Sea Free
Để mở đầu, xin kể câu chuyện nhỏ xảy ra hồi năm 2000. Lúc ấy tôi đang ở một căn phòng thuê tại quận Tân Bình, Sài gòn.
Một hôm nọ, tôi xách va li ra ga về Nha Trang. Vừa đóng sập cánh cửa phòng thì sực nhớ cả chùm chìa khóa và chiếc vé tàu đang còn nằm trên bàn!
Vậy là phải ba chân bốn cẳng chạy ra đầu ngõ, thỉnh ông thợ làm khóa vô. Chưa đầy ba phút với hai que thép nhỏ, ông ta đã làm cánh cửa bật mở mà ổ khóa không hề bị hư hại.
Tôi nửa đùa nửa thật:
- Bái phục anh luôn! Kiểu này bắt tay với đạo chích coi bộ kiếm tiền khỏe hơn ha...
- Đâu có được, trước khi học nghề sư phụ bắt đọc lời thề của ông tổ nghề rồi, hổng làm dzậy được - Anh ta cười.
Wow, hồi giờ tôi mới biết có Lời thề Hippocrates trong nghề y, lần đầu tiên nghe có lời thề của ông tổ nghề mở khóa!
Không biết có thật hay không nữa, nhưng tôi tin lãnh vực nào cũng có lương tâm nghề nghiệp của nó hết.
Câu chuyện anh bán đồ điện tử
Mới vài tháng trước, chiếc quạt làm mát của cái card đồ họa trong máy tính desktop bỗng dưng chết lặng. Chiếc quạt cỡ nhỏ này hơi hiếm, tôi cầm nó ra tiệm đồ điện sau khi đã dạo hết các cửa hàng computer ở Nha trang mà không có.Người bán hàng lắc đầu:
- Loại nầy ít người xài nên không có nhập hàng về. Mà nó hư làm sao?
- Không biết sao nó không quay.
Tôi xem kỹ lại chiếc quạt:
- Chắc bị đứt mối hàn này quá.
- Thì hàn lại thôi.
Anh ta cầm xem rồi lấy mỏ hàn chì chấm chấm vài cái.
- Xong. Hai ngàn!
Tôi phản xạ hơi bị "thật thà" (và hơi ngu ngu nữa):
- Sao rẻ vậy?
- Công hàn thì bấy nhiêu đó thôi. Còn nếu anh bưng cả máy ra đây tui phải tìm pan rồi sửa thì giá khác à.
Câu chuyện Google
Nhiều ý kiến trái ngược nhau về việc hãng Google quay lưng với thị trường 400 triệu khách hàng ở Trung Quốc.Có người cho rằng, đơn giản đó chỉ là vì lợi ích trong kinh doanh.
Tôi lại nghĩ về một mặt khác của vấn đề. Bên cạnh mục tiêu kiếm tiền trước mắt, các hãng lớn luôn nhắm đến cái đích lâu dài là bảo tồn giá trị của thương hiệu. Và chiến lược xây dựng phát triển thương hiệu đối với mỗi hãng lại hoàn toàn khác hẳn nhau. Đó là điểm khác biệt của từng thương hiệu.
Minh họa sống động trước mắt chính là từ hãng cạnh tranh Yahoo. Sau khi bị chỉ trích nặng nề việc tiết lộ thông tin người dùng nhằm tiếp tay nhà cầm quyền Trung Quốc đàn áp chính kiến, cộng với sự cố dẹp tiệm Y!360, Yahoo đã đánh mất vị trí số một trong thị trường Việt Nam. Giới IT chuyện nghiệp chấp nhận tạo thêm một tài khoản gmail (của Google) theo tôn chỉ "cẩn tắc vô áy náy". Cho dù không phải là những nhà hoạt động dân chủ, chẳng ai muốn người ta dòm ngó vào cái đũng quần của mình!
Nhiều người nói vui: - Nick trên Yahoo bây giở chỉ để chat sex và nói chuyện tầm phào.
Rõ ràng, đem số tiền Yahoo kiếm được trong phi vụ bẩn so với uy tín đã mất, họ lỗ nặng nề!
Tóm lại, hành động vừa rồi của Google cũng chỉ là tuân thủ nguyên tắc của họ trong nghề nghiệp. Tuy không rạch ròi và cứng nhắc như lời nguyền các tổ nghề xa xưa, nguyên tắc của những ngành nghề còn mới mẻ hiện nay cũng không nằm ngoài con đường hướng đến cái đích: Chân - Thiện - Mỹ.
Câu chuyện hacker
Có thể so sánh các hacker như những tay mở khóa chuyên nghiệp. Chế tạo một ổ khóa cần cả một nhà máy sản xuất có dây chuyền với sự đóng góp của nhiều phát minh sáng chế. Còn anh thợ mở khóa chỉ cần 2 cọng thép là xong.Cái ổ khóa chỉ là biểu trưng cho hệ thống pháp lý. Nếu một xã hội dung túng cho những hành vi trộm cắp, thì ai cũng có thể làm anh thợ khóa theo cách rất đơn giản: dùng chiếc búa tạ hay chiếc cưa sắt. Và ai cũng có thể làm hacker theo kiểu: Bỏ tiền thuê một đám côn đồ đạp cửa xông vào nhà người ta khi họ đang online...
Cũng may là trên thế giới chỉ sót lại vài nơi, mà ở đó, kẻ trộm cắp có thể tự hào và phô diễn những "thành quả" của mình.
Câu chuyện truyền thông
Truyền thông XHCN rồi sẽ đi vào văn học và lịch sử Việt Nam theo đúng những gì nó đã và đang tiếp tục nhiễu nhương. Có quá nhiều vấn đề để nói trong phạm vi bài viết ngắn gọn này. Chỉ dẫn ra một sự kiện có liên quan và đang thu hút cư dân mạng mấy ngày gần đây: Google và McAfee cáo buộc chính phủ CHXHCN Việt Nam có thể liên quan đến hành vi tin tặc tấn công có hệ thống các trang web bất đồng chính kiến. (*)Hãy đứng vào vị trí của người chưa biết chuyện đó và đọc bản tin sau, được đăng trên báo giấy Thanh Niên và Tuổi Trẻ ngày hôm qua:
Gooogle cảnh báo phần mềm độc hại từ bộ gõ tiếng Việt
An ninh mạng Google Inc., với sự hỗ trợ của McAfee - hãng cung cấp phần mềm virus hàng đầu thế giới, vừa lên tiếng cảnh báo "hàng chục ngàn người" ở Việt Nam có máy tính bị nhiễm các phần mềm độc hại (malware) sau khi các phần mềm gõ font tiếng việt và một số phần mềm miễn phí khác trừ mạng.Neel Mehta cho biết "các máy tính bị nhiễm sẽ vừa bị dọ thám mất thông tin, vừa đóng vai trò trong các tấn công từ chối dịch vụ (DDoS)". Các tấn công DDoS thường khiến các trang web không thể truy cập được đối với người dùng. Neel Mehta cũng cho biết phần mềm này đặc biệt nhắm vào những người sử dụng VN trên khắp thế giới. Và dù phần mềm malware không phức tạp nhưng nó có thể sử dụng cho nhiều mục đích phá hoại khác nhau.
Lời khuyên của Google là nên thường xuyên quét virus bằng các chương trình của các nhà sản xuất có tên tuổi và thường xuyên cập nhập các trình duyệt web để đảm bảo sử dụng các bản mới nhất.
THANH TUẤN
---------------------------
(*) Các nguồn tin liên quan:
- Google: Malware Targets Vietnamese Activists
- Google xác nhận tin tặc xảy ra ở Việt Nam
- Tin tặc nhắm vào những người bất đồng chính kiến Việt Nam
----------Nguyễn Huệ Chi, McAfee và Google (*Ngô Nhân Dụng*)
Khi học giả Nguyễn Huệ Chi và một số bạn bè đứng ra lập mạng lưới thông tin cho đồng bào biết về việc Trung Cộng khai thác bô xít ở nước ta, các nhà trí thức này chắc không ngờ có ngày báo chí khắp thế giới nói đến họ. Những tờ báo lớn nhất ở Âu Châu như Financial Times, Le Monde, ở Mỹ như New York Times, Wall Street Journal trong ngày Thứ Ba, 31 Tháng Ba, 2010, đều nhắc nhở đến phong trào phản đối chính quyền cộng sản cho Trung Cộng khai thác bô xít, và những xung đột khác giữa hai nước Việt Hoa.
Trong một sớm một chiều, cả thế giới biết tin các nhà trí thức Việt Nam đang chống lại việc Trung Cộng khai thác bô xít. Họ còn biết nguyên do chống đối là vì những ảnh hưởng tai hại cho môi trường, làm cạn kiệt tài nguyên, vân vân. Công ty khai thác nhôm Chinalco được nhắc đến như là nguồn gốc gây ra cuộc đối kháng của người dân Việt. Tiếng xấu về công ty Trung Cộng này sẽ còn lâu mới rửa được. New York Times viết tựa đề: “Googgle nối kết vụ tấn công mạng lưới với cuộc tranh chấp mỏ ở Việt Nam” ( “Google Links Web Attacks to Vietnam Mine Dispute”). Financial Times viết tựa đề: “Các nhà phản kháng Việt Nam bị tin tặc tấn công” ( “Vietnam dissidents targeted by cyberattacks”). Cả hai đều nhắc đến nhóm các nhà trí thức chống Trung Cộng khai thác bô xít qua mạng lưới được hàng chục ngàn người vào tham dự.
Nhật báo Financial Times đã giới thiệu bản tin về vấn đề này hai lần trên hai mục khác nhau, trên mạng lưới, một là mục tin thế giới, hai là các tin tức về kỹ thuật. Trong bản tin này, tờ báo còn vạch rõ một mối lo ngại của người Việt Nam trong vụ khai thác bô xít này, là cơn sóng những người dân Trung Cộng sang Việt Nam làm việc, ở những địa điểm chiến lược trong việc phòng thủ quốc gia (Chinese workers flooding into the strategically sensitive region).
Nhật báo Wall Street Journal mở rộng mối quan tâm sang các doanh nhân Mỹ. Họ liên kết cuộc tấn công của tin tặc trên các nhà trí thức phản kháng ở Việt Nam với các vụ đột nhập vào mạng lưới các công ty Mỹ, do Bộ Quốc Phòng Trung Quốc chủ trương, với mục đích gián điệp kinh tế. Tác giả bài báo cảnh cáo: An ninh của giới doanh nghiệp Mỹ bị đe dọa!
Cả hai tờ báo quốc tế Financial Times và New York Times, cũng như bản tin AP đều không quên nhắc lại Việt Nam và Trung Hoa đã trải qua hàng ngàn năm thù nghịch, cuộc chiến tranh gần đây nhất mới hồi 1979, và tâm lý người Việt Nam lúc nào cũng nghi ngờ tham vọng của các chính quyền phía Bắc. Nhân dịp này, họ cũng nêu lên mối tranh chấp về các quần đảo, đặc biệt là đã ghi nhận Hoàng Sa mới bị Trung Cộng chiếm của Miền Nam Việt Nam năm 1974.
Tất cả các tin tức trên đều lợi cho cuộc tranh đấu của người Việt Nam. Chúng sẽ nhắc nhở dư luận thế giới về những cuộc tranh chấp giữa hai nước Việt Nam và Trung Hoa hiện nay. Quan trong nhất là các bản tin đã giới thiệu cho mọi người biết một phong trào tranh đấu cho môi trường sống, cho chủ quyền quốc gia và đòi công lý của người dân Việt Nam. Phong trào tranh đấu này đã bị bọn “tin tặc” tấn công, hai công ty quốc tế Google và McAfee đã loan báo tin tức đó để các thân chủ của họ đề phòng; chính bản tin đó đã bùng nổ trên mặt báo chí khắp thế giới.
Tất cả các tổ chức đấu tranh chỉ mong “thắng” được một trận như vậy trong cuộc chiến vận động, tuyên truyền của mình. Có khi họ bỏ ra hàng triệu Mỹ kim để gây nên những tiếng vang như thế này. Nhưng học giả Nguyễn Huệ Chi và Mạng lưới Bô xít Việt Nam không phải trả đồng tiền nào cả. Lý do, chỉ vì họ đang đứng về phía những lực lượng tiến bộ và đứng về phía lẽ phải. Không phải chỉ trong môi trường giữa người Việt Nam với nhau, mà lẽ phải và sự tiến bộ của chung nhân loại. Hai công ty Google và McFee tự nhiên đứng về phía Mạng lưới Bô xít Việt Nam!
Bản tin trên các báo và của hãng thông tấn AP đều nêu tin chính từ những lời tố cáo của công ty Google và vị trưởng kỹ thuật công ty McAfee chuyên về chống tin tặc.
Khi có một đại công ty như Google để mắt tới, câu chuyện trở thành quốc tế! Công ty McAfee cho biết họ tìm thấy “nhu liệu phá hoại, malware” từ Tháng Giêng 2010 khi nó lẻn vào một nhu liệu viết tiếng Việt trong mạng www.vps.org, đó là Web site của Hội Chuyên Gia Việt Nam, Vietnamese Professionals Society (VPS). Công ty McAfee cho biết họ đã khám phá ra “malware Việt Nam” này trong khi đang điều tra những vụ tấn công vào mạng lưới của Google trong lục địa Trung Hoa. Google bị chính quyền Trung Cộng tấn công với mục đích đột nhập và ăn trộm các dữ kiện trong hộp thư của các nhà dân chủ Trung Quốc. Cuộc tấn công thô bạo đã khiến công ty Google chấm dứt không hợp tác với Bắc Kinh trong việc kiểm duyệt mạng lưới; và hai tháng sau, công ty này đã rút khỏi Trung Hoa mặc dù sẽ bị thiệt hại về thương mại.
Sự kiện công ty McAfee tìm ra các con virus Việt Nam trong khi đang điều tra ở Trung Quốc cho thấy hai cuộc “hành quân ăn trộm và phá hoại” các mạng lưới ở Việt Nam và ở Trung Hoa có thể bắt nguồn từ cùng một đầu não, nếu không thì cũng được phối hợp chặt chẽ ít nhất về kỹ thuật.
Ðiều này rất dễ giải thích. Không phải chỉ riêng Cộng Sản Việt Nam lo lắng trước phong trào giới trí thức phản kháng vụ khai thác bô xít. Cộng Sản Trung Hoa cũng quan tâm vì quyền lợi kinh tế của họ. Cả hai đảng cộng sản đều muốn phá hoại không cho người Việt Nam vào mạng Bô Xít của học giả Nguyễn Huệ Chi và các nhà tranh đấu tự do dân chủ khác. Cho nên, nếu đảng Cộng Sản Việt Nam nhờ các cố vấn Trung Quốc giúp trong việc phá hoại này thì cũng dễ hiểu, không khác gì các cố vấn trong vụ cải cách ruộng đất, cố vấn các cuộc chỉnh quân, chỉnh đảng nửa thế kỷ trước đây.
Nhưng khi hai đảng cộng sản thi hành chính sách này là họ đã khai chiến với cả loài người tiến bộ. Tiến bộ đây không phải là trên mặt kỹ thuật, kinh tế, mà tiến bộ về xã hội. Loài người đã tiến đến thế kỷ này, mọi người đều công nhận quyền được trao đổi thông tin, quyền được biết sự thật là một quyền thiêng liêng của mỗi con người. Ðó cũng là một động lực cần thiết giúp xã hội phát triển về kinh tế và văn hóa. Ngăn chặn quyền tự do đó, phá phách không cho người dân được thi hành những quyền đó, là phản tiến bộ, là chống lại cả loài người.
Chuyên viên Neel Mehta thuộc công ty Google giải thích tại sao công ty đã công bố tin tức những vụ tin tặc do các chính phủ Trung Cộng và Việt Nam chủ mưu. Ông viết rằng công ty nêu lên các sự kiện này để đánh thức “cộng đồng quốc tế chú ý đến vấn đề an toàn mạng lưới một cách nghiêm chỉnh. Vì mục đích là bảo vệ việc trao đổi ý kiến và quan điểm một cách tự do (free opinion flowing)”.
Các nhà trí thức Việt Nam chủ trương Mạng lưới Bô xít Việt Nam cũng nhắm cùng một mục đích: Trao đổi thông tin và quan điểm một cách tự do. Con người chỉ làm được việc thông tin tự do khi biết kính trọng người khác và tự bảo vệ phẩm giá của mình. Cấm đoán thông tin, cấm các quan điểm khác mình không cho phát biểu, đều là những thái độ và hành động hèn nhát, làm giảm giá trị của chính người cấm lẫn những người bị cấm.
Các chế độ độc tài phát xít và cộng sản, khi họ ngăn cấm thông tin, đều bắt dân chúng sống chìm đắm trong lạc hậu, lùi nhiều bước ngược chiều với lịch sử nhân loại. Ở nước Trung Hoa nhiều người đã than thở là khi vào Google hay Baidu tra tìm một chữ như “cà rốt” cũng gặp khó khăn, mặc dù mục đích chỉ để tìm hiểu về thức ăn hay cách trồng rau. Có lúc mạng lưới tra tìm không cho kết quả nào, vì chữ “cà rốt” mà người Trung Hoa gọi là “hồ la bặc” có chữ Hồ trong đó, các mạng lưới đã kiểm duyệt vì tránh tiết lộ các “bí mật quốc gia” về ông Chủ Tịch Hồ Cẩm Ðào! Cũng giống như vậy, người tra tìm một chữ “ấm áp” (ôn) cũng gặp khó khăn vì chính quyền cộng sản muốn ngăn cản các “gián điệp” không cho dò tin tức về Thủ Tướng Ôn Gia Bảo!
Cái thói quen bưng bít đó còn đọng lại ngay cả sau khi chế độ cộng sản đã sụp đổ. Mấy bữa trước, có hai vụ nổ bom trong hệ thống xe điện ngầm ở Matxcơva từ sáng sớm khiến 39 người chết. Nhưng ba hệ thống truyền hình lớn nhất ở thủ đô nước Nga giữ lại không loan tin này. Sau đó, từ nửa giờ đến hai giờ, họ loan tin vắn tắt. Và mãi đến trưa, mới có một đoàn phóng viên đến quay phim tại hiện trường, sau khi đã dọn dẹp!
Cuộc cách mạng thông tin khiến cho chính sách bưng bít đó không những thất bại mà còn trở thành lố bịch. Trong nước Việt Nam hiện nay cũng rất ít người biết đến Mạng lưới Bô xít Việt Nam, khiến người dân không những chán ghét mà con khinh bỉ bọn cầm quyền. Nhờ Google, hôm nay cả thế giới được biết dân Việt Nam chống Chinalco khai thác bô xít, và các báo đều nêu rõ những lý do chính đáng. Người ta cũng biết nhiều hơn về các cuộc tranh chấp ở Hoàng Sa, Trường Sa.
Bởi vì chúng ta, những người tranh đấu cho nước Việt Nam tự do dân chủ đang đứng cùng phía với những người tiến bộ trên thế giới. Cộng sản đang đứng về phía những kẻ cản đường không cho dân tiến bộ. Dân Chủ đang lên, độc tài đang xuống, từ nửa thế kỷ nay. Trước đây 40 năm, các chính phủ Ðài Loan, Ðại Hàn, Indonesia, Thái Lan cũng đứng về phía phản tiến bộ như cộng sản bây giờ. Nhưng khi người dân các nước trên ý thức được các quyền lợi vật chất và tinh thần của họ sẽ chỉ được bảo đảm khi mọi người cùng được tự do, quan trọng nhất là tự do thông tin, thì cuối cùng các chế độ độc tài sẽ sụp đổ.
Trong công cuộc tranh đấu này, ở Việt Nam, các nhà trí thức phản kháng đang đi tiên phong. Trước đây không ai ngờ học giả Nguyễn Huệ Chi và các bạn ông lại có khi liên hệ với các công ty McAfee và Google. Các công ty quốc tế lớn về truyền thông đang đứng về phía họ. Vì tất cả đều thuộc những lực lượng tiến bộ trong nhân loại. Nguồn:
Nguyễn Huệ Chi, McAfee và Google (*Ngô Nhân Dụng*)
