Quyền tự do kinh doanh: Đánh sập sàn vàng BBG quy mô 600 tỉ đồng

-Đánh sập sàn vàng BBG quy mô 600 tỉ đồng

(LĐ) - Số 122 NHÓM PV - 7:12 AM, 01/06/2015

Ngày 31.5, một lãnh đạo Công an TP.Hải Phòng xác nhận với Báo Lao Động việc đơn vị này phối hợp với Bộ Công an và công an các địa phương liên quan vừa thực hiện lệnh bắt và tạm giữ ông Lê Minh Quang (SN 1983, trú tại xã Trung Lập, huyện Vĩnh Bảo, TP.Hải Phòng) là Chủ tịch kiêm TGĐ Tập đoàn tài chính BBG, có trụ sở chính tại Đà Nẵng và 19 chi nhánh trong cả nước, về hành vi “kinh doanh trái phép”.

Hàng trăm nhà đầu tư tham gia

Tại Hải Phòng, Tập đoàn BBG có trụ sở tại P.703, tòa nhà DG trên đường Trần Phú, Q.Ngô Quyền. Theo thông tin sơ bộ ban đầu được biết, BBG có hàng trăm nhà đầu tư tham gia đầu tư vào tập đoàn này với số tiền lên đến trên 600 tỉ đồng. Riêng Hải Phòng có 237 nhà đầu tư đã chuyển cho BBG tổng số tiền 87 tỉ đồng; Quảng Trị có trên 200 nhà đầu tư nộp cho BBG 34 tỉ đồng và các nhà đầu tư tại Quảng Ninh nộp 23 tỉ đồng... Ông Lê Minh Quang trước đây cũng là một nhà đầu tư vàng trên các sàn vàng thời trước. Sau thời gian làm việc, ông Quang có trong tay nhiều nhà đầu tư, nên năm 2010 đã thành lập Cty CP Vàng và bất động sản BBG. Với hình thức kêu gọi các nhà đầu tư góp vốn và nhận lãi suất cao, khách hàng được cung cấp mã giao dịch để có thể rút tiền. Chỉ sau mấy năm hoạt động, theo Cty tự giới thiệu (trên trang web bbg.com.vn) có tới 600 nhân viên ở 19 chi nhánh trên cả nước.

Theo vị lãnh đạo Công an TP.Hải Phòng, trong thời gian tới, cơ quan này sẽ cung cấp thông tin về phương thức hoạt động của BBG để người dân cảnh giác khi tham gia các sàn giao dịch về vàng.

Tiềm ẩn đẩy rủi ro

Sau hàng loạt vụ kinh doanh vàng ảo bị lực lượng công an triệt phá, trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Ngọc Cảnh - Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối của NHNN - cho biết, NHNN khuyến cáo người dân không tham gia giao dịch trên sàn giao dịch vàng và thực hiện kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài. Hoạt động kinh doanh vàng tài khoản tiềm ẩn rủi ro rất cao. Về mặt pháp luật, ông Nguyễn Ngọc Cảnh khẳng định việc tổ chức, cá nhân thành lập sàn giao dịch vàng hay kinh doanh vàng trên tài khoản ở trong nước và nước ngoài khi chưa được phép là vi phạm quy định của pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh vàng.

Dẫn chứng khoản 9 Điều 4 Nghị định 24/2012/NĐ-CP quy định rõ: “Các hoạt động kinh doanh vàng khác, trừ hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng, hoạt động mua, bán vàng nguyên liệu trong nước của doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ và doanh nghiệp kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ và các hoạt động quy định tại Khoản 6, 7, 8 Điều này, là hoạt động kinh doanh thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh. Tổ chức, cá nhân chỉ được phép thực hiện các hoạt động kinh doanh vàng khác sau khi được Thủ tướng Chính phủ cho phép và được Ngân hàng Nhà nước cấp Giấy phép”. Do đó, căn cứ Nghị định 24/2012/NĐ-CP, hoạt động kinh doanh sàn giao dịch vàng, kinh doanh vàng trên tài khoản ở trong nước và nước ngoài đều là hoạt động kinh doanh thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh. Đến nay, Thủ tướng Chính phủ chưa cho phép và NHNN cũng chưa cấp giấy phép cho bất kỳ tổ chức, cá nhân nào được thực hiện các hoạt động kinh doanh vàng khác (gồm cả sàn giao dịch vàng và kinh doanh vàng trên tài khoản).

-Quyền tự do kinh doanh (NVP)

Những cấm cản trong kinh doanh vàng miếng, bắt đầu từ cuối tuần trước, là một bước nữa nhưng là bước thụt lùi trên con đường trao quyền tự do kinh doanh cho người dân.

Trước và ngay sau khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) hệ thống luật lệ, cách suy nghĩ, cách điều hành nền kinh tế được điều chỉnh theo hướng tiệm cận với thông lệ quốc tế, tạo nên một kỳ vọng từ nay Việt Nam sẽ xây dựng một môi trường kinh doanh cạnh tranh bình đẳng dựa trên luật lệ chứ không dựa vào các rào cản hành chính nữa.

Thế nhưng những năm gần đây tiến trình này bị chựng lại, thậm chí đảo ngược ở nhiều lãnh vực để quay về cơ chế điều hành dựa trên mệnh lệnh hành chính – một cơ chế tưởng đâu đã biến mất cùng nền kinh tế tập trung bao cấp. Mới nhất trong chuỗi sự kiện như thế là lệnh cấm kinh doanh vàng miếng ở những nơi không hội đủ điều kiện – có hàng chục ngàn điểm như thế trước đây là tiệm vàng mua bán lẻ vàng miếng nay buộc phải đóng cửa, ngưng giao dịch.

Nhìn lại những chủ trương thời kinh tế bao cấp như xem mỗi huyện là một pháo đài kinh tế đủ cả công nông nghiệp, dẫn đến chuyện ngăn sông cấm chợ, ngày nay ai cũng dễ vạch ra cái sai lầm, ấu trĩ của thời đó. Để rồi bây giờ chúng ta lại quay về kiểu cấm đoán mà lập luận phản bác cũng dễ nhận được sự đồng tình khi nhìn lại nhưng vào thời điểm hiện tại thì quán tính đang buộc mọi người xem đó là chuyện bình thường.

Từ 12.000 điểm giao dịch vàng xuống còn chưa đầy 2.500 điểm, thực chất chỉ do 22 ngân hàng và 16 doanh nghiệp điều hành, liệu việc triệt tiêu cạnh tranh đã rõ chưa? Một khi không còn môi trường cạnh tranh, chuyện ép giá đối với người dân là nguy cơ rất rõ ràng. Một địa phương đi mỏi mắt mới tìm ra một điểm được phép giao dịch vàng miếng, có gì bảo đảm nơi này không ra giá mua thấp và bán giá cao bởi người dân quanh đó không còn chọn lựa nào khác. Hàng loạt địa phương bị bỏ trống như thế cho giới mua bán thao túng, bắt chẹt dân quê; quyền lợi người sở hữu vàng không ai quan tâm. Mà đó là người dân thôn quê chỉ có một hai chỉ vàng phòng khi ốm đau hay lúc hữu sự. Việc mua bán chui, trái phép sẽ diễn ra và người dân càng thiệt hại như thời ngăn sông cấm chợ. Thực tế, theo tường thuật của phóng viên, có lúc người dân bị ép bán vàng phi SJC với giá rẻ hơn giá vàng SJC đến 6 triệu đồng/lượng.

Nhìn từ góc độ người kinh doanh, bỗng dưng 10.000 điểm mua bán vàng miếng bị tước mất quyền kinh doanh trong khi Luật Doanh nghiệp không hề thay đổi. Có ai đứng ra giải thích cho họ vì sao họ mất quyền kinh doanh đã ghi vào luật bằng một nghị định đứng dưới luật?

Chuyện giá vàng tác động lên tỷ giá trước đây là có thật bởi Ngân hàng Nhà nước cho phép các ngân hàng huy động vàng miếng có trả lãi. Nay không cho huy động hay cho vay bằng vàng là đủ, không cần gì phải cấm đoán việc mua bán vàng miếng là một hoạt động lâu đời của người dân. Hệ lụy của việc cấm đoán này sẽ nhiều, với hệ quả là một thị trường vàng miếng méo mó, lệch lạc, nhiều biến tướng lách luật như tiệm vàng thành tiệm cầm đồ, mua bán chui, vàng nhẫn làm như vàng miếng… mà báo chí phản ánh trong tuần qua.

Không méo mó sao được khi từ 12.000 điểm kinh doanh chỉ còn lại 2.500 điểm trong khi nhu cầu mua bán chưa thấy có gì thay đổi. Ngân hàng Nhà nước lại còn quy định giá trị số dư vàng miếng phát sinh do mua bán vàng cuối ngày của các ngân hàng không được vượt quá 2% so với vốn tự có. Những hạn chế này sẽ gây sức ép lên giá, buộc giá giảm một cách giả tạo trong thời gian đầu, làm nảy sinh lập luận chính sách mới đã giúp kéo giá vàng trong nước về gần với giá vàng thế giới!

Ở đây có những tình tiết đáng lưu ý. Tại phiên chất vấn trước Quốc hội vào tháng 11-2012, Thống đốc Nguyễn Văn Bình lập luận nếu để giá vàng trong nước liên thông với giá vàng thế giới, có nghĩa là chúng ta lại chấp nhận một thị trường đầu cơ về vàng cho nên không có việc liên thông với giá vàng thế giới. Nay Nghị quyết 01 của Chính phủ đã phản bác lập luận này khi yêu cầu Ngân hàng Nhà nước “bảo đảm giá vàng trong nước sát với giá vàng quốc tế”. Nếu như Nghị quyết 01 đã chấn chỉnh một lập luận của Ngân hàng Nhà nước thì tương lai ngắn cũng cần một nghị quyết khác chấn chỉnh một lập luận khác cũng của Ngân hàng Nhà nước: Năm 2013, giá vàng trên thị trường sẽ do Ngân hàng Nhà nước kiến tạo và điều khiển, theo chủ trương "nền kinh tế giữ tiền, nhà nước giữ vàng". Chưa thấy một chính phủ nước nào, dù tiềm lực có mạnh đến đâu, lại dám “điều khiển giá vàng” cả, liệu chúng ta có đủ nguồn lực không và có cần thiết không?

Xin nhắc lại ý kiến của nhiều chuyên gia kinh tế với sự đồng thuận cao, rằng nhiệm vụ của Ngân hàng Nhà nước không hề bao gồm chuyện kinh doanh vàng miếng chứ chưa kể là độc quyền vàng miếng. Người dân bình thường không hề đầu cơ vàng, đại đa số chỉ mua và giữ vàng như một phương tiện phòng thân và để phòng tránh lạm phát. Cứ chăm chăm huy động vàng trong dân theo chủ trương “nền kinh tế giữ tiền, nhà nước giữ vàng” như tuyên bố của đại diện Ngân hàng Nhà nước sẽ làm xáo động cái cơ chế phòng chống lạm phát này, gây nguy cơ lạm phát bùng phát trở lại.

- NHNN hút ròng 110 tỷ đồng trên OMO hôm nay (NDH Money/ Gafin). – Tuần qua, NHNN hút ròng trên OMO giảm hơn 90% (Gafin). - Ngân hàng nào lãi nhất? (TP). - Tái cấu trúc: Cần nỗ lực của cả NHNN và các NHTM (TBNH/ Vietstock). - Vợ ông Đặng Thành Tâm đã thoái gần hết vốn NaviBank (TP). - ACBS: Năm 2012 thoái sạch vốn tại 6 ngân hàng, bán ròng 53 triệu cổ phiếu Eximbank (CafeF). - Gần Tết lại lo ATM không nhả tiền (ANTĐ).
- Điều chỉnh cuối phiên, hai sàn vẫn tăng 0,8% (CafeF). - Chứng khoán ACB lỗ 61 tỷ đồng (PT). - Cơ hội đã dành cho những cổ phiếu chưa tăng? (CafeF).
- Vài góc nhìn về biến chuyển thị trường gần đây (Alan Phan).
- Chưa cần giải cứu, doanh nghiệp BĐS đã hốt tiền (VEF). – Bất động sản: “Người mua khôn ngoan vẫn đợi” (VnEconomy). – Người nghèo sẽ được mua nhà dưới giá thành (TN). - Bất động sản: “Người mua khôn ngoan vẫn đợi” (PT). - Người nghèo sẽ được mua nhà dưới giá thành (TN). - Sẽ đề xuất thu hồi 40% dự án bất động sản? (SGTT). - Quyết liệt để người dân mua được nhà dưới giá thành (LĐ). - Chuyên gia BĐS quốc tế: Năm 2013 cung vượt xa cầu, giá tiếp tục giảm (GDVN).
- 400 tấn vàng trong dân có nguy cơ không thể huy động (DĐDN). - Không có chuyện nấu vàng miếng làm vàng nhẫn (PLTP).
- Mùa khô 2013 có thể thiếu 2,4 tỷ kWh điện (DV). - Năm 2013, miền Nam nguy cơ thiếu điện (TP).
- Xuất siêu “có tiếng không có miếng”: Kỳ 3: Hạt gạo làng ta, làm giàu còn xa (TN).
- Làm rõ nguyên nhân giá trứng gia cầm tăng đột biến (TN). - Emivest thừa nhận sai, giá trứng sẽ còn 20.200 đồng/chục (PLTP). - Đằng sau đợt tăng giá trứng: Người chăn nuôi không được lợi (DV). - Giá trứng miền Nam giảm, Hà Nội vẫn “sốt” (ANTĐ).
- 400 tỉ đồng có thể chìm xuống biển (LĐ). - Mùa vắng những… chợ tôm (SGTT).
- Chủ vườn điêu đứng nhìn mai đua nhau ‘ăn tết sớm’ (VTC).
- Thận trọng với thực phẩm ngoại nhập! (PLTP).
- Núi Bài Thơ bị lãng quên? (LĐ).
- Liên kết: lợi đủ đường (TT).
- Đặng Lê Nguyên Vũ: “Tôi không vĩ cuồng” (GDVN).
- Quà biếu “đắt, độc” vẫn hút khách dù kinh tế khó khăn (Infonet).
- Singapore giảm nhập gạo Thái, tăng mua gạo của VN (TTXVN/ PLTP).
- Wal-Mart chi 50 tỷ USD cho chiến dịch “dùng hàng Mỹ” (Infonet).
- 2012: Đầu tư nước ngoài tại Trung Quốc giảm mạnh (RFI). – Dầu hỏa, gấu trúc và đô la (RFI). – Giới siêu giàu TQ hết thời dùng đồ siêu xịn (VNN).
- Lạm phát là rủi ro lớn nhất với châu Á (VNE). - Dự báo 2013: “Ông khen hay, bà chê dở” (VNN).
- 2013 : Các nước đang trỗi dậy vẫn là động lực chính của tăng trưởng thế giới (RFI).

Recognizing the Need for Economic Adjustment
America’s Deceptive 2012 Fiscal Cliff – Part 4
America’s Deceptive 2012 Fiscal Cliff – Part 3
Can Banks Really Just Create Money?
--Các ngân hàng Trung Quốc lao đao vì lượng lớn tiền mặt
Theo Financial Times, tình trạng dư thừa tiền mặt quá lớn của các ngân hàng Trung Quốc đang gây rối loạn hoạt động cho vay tại nước này.


China’s Myanmar Problem
theDiplomat
Dân Số Và Sự Giàu Nghèo
dainamax tribune

Diễn Đàn Kinh Tế

Vấn đề không là dân số mà là dân trí - và trình độ của lãnh đạo

 

* RFA photo - Pano tuyên truyền hạn chế dân số ở Hà Nội *

Tiếp tục loạt bài về các yếu tố phát triển một quốc gia, chuyên gia kinh tế Nguyễn-Xuân Nghĩa nói đến dân số hay sức người.

Vũ Hoàng: Xin kính chào ông Nguyễn-Xuân Nghĩa. Tiếp theo chương trình kỳ trước, về những quy luật của sự giàu nghèo tại các quốc gia trong lịch sử và ngay trong hiện tại, xin đề nghị ông   trình bày một yếu tố mà ngày nay nhiều người đang nói tới, là dân số. Người ta nói tới là vì hiện tượng lão hóa dân số trong các nước công nghiệp hoá và vì sức đua tranh hiện nay của hai nền kinh tế đang phát triển có dân số đông nhất địa cầu, là Trung Quốc và Ấn Độ.

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Như thường lệ, tôi sẽ nói về bối cảnh trước và trước hết xin giải độc ở một số ngộ nhận tai hại. Trong một giai đoạn quá lâu, người ta cứ cho rằng các nước nghèo sở dĩ gặp phải phận nghèo vì dân số quá đông cho nên có một cái bánh mà phải chia cho quá nhiều người thì ai cũng phải nhận một phần nhỏ hơn. Đây là một sai lầm về lý luận kinh tế và còn dẫn đến tinh thần giành giựt miếng ăn mà không nhìn ra cách sản xuất một cái bánh to hơn.

- Người ta sở dĩ sai lầm như vậy vì từ mấy trăm năm nay, từ các nước kỹ nghệ hoá đã xuất hiện lời báo động về nạn "nhân mãn", nói nôm na là "quá đông người". Ta nhớ rằng mục sư Malthus là kinh tế gia người Anh đã cảnh báo từ thế kỷ 18 rằng nếu không có biện pháp ngăn ngừa thì dân số nhân loại gia tăng theo cấp số nhân sẽ vượt quá phương tiện sinh hoạt chỉ gia tăng theo cấp số cộng và thế giới sẽ khủng hoảng. Sau này, ta thấy cái nhìn bi quan ấy là không đúng.

Vũ Hoàng: Thưa ông, có thể là không đúng trong các nước tư bản công nghiệp hóa nhờ cuộc cách mạng về khoa học kỹ thuật với nhiều ứng dụng trong sản xuất kinh tế, chứ tại các nước nghèo thì chúng ta có thấy sự bùng phát dân số nhanh hơn sản lượng kinh tế chứ? Ông giải thích thế nào về chuyện này?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Thưa là trong một giai đoạn nhất định thì chuyện ấy có thể đã xảy ra nên mới dẫn đến lý luận sai lạc về nạn nhân mãn. Một cách giản dị cho dễ nhớ về một thí dụ tiêu biểu thì người ta cho rằng liều thuốc kháng sinh trị giá mấy đồng bạc có thể cứu được mạng sống của một người nghèo trong một xứ gọi là chậm tiến, nhưng nếu phải nuôi người đó trong cả đời thì xứ này sẽ không có đủ phương tiện, vì thế mới báo động về nạn nhân mãn và đề cao việc giới hạn đà gia tăng dân số tại các nước nghèo.

- Sự thật nó lại rắc rối hơn vậy và tôi cho rằng đây mới là một lý luận chậm tiến, lạc hậu, vì người ta lầm lẫn về tương quan nhân quả của sự giàu nghèo. Cũng vì vậy mà mình mới phải có loạt bài cơ bản này. Câu chuyện còn rắc rối hơn khi nhiều nước nghèo lại bị mê hoặc bởi lý luận Mác-xít nên là nạn nhân của cả Malthus lẫn Marx và Lenin mà không nhìn ra sự thật.

Vũ Hoàng: Ông hay có lối nói ví von để gợi ý tò mò. Thưa ông, thế nào là nạn nhân của cả Malthus lẫn Marx và Lenin?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Xuất phát từ lý luận tiêu cực của Malthus, người ta cho rằng các nước đang phát triển, thuộc Đệ tam Thế giới hay Thế giới Thứ ba, sở dĩ nghèo đi là vì nạn nhân mãn nên nghĩ đến việc kiểm soát dân số hay kế hoạch hóa gia đình. Thế rồi, nhiều người theo lý luận Mác-Lenin lại cho rằng các quốc gia ấy sở dĩ gặp cảnh nghèo khó là vì bị tư bản bóc lột chứ không vì dân số quá đông. Họ đả phá lập luận bi quan của Matlhus và đề cao lý luận lạc quan của Marx về cuộc cách mạng để giành lấy phần hơn của một cái bánh vẫn có kích thước như cũ mà không nhìn đến giải pháp phát triển thực sự. Bây giờ ta trở về sự sai lầm về "nhân mãn".

 

Sự sai lầm về "nhân mãn"

 

Giao thông trên đường phố Hà Nội. RFA photo  

Vũ Hoàng: Ông cho rằng khái niệm "nhân mãn" này là một sự sai lầm?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Không những thiếu chính xác vì không phản ảnh thực tế mà còn có thể dẫn đến liều thuốc đổ bệnh và làm cho lãnh đạo các nước nghèo lấy quyết định sai lầm.

- Trước hết, thế nào là "nhân mãn" hay "overpopulation", nói theo Anh ngữ? Là quốc gia có dân số đông hơn khả năng cung ứng của địa lý hay thiên nhiên chăng? Thí dụ như nếu tính theo dân số trên diện tích đất đai chẳng hạn thì ta có "mật độ dân số" là số bình quân của người dân trên một cây số vuông. Liệu mật độ quá cao có thể giải thích vì sao quốc gia ấy nghèo hay chăng?

- Xét theo tiêu chuẩn ấy, Việt Nam có 90 triệu dân trên 330 ngàn cây số vuông thì có mật độ là 265 người cho một cây số vuông. So với mật độ của Đài Loan là 642 người, của Nam Hàn là 490 người thì Việt Nam chưa bị hiện tượng nhân mãn và đáng lý phải giàu hơn chứ? Sự thật lại trái ngược như ai cũng có thể thấy. Nếu có tính cho tinh vi hơn, như là xem trên diện tích chung đó có bao nhiêu cây số vuông là khả canh, tức là có thể canh tác nhờ điều kiện địa dư hoặc kỹ thuật nông nghiệp, hoặc ở bên dưới còn có những tài nguyên thiên nhiên nào có thể khai thác thì vấn đề vẫn y như vậy. Việt Nam có điều kiện địa dư và khoáng sản cao hơn mà vẫn nghèo hơn. Lý do của sự giàu nghèo nó phải nằm ở chỗ khác, thí dụ khả năng khai thác tài nguyên thiên nhiên nằm dưới lòng đất, nghĩa là ở cái đầu của con người.

Vấn đề của Việt Nam không là dân số mà là dân trí và trình độ của lãnh đạo.Nguyễn-Xuân Nghĩa

Vũ Hoàng: Chưa kể là nếu một quốc gia có dân cư quá thưa thớt thì việc giao lưu buôn bán chưa chắc đã có lợi bằng một xứ có mật độ dân số cao hơn và tập trung hơn. Có phải thế không?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Thưa ông đúng như vậy. Các nước Châu Phi trong vùng sa mạc Sahara có khi chẳng bị nạn nhân mãn như Đài Loan hay Nhật Bản mà vẫn nghèo là vì lý do khác. Kỳ trước, ta nhắc đến trường hợp Argentina tại Nam Mỹ. Xứ này giàu tài nguyên đủ loại, không quá đông dân và bước vào thế kỷ 20 thì là một trong 10 nước giàu nhất thế giới, hơn hẳn Đức, Pháp mà nay họ bị tụt hậu và nghèo đi thì chẳng phải vì bị nạn nhân mãn mà vì sai lầm của lãnh đạo.

- Lý luận về nhân mãn, là vì quá đông dân mà quốc gia nghèo đi, không giải thích được tương quan nhân quả về sự giàu nghèo. Khả năng khai thác tài nguyên có sẵn từ cả vạn năm ở nơi đó, như là thác nước hay giếng dầu, cũng là một biểu hiện khác của sự giàu có và đưa bài toán dân số vào đó chẳng giải quyết được vấn đề mà còn mình có cái nhìn lệch lạc về chính sách kinh tế.

Vũ Hoàng: Chúng ta trở lại trường hợp của Trung Quốc và Ấn Độ, hai quốc gia đông dân nhất thế giới hiện nay. Ông giải thích thế nào về yếu tố dân số trong sự phát triển của hai xứ này?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Trung Quốc đang là cường quốc kinh tế và lò chế biến của thế giới nhờ dân số rất cao là một tỷ 350 triệu dân với mật độ chỉ có chừng 140 người trên một cây số vuông. Sở dĩ như vậy là vì xứ này cải cách kinh tế từ 30 năm qua chứ không còn mù quáng theo chính sách bế quan toả cảng và chế độ tập trung quản lý của quá khứ. Ấn Độ đi sau, kém 100 triệu dân và có mật độ cao gấp bội là 370 người, và mới chỉ cải cách từ hơn 20 năm thôi.

- Nhưng lãnh đạo Trung Quốc đã sợ nạn nhân mãn mà kế hoạch hóa gia đình với chính sách mỗi hộ một con áp dụng từ năm 1978. Ngày nay, họ bắt đầu thấy ra hậu quả là dân số chậm tăng, bị lão hóa và mất sức cạnh tranh. Trong khi ấy, dù đông dân và có mật độ cao hơn, Ấn Độ lại theo hướng khác và ngày nay có dân số trẻ hơn, và nhờ vậy sẽ có ngày bắt kịp sản lượng Trung Quốc. Vì vậy, quy luật ở đây không là dân số hay cái lượng mà là cái phẩm, là khả năng đóng góp của mỗi người vào sự thịnh vượng chung của cả cộng đồng.

 

Trường hợp Việt Nam  

Dân số trẻ ở Việt Nam, ảnh minh họa. RFA photo  

Vũ Hoàng: Qua phần cuối, ta nói về trường hợp Việt Nam. Quốc gia này cũng có một dân số khá đông và phải nói là khá trẻ sau mấy chục năm chiến tranh liên tục. Liệu dân số hay nhân khẩu có là một vấn đề trong bài toán giàu nghèo của Việt Nam hay không?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Tôi còn nhớ 20 năm trước có lãnh tụ Đông Nam Á nhận xét là nếu họ có lãnh thổ như Việt Nam thì đã nuôi nổi 200 triệu dân. Bản thân tôi còn thấy nhiều giới chức tại Đài Loan mở tấm bản đồ xứ mình giải thích rằng họ có thể phát triển khu vực này hay ngành nghề nọ, như Pháp nói về Đông Dương ngày xưa vậy! Đau lòng lắm khi thấy sau đó họ thực hiện các dự án như đã trù hoạch từ trước.... Vấn đề của Việt Nam không là dân số mà là dân trí và trình độ của lãnh đạo.

Vũ Hoàng: Xin ông giải thích cho điều ông vừa phát biểu.

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Tôi thiển nghĩ lãnh đạo một nước không thể chủ quan duy ý chí mà quyết định về dân số hay tỷ lệ sinh nở cao thấp của người dân. Đây là yếu tố văn hóa và xã hội với hậu quả lặng lẽ, rất chậm và rất mạnh mà mình chỉ thấy trong trường kỳ, nếu có viễn kiến.

- Khi hiểu ra điều ấy thì người ta phải thấy rằng mỗi công dân sinh ra đời có thể là một miệng ăn nhưng sẽ là đôi tay làm và được hướng dẫn bằng cái đầu, bằng trí tuệ. Nếu thực tình tin vào khả năng tiến hóa của con người thì nên lạc quan nghĩ đến khả năng đóng góp và giải quyết bài toán kinh tế của công dân hơn là bi quan cho rằng mỗi người sinh ra sẽ là một của nợ, một gánh nặng.

- Từ đó, thì lãnh đạo phải tạo điều kiện mở mang dân trí và bản thân phải nâng cao trình độ quản lý, tức là phải ý thức được những giới hạn của mình, là chuyện không hề có tại Việt Nam.

- Một cách cụ thể thì họ phải xây dựng hạ tầng yểm trợ người dân trong công cuộc phát triển. Hạ tầng đó gồm có nền tảng pháp quyền, là luật lệ thông thoáng minh bạch cho kinh doanh sản xuất như ta đã nói kỳ trước. Hạ tầng đó cũng là cơ sở khai thác tài nguyên và chuyên chở để giải quyết bài toán khan hiếm và phân phối tại những nơi xa xôi nhất. Quan trọng hơn cả và nói về dân trí hay khả năng sản xuất của một dân số rất đông và trẻ, ta nên nghĩ đến giáo dục và đào tạo.

Khi lãnh đạo còn bắt giam những người trẻ vì sự khát khao của họ thì đấy không còn là vấn đề dân trí mà là chuyện "quan trí" - hay lòng ái quốc không hề có của những kẻ đang cầm quyền.
Nguyễn-Xuân Nghĩa

Vũ Hoàng: Đó là câu kết luận, thưa ông, giáo dục và đào tạo dân số của Việt Nam có vấn đề gì?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Nếu sự giàu có hay thịnh suy của xứ sở nằm trong cái đầu người dân hơn chỉ là cái miệng đòi ăn thì việc giáo dục từng người từ cấp trung tiểu học phải là nhiệm vụ ưu tiên và lâu dài của chính quyền. Nôm na là phải có nền giáo dục miễn phí cho mọi người trong mươi mười hai năm đầu để có nền tảng dân trí tối thiểu và sự bình đẳng cho toàn dân.

- Sau bậc trung học thì hệ thống giáo dục và đào tạo tay nghề hay chuyên môn phải được mở ra cho tư nhân tham gia vì họ ý thức được yêu cầu của thực tế, của thị trường. Tức là phải tư nhân hóa, hay "xã hội hóa" giáo dục nói theo người Hà Nội bây giờ. Việt Nam lại làm ngược với các nước Đông Á nghèo hơn mà có trình độ phát triển cao hơn.

- Đó là thả nổi giáo dục trung tiểu học cho tư nhân khai thác, tức là nhà nước phủi tay với đại đa số con trẻ và tạo ra một rào cản bất công vì không trợ cấp học phí. Sau đó, nhà nước lại còn kiểm soát hệ thống giáo dục ở cấp cao đẳng và đại học vì muốn bảo vệ tư tưởng của chế độ nên mới gây ra khủng hoảng về đào tạo trong khi cả một thế hệ năng động đang khát khao học hỏi kiến thức mới lạ của thế giới văn minh bên ngoài.

- Khi lãnh đạo còn bắt giam những người trẻ vì sự khát khao của họ thì đấy không còn là vấn đề dân trí mà là chuyện "quan trí" - hay lòng ái quốc không hề có của những kẻ đang cầm quyền.

Vũ Hoàng: Xin cảm tạ ông Nghĩa về cuộc trao đổi thật hào hứng này.

Người nghèo sẽ được mua nhà dưới giá thành
Thanh Niên
Sáng 16.1, tại cuộc họp giao ban giữa lãnh đạo Bộ Xây dựng với Sở Xây dựng các địa phương trong cả nước, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cho biết đang trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Nghị định phát triển nhà ở xã hội. Dự kiến trước Tết ...
"Lợi ích nhóm" khiến dự án được cấp phép tràn lan!Dân Trí
Một khu chung cư bình dân tại quận 2, TPHCM. Ảnh: Đình DũngThời báo Kinh tế Sài Gòn Online
Năm 2013: Tiếp tục đổi mới quản lý nhà nước về xây dựngBáo điện tử Chính phủ