-TÔI VẪN ĐI THEO LÝ TƯỞNG ĐÃ CHỌN" - Vi Đức Hồi
Nhà bất đồng chính kiến Vi Đức Hồi, người bị tuyên án 5 năm tù giam và ba năm quản chế tại gia hồi năm 2011 vì tội 'Tuyên truyền chống Nhà nước XHCN', vừa được trả tự do trước thời hạn.
Trả lời BBC ngày 12/4, ông Hồi cho biết vào 8h sáng cùng ngày, cán bộ trại giam đã đọc quyết định trả tự do cho ông và nói miệng với ông rằng "đây là nhờ chính sách nhân đạo và sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước".
"Tôi trả lời họ rằng tôi không đến nỗi ngây ngô đâu, tốt nhất các anh đừng giải thích theo hướng đấy," ông nói.
"Sức ép quốc tế đã buộc nhà cầm quyền Việt Nam phải thả tôi ra trước thời hạn."
Trả lời BBC ngày 12/4, ông Hồi cho biết vào 8h sáng cùng ngày, cán bộ trại giam đã đọc quyết định trả tự do cho ông và nói miệng với ông rằng "đây là nhờ chính sách nhân đạo và sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước".
"Tôi trả lời họ rằng tôi không đến nỗi ngây ngô đâu, tốt nhất các anh đừng giải thích theo hướng đấy," ông nói.
"Sức ép quốc tế đã buộc nhà cầm quyền Việt Nam phải thả tôi ra trước thời hạn."
-Lợi dụng vấn đề tự do ngôn luận để can thiệp
QĐND - Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 26-1-2011, TAND tỉnh Lạng Sơn đã tuyên án 8 năm tù giam và 5 năm quản chế tại địa phương sau khi mãn hạn tù đối với Vi Đức Hồi vì tội “Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, theo Điều 88 Bộ luật Hình sự. Sau phiên tòa, Vi Đức Hồi đã có đơn kháng án. Trong phiên phúc thẩm hôm 26-4, căn cứ vào thái độ thành khẩn và hợp tác trong quá trình làm việc... Tòa án nhân dân tỉnh Lạng Sơn đã giảm án cho Vi Đức Hồi xuống còn 5 năm tù giam và 3 năm quản chế tại địa phương sau khi mãn hạn tù.
 |
| Đối tượng Vi Đức Hồi. Ảnh: Internet |
Thực tế là vậy nhưng khi đưa tin về phiên tòa, Đài RFI dẫn nguồn vu vơ rằng: “Theo những nhà bảo vệ nhân quyền, tội danh “tuyên truyền chống Nhà nước” thường được Việt Nam sử dụng để hình sự hóa quyền tự do ngôn luận… Trả lời AFP về kết quả phiên tòa, ông Phil Robertson, Phó giám đốc đặc trách châu Á của tổ chức Human Rights Watch, cho rằng: Đây vẫn là một bản án nặng nề đối với một người “đã không làm gì khác ngoài việc bày tỏ những ý kiến đối lập với Chính phủ Việt Nam”. Trước đó Human Rights Watch còn kêu gọi trả tự do cho Vi Đức Hồi.
Cần khẳng định rõ rằng, ở Việt Nam không có chuyện sử dụng tội danh “tuyên truyền chống Nhà nước” để hình sự hóa quyền tự do ngôn luận. Nhà nước Việt Nam luôn tôn trọng và bảo đảm quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí của công dân. Điều này đã được quy định rõ trong Hiến pháp, pháp luật, trong đó có Điều 88 Bộ luật Hình sự. Những thành tựu của Việt Nam trong thực hiện quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí đã được phần lớn các quốc gia, các tổ chức quốc tế và nhân dân trên thế giới ghi nhận và đánh giá cao.
Hành vi lợi dụng quyền tự do ngôn luận để tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam của Vi Đức Hồi là rất rõ ràng. Nhận xét của ông Phil Robertson là không có cơ sở. Nhà nước Việt Nam sẵn sàng làm tất cả để bảo vệ quyền tự do ngôn luận của công dân. Nhưng cũng như mọi quốc gia khác trên thế giới, Việt Nam phải quản lý, kiểm soát việc thực hiện quyền ấy theo đúng quy định của pháp luật và xử lý nghiêm minh nếu ai đó cố tình lợi dụng quyền tự do ngôn luận để thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật. Nhà nước Việt Nam kiên quyết lên án, phản đối bất kỳ thế lực nào sử dụng vấn đề tự do ngôn luận làm cái cớ để can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam.
Kim Ngọc
-Ông Vi Đức Hồi được giảm án
Tòa phúc thẩm ở tỉnh Lạng Sơn vừa giảm án cho nhà bất đồng chính kiến Vi Đức Hồi còn 5 năm tù giam và 3 năm quản chế.
Bà Hoàng Thị Tươi, vợ ông Hồi, nói với BBC từ Lạng Sơn rằng phiên tòa đã kết thúc từ 10:30 sáng thứ Ba 26/04 sau vài giờ xử án.
Trước đó, hôm 26/01, tòa sơ thẩm tuyên án ông Vi Đức Hồi năm tù giam và 5 năm quản chế tại địa phương vì tội Tuyên truyền chống Nhà nước XHCN, theo Điều 88 Luật Hình sự.
Luật sư của ông lúc đó nói với BBC rằng bản án khắt khe tới nỗi "bên công tố cũng ngạc nhiên".
Lần này, bà Tươi cho biết tòa đã giảm án cho ông căn cứ vào thái độ "thành khẩn và hợp tác trong quá trình làm việc".
Tuy nhiên, vợ nhân vật từng là Giám đốc trường Đảng huyện nói bà vẫn cho rằng án tù chưa thật thỏa đáng.
"Phiên tòa đã có sự suy nghĩ và giảm bớt, nhưng chưa thật đúng người đúng tội."
"Với chỉ mấy bài viết, chồng tôi vẫn có thể nhận bản án nhẹ hơn, như 1-2 năm, hoặc trắng án. Nhất là khi chồng tôi đã có quá trình đóng góp cho dân cho Đảng như thế."
Ông Vi Đức Hồi gia nhập Đảng Cộng sản năm 1980 và từng là Giám đốc trường Đảng huyện Hữu Lũng, Lạng Sơn.
Bà Hoàng Thị Tươi nói bà chỉ được nói chuyện với chồng "từ xa xa" tại phiên tòa chứ không được lại gần tiếp xúc.
"Tinh thần của chồng tôi thì vẫn vững vàng như trước, nhưng thần sắc không được tốt lắm, chắc chắn là sức khỏe có phần giảm sút."
Bà Tươi nói bà sẽ chờ tới khi được gặp chồng rồi mới quay về nhà.
Ông Vi Đức Hồi, 56 tuổi, bị bắt hôm 27/10/2010 tại tư gia.
Ông được trao giải Hellman/Hammett năm 2009 của tổ chức nhân quyền Human Rights Watch vì các đóng góp trong việc "thúc đẩy tự do ngôn luận".
Hiện ông bị giam ở trại Yên Trạch, tỉnh Lạng Sơn.
Từ năm 2006, ông Hồi bắt đầu viết nhiều bài báo chỉ trích Đảng - ban đầu bằng bút danh, sau đó dùng tên thật khi ông bị khai trừ khỏi đảng năm 2007.
Tổ chức Human Rights Watch nói ông đã nhiều lần bị đưa ra "đấu tố" ở địa phương, và vợ của ông cũng bị khai trừ Đảng vì không chịu lên án chồng.
Human Rights Watch mới đây đã kêu gọi trả tự do cho ông.
Trước đó, hôm 26/01, tòa sơ thẩm tuyên án ông Vi Đức Hồi năm tù giam và 5 năm quản chế tại địa phương vì tội Tuyên truyền chống Nhà nước XHCN, theo Điều 88 Luật Hình sự.
Luật sư của ông lúc đó nói với BBC rằng bản án khắt khe tới nỗi "bên công tố cũng ngạc nhiên".
Lần này, bà Tươi cho biết tòa đã giảm án cho ông căn cứ vào thái độ "thành khẩn và hợp tác trong quá trình làm việc".
Tuy nhiên, vợ nhân vật từng là Giám đốc trường Đảng huyện nói bà vẫn cho rằng án tù chưa thật thỏa đáng.
"Phiên tòa đã có sự suy nghĩ và giảm bớt, nhưng chưa thật đúng người đúng tội."
"Với chỉ mấy bài viết, chồng tôi vẫn có thể nhận bản án nhẹ hơn, như 1-2 năm, hoặc trắng án. Nhất là khi chồng tôi đã có quá trình đóng góp cho dân cho Đảng như thế."
Ông Vi Đức Hồi gia nhập Đảng Cộng sản năm 1980 và từng là Giám đốc trường Đảng huyện Hữu Lũng, Lạng Sơn.
'Thần sắc kém'
Bào chữa cho ông Hồi tại phiên phúc thẩm vẫn là luật sư Trần Lâm.Bà Hoàng Thị Tươi nói bà chỉ được nói chuyện với chồng "từ xa xa" tại phiên tòa chứ không được lại gần tiếp xúc.
"Tinh thần của chồng tôi thì vẫn vững vàng như trước, nhưng thần sắc không được tốt lắm, chắc chắn là sức khỏe có phần giảm sút."
Bà Tươi nói bà sẽ chờ tới khi được gặp chồng rồi mới quay về nhà.
Ông Vi Đức Hồi, 56 tuổi, bị bắt hôm 27/10/2010 tại tư gia.
Ông được trao giải Hellman/Hammett năm 2009 của tổ chức nhân quyền Human Rights Watch vì các đóng góp trong việc "thúc đẩy tự do ngôn luận".
Hiện ông bị giam ở trại Yên Trạch, tỉnh Lạng Sơn.
Từ năm 2006, ông Hồi bắt đầu viết nhiều bài báo chỉ trích Đảng - ban đầu bằng bút danh, sau đó dùng tên thật khi ông bị khai trừ khỏi đảng năm 2007.
Tổ chức Human Rights Watch nói ông đã nhiều lần bị đưa ra "đấu tố" ở địa phương, và vợ của ông cũng bị khai trừ Đảng vì không chịu lên án chồng.
Human Rights Watch mới đây đã kêu gọi trả tự do cho ông.
- -Vietnamese court reduces dissident's sentenceDPA
Hanoi - A provincial court on Tuesday reduced the sentence given to a former Vietnamese Communist Party official from eight to five years in prison for spreading propaganda against the state.
Vi Duc Hoi, 55, will now serve five years in prison and five years of house arrest, Lang Son People's Appeal Court said.
Hoi's wife, Hoang Thi Tuoi said his sentence was reduced because of 'his sincere cooperation' with authorities.
Hoi, a member of Bloc 8406, a network of human rights activists, had written extensively on corruption and injustice in Vietnam.
Hoi joined the ruling party in 1980 but was expelled in 2007 for his writings and speeches, which called for democratic reform. He held key local positions including director of a party school and chairman of a district propaganda and education committee.
He was arrested in October and was sentenced in January to eight years in prison and five years of house arrest.
'While we are pleased to see that his sentence has been reduced, this does not change the fact that it is outrageous that Vi Duc Hoi is in prison today for simply publishing his views on human rights and democracy,' said Phil Robertson, deputy Asia director at Human Rights Watch.
'The government makes a mockery of the rule of law when it imprisons former officials and party members for nothing more than their constructive criticism.'
-Kêu gọi VN trả tự do cho ông Vi Đức Hồi
(New York ngày 23 tháng Tư, 2011) – Ngày hôm nay Tổ chức Theo dõi Nhân quyền tuyên bố chính quyền Việt Nam cần lập tức trả tự do cho văn sĩ Vi Đức Hồi, người bị kết án tám năm tù vào tháng Giêng năm 2011 vì “tuyên truyền” chống chính phủ. Tòa phúc thẩm tỉnh Lạng Sơn sẽ xử phúc thẩm vụ án của ông vào ngày 26 tháng Tư.
Ông Vi Đức Hồi, nguyên đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, bị Tòa án Nhân dân tỉnh Lạng Sơn kết án chủ yếu dựa trên lý lẽ cho rằng các bài ông viết và đăng trên mạng internet kêu gọi cải cách dân chủ và bảo vệ nhân quyền cấu thành tội phạm về an ninh quốc gia theo điều 88 của bộ luật hình sự.
“Việc ông Vi Đức Hồi hiện đang bị cầm tù chỉ vì công khai bày tỏ quan điểm của mình về nhân quyền và dân chủ thật là quá đáng,” ông Phil Robertson, Phó Giám đốc phụ trách châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền phát biểu. “Chính quyền Việt Nam đã nhạo báng nền pháp trị khi bỏ tù các cựu cán bộ và đảng viên vì nguyên nhân duy nhất là họ đã lên tiếng phê bình trên tinh thần xây dựng.”
Khi hình sự hoá các vụ bất đồng chính kiến ôn hòa, Việt Nam đã vi phạm các nghĩa vụ của mình trong vai trò một quốc gia thành viên của Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị, cũng như chính Hiến pháp của Việt Nam, vì cả hai văn bản này đều đảm bảo quyền tự do ngôn luận.
Cũng theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, phán quyết của tòa án trong phiên xử ông Vi Đức Hồi vào tháng Giêng năm 2011 bắt ông phải nộp 56 triệu đồng Việt Nam (tương đương 2.800 đô la Mỹ) mà tòa tuyên bố ông đã “nhận trái phép” từ các tổ chức và các nhà ủng hộ nhân quyền từ nước ngoài là không có cơ sở pháp lý. Số tiền trên bao gồm giải thưởng Hellman/Hammett 2009, một giải thưởng hàng năm dành cho văn sĩ được Tổ chức Theo dõi Nhân quyền trao cho các văn sĩ bị trù dập trên toàn thế giới.
“Ông Vi Đức Hồi được trao giải Hellman/Hammett để ghi nhận sự can đảm của ông trong vai trò một người cầm bút, bất chấp những sách nhiễu và đàn áp từ phía chính quyền,” ông Robertson nói. “Chính quyền Việt Nam đã thể hiện hành động đàn áp kép khi cố cướp số tiền một cá nhân được thưởng để ghi nhận việc ông ta phải chịu đựng sự ngược đãi từ chính bàn tay của chính quyền ấy.”
Không có quy định nào về hình thức phạt tiền liên quan đến điều 88 của bộ luật hình sự.
Ông Vi Đức Hồi, 56 tuổi, là một cây bút và là blogger từ tỉnh Lạng Sơn, một tỉnh xa xôi ở phía Bắc Việt Nam gần biên giới Trung Quốc. Ông là người dân tộc Tày, dân tộc lớn nhất trong các sắc dân thiểu số ở Việt Nam. Các bài viết của ông về dân chủ, đa nguyên và nhân quyền, cùng với cuốn hồi ký, Đối mặt: Đường đi đến với phong trào dân chủ, được lưu truyền rộng rãi trên mạng Internet.
Ông Vi Đức Hồi đã lặng lẽ ủng hộ những lời kêu gọi yêu cầu phải tôn trọng nhân quyền và mở rộng dân chủ từ năm 2006, khi vẫn còn đang giữ những chức vụ quan trọng trong bộ máy chính quyền và Đảng ở tỉnh Lạng Sơn. Ông từng là Trưởng ban Tuyên giáo, đồng thời là Ủy viên Ban thường vụ huyện ủy huyện Hữu Lũng. Sau khi sự thay đổi quan điểm của ông bị phát hiện, ông bị khai trừ đảng, bị đưa ra kiểm điểm trước dân tại các cuộc họp được dàn xếp trước, bị tạm giữ và xét hỏi. Sau đó, ông công khai gắn kết với tập san bất đồng chính kiến Tổ Quốc.
Vào tháng Tám năm 2010, Vi Đức Hồi xuất bản một truyện giả tưởng về cái chết thảm khốc của chàng trai 21 tuổi Nguyễn Văn Khương, người đột tử ngay sau khi bị công an giữ vì một lỗi giao thông ở tỉnh Bắc Giang vào tháng Bảy năm 2010. Nội dung truyện cung cấp các chi tiết – dưới danh nghĩa hư cấu – thuật lại việc công an đánh Khương gây nên cái chết. Tin tức về cái chết của Khương dưới tay công an đã được đăng tải rộng rãi trên báo chí nhà nước Việt Nam cũng như báo chí hải ngoại, các blog độc lập và các tổ chức nhân quyền quốc tế, đồng thời cũng gây ra một cuộc biểu tình của hàng ngàn người ở Bắc Giang trong đám tang nạn nhân để phản đối công an bạo hành.
Trong hồi ký viết năm 2008, Đối Mặt, Vi Đức Hồi viết: “Cái mất mát lớn nhất của con người chính là mất đi quyền làm người; Kẻ có tội lớn nhất là kẻ đi tước đoạt quyền con người; kẻ đáng thương nhất là kẻ chưa hiểu biết về quyền con người; kẻ đáng trách nhất là kẻ quên đi quyền con người; kẻ hèn hạ nhất là kẻ cam chịu mất quyền con người. Tôi là kẻ đáng trách và cũng có lúc trở thành kẻ hèn hạ.”
Trong năm qua, chính quyền Việt Nam đã gia tăng đàn áp các văn sĩ và blogger độc lập, những người lên tiếng chất vấn về chính sách nhà nước, vạch trần quan chức tham nhũng, hoặc kêu gọi một nền dân chủ thay thế cho thể chế độc đảng. Các văn sĩ, blogger và các nhà vận động trên mạng bị đặt dưới sự giám sát thô bạo, bị biệt giam trong thời gian dài không được tiếp cận với luật sư,và bị xét xử với các mức án tù giam ngày càng nặng.
“Cũng như hàng chục văn sĩ và blogger khác, ông Vi Đức Hồi xứng đáng được đối xử tốt hơn thế,” ông Robertson phát biểu. “Họ là những người đang bị giam giữ chỉ vì bày tỏ ý kiến về nhân quyền và cải thiện quản lý nhà nước. Chừng nào Việt Nam còn tiếp tục bắt giam những người bất đồng chính kiến ôn hòa, cả thế giới cần đặt câu hỏi xem liệu có thể tin được việc quốc gia này sẽ nghiêm túc tôn trọng các cam kết quốc tế của mình được hay không.”
Trích từ các bài viết của ông Vi Đức Hồi
Ai cũng vậy, khi mà mình nhận ra, nhìn thấy những hành vi tội lỗi của người khác, mà không lên tiếng cảnh báo cho người đó dừng lại, hoặc cũng không báo cho mọi người biết để tránh; để đề phòng; để lên tiếng; để ngăn chặn… thì đó cũng là tội lỗi. Từ lối suy nghĩ mộc mạc như vậy, nên việc tôi đến với phong trào dân chủ như một lẽ tự nhiên.
Trích hồi ký “Đối Mặt” của ông Vi Đức Hồi:
Thực tế là vậy, tôi chưa thấy”đảng ta thiên tài, sáng suốt” ở chỗ nào mà chính hiện nay đảng đang là trở ngại, lực cản cho sự phát triển, đó là cái “định hướng xã hội chủ nghĩa”và “tăng cường sự lãnh đạo của đảng”… chỉ mong đảng hãy tha cho dân lành, hãy để yên cho họ làm ăn, đừng lên mặt nữa, dân chịu nhiều khổ đau với đảng lắm rồi.
Từ những thực tế trên, tôi quyết định cần ly khai đảng. Tôi khẳng định: Tôi không phản bội đảng mà chính đảng đã phản bội tôi và nhân dân tôi. Nếu như đảng thực hiện đúng như cương lĩnh của đảng đề ra thì suốt đời tôi nguyện phụng sự đảng đến hơi thở cuối cùng. Tôi là người tự trọng, luôn tôn trọng sự thật, căm ghét giả dối, lừa gạt.
Quyết định của tôi là cả một quá trình nung nấu, cả một quá trình suy nghĩ, cân nhắc. Tôi chẳng có động cơ nào khác ngoài động cơ thấy mình cần phải bênh vực lẽ phải, bênh vực những người dân của tôi, vì thế tôi quyết định những năm tháng còn lại của cuộc đời tôi, tôi phải làm điều gì đó dù là ít ỏi để rồi khi từ giã cõi đời này sẽ giảm bớt đi những ân hận.
(Nhận được từ HRW)
- Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Human Rights Watch: Việt Nam: Cần trả tự do cho nhà hoạt động dân chủ nhiều ảnh hưởng — (Dân luận) “Lệnh truy thu Giải thưởng Nhà văn Quốc tế của ông Vi Đức Hồi là trái luật.” --Vụ Vi Đức Hồi giống vụ ông Hà Vũ?bbc -Luật sư Trần Lâm, người sẽ bảo vệ ông Vi Đức Hồi trong phiên phúc thẩm ngày 26/4 nói ông cũng chịu cách xử của tòa như ông Hà Vũ. -Human Rights Watch kêu gọi Việt Nam trả tự do cho nhà bất đồng chính kiến Vi Đức Hồi- RFI - -Vietnam: Free Influential Democracy Activist Human Rights Watch
-(New York) - Vietnam's government should immediately release the writer Vi Duc Hoi, who was sentenced to eight years in prison in January 2011 for "conducting propaganda" against the government, Human Rights Watch said today. The appeals court in Lang Son Province will hear the appeal for his conviction on April 26.
Ông Vi Đức Hồi, nguyên đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, bị Tòa án Nhân dân tỉnh Lạng Sơn kết án chủ yếu dựa trên lý lẽ cho rằng các bài ông viết và đăng trên mạng internet kêu gọi cải cách dân chủ và bảo vệ nhân quyền cấu thành tội phạm về an ninh quốc gia theo điều 88 của bộ luật hình sự.“Việc ông Vi Đức Hồi hiện đang bị cầm tù chỉ vì công khai bày tỏ quan điểm của mình về nhân quyền và dân chủ thật là quá đáng,” ông Phil Robertson, Phó Giám đốc phụ trách châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền phát biểu. “Chính quyền Việt Nam đã nhạo báng nền pháp trị khi bỏ tù các cựu cán bộ và đảng viên vì nguyên nhân duy nhất là họ đã lên tiếng phê bình trên tinh thần xây dựng.”
Khi hình sự hoá các vụ bất đồng chính kiến ôn hòa, Việt Nam đã vi phạm các nghĩa vụ của mình trong vai trò một quốc gia thành viên của Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị, cũng như chính Hiến pháp của Việt Nam, vì cả hai văn bản này đều đảm bảo quyền tự do ngôn luận.
Cũng theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, phán quyết của tòa án trong phiên xử ông Vi Đức Hồi vào tháng Giêng năm 2011 bắt ông phải nộp 56 triệu đồng Việt Nam (tương đương 2.800 đô la Mỹ) mà tòa tuyên bố ông đã “nhận trái phép” từ các tổ chức và các nhà ủng hộ nhân quyền từ nước ngoài là không có cơ sở pháp lý. Số tiền trên bao gồm giải thưởng Hellman/Hammett 2009, một giải thưởng hàng năm dành cho văn sĩ được Tổ chức Theo dõi Nhân quyền trao cho các văn sĩ bị trù dập trên toàn thế giới.
“Ông Vi Đức Hồi được trao giải Hellman/Hammett để ghi nhận sự can đảm của ông trong vai trò một người cầm bút, bất chấp những sách nhiễu và đàn áp từ phía chính quyền,” ông Robertson nói. “Chính quyền Việt Nam đã thể hiện hành động đàn áp kép khi cố cướp số tiền một cá nhân được thưởng để ghi nhận việc ông ta phải chịu đựng sự ngược đãi từ chính bàn tay của chính quyền ấy.”
Không có quy định nào về hình thức phạt tiền liên quan đến điều 88 của bộ luật hình sự.
Ông Vi Đức Hồi, 56 tuổi, là một cây bút và là blogger từ tỉnh Lạng Sơn, một tỉnh xa xôi ở phía Bắc Việt Nam gần biên giới Trung Quốc. Ông là người dân tộc Tày, dân tộc lớn nhất trong các sắc dân thiểu số ở Việt Nam. Các bài viết của ông về dân chủ, đa nguyên và nhân quyền, cùng với cuốn hồi ký, Đối mặt: Đường đi đến với phong trào dân chủ, được lưu truyền rộng rãi trên mạng Internet.
Ông Vi Đức Hồi đã lặng lẽ ủng hộ những lời kêu gọi yêu cầu phải tôn trọng nhân quyền và mở rộng dân chủ từ năm 2006, khi vẫn còn đang giữ những chức vụ quan trọng trong bộ máy chính quyền và Đảng ở tỉnh Lạng Sơn. Ông từng là Trưởng ban Tuyên giáo, đồng thời là Ủy viên Ban thường vụ huyện ủy huyện Hữu Lũng. Sau khi sự thay đổi quan điểm của ông bị phát hiện, ông bị khai trừ đảng, bị đưa ra kiểm điểm trước dân tại các cuộc họp được dàn xếp trước, bị tạm giữ và xét hỏi. Sau đó, ông công khai gắn kết với tập san bất đồng chính kiến Tổ Quốc.
Vào tháng Tám năm 2010, Vi Đức Hồi xuất bản một truyện giả tưởng về cái chết thảm khốc của chàng trai 21 tuổi Nguyễn Văn Khương, người đột tử ngay sau khi bị công an giữ vì một lỗi giao thông ở tỉnh Bắc Giang vào tháng Bảy năm 2010. Nội dung truyện cung cấp các chi tiết – dưới danh nghĩa hư cấu – thuật lại việc công an đánh Khương gây nên cái chết. Tin tức về cái chết của Khương dưới tay công an đã được đăng tải rộng rãi trên báo chí nhà nước Việt Nam cũng như báo chí hải ngoại, các blog độc lập và các tổ chức nhân quyền quốc tế, đồng thời cũng gây ra một cuộc biểu tình của hàng ngàn người ở Bắc Giang trong đám tang nạn nhân để phản đối công an bạo hành.
Trong hồi ký viết năm 2008, Đối Mặt, Vi Đức Hồi viết: “Cái mất mát lớn nhất của con người chính là mất đi quyền làm người; Kẻ có tội lớn nhất là kẻ đi tước đoạt quyền con người; kẻ đáng thương nhất là kẻ chưa hiểu biết về quyền con người; kẻ đáng trách nhất là kẻ quên đi quyền con người; kẻ hèn hạ nhất là kẻ cam chịu mất quyền con người. Tôi là kẻ đáng trách và cũng có lúc trở thành kẻ hèn hạ.”
Trong năm qua, chính quyền Việt Nam đã gia tăng đàn áp các văn sĩ và blogger độc lập, những người lên tiếng chất vấn về chính sách nhà nước, vạch trần quan chức tham nhũng, hoặc kêu gọi một nền dân chủ thay thế cho thể chế độc đảng. Các văn sĩ, blogger và các nhà vận động trên mạng bị đặt dưới sự giám sát thô bạo, bị biệt giam trong thời gian dài không được tiếp cận với luật sư,và bị xét xử với các mức án tù giam ngày càng nặng.
“Cũng như hàng chục văn sĩ và blogger khác, ông Vi Đức Hồi xứng đáng được đối xử tốt hơn thế,” ông Robertson phát biểu. “Họ là những người đang bị giam giữ chỉ vì bày tỏ ý kiến về nhân quyền và cải thiện quản lý nhà nước. Chừng nào Việt Nam còn tiếp tục bắt giam những người bất đồng chính kiến ôn hòa, cả thế giới cần đặt câu hỏi xem liệu có thể tin được việc quốc gia này sẽ nghiêm túc tôn trọng các cam kết quốc tế của mình được hay không.”
Trích từ các bài viết của ông Vi Đức Hồi
Ai cũng vậy, khi mà mình nhận ra, nhìn thấy những hành vi tội lỗi của người khác, mà không lên tiếng cảnh báo cho người đó dừng lại, hoặc cũng không báo cho mọi người biết để tránh; để đề phòng; để lên tiếng; để ngăn chặn… thì đó cũng là tội lỗi. Từ lối suy nghĩ mộc mạc như vậy, nên việc tôi đến với phong trào dân chủ như một lẽ tự nhiên.
Trích hồi ký “Đối Mặt” của ông Vi Đức Hồi:
Thực tế là vậy, tôi chưa thấy”đảng ta thiên tài, sáng suốt” ở chỗ nào mà chính hiện nay đảng đang là trở ngại, lực cản cho sự phát triển, đó là cái “định hướng xã hội chủ nghĩa”và “tăng cường sự lãnh đạo của đảng”… chỉ mong đảng hãy tha cho dân lành, hãy để yên cho họ làm ăn, đừng lên mặt nữa, dân chịu nhiều khổ đau với đảng lắm rồi.
Từ những thực tế trên, tôi quyết định cần ly khai đảng. Tôi khẳng định: Tôi không phản bội đảng mà chính đảng đã phản bội tôi và nhân dân tôi. Nếu như đảng thực hiện đúng như cương lĩnh của đảng đề ra thì suốt đời tôi nguyện phụng sự đảng đến hơi thở cuối cùng. Tôi là người tự trọng, luôn tôn trọng sự thật, căm ghét giả dối, lừa gạt.
Quyết định của tôi là cả một quá trình nung nấu, cả một quá trình suy nghĩ, cân nhắc. Tôi chẳng có động cơ nào khác ngoài động cơ thấy mình cần phải bênh vực lẽ phải, bênh vực những người dân của tôi, vì thế tôi quyết định những năm tháng còn lại của cuộc đời tôi, tôi phải làm điều gì đó dù là ít ỏi để rồi khi từ giã cõi đời này sẽ giảm bớt đi những ân hận.
(Nhận được từ HRW)
- Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Human Rights Watch: Việt Nam: Cần trả tự do cho nhà hoạt động dân chủ nhiều ảnh hưởng — (Dân luận) “Lệnh truy thu Giải thưởng Nhà văn Quốc tế của ông Vi Đức Hồi là trái luật.” --Vụ Vi Đức Hồi giống vụ ông Hà Vũ?bbc -Luật sư Trần Lâm, người sẽ bảo vệ ông Vi Đức Hồi trong phiên phúc thẩm ngày 26/4 nói ông cũng chịu cách xử của tòa như ông Hà Vũ. -Human Rights Watch kêu gọi Việt Nam trả tự do cho nhà bất đồng chính kiến Vi Đức Hồi- RFI - -Vietnam: Free Influential Democracy Activist Human Rights Watch
-(New York) - Vietnam's government should immediately release the writer Vi Duc Hoi, who was sentenced to eight years in prison in January 2011 for "conducting propaganda" against the government, Human Rights Watch said today. The appeals court in Lang Son Province will hear the appeal for his conviction on April 26.
LUẬN CỨ BÀO CHỮA CỦA LUẬT SƯ TRẦN LÂM TRƯỚC PHIÊN TÒA PHÚC THẨM ĐỐI VỚI VI ĐỨC HỒI
Luật sư Trần Lâm
Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam
Độc Lập Tự Do Hạnh Phúc
LUẬN CỨ BÀO CHỮA CỦA LUẬT SƯ TRẦN LÂM TRƯỚC PHIÊN TÒA PHÚC THẨM TÒA ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO NGÀY 26 / 4 /2010 TẠI LẠNG SƠN ĐỐI VỚI VI ĐỨC HỒI CAN TỘI “TUYÊN TRUYỀN CHỐNG NHÀ NƯỚCCHXHCN VIỆT NAM”
(Luận cứ này sẽ được bổ xung, sửa đổi, phù hợp với phiên tòa công khai. Xin coi đây là những đề xuất cho việc dự thẩm).
I. Tội danh dành cho anh Hồi thuộc về ý thức, quan điểm, cho nên việc tìm ra nguồn gốc phát sinh, thời điểm phát sinh là rất cần cho việc định tội và lượng hình .
Hồ sơ thể hiện rõ: Gia đình anh Hồi là nông dân thuần phác, anh tham gia công tác sớm, được học hành có hệ thống, làm việc có hiệu quả, được mọi người yêu mến, được tín nhiệm đến mức được xếp vào hàng ngũ lãnh đạo kế cận…
Đầu tiên, anh nghe đài, rồi anh sử dụng internet, anh nhìn nhận thực trạng xã hội, tư tưởng, tình cảm của anh chuyển biến. Quá trình thay đổi này không có tác động của cá nhân nào.
Trung ương Đảng ta nhiều lần nói đến hiện tượng : “Nhạt Đảng”, “Chán Đảng” của một số Đảng Viên. Số này không ai dám nói là số ít. Khi tự phát hiện ra trạng thái tình cảm này trước Đảng anh đã nói: “Xin khai trừ tôi ra khỏi Đảng, tôi không băn khoăn , không luyến tiếc gì.” . Đây là một thái độ trung thực và dũng cảm.
Tôi, một người nhiều tuổi, nghĩ đến chúng ta, dân ta vẫn còn giữ mãi một não trạng bảo thủ và xơ cứng, chẳng khác gì một cặp chồng vợ đã từng một thời nồng ấm, đến lúc buộc lòng phải chia tay thì lại đối đãi với nhau như kẻ thù, lại còn lôi kéo cả con cái người ta vào vòng xoáy thù hận, khác xa với cách hành xử trong xã hội văn minh.
Nếu ta độ lượng với anh Hồi, anh Hồi không phải lọt vòng tù tội, anh có thể là người phản biện có ích cho Đảng, cho dân. Người xưa có câu: “Kẻ tiểu nhân tiễn nhau với vàng bạc, người quân tử tiễn nhau bằng lời hơn, lẽ thiệt”
II. Về tội danh này, căn cứ để định tội dựa vào các hành vi: Viết – Vẽ – Nói.
a. Anh Hồi về Bắc Giang có đến vùng nhậy cảm nhiều lần và thường xuyên. Việc này là do một người gửi tiền cho gia đình các người bị bắt giam, mỗi tháng một lần, mỗi người 500 ngàn, anh Hồi nhận tiền và phân phát. Xét ra những người nhận tiền chỉ là những nông dân nghèo khổ, còn anh Hồi làm việc này thuần túy chỉ là việc cứu trợ .
b. Án sơ thẩm đã căn cứ những cuộc phỏng vấn của truyền thông quốc tế để kết tội anh Hồi, xét ra đây là những ngôn luận rất thường của nhiều người , không phải chỉ riêng anh Hồi…
Trước Đại Hội 11, ông Đinh Thế Huynh đã nói: “Nhân dân Việt Nam không chấp nhận đa đảng”. Ông Nguyễn Phú Trọng đã trả lời báo nước ngoài: “Việt Nam giai đoạn này chưa cần đa nguyên, đa đảng.”. Cụ Nguyễn Trọng Vĩnh nói:”Biết bao nhiêu người nói như Cù Huy Hà Vũ đã từng nói, sao lại chỉ bắt tội mình Cù Huy Hà Vũ.”. Ông Nguyễn Văn An nguyên ủy viên BCT, nguyên chủ tịch Quốc Hội đã đòi hỏi phải thay đổi thể chế. Và biết bao nhiêu người “nhạt Đảng”,”chán Đảng” còn nói ghê gớm hơn nhiều .
Nhiều năm về trước, nói như thế là điều cấm kỵ. Nay xã hội đương đại đã có những bước tiến dài về nhân quyền, về tự do ngôn luận…lẽ nào chúng ta lại yên tâm khi vẫn giữ cách hành xử của nhiều năm về trước.
Sẽ là ảo tưởng nếu nghĩ rằng xử một người sẽ làm ngàn vạn người khác phải run sợ.
Trên bình diện quốc tế, chúng ta đã mất quá nhiều điểm về cách hành xử không làm mọi người tâm phục, khẩu phục lẽ nào chúng ta vẫn lại tiếp tục đi vào vết xe xưa cũ.
Về viết các văn bản, có 2 tạp văn đáng quan tâm: “Nể Dâm” và “Đối Mặt” .
*“Nể Dâm” có nội dung: Trong xóm có một ông góa vợ, một bà góa chồng. Người ta phát hiện 2 ông bà làm cái việc của “Con Người”. 2 người con giai của người đàn bà kiện ra xã buộc ông góa vợ tội hiếp dâm. Mọi can ngăn đều không có hiệu quả, buộc chính quyền phải can thiệp. Chủ Tich đi học xa, Bí thư chi bộ phải thay thế. Hỏi bà, bà nói nguyên nhân là tôi “Nể” ông ấy quá!. Xuất xứ chữ “Nể Dâm” là thế. Câu chuyện đáng quan tâm là bí thư chi bộ phạt vạ người đàn ông, lại lấy số tiền này tổ chức một bữa nhậu cho các vị chức sắc trong thôn…
Tôi có hỏi anh Hồi, đã nghĩ gì mà viết thế? Anh Hồi phản bác: Tôi viết truyện ngắn đó trong lúc cao hứng. Khi sáng tác truyện ngắn, người ta có quyền dùng bút pháp hư cấu để dẫn dắt sự việc. Sau những quan sát anh Hồi từ nhiều góc độ, tôi tin rằng anh Hồi không có dụng tâm, không hề ác ý…xin tòa có sự rộng lượng trước giây phút thăng hoa của một ngòi bút đang có nhiều triển vọng.
“Đối Mặt”: Đây là một hồi ký rất dài nói về gia cảnh, đời tư của mình, nhưng phần lớn là anh Hồi viết về những lần bị công an bắt giữ, thẩm vấn. Lời văn thì nhẹ nhàng, sự việc thì rõ ràng, không hề đề cập gì đến các vấn đề liên quan đến Đảng, Nhà nước. Tác phẩm này chỉ là một tập hợp những đối thoại dí dỏm, rất đời thường của anh Hồi với những nhân viên an ninh, nhân viên công lực khi họ buộc phải làm việc với anh .
Xét về hai tập này, không có tình tiết nào mà chúng ta có thể quy là dấu hiệu của tội phạm
***
Có điều vừa cấm kị vừa khó nói, tôi xin mạnh dạn trình bày :
-Thế giới hòa nhập, phải có luật lệ thế là bao nhiêu công ước ,quy chế…ra đời .Có các quy chế về dân chủ, nhân quyền…Trong xu the hòa nhập ấy , Việt Nam phải phê chuẩn , cam kết thực hiện .Nhưng các quy chế ấy lại thuộc thể chế dân chủ, đa nguyên, trái với thể chế Việt Nam .Thực hiện cũng không được ,gạt bỏ cũng không xong, một thế “tùy cơ ứng biến”
Xét xử các vụ án này là như thế , dù đã lâu năm trong nghề cũng không thể có được chuẩn mực .Cái khó là ở từ đấy,cái tự do cũng là ở từ đây.
Thế giới đang chuyển mình, về kinh tế về chính trị,và về nhiều mặt khác .Ta phải nhận thấy từ độ 10 năm nay , phong trào dân chủ cả thế giới cũng như tại Việt Nam đã có những bước tiến bộ đáng kể .Nhiều việc trước kia là cấm kỵ nhưng nay đã được rộng mở ,con đường lại đang hanh thông.
Tôi nghĩ rằng trong tâm thức , việc xét xử vụ án này ,cần phải có một tu duy manh dạn để phù hợp với thời thế .
***
Vì những lẽ đó tôi nghĩ đối với bị cáo Vi Đức Hồi : Tha miễn trách nhiệm hình sự .
Vì các lẽ sau :Nhân thân đáng được chiếu cố, hành vi chưa đủ những yếu tố cấu thành tội phạm, thái độ ôn hòa ,có nhiều dấu hiệu của khiêm nhường và thức thời.
Hà Nội ngày 18 tháng 4 năm 2011
Luật sư Trần Lâm
Blog VI ĐỨC HỒI : http://viduchoi.blogspot.com/
