-
| Từ bao đời, người dân Việt đã thấm thía giá trị của sự đồng thuận trong cuộc mưu sinh. Ảnh: Thanh Hảo |
SGTT.VN - Trong bài viết nhân Quốc khánh năm nay, Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang khi đề cập đến những thử thách mà đất nước đang đối mặt, đã nhấn mạnh: “Việt Nam đã chứng tỏ không chỉ một lần về khả năng có thể vượt qua những khó khăn tưởng chừng không thể, chúng ta sẽ tiếp tục vượt qua mọi thử thách để thực hiện những mục tiêu lớn lao. Để làm được như vậy, đoàn kết, đồng thuận là một yêu cầu không thể thiếu”.
Để hiểu thêm những điều Chủ tịch Nước đề cập qua bài viết, báo Sài Gòn Tiếp Thị đã tổ chức buổi toạ đàm “Sức mạnh của sự đồng thuận”, với sự tham dự của nhiều giới: doanh nhân, nhà nghiên cứu giáo dục, văn nghệ sĩ…
Đồng thuận bằng trái tim chứ không bằng cách giơ tay
Nhà thơ Trần Tiến Dũng mở đầu toạ đàm bằng những lo âu: “Nghĩ về con người Việt Nam tương lai, tôi thấy rõ bi kịch về sự sụp đổ thần tượng. Các bạn ấy không còn một điểm tựa nào cả. Có thần tượng trẻ xuất hiện một thời gian ngắn là sụp đổ, dẫn đến không có điểm tựa để sống. Muốn có sự đồng thuận trong việc tạo dựng những gương mặt thần tượng, phải có những con người tử tế, để lớp trẻ học hỏi từ họ những kinh nghiệm sống. Thần tượng không thể chỉ màu hồng, chung chung, phải có dấu ấn đời sống, có chi tiết riêng, để gần với tuổi trẻ hơn. Chuyện đời tư, chuyện đóng góp cho cái chung, chuyện sai lầm của mỗi người cũng cần được nhìn nhận rõ ràng. Nếu không có đời sống, sẽ chỉ là giả dối. Đừng nhầm lẫn, đánh đồng giữa cái chung và cái riêng. Mặt khác, muốn có đồng thuận, phải thừa nhận sự phá sản, sự suy thoái của những giá trị cũ, xây dựng những cái thật, cái mới, không đánh bóng. Tìm kiếm sự đồng thuận là hướng về tương lai. Giá trị phải mới, luôn cập nhật. Nếu chỉ chà đi xát lại những cái để câu khách, những cái cũ thì chẳng có giá trị gì”.
Ông Nguyễn Duy Thái, tổng giám đốc công ty Thép Việt, chia sẻ từ kinh nghiệm của sự đồng thuận trong phát triển doanh nghiệp: “Dù là trong một công ty hay một đất nước, sự đồng thuận rất quan trọng. Nếu tổ chức đó không hạnh phúc, rất khó đồng thuận. Đường đi đúng nhất là phải tạo hạnh phúc cho môi trường đang sống. Đồng thuận phải được coi như kim chỉ nam trong quan điểm của người quản trị, đi từ văn hoá của người đứng đầu có dám chấp nhận sự khác biệt, chấp nhận sự phản biện không? Hơn ai hết, tôi hiểu, muốn phát triển, ngày càng phải lấy ý kiến công nhân viên nhiều hơn. Khi doanh nghiệp đã lớn mạnh đến một tầm mức nào đó, tôi càng cảm thấy rõ bản thân không làm được tất cả nếu không có người khác. Có hai dạng người quản trị: một dạng vui vẻ, hài hoà, biết lắng nghe; một dạng nghiêm khắc, làm cho người ta sợ. Tôi chọn thái độ hài hoà với mọi người, biết lắng nghe, để nhận được nguồn thông tin thứ hai, từ dưới lên. Kiểu làm cho người ta sợ chỉ có được thông tin một chiều, từ trên xuống, và sẽ chỉ nhận được sự đồng thuận bằng giơ tay, không đồng thuận bằng trái tim”.
Đồng thuận trong những giá trị phổ quát
| "Muốn có đồng thuận, phải thừa nhận sự phá sản, sự suy thoái của những giá trị cũ, xây dựng những cái thật, cái mới, không đánh bóng. Tìm kiếm sự đồng thuận là hướng về tương lai. Giá trị phải mới, luôn cập nhật. Nếu chỉ chà đi xát lại những cái để câu khách, những cái cũ thì chẳng có giá trị gì". |
Nhà nghiên cứu giáo dục Giản Tư Trung cho rằng ở Việt Nam, muốn đồng thuận phải có hai yếu tố: thứ nhất là có mục tiêu chung, mục tiêu ấy được mọi người hiểu, chia sẻ, nhất trí; thứ hai là phải có những giá trị chung về phẩm hạnh, nhân cách, dân tộc tính của người Việt. Cần có những cuộc thảo luận phê phán thói xấu của người Việt, hướng dân tộc đến những phẩm tính không nằm ngoài giá trị phổ quát của nhân loại, nhưng có đặc điểm riêng. Vai trò lớn nhất của người lãnh đạo là khả năng dẫn dắt, muốn thế, phải có tầm vóc và chiều sâu văn hoá. Nền quản trị xã hội, gia đình, quốc gia phải dựa trên nền quản trị tiến bộ. Xây dựng những phẩm tính có giá trị phổ quát, biểu hiện rõ nét nhất, đã được văn bản hoá, đó là tuyên ngôn nhân quyền của Liên hiệp quốc. Mấy trăm quốc gia đặt bút ký vào đó rồi, đó là một phần những giá trị mà loài người chia sẻ.
Ông Nguyễn Trọng Hạnh – nguyên phó cục trưởng Cục Thuế TP.HCM đề cập đến một thực tế đau lòng: “Đập vào mắt mình ở tất cả các lĩnh vực, phải chăng đã đi tới chỗ hình thành sự giả dối có hệ thống. Những thoả hiệp, nhất trí hình thức có thể đã được sử dụng trong một thời điểm nào đó của lịch sử, nhưng khi trở thành một lối sống, một đại dịch, làm sao tạo được sự đồng thuận thật? Khi tôi đi dạy ở một trường, có học trò hỏi tôi: Tại sao có xã hội mà xe cán đi cán lại một em nhỏ trong khi nhiều người chỉ đứng nhìn thờ ơ? Tại sao nhiều người nghèo thế mà chính quyền không có động thái gì? Phải chăng chúng ta đã quen đến mức thấy bình thường với một xã hội giả dối, vô cảm. Làm thế nào để xác định mục tiêu chung hướng đến phụng sự đất nước, phụng sự xã hội, để tuổi trẻ có thể dấn thân?”
Đề cập đến sự khó khăn, ông Lê Hoàng, tổng giám đốc công ty văn hoá Sài Gòn cho rằng sức mạnh của sự đồng thuận là một quá trình đi từ nhận thức riêng của mỗi người, đến cọ xát với nhau, qua đó tìm đến cái chung về quyền lợi, ngộ ra được chân lý. Nếu không, thì chỉ dừng lại ở sự nhất trí hình thức, thoả hiệp. Còn nhà thơ Nguyễn Duy thì ưu tư: “Đồng thuận giả thì nhiều lắm, đồng thuận thật rất khó triển khai. Chỉ có thể xây dựng sự đồng thuận về nhân văn, về giá trị sống. Thôi thì hãy lặng lẽ làm được điều gì về giá trị sống thì cố gắng làm thôi. Tôi tin là cái thiện sẽ là vĩnh cửu như tôi đã từng viết trong bài thơ Nhìn từ xa... Tổ quốc có đoạn: Dù có sao/đừng khoanh tay/ Khủng khiếp thay ngoảnh mặt bó gối/Cái tốt nhiều hơn sao cái xấu mạnh hơn?/ Những người tốt đang cần liên hiệp lại/ Dù có sao vẫn Tổ quốc trong lòng/ Mạch tâm linh trong sạch vô ngần/ Còn thơ còn dân/ Ta là dân – vậy thì ta tồn tại.
Bà Trần Thị Tuyết Nga, chủ nhân làng du lịch Một Thoáng Việt Nam (Củ Chi) nhấn mạnh: “Đồng thuận về những giá trị sống của Việt Nam trong tương lai là vấn đề cực lớn. Phải hướng tới tương lai hạnh phúc cho dân tộc. Xã hội đang xuống cấp quá lớn về đạo đức. Có một khoảng cách rất xa về tầm nhìn, về lòng yêu nước. Rất nhiều chuyện sát sườn với đời sống con người chưa được các cấp lãnh đạo và toàn dân nhìn nhận một cách thấu đáo”. Xã hội đang lao đi rất nhanh, sự im lặng của một bộ phận xã hội cũng là biểu hiện sự phản kháng trước những vấn nạn. Con người thời đại nào cũng cần có cái neo để sống, để chiến đấu, và cống hiến cho cuộc đời, hướng tới những giá trị chân, thiện, mỹ, chia sẻ những giá trị bằng những người thực, việc thực, không chỉ bằng lý thuyết. Bà kể câu chuyện về những bức xúc của mình khi có cơ hội gặp chính quyền, bà nhấn mạnh: “Cách đây chục năm, tôi có nói với các anh lãnh đạo thành phố rằng, coi chừng việc coi trọng phát triển kinh tế xem nhẹ văn hoá không những sẽ giết chết những giá trị nhân văn mà để rồi sau đó, như người đi một chân vào tương lai, không còn giữ được thăng bằng sẽ đổ vỡ tất cả”. Tiên đoán của bà có vẻ không sai khi đời sống và những giá trị đạo đức, nhân văn đi kèm giờ trở nên tha hoá một cách trầm trọng.
Ở góc nhìn nhân văn, nhà nghiên cứu khoa học Nguyễn Văn Trọng cho rằng mình tìm thấy ở các giá trị tồn tại của con người, ngoài việc đồng lòng tiến lên còn có một thái độ sống mà ở đó sự tự thân đáng được tôn trọng. Chính là cách họ tìm kiếm sự sống sót, tìm kiếm sự thành công cho cuộc đời họ theo một cách lương thiện mà không xâm phạm lợi ích của kẻ khác, không nghiền nát người khác để tìm cho mình một chỗ đứng trong lịch sử phát triển thiếu cân bằng hôm nay. “Nhưng cũng đừng kỳ vọng nhiều quá vào những giá trị cũ. Giới trẻ hiện nay khác hẳn ngày xưa. Xã hội khác, tham vọng khác khiến các giá trị mà ta minh định giờ cũng khác. Chúng ta luôn mong muốn việc làm của chúng ta tác động lên xã hội. Nhưng cũng đừng kỳ vọng nhiều quá, và chúng ta cũng không dễ dàng trả lời được cho các bạn trẻ và những giá trị mới mà chúng đã nêu”, ông nói.
Nhà nghiên cứu triết học Bùi Văn Nam Sơn kết thúc buổi toạ đàm bằng những lời tâm huyết: “Cần dần dần xây dựng sự đồng thuận xã hội về những giá trị mới như nhân quyền, dân quyền, dân chủ, môi trường, môi sinh… hoặc bằng cách tiếp cận mới về những giá trị cũ, nếu không xã hội sẽ phá sản. Trước mắt là sự đồng thuận của toàn xã hội để giữ lấy Biển Đông”.
HƯƠNG XUÂN
|
Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu Chúng ta chỉ có một sức mạnh là đoàn kết toàn dân Chính quyền cần ý thức rất mạnh về chuyện đoàn kết. Trong một nước từ chính quyền đến tất cả dân chúng không đoàn kết thì sẽ rất yếu. Sức mạnh của chúng ta bây giờ đối với láng giềng là rất yếu về kinh tế, quân sự, chính trị mà chúng ta chỉ có một sức mạnh là đoàn kết toàn dân. Thực hiện như thế nào để ý kiến của toàn dân, lãnh đạo, trí thức yêu nước đều thống nhất thì mới gây được phong trào đoàn kết. Cả một phong trào yêu đất nước của mình, không có nghĩa là yêu cái đất mà yêu con người của mình nữa, yêu con người của mình không có nghĩa là những người sống bây giờ mà còn là những con người hàng ngàn năm xưa đã góp sức xây dựng từ một dân tộc Giao Chỉ nhỏ bé giờ đã trở thành một quốc gia có vị thế. Nhưng cũng không vì thế mà tự mãn.
Nhà thơ Việt Phương Đồng thuận xã hội là sức năng động tự thân của dân tộc “Đồng thuận” bao hàm “khác biệt”. Không có khác biệt về lý tưởng, mục tiêu, tư duy, tình cảm, hành động... thì không có đồng thuận. Mặt khác hoàn toàn giống nhau thì không phải là đồng thuận, cũng không phải đoàn kết, nhất trí, thống nhất, mà chỉ là rập khuôn, sao chép, thường có sự ép buộc, không tự nguyện. Ai tạo ra, bảo vệ và củng cố đồng thuận xã hội? Đó là sức năng động tự thân của dân tộc. Sức năng động tự thân ấy dựa trên nền tảng, là lịch sử dân tộc, truyền thống dân tộc, các giá trị tư tưởng, văn hoá của dân tộc, tạo thành bản chất và bản lĩnh dân tộc. Cùng với sức năng động ấy chính là não trạng, tâm trạng, tầm cỡ, phẩm hạnh, chính sách, pháp luật, hành vi của giới cầm quyền, từ cấp cả nước đến cấp cơ sở. Từng cộng đồng người, từng tầng lớp người có sự đồng thuận trong từng lĩnh vực khác nhau. Những sự đồng thuận này không đối nghịch, mà thực hiện, bổ sung, phát triển sự đồng thuận xã hội của toàn dân tộc. Về sức năng động tự thân của dân tộc, cần nhấn mạnh vai trò quyết định của nông dân, của cư dân nông thôn làm nông nghiệp, và rộng hơn, làm kinh tế nông thôn, tạo dựng xã hội nông thôn. Cần phát huy vai trò động lực của ba tầng lớp xã hội đan xen vào nhau: trí thức đích thực, doanh nhân chân chính, tuổi trẻ tâm huyết. Điều cực kỳ quan trọng là xử lý đúng quan hệ giữa chính sách và việc làm đối nội với chính sách và việc làm đối ngoại: từ đối nội mà đối ngoại, làm chủ đối nội và đối ngoại, không để lực lượng nước ngoài tác động, chi phối đối nội và đối ngoại của nước ta. Từ đồng thuận xã hội hiện nay, tiến lên đoàn kết dân tộc. Thực sự dân chủ được đến đâu thì thực sự đoàn kết dân tộc được đến đấy. Thực sự dân chủ là dân chủ do dân tộc chủ động thực hiện, lãnh đạo biết làm người đầy tớ trung thành của dân, làm người học trò khiêm tốn của dân, để có thể làm người hướng dẫn tin cậy của dân. Thứ dân chủ do ai đó rộng lòng ban phát cho dân, thì là dân chủ giả hiệu. |
NGO ở Việt Nam – anh là ai? (viet-studies 2-9-12) -- Thư một độc giả gửi viet-studies.◄
Nguyễn Quang Đồng
Hôm nay, Viet-studies link một bài trên báo Nhân dân phê phán về Xã hội dân sự và các tổ chức phi chính phủ (NGO) ở Việt Nam. Bản thân mình cũng đã có một vài năm làm việc cho Phi Chính phủ, trải qua ba tổ chức NGO quốc tế, tiếp xúc cũng nhiều với các NGO Việt Nam, bình thường chẳng đọc báo Nhân dân bao giờ, nhưng thấy cái tiêu đề liên quan đến Xã hội dân sự nên tò mò vào xem sao. Đọc xong bài báo, dù có bực mình với lối viết cẩu thả, suy diễn tùy tiện của tác giả nhưng lúc đầu mình cũng định kệ, chẳng muốn nói lại làm gì bởi luận điệu này chẳng có gì mới mẻ, có nói lại chỉ phí thời gian. Nhưng nghĩ lại chuyện hôm nọ có đứa em, nghe mình nói mình làm cho en di âu (NGO), nó cứ ngơ ngơ ngơ ngác ngác, nói em cũng nghe nói đến NGO nhưng không hiểu NGO là cái ông nào, làm cái gì; thì mình lại muốn viết vài dòng. Bởi lẽ còn nhiều người giống em ấy lắm, nghe đến các tổ chức phi chính phủ (NGO), nếu không hình dung nó như tổ chức từ thiện, chuyên đem tiền đi cho, thì cũng liên tưởng cụm từ này với khái niệm vô chính phủ hay chống đối nhà nước gì gì đó. Khoảng ba năm trước, một ông phó chủ tịch huyện, nơi tổ chức mình có làm dự án, nói cái bọn “ngo ngoe” này là lắm chuyện lắm. Tết năm kia, mình gặp một đồng chí công an (cũng đã trung trung tuổi, chắc cũng có chức vụ hẳn hoi) tại nhà ông anh họ mình, đồng chí lúc đó cũng hơi ngà ngà say rồi, khi được giới thiệu là mình làm việc cho một tổ chức phi chính phủ, bác ấy lên lớp ngay: em phải cẩn thận, cái bọn phi chính phủ là nguy hiểm lắm, nó chuyên chống đối chính quyền, đội lốt làm dự án này, từ thiện nọ để truyền đạo, để lật đổ chính quyền, tóm lại là diễn biến hòa bình, em phải cẩn thận không khéo tiếp tay cho bọn phản động. Lúc đó mình cũng chỉ cười trừ, không muốn tranh luận làm gì. Ngẫm lại thấy nhiều người hiểu chưa đúng về NGO (và cả về xã hội dân sự/xã hội công dân nữa) mình cũng muốn giải thích đôi lời, theo những gì mình biết từ góc độ thực tế hơn là từ góc độ sách vở, hàn lâm.
Thực ra cả hai khái niệm Tổ chức phi chính phủ và Xã hội dân sự đều là sản phẩm “nhập khẩu” từ phương tây. Tổ chức Phi chính phủ tiếng anh là Non-governmental Organization, vì thế hay gọi tắt là NGO và Xã hội dân sự là Civil Society, cộng thêm một khái niệm con đẻ của cụm từ này là Tổ chức xã hội dân sự -Civil Society Organizations. Theo mình thì có lẽ người Việt Nam làm quen với khái niệm tổ chức phi chính phủ trước khái niệm Xã hội dân sự, bởi ngay trong chiến tranh Việt Nam, ở Miền Nam Việt Nam đã có những tổ chức phi chính phủ phương tây vào hoạt động nhân đạo, cứu trợ nạn nhân chiến tranh. Những hoạt động này bị gián đoạn một thời gian sau khi hai miền thống nhất và được nối lại sau khi Việt Nam đổi mới và mở cửa. Đầu thập kỷ 1990, vào lại Việt Nam đầu tiên vẫn là những phi chính phủ quốc tế hoạt động vì mục đích nhân đạo. Khoảng hơn chục năm gần đây chứng kiến sự tăng vọt các NGO quốc tế đến Việt Nam và theo đó những tổ chức phi chính phủ Việt Nam (dân trong nghề hay gọi là Local NGO – tạm dịch NGO địa phương) cũng ra đời hoặc là dưới sự “đỡ đầu” hoặc là cộng tác mật thiết với những phi chính phủ quốc tế này.
Trong khi tổ chức Phi chính phủ (trước nhất trong thực tế bối cảnh Việt Nam) là những thực thể tương đối dễ hiểu, khái niệm Xã hội dân sự lại là một phạm trù rộng lớn và phức tạp, mang nhiều tính học thuật (academic) và tranh cãi hơn. Tuy vậy, để hiểu NGO, trước hết cần biết sơ qua về Xã hội dân sự và các tổ chức Xã hội dân sự. Về hai ông này, như vừa nói, lý thuyết thì lắm đường, nhiều ý nhưng có một cách tiếp cận đơn giản nó là như thế này: tất cả các thể loại tổ chức, nhóm, hội đoàn, câu lạc bộ; dù chính thức và hay không chính thức nếu (1) không thuộc về nhà nước (tức là không có quyền lực công (authority) hoặc (2) hoạt động vì lợi nhuận thì tất tần tật gộp chung vào một nhóm gọi là Xã hội dân sự. Cụ thể hơn: từ cái Hội những người phát cuồng vì bình luận viên Tạ Biên Cương và đồng nghiệp trên Facebook mà mình rất khoái đến Hội những người đã từng đi biểu tình chống Trung Quốc; từ Hội những người thích chơi chim của các cụ ông, Câu lạc bộ thái cực trường sinh của các cụ bà, Hội cổ động viên Sông Lam Nghệ An hay Fan Club của Mr Đàm, Mỹ Tâm đến Kiến nghị phản đối khai thác Boxit của nhóm boxite.vn hay xuống đường biểu tình chống Trung Quốc xâm lược, tất cả đều là những hình thái của xã hội dân sự. A ma tơ như hội cá cảnh, gà tre của các bác gần nhà mình; đầy trách nhiệm như “Cơm có thịt” của bác Tuấn VTV mà Bọ Lập trên quechoa.vn đang hết lòng cổ súy hoặc đao to búa lớn hơn “you can save the Arctic” (Bạn có thể cứu được Bắc Cực) như tổ chức Greenpeace (Hòa bình Xanh): đó là xã hội dân sự. Đa dạng như chính bộ mặt của nó, hoạt động của xã hội dân sự muôn hình vạn trạng: nhẹ nhàng, vui vẻ là bữa họp mặt hàng năm, vừa đánh chén vừa ôn lại chuyện xưa trường cũ dưới cái tên mỹ miều “Hội đồng môn trường X niên khóa Y” của mình; ồn ào huyên náo, có cả nụ cười lẫn nước mắt như Fan club của sao nọ, sao kia; đến quyết liệt, máu lửa như 3 cô gái Nga Pussy Riot vào nhà thờ Thiên chúa hát nhạo báng ông Putin, như các chị em phong trào nữ quyền (Feminist) khỏa thân để ủng hộ quyền phụ nữ ở Euro và Olympic London tháng trước.
Ở Việt Nam mình, dù chưa có nhiều người quen tên, biết mặt, vì nghe nó có vẻ tây quá, Xã hội dân sự thực ra đã là chuyện thường ngày ở huyện, hiện diện khắp hang cùng ngõ hẻm: các anh thuộc “nhóm sở thích” tắm tiên ở bãi sông Hồng họp nhau bơi lội hàng tuần; cô gái ăn chay mặc váy rau xanh đứng bên Bờ hồ để cứu trái đất; nhiều tiền thì tổ chức đoàn siêu xe đi xuyên Việt như bạn Cường đô la; ít tiền thì đạp xe đạp qua vài con phố dõng dạc lên tiếng ta là người đồng tính như nhóm bạn “Gay” ở Hà Nội. Xa xưa hơn nữa, xã hội dân sự/ xã hội công dân đã là một phần hiển nhiên của đời sống xã hội Việt Nam: những hội hè, lễ lạt của làng quê; những thiết chế dòng họ, những cộng đồng tín ngưỡng…tất cả, áp nó theo khuôn lý thuyết tây thì nó là Xã hội dân sự chứ có gì đâu. Tóm lại: xã hội dân sự là quyền nói lên tiếng nói và hành động một cách ôn hòa, không vị lợi của cá nhân hay nhóm người - tiếng nói/hành động độc lập với nhà nước. Như mình “phát cuồng” vì anh Biên Cương thì mình vào Hội FB “ném đá” anh ấy (nhà nước không thể cấm mình ném đá anh ấy trên FB nhưng sẽ cho mình ra tòa, vào tù nếu ra đường, gặp anh ấy mà cầm gạch choảng nhau); bác Tuấn rất thương các em nhỏ ở miền núi thì quyên tiền cho các em có thịt ăn; bạn Nguyễn Quang Thạch muốn mọi người đọc sách vận động làm Tủ sách dòng họ, tủ sách nông thôn; bạn Ngọc Quyên người mẫu yêu cỏ cây muông thú nên lột bỏ xiêm y hòa mình vào thiên nhiên để kêu gọi “bảo vệ môi trường”; Sư thầy Thích Tâm Mẫn nhất bộ nhất bái cổ vũ hòa bình, hoằng dương phật pháp; Bác Huệ Chi, Bác Quang A cùng các bác trí thức khác trăn trở với tình hình đất nước thì làm kiến nghị thư. Xã hội dân sự đơn giản là thế, muôn màu muôn vẻ, muôn hình vạn trạng khác nhau. Nếu nhà nước thấy nó hiền lành, vô hại như cái hội đồng môn của mình, hội chơi chim của các cụ hay vui vẻ như bạn Ngọc Quyên thì nhà nước ok, kệ nó, nó thích làm cho nó làm. Tuy nhiên, khi nhà nước “đánh hơi” thấy nó có vẻ có màu sắc chính trị hay thách thức: bướm mà đòi nổi loạn như 3 cô Nga Pussy Riot thì cho nó vào tù, hoặc ít ra thì cũng hốt lên xe bus, ngồi chơi tạm chục tiếng, ngày ở Trại phục hồi nhân phẩm Lộc Hà như Công an đối xử với nhóm biểu tình phản đối Trung Quốc ở Hà Nội.
Trong cái xã hội dân sự đa màu sắc đó, trong hàng ty tỷ tổ chức xã hội dân sự đủ các thể loại đó, chỉ có những nhóm có đăng ký hoạt động với chính quyền; có “tầm nhìn”, có “sứ mệnh”, có ban có bệ, có đường có hướng, có tổ chức đường hoàng mới gọi là tổ chức Phi chính phủ. Phi chính phủ - để phân biệt với ông chính phủ có quyền lực công, có ngân sách tiêu xài xả láng từ tiền đóng thuế của người dân và sẵn sàng tống bất kỳ ông bà công dân nào vào tù nếu dám riot-nổi loạn; và cũng để phân biệt với ông Thị trường (market) tự bỏ vốn ra để kiếm lời, làm cái gì cũng cân đo đong đếm lời với lãi. (Do đó những cái hội, đoàn như Hội nhà văn, Đoàn thanh niên, hội Phụ nữ…. đúng lý ra cũng là phi chính phủ nhưng lại không được xếp vào hàng ngũ này vì nó là hội quốc doanh, tiêu tiền nhà nước, phục vụ mục tiêu chính trị của nhà nước và đương nhiên, không hề độc lập với nhà nước). Ngo ngoe, nhưng không phải là vô chính phủ - vô luật lệ và chống chính phủ, cũng không phải là phi lung tung, phi ầm ầm không định hướng (Thế nên cũng là giúp bữa cơm của em học sinh nghèo ở Lào Cai, Hà Giang, Yên Bái … “có chất” hơn một chút, Tầm nhìn Thế giới (World Vision) hay Plan là những tổ chức phi chính phủ, nó làm qua những dự án, chương trình chính thức (chẳng hạn chương trình Chăm sóc và phát triển trẻ em toàn diện) và được chính quyền cho phép; còn Cơm có thịt của bác Tuấn VTV thì là một phong trào từ thiện – một hình thức của xã hội dân sự chứ nó không phải là một tổ chức, mặc dù cũng là phi chính phủ về bản chất). Phi chính phủ cũng có nhiều loại. Có nhóm quan tâm tới môi trường, lo tê giác ở ta bị bắn chết hết để lấy sừng hay lo cá heo nước ngọt trên sông Dương Tử ở Tàu sắp tuyệt chủng như mấy ông World Wild Fund (WWF); có nhóm quan tâm đặc biệt tới đặc biệt đến trẻ em như Tầm nhìn Thế giới (World Vision), Cứu trợ trẻ em (Save the Children); lại có nhóm quan tâm đến người khuyết tật, từ nạn nhân da cam (Quỹ nạn nhân chất độc da cam Việt Nam) đến các em bé không may mắn bị sứt môi hở hàm ếch (Operation Smile). Nhưng đông hơn cả là nhóm hoạt động vì người nghèo, chống lại đói nghèo. Nhóm này vừa thực hiện các dự án ngắn hạn khi có thiên tai, dịch họa xảy ra: từ cứu trợ người nghèo bị bão lụt ở Việt Nam, Pakistan, Miến Điện; sóng thần ở Indonesia, Srilanca; động đất ở Haiti đến cấp phát lương thực người đói vì hạn hán ở vùng Sừng Châu Phi (Sudan, Somalia); lại có cả những chương trình dài hạn hỗ trợ người nghèo đủ các khía cạnh: cải thiện chất lượng y tế; nước sạch, vệ sinh môi trường, HIV/AIDS đến phát triển sinh kế; thị trường cho người nghèo; thương mại công bằng, vận động chính sách... Có thể gọi chung nhóm này là các tổ chức phi chính phủ làm về phát triển (development), những cái tên tiêu biểu nhất là Care, Plan, Oxfam, Action Aid. Phần lớn các tổ chức được gọi là phi chính phủ Việt Nam, ban đầu ra đời dưới sự hỗ trợ của phi chính phủ quốc tế loại này (còn gọi là INGO – international NGO vì nó hoạt động rộng khắp thế giới). Những người sáng lập NGO Việt Nam đa phần là những người hoặc từng là nhân viên, hoặc từng có quan hệ hợp tác với các INGO nay đủ lông đủ cánh tự lập ra những tổ chức riêng dưới các hình thức như viện, trung tâm nghiên cứu, trung tâm phát triển cộng đồng, chuyên làm nghiên cứu, đánh giá hay cung cấp các dịch vụ tư vấn, đào tạo, và triển khai dự án theo đơn đặt hàng của các phi chính phủ quốc tế hay từ nguồn vốn tài trợ của một số nhà tài trợ quốc tế khác. Thêm một nhóm nữa là những phi chính phủ chỉ quan tâm đến lĩnh vực chính trị (loại này Việt Nam chưa có) từ đấu tranh cho tự do báo chí, tự do ngôn luận như RFS (Reporter Sans Frontières - Phóng viên không biên giới) (hàng năm ra báo cáo và xếp hạng về tự do báo chí thế giới); chống tham nhũng như Transparency International - Minh bạch quốc tế (chuyên xếp hạng chỉ số tham nhũng của các nước) hay bảo vệ nhân quyền như Human Right Watch (Quan sát Nhân quyền). Mấy ông này thường xuyên chỉ trích chính phủ, kêu gọi bỏ kiểm duyệt báo chí; dỡ tường lửa, trả tự do cho các bloggers, cho người “bất đồng chính kiến”…vì vậy bị nhà nước mình ghét nhất. Tiếng nói của nhóm này rất có trọng lượng đối với công chúng phương tây, cho nên, mấy bác phát ngôn viên của bộ ngoại giao, sau mỗi đợt các ông NGO này ra báo cáo với cả phúc trình này nọ, lại phải vội vàng cải chính, bảo rằng các ông phản ánh không chính xác tình hình ở VN, rằng nước tôi chỉ có những người vi phạm pháp luật chứ không có tù nhân lương tâm (conscience prisoners) như mấy ổng rêu rao cả. Ngoài ra có một nhóm nữa là các phi chính phủ hoạt động vì mục đích tôn giáo, tức là truyền đạo. Ở Việt Nam, mình chỉ nghe nói chứ chưa trực tiếp biết nhóm này. Nhóm vì tôn giáo này bị nhà nước Việt Nam nghi kỵ nhất; sau vài vụ như nhà nước Đề Ga ở Tây Nguyên hồi trước hay vụ Mường Nhé năm kia, họ càng bị cảnh giác tợn. Và có lẽ những trường hợp này càng khiến bác Dương Văn Cừ nói ở trên thêm tự tin dán cho các NGO và rộng hơn là Xã hội dân sự cái nhãn “diễn biến hòa bình”, xếp nó vào hàng “thế lực thù địch”. Thành thực mà nói, mình cũng tin là có những tổ chức phi chính phủ hoạt động vì mục đích chính trị, nhưng ở Việt Nam, nó không nhiều và chắc chắn chính phủ cũng chẳng đời nào cho phép. Tuyệt đại đa số các NGO hoạt động với mục đích tốt, mang tính xây dựng và nhắm đến các mục tiêu xã hội hơn là chính trị. Mối quan tâm và các lĩnh vực chính là chống đói nghèo, bảo vệ môi trường, cải thiện các dịch vụ xã hội (y tế, giáo dục) bảo quyền lợi của các nhóm dễ bị tổn thương (trẻ em, phụ nữ, người khuyết tật, nhóm dân tộc thiểu số). Đóng góp của họ cho những thành quả phát triển của Việt Nam là không hề nhỏ và chính phủ Việt Nam cũng nhiều lần thừa nhận điều đó. Đả kích Xã hội dân sự một cách vô căn cứ đồng thời dán nhãn “diễn biến hòa bình” cho NGO ở Việt Nam, dù là NGO quốc tế hay NGO Việt Nam là cách nhìn thiếu cẩn trọng, “vơ đũa cả nắm”, phản ánh thái độ thiếu khách quan và đầy định kiến của một người ngoài cuộc với giới NGO.
Ở Việt Nam, cũng đã có nhiều nỗ lực vận động để ra luật về tổ chức, lập hội nhằm xác lập vị thế pháp lý chính thức cho các hội đoàn hay là tổ chức phi chính phủ Việt Nam. Mình biết một số anh chị làm vụ này, nỗ lực chưa đi đến đâu thì có cái Chỉ thị 97 của anh Ba làm cho các NGO Việt Nam mới từ trứng nước bước ra chưng hửng, khiến viện IDS của bác Quang A, bác Nguyên Ngọc phải tự giải thể để phản đối. Gần đây một số bạn bè mình ở các bộ (trong đó có Bộ Kế hoạch Đầu tư chuyên quản lý đám NGO ngoe này) nói rằng cụm từ “Xã hội dân sự” đã bị xếp vào nhóm từ húy kỵ. Kể cũng tội cho NGO và cái Xã hội dân sự ở nước mình, trong khi cũng là nó ở Tây thì được xưng tụng như một trong ba rường cột của xã hội, bằng vai phải lứa với hai người anh em Nhà nước và Thị trường; thì ở ta nó bị hắt hủi, bị xem như thế lực thù địch. Chơi chim, chơi chó, cá cảnh, gà tre thì các bác cứ thoải mái mà hội họp; cởi xiêm lột áo vì môi trường cũng chẳng chết ai, cứ tự do mà làm; cơm có thịt, trái tim cho em, lục lạc vàng, đèn đom đóm … cũng tốt thôi, không sao cả nhưng Kiến nghị này kiến nghị nọ, hô hào Trường Sa, Hoàng Sa thì coi chừng, đó là xã hội dân sự đấy, là âm mưu diễn biến hòa bình, là cách mạng màu này màu kia đấy. Ngành tư tưởng văn hóa nước nhà mà còn những nhà lý luận như bác như Dương Văn Cừ thì thân phận của xã hội dân sự, xã hội công dân mơ cho đến ngày nào khá lên được như bạn bè phương tây đây.
Tác giả gửi cho viet-studies ngày 2-9-12
“Xã hội dân sự” – một thủ đoạn của diễn biến hòa bình. ND– Trường học về quyền con người: dự án sinh ra ở Toulouse (Zetamu).
- Nhân tài (TN).
Người hiến cả gia tài cho cách mạng (VEF 2-9-12) -- Ông Đỗ Đình Thiện
--“Làng phong” Hòa Vân ngậm ngùi“nhường“ đất cho casino (PLVN 2-9-12)
- Trần Mạnh Hảo: MỤC TIÊU CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI LÀ XÓA BỎ BIÊN GIỚI VIỆT TRUNG (Nguyễn Tường Thụy). - Trần Đăng Khoa: Tết Độc lập bàn chuyện chống tiêu cực (VOV). -Văn thơ Bác (Cavenui).
- TINH THẦN NỀN DÂN CHỦ CỘNG HÒA KẾT TINH TRONG HIẾN PHÁP 1946 DO HỒ CHỦ TỊCH CHẤP BÚT ĐÃ BỊ TƯỚC BỎ ĐI NHƯ THẾ NÀO ? (Đào Công Tiến/ Bùi Văn Bồng). – PGS-TS Nguyễn Như Phát, Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật: “Hiến pháp không phải để ban ơn cho nhân dân” (PLTP).
- Việt Nam: Thông điệp về bình đẳng bị hố ngăn cách giàu nghèo thách thức (NYT/ Ba Sàm).
Tư bản đỏ và.... : Chồng đại gia Diệu Hiền gửi thư cảm ơn Thủ tướng (VnEx 2-9-12) - Perfect! Hết sẩy!
**********************
Rủ Philipp Rösler đi biểu tình -Phạm Thị Hoài
Tháng 9 2, 2012
Nghệ sĩ Ngải Vị Vị vừa công bố trên Twitter ảnh ông mang Thủ tướng Đức Angela Merkel đi ăn trưa, nhân chuyến thăm và làm việc của phái đoàn chính phủ Đức tại Trung Quốc tuần vừa rồi.
Trong chuyến thăm lần trước vào tháng Hai năm nay, chương trình làm việc của bà Merkel có lịch gặp luật sư nhân quyền nổi tiếng Mạc Thiểu Bình, người từng bảo vệ cho Lưu Hiểu Ba, hay lịch đến thăm tòa soạn tờ Nam Phương Chu Mạt, một trong những tờ báo chính thống được coi là cởi mở nhất ở Đại lục, tuy cuối cùng những cuộc gặp nhạy cảm này đều không được thực hiện. Trước chuyến thăm lần này, Ngải Vị Vị bày tỏ hi vọng tiếp kiến bà Thủ tướng và mong rằng Đức không nên quỵ lụy trước Trung Quốc. Hiện bị cấm xuất cảnh, ông không thể nhận lời mời làm giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Mỹ thuật Berlin (UdK).
Cuộc gặp mà ông hi vọng đã không có trong lịch làm việc lần này của phái đoàn cao cấp gồm những thành viên quan trọng nhất của chính phủ Đức, trong đó có Phó Thủ tướng Philipp Rösler. Nhưng tổng trị giá các hợp đồng thương mại được hai bên kí kết lên đến trên 6 tỉ Dollar. Năm 1999 tổng kim ngạch xuất khẩu của Đức sang Trung Quốc mới đạt 6,95 tỉ Euro. Năm 2011 con số này là 64,76 tỉ. Phản ứng của Ngải Vị Vị, nghệ sĩ đương đại Trung Quốc nổi tiếng nhất thế giới, là xách hình nộm bằng bìa cứng của bà Thủ tướng Đức đi ăn trưa.
Sắp tới, khi Phó Thủ tướng Đức Philipp Rösler sang thăm Việt Nam, những người chống chính sách bành trướng của Trung Quốc trên Biển Đông cũng nên rủ ông đi biểu tình bằng thủ pháp nghệ thuật như của Ngải Vị Vị hoặc những thủ pháp khác. Việt Nam vẫn coi Philipp Rösler là người gốc Việt. Như thế thì hình ảnh ông đứng cạnh những người Việt muốn bảo vệ chủ quyền biển đảo cho quê hương là rất đáng hoan nghênh.
© 2012 pro&contra
*****
Nguồn: http://www.procontra.asia/
********************
Hai lần may mắn chứng kiến Bác Hồ chủ trì họp Bộ Chính trị (PLVN 2-9-12) -- Bài này có giá trị lịch sử! ◄
 |
| Lực lượng Cảnh sát nhân dân luôn được Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng, yêu mến Ảnh: Duy Tường |
Trong số nhiều kỷ niệm của mình, ông ghi tạc suốt đời 2 lần được tháp tùng lãnh đạo Bộ Công an đến dự thính cuộc họp Bộ Chính trị do Bác Hồ chủ trì. Năm 1961, ông theo Thứ trưởng Phạm Kiệt đến trình Bộ Chính trị về dự thảo Pháp lệnh quy định chế độ phục vụ của sĩ quan Công an vũ trang (CANDVT); năm 1962, ông đi cùng Thứ trưởng Thường trực Lê Quốc Thân đến trình Bộ Chính trị về dự thảo Pháp lệnh quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Cảnh sát nhân dân (CSND) và Pháp lệnh quy định chế độ cấp bậc sĩ quan và hạ sĩ quan CSND. Ông Lê Thắng kể lại:
