấy, mà giờ ta hay gọi là dân chủ phương Tây, lóe lên vào giai đoạn 1936-1939, thời kỳ Mặt trận Bình dân Pháp thắng thế.
So với sự xâm nhập của chủ nghĩa Marx sau này thì các giá trị dân chủ phương Tây ấy tác động không nhiều vào giới trí thức. Tuy nhiên, những nhà trí thức cộng sản như Trường Chinh, Nguyễn Đức Cảnh, hay Phan Đăng Lưu, Trần Phú, Hà Huy Tập và đặc biệt là Hồ Chí Minh đã sử dụng các giá trị dân chủ phương Tây một cách rất hữu hiệu để tập hợp, thu hút lực lượng trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc.
. Ý ông là Hồ Chí Minh và các bậc tiền bối đã khai thác các giá trị dân chủ phương Tây ấy, sử dụng nó để tập hợp lực lượng, góp phần hình thành nên nước dân chủ đầu tiên ở châu Á vào năm 1945?
+ Bên cạnh Hồ Chí Minh, vào thời điểm những năm 1945-1946 có rất nhiều trí thức được đào tạo tại phương Tây một cách rất bài bản như GS Hồ Đắc Di, GS Hoàng Đình Cầu, GS Tôn Thất Tùng, GS Nguyễn Văn Huyên, GS Nguyễn Mạnh Tường... Những người ấy nếu không nhìn thấy ở Hồ Chí Minh những phẩm chất dân chủ mà họ đã quen biết từ phương Tây thì họ không theo Cụ.
Hồ Chí Minh là nhà chính trị lớn đầu tiên ở Việt Nam ý thức một cách sâu sắc vai trò chính trị của khái niệm dân chủ. Nhờ đó mà có thể tập hợp những thành phần ưu tú nhất thực hiện mục tiêu giải phóng dân tộc. Và tinh thần dân chủ của phương Tây là cứ liệu, là lực lượng cơ bản tạo ra sự xuất thần của Tuyên ngôn độc lập ngày 2-9-1945 và Hiến pháp 1946.
"Nền dân chủ Hồ Chí Minh"
. Có thể đặt tên cho nền dân chủ chính trị Việt Nam giai đoạn liền trước và sau 1945 là dân chủ Hồ Chí Minh, thưa ông?
+ Hoàn toàn có thể. Gọi thế cũng phải lưu ý thực tế rằng khái niệm về dân chủ, chúng ta chịu ảnh hưởng của rất nhiều luồng tư tưởng, cả từ phương Tây, phương Đông, đến Marx - Lenin, rồi Stalin, Trotsky, Mao Trạch Đông... Và nhìn trở lại thì dân chủ Hồ Chí Minh là tập hợp rộng lớn nhất, trong đó có các giá trị của dân chủ phương Tây, được ứng dụng hiệu quả, nhuần nhuyễn nhất cho nền chính trị Việt Nam.
Từ các dữ liệu lịch sử, tôi thấy nền dân chủ Hồ Chí Minh có ba cấp độ, mà cấp độ đầu tiên, tôi gọi là nền dân chủ thái độ, thể hiện ở đạo đức, tác phong quần chúng. Tác phong Hồ Chí Minh nổi tiếng trong phòng trào cộng sản quốc tế, đến mức một thời trong văn kiện Đảng ta có cụm từ “Tác phong Hồ Chí Minh”.
Cơ sở của nền dân chủ thái độ là đạo đức. Bởi vì nếu không có tình cảm, tình yêu đối với nhân dân, không có sự trân trọng con người, không có nền tảng đạo đức thì không thể có nền dân chủ thái độ được. Cho nên tác phong quần chúng trở thành một động lực, một sức mạnh chính trị của Hồ Chí Minh trong suốt cả cuộc đời của Người. Các giá trị đạo đức ấy toát ra bằng thái độ của Người.
Cũng phải nói thêm, với trình độ nhân dân, dân trí lúc ấy, con đường cảm nhận dễ dàng nhất về các giá trị của dân chủ là thông qua dân chủ thái độ của Hồ Chí Minh. Nền dân chủ thái độ ấy thấm đẫm tới các đồng chí của Người, là sức mạnh quan trọng để Đảng xây dựng cơ nghiệp. Nhân dân nhận ra giá trị đạo đức của những người cộng sản thông qua thái độ của họ.
. Cấp độ thứ hai của nền dân chủ Hồ Chí Minh là gì?
+ Là dân chủ cấu trúc.
Cách mạng Việt Nam có một nhân vật quan trọng, khá đặc biệt: Tôn Đức Thắng - biểu tượng của chủ nghĩa yêu nước Nam Bộ. Một thời gian dài ông là Phó Chủ tịch nước, song hành với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ông là một phần của nền dân chủ cấu trúc Hồ Chí Minh. Trong điều kiện chiến tranh, nhân dân miền Nam ít có điều kiện tham gia sinh hoạt chính trị ở cấp độ nhà nước, hình thành các quyết định chính trị của cả nước và hình ảnh bác Tôn nhắc nhở rằng người dân miền Nam luôn có đại diện trong các quyết định ấy.
Nhìn rộng ra, nền dân chủ cấu trúc Hồ Chí Minh không thể thiếu các nhân vật như Trường Chinh, Hoàng Văn Thụ, Nguyễn Văn Cừ... Nền dân chủ ấy có đủ yếu tố Bắc, Trung, Nam, miền xuôi, miền ngược, đủ nam, đủ nữ, đủ giai tầng, tôn giáo trong xã hội và cả đảng phái nữa. Nền dân chủ cấu trúc ấy tạo nên một kỷ luật chính trị, buộc cấu trúc chính trị của các lực lượng chính trị phải phản ánh được tính đại diện.... Dân chủ cấu trúc ấy, khác với cái mà giờ ta gọi là “cơ cấu”. Vì đã “cơ cấu” thì dễ mất đi tính khách quan của cấu trúc.
. Ở trên ông có nhận định là tinh thần dân chủ của phương Tây là cứ liệu, là lực lượng cơ bản tạo ra sự xuất thần của Tuyên ngôn độc lập ngày 2-9-1945 và Hiến pháp 1946. Vậy các giá trị ấy nằm ở đâu trong nền dân chủ Hồ Chí Minh?
+ Nằm ở cấp độ thứ ba của dân chủ Hồ Chí Minh - dân chủ phổ quát.
Hồ Chí Minh là tập hợp sâu sắc nhất các khái niệm dân chủ ứng dụng cho nền chính trị Việt Nam. Người nắm sứ mệnh phải tạo ra, phải cấu trúc được một nền dân chủ, trong đó có mặt gần như đầy đủ các bộ phận hoặc đại diện của các bộ phận dân chúng trong đời sống chính trị. Nhưng chính Người cũng nhận thấy rõ nhất các khiếm khuyết nếu chỉ thể hiện dân chủ ở hai cấp độ: dân chủ thái độ, dân chủ cấu trúc. Khiếm khuyết ấy chỉ có thể được bù đắp bằng các giá trị của dân chủ phổ quát.
Hồ Chí Minh không biến nền dân chủ của mình trở thành nền dân chủ làng xã, dân chủ đặc thù của riêng Việt Nam, mà muốn phổ quát hóa nền dân chủ của ông trở thành một nền dân chủ theo tiêu chuẩn quốc tế và được chấp nhận bởi cộng đồng quốc tế. Điều đó thể hiện trong Tuyên ngôn độc lập và Hiến pháp 1946. Và nó mang giá trị phổ quát trong điều kiện lúc ấy nhiều đảng phái tham gia sinh hoạt chính trị.
Hồ Chí Minh biết rất rõ quy luật của sự suy thoái nên cùng lúc triển khai cả ba nền dân chủ. Nền dân chủ thái độ để duy trì đạo đức cách mạng và để biểu dương đạo đức. Thái độ đối với nhân dân là biểu hiện đạo đức. Nền dân chủ trí khôn là phải biết cấu trúc. Ngay cả khi mình toàn quyền thì vẫn phải cấu trúc để chống lại sự suy thoái. Bản chất của hoạt động cầm quyền là chống suy thoái. Và nền dân chủ phổ quát là lối thoát khách quan của quá trình chống suy thoái.
Nhà nước pháp quyền: Công cụ để minh bạch hóa hoạt động
. Bàn về ba cấp độ của dân chủ Hồ Chí Minh, ông liên tưởng gì tới cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng đang được phát động, đến các kêu gọi dân chủ hóa trước hết trong Đảng và đến yêu cầu xây dựng, hoàn thiện nhà nước pháp quyền hiện nay?
+ Nghị quyết Trung ương 4 đề cập đến vấn đề chống suy thoái về đạo đức, lối sống và cả về vấn đề tổ chức cán bộ. Đây là hồi chuông báo động đòi hỏi sớm chặn đứng sự suy thoái ở một bộ phận những người nắm quyền quản lý ở nước ta trong nội dung ở hai cấp độ đầu của dân chủ Hồ Chí Minh. Còn xây dựng nhà nước pháp quyền mà hiện giờ đang nổi lên vấn đề sửa đổi Hiến pháp 1992, chính là nội dung thuộc cấp độ thứ ba của dân chủ Hồ Chí Minh.
Xây dựng Đảng là công việc thường ngày của Đảng, không thay thế được việc xây dựng nhà nước pháp quyền. Đảng nào cũng phải tự làm trong sạch mình nhưng khi trong Đảng không tự xử lý được thì phải nhờ Nhà nước, nhờ luật pháp. Xây dựng nhà nước pháp quyền là xây dựng công cụ để minh bạch hóa, làm trong sạch đời sống chính trị. Xây dựng nhà nước pháp quyền càng giúp cho Đảng trong sạch hơn, hoạt động minh bạch, hiệu quả hơn. Nói cách khác, bản lĩnh chính trị cao nhất của một đảng chính trị cầm quyền thể hiện qua việc xây dựng nhà nước của mình. Do vậy, nhiệm vụ xây dựng nhà nước pháp quyền cần phải được quan tâm, tập trung đẩy mạnh hơn nữa.
. Xin cảm ơn ông.
--Dân chủ và pháp quyền trong Hiến pháp 1946– Vũ Cao Đàm: Đôi dòng hồi ức với ngày 19/8 và 2/9 năm 1945 (boxitvn).-- Đọc lại Bốn bản tuyên ngôn lịch sử (GNLT). – Phạm Xuân Nguyên: “ĐỘC LẬP, TỰ DO, HẠNH PHÚC” (Quê Choa/TT). Mời xem lại: Độc lập – Tự do – Hạnh phúc (BS Ngọc). – GS Tương Lai:‘Nước của những người chưa bao giờ khuất’ (TVN). – Tổ quốc trên hết (Trần Nhương). –Người Mông ăn Tết Độc lập(TT). – Bài học dân tộc và lòng dân (NLĐ). – Ngoại trưởng Mỹ chúc mừng Quốc khánh Việt Nam (RFI).
- Viết cho ngày tết độc lập (TTXVA). – Tương Lai: “NGƯỜI LÊN NHƯ NƯỚC VỠ BỜ” (NLG). – TS Phạm Cao Dương: SÁU MƯƠI BẢY NĂM NHÌN LẠI (1945 – 2012), TỪ BẢO ĐẠI ĐẾN HỒ CHÍ MINH: HAI BẢN TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP (Trí Nhân Media).- Bài gốc của ông Nguyễn Trần Bạt: Về xã hội dân sự tại Việt Nam (Quê Choa).
- LẠC ĐỀ DO…HĂNG MÁU VỊT HAY…LẠI BỊ LỪA ? (Nhát sĩ Tô Hải).
- Thực thi dân chủ đã tạo nên sức mạnh phi thường (SGTT).
- Xã hội ngày nay: Công an đuổi dân mất đất khiếu kiện ra đường khi họ tá túc qua đêm tại chùa Liên Trì – Buổi phát quà cho 20 bác thương binh và gặp gỡ dân mất đất khiếu kiện (TTXVA).
- Bắt giữ 4 công an xã đánh chết người tại trụ sở (TT). - Hai kẻ chém trung tá công an ra đầu thú (VNE). - Sinh viên bị đánh mù mắt cầu cứu cơ quan chức năng (DT).
- DB Sanchez kêu gọi Chủ tịch Việt Nam trả tự do cho tù nhân lương tâm (Chuacuuthe).
- Những mẩu chuyện về Lenin (Lapham’s Quarterly/ DLB).- Đồng thuận, nhìn từ xã hội hiện đại (SGTT).- Lê Doãn Hợp: ‘Nhiều tiền – Yên dân’ (VNN).
- Việt Nam trong tuần: Xử các vụ án gây rúng động dư luận (VOV).- Vụ công an xã đánh chết người: Nạn nhân đã bị tra tấn (Infonet).
-- Người hiến cả gia tài cho cách mạng (VNN) -- Phó Chủ tịch huyện Triệu Sơn cũng “sập bẫy” Muaban24 (DT).- “Giam lỏng” hơn 1.277 tỉ đồng hỗ trợ người có đất bị thu hồi(TN). - Sự thật về vụ cưỡng chế đất của CCB chống tham nhũng (Infonet). -Sụt lún tại bảo tàng Hà Nội: Đã khắc phục nhưng vẫn còn nhiều chỗ hở- Một bài ký viết về Trị Thiên 1972 của Dương Nghiễm Mậu (Vương Trí Nhàn).- Vụ trùng tu chùa Trăm Gian: Lỗi vô thức? (VNN).
- Đề xuất bổ nhiệm lãnh đạo ở nơi không có HĐND (VNN).- Vu cáo trên mạng xã hội có thể bị lập vi bằng (PLTP).--Hà Nội xảy ra hơn 1000 vụ khiếu nại, tố cáo về đất đai mỗi năm- UB MTTQ TP.HCM cần giám sát chặt hơn đại biểu dân cử (PLTP). --Quân ủy Trung ương tiến hành kiểm điểm, phê bình --Nguyễn Quốc Quân được bỏ tội 'khủng bố'
Người móc túi Đại sứ Argentina bị tù 2 năm
- Loạt bài về chiến tranh Việt Nam: Bốn sự công bằng (Der Spiegel/ Phan Ba).
- Đinh Văn Quế: Dân chủ và pháp quyền trong Hiến pháp 1946(PLTP). “Xã hội dân sự” – một thủ đoạn của diễn biến hòa bình (Nhân dân) - TẤT ĐẠT ĐA VÀ NGUYỄN TẤT THÀNH (Huỳnh Ngọc Chênh).
--Đảng CSVN sử dụng xác chết của Hồ Chí Minh trái với đạo lý và vi phạm pháp luật (RFA’s blog).
- Gần 600 phạm nhân được giảm án, tha tù trước thời hạn (PLTP). – Những phạm nhân “đặc biệt” được giảm án (TN). - Hiệu quả từ mô hình Thi hành án cuốn chiếu (PLVN).
- Phản hồi về thư góp ý với Vườn Quốc gia Cát Tiên (boxitvn).
- MYANMAR ĐÌNH CHỈ XÂY DỰNG ĐẬP THUỶ ĐIỆN MYITSONE: CÂU CHUYỆN CHÍNH TRỊ, XÃ HỘI VÀ MÔI TRƯỜNG (boxitvn).
- Câu hỏi của thủ tướng Lý Hiển Long (TTCT).- Nhà hoạt động lưu vong trở về Miến Điện (VOA).
- Ông Hồ Cẩm Đào tìm cách duy trì ảnh hưởng quân đội (TP).
- Những Kẻ Hành Hung Học Viên Pháp Luân Công Ở San Francisco Bị Tuyên Án Có Tội – Các Học Viên Pháp Luân Công Nghi Vấn về Vụ Bắt Giữ tại Chinatown (ĐKN). – Chủ tịch TQ ‘tính toán trước Đại hội’ (BBC). – ‘Đảng Cộng Sản Tồi Tệ Hơn Cả Găng-xtơ’ – Thay đổi Lãnh đạo Chế độ Trung Quốc trong tháng Mười, theo tin tức truyền thông (ĐKN). – Đạo quân chiến tranh mạng của Trung Quốc (2) (NXB Nouveau Monde/ Thụy My). – Cảnh sát, trở thành người kháng cáo, đòi công lý ở Bắc Kinh (ĐKN). - Kiến trúc sư Pháp trong vụ Bạc Hy Lai đã trở về Cam Bốt (RFI).- Kiến trúc sư Pháp dính vụ Cốc Khai Lai đã về Campuchia (NLĐ). - Dấu chấm hết cho sự nghiệp của Bạc Hy Lai (VNE).
Dân Trung Quốc thờ ơ: China’s coming leadership change met with a shrug (WP 31-8-12)
Stephen Roach lại biện hộ cho Tàu! China is Okay (Project Syndicate 28-8-12) --Sập cầu tại Trung Quốc cũng do lỗi của ... ông trời? --(ĐVO) Thời tiết, quá tải và lỗi của người sử dụng là nguyên nhân của các vụ sập cầu khiến 141 người thiệt mạng và 111 người bị thương trong 5 năm qua chứ không phải do chất lượng xây dựng kém?
- IAEA quan ngại chương trình hạt nhân của Triều Tiên (TT). - Nhật Bản nâng cấp quan hệ đối thoại với Triều Tiên (TT). - Đuốc rực sáng bầu trời Bình Nhưỡng (GDVN).
- Đình công ở Nam Triều Tiên (VOA).- Triều Tiên sẽ phát triển siêu vũ khí hạt nhân (VnMedia).
- Triều Tiên “làm căng” với Mỹ (TN). – Nước ngọt Coca Cola được bán tại Bắc Triều Tiên (RFI).
- Thủ tướng Rumani cáo buộc mật vụ cộng sản cũ hoành hành trong báo giới Đức (RFI). – Bài học từ Công đoàn Đoàn kết (BBC).
- Bộ An ninh nội địa Mỹ : Chiến dịch chống tội phạm bên trong (ANTG).Diễn văn của Clint Eastwood, ‘tai nạn bất ngờ’ của đại hội Cộng Hòa Nguoi Viet Online- Thường thì sau khi một đại hội đảng kết thúc, dư luận sẽ xôn xao bàn tán và phân tích bài nói chuyện của Mitt Romney, ứng cử viên tổng thống vừa được đảng chính thức đề cử, và diễn văn của các vị tai to mặt lớn đến để ủng hộ gà nhà.
- Thái Lan dẹp loạn tham nhũng (TN).
- Malaysia bác bỏ lời kêu gọi thay đổi luật kiểm duyệt internet – (RFI).
- Đốt cho người âm cả “ngân hàng, Iphone, Ipad”… (Kiến thức). - Tiền mua vàng mã nên để… phóng sinh(Kiến thức). -Chuyện người thương binh đi tìm “mộ” cho mình (ĐĐK).
- “Bong tróc” với niềm kiêu hãnh “ảo” (TT).
- Đằng sau tin đồn trụ trì chùa Cao Linh buôn ma túy? (Bee).
- Viện phí tăng: Ngành Y ‘cười’, bảo hiểm ‘khóc’! (Petrotimes). – Mai Thu Huyền cùng gia đình đề nghị khởi tố BV FV (PLTP).
- Người cha đỡ đầu của tuổi trẻ dấn thân (TN). - Cụ bà mù lòa rơi nước mắt nhận tiền hỗ trợ (Bee). - Sang Campuchia đánh bạc, Bị giam giữ gần 1 tháng ở casino (TN).
- Phát hiện điểm giết mổ gà lậu quy mô lớn (PLTP). – Bắt xe tải chở gần nửa tấn nội tạng động vật thối(DT).Gân bò, chân gà: Thấy làm là nổi da gà ai còn muốn ăn? (VTC 1-9-12)- Trộm chó thách thức (NLĐ).
- Loan báo kế hoạch từ thiện của TS Phùng Liên Đoàn (boxitvn).
- Loài rắn siêu tí hon cực lạ ở Việt Nam (ĐV).
- Kỹ sư đường sắt ở Mỹ trúng số độc đắc 337 triệu đôla (VOA).
- THƯ GIÃN CUỐI TUẦN BẰNG MỘT TIN VUI LẠ: Cho sờ ngực để… làm từ thiện (Baidu/ Huỳnh Ngọc Chênh).
- Công ty dược phẩm Đức tạ lỗi về bi kịch Thalidomide (VOA).
- Thủ tục đầu tiên ở DMV (Bùi Văn Phú). - Tàu chở 1.700 tấn than bùn chìm giữa biển (TN). – Cứu nạn thành công 11 thuyền viên tàu Toàn Thắng 36(VOV).
