Thứ Sáu, 27 tháng 7, 2012

Quản lý vô cảm - Bệnh nhân mất mạng

- Xem xét những ca tử vong trong sản khoa trong năm nay, tất cả những giải thích của cơ quan chuyên môn có vẻ như vẫn không giải tỏa được sự hoài nghi của công luận. 

Giá như cơ quan chuyên môn cho công luận được rõ: Sản phụ đã được bác sĩ chuyên khoa sản khám và tin lượng cuộc đẻ và ra chỉ định về chế độ theo dõi chăm sóc? Khi có diễn biến bất thường thì bác sĩ trực lãnh đạo có mặt kịp thời? Cuộc cấp cứu có sự phối hợp giữa bác sĩ chuyên khoa hồi sức cấp cứu và bác sĩ chuyên khoa sản?

Nếu tất cả thông tin trên rõ ràng, thì có thể giảm bớt sự hoài nghi và phê phán của công luận về y đức như hiện nay. 

Quản lý không thông – Bác sĩ cáu gắt

Bị đặt trước áp lực quá tải, bác sĩ sẽ cáu gắt? (Ảnh minh họa, nguồn Internet)


Một lời nói nhẹ nhàng thái độ ân cần, chăm sóc chu đáo của thầy thuốc là rất cần thiết và luôn là chuẩn mực đầu tiên của y đức. Nhưng thái độ, cảm xúc của người thầy thuốc cũng rất khác nhau trong từng trường hợp cụ thể.

Trong một cuộc cấp cứu, người thầy thuốc rất cần một không gian cho công việc của mình, chỉ sai sót nhỏ, cũng đủ trả giá bằng tính mạng của người bệnh. Họ cần sự nghiêm túc và chính xác của tất cả kíp cấp cứu, cần sự trật tự, tôn trọng của người nhà bệnh nhân. Họ chưa có thời gian để cười nói động viên bệnh nhân cũng như người nhà của bệnh nhân.

Trong lúc còn suy nghĩ căng thẳng, phân tích từng triệu chứng của bệnh kết hợp những kết quả xét nghiệm để lựa chọn một chẩn đoán phù hợp cho bệnh nhân, họ cũng chưa có thời gian dành cho việc giao tiếp.
 
Nếu một bác sĩ không được phân công làm việc đúng chuyên khoa được đào tạo thì khi có tình huống bất thường theo chiều hướng xấu sẽ trở thành quá tải với kiến thức của bác sĩ đó.

Không phủ nhận trong các bệnh viện còn rất nhiều tồn tại về tinh thần, thái độ phục vụ bệnh nhân của một số thầy thuốc, khiến dư luận xã hội lên án. Làm đúng chuyên môn được đào tạo sẽ tạo điều kiện tốt nhất cho người thầy thuốc phát huy được chuyên môn chẩn đoán đúng bệnh, điều trị đúng. Lúc đó sự niềm nở vui vẻ, ân cân, tận tình chu đáo mới thật sự là y đức của người thầy thuốc. Ngược lại sự nhẹ nhàng ân cần cũng chỉ còn là giả dối và vô đạo đức mà thôi.

Quản lý vô cảm – sinh ra nhiều hệ lụy.

Ngày nay cùng tiến bộ của khoa học y học, việc khám bệnh của bác sĩ theo phương pháp khám lâm sàng kinh điển là không đủ. Các bệnh viện đều được trang bị nhiều trang thiết bị máy móc y tế. Có loại giúp cho công việc khám bệnh nhằm đưa ra được những chẩn đoán đúng (như máy xét nghiệm, máy XQ...), có loại giúp cho việc điều trị bệnh nhân (như máy thở, máy lọc máu...). 

Máy móc thiết bị y tế (ảnh minh họa, nguồn Internet)


Việc mua sắm máy móc y tế thường đi theo những kỹ thuật do cấp có thẩm quyền phê duyệt. Nhưng thực tế có bệnh viện được trang bị hoặc mua sắm không đưa vào sử dụng được do không đồng bộ hoặc do chất lượng của máy. 

Ví dụ bệnh viện tôi đang công tác tại Bắc Giang, có hai máy siêu âm màu. Một cái mua từ năm 2008 mới hoạt động được 03 tháng. Một cái mới mua thêm bằng nguồn tài chính do tỉnh cấp, nhưng vẫn chưa hoạt động được. Một máy sinh hiểm vi của chuyên khoa mắt không sử dụng được vì lý do chất lượng của máy. Máy thở và một số máy trang bị cho cấp cứu không sử dụng được. Điều đó không chỉ dẫn tới lãng phí tiền của mà còn ảnh hưởng tới chất lượng chuyên môn của bác sĩ và hậu quả cuối cùng vẫn là người bệnh chịu.

Hồi sức cấp cứu luôn là nhiệm vụ quan trọng trong hoạt động khám chữa bệnh, nên  bệnh viện nào cũng tổ chức trực cấp cứu 24/24.

Do tính chất quan trọng đặc biệt của hồi sức cấp cứu nên Bộ Y tế ban hành quy chế  Cấp cứu- Hồi sức và Chống độc. Bộ Y tế quy định các bệnh viện công lập đều phải thành lập khoa cấp cứu và khi cử cán bộ về làm việc tại khoa này phải được đào tạo.

Nhưng cho tới nay tại tỉnh Bắc Giang hầu như các bệnh viện tuyến huyện vẫn là khoa ghép. Các bác sĩ được đào tạo chuyên khoa hồi sức cấp cứu có thể đếm trên đầu ngón tay, có bệnh viện không sử dụng bác sĩ chuyên khoa, mà phân công cán bộ về làm việc tại khu vực này thay đổi liên tục như kiểu “Xôi lần xã lượt”.

Cách điều hành như vậy còn dẫn tới các máy móc trang thiết bị cho việc cấp cứu bệnh nhân không được sử dụng hiệu quả. Trong trường hợp như thế này; ngoài việc gây lãng phí thì hậu quả cuối cùng là sức khỏe và sinh mạng của bệnh nhân.

Đã đến lúc các quy ước y đức Việt Nam cần được soạn lại sao cho phù hợp với giá trị văn hóa Việt Nam và chuẩn mực y đức thế giới. Cần thiết phải có những quy định rõ ràng về y đức trong quản lý y tế. Không thể để cuối cùng, hậu quả và thiệt hại đổ lên đầu bệnh nhân, mang tiếng đến những y bác sĩ trong khi thực tế là có do nguyên nhân quản lý vô cảm. 

  • Bác sĩ N.V

-Bài 2: Quản lý vô cảm - Bệnh nhân mất mạng

Lời tòa soạn: Bác sĩ N.V là người đã viết và chia sẻ với bạn đọc báo bài viết “Là bác sĩ tôi cùng rờn rợn khi nhận kết quả xét nghiệm” và nhận được phản hồi tốt từ bạn đọc Báo VietNamNet. Ông là người có nhiều trăn trở về y đức và quản lý y tế. Nhận thấy những trăn trở của ông rất sâu sắc và thiết thực, chúng tôi tiếp tục đăng tải những ý kiến của ông về những vấn đề liên quan đến y đức tại bệnh viện.

-Hệ lụy buồn từ quản lý y tế vô cảm

- Trong năm 2011 suốt từ Cà Mau đến Bình Định, Thái Bình rồi Quảng Ninh, người dân đã tấn công các thầy thuốc, đập phá cơ sở vật chất của bệnh viện. Rồi đến năm nay hiện tượng tử vong trong sản khoa đã được các phương tiện truyền thông đưa tin như những hồi chuông báo động về vấn đề y đức của các thầy thuốc đang làm việc trong các bệnh viện.

Việc đúng sai trong những trường hợp cụ thể, đã có kết luận của cơ quan bảo vệ pháp luật và cơ quan chuyên môn. Nhưng dư luận vẫn nói rất nhiều làm cho vấn đề y đức đã trở thành áp lực tâm lý nặng nề với bệnh nhân phải đi viện và bác sĩ làm việc trong bệnh viện. Vậy thực chất, y đức xuống cấp như hiện nay liệu có phải chỉ riêng người bác sĩ phải chịu trách nhiệm?

Là một bác sĩ đã làm việc lâu năm. Tôi nghĩ rất cần đặt vấn đề y đức ở một góc độ khác nữa đó là y đức trong quản lý y tế.

Việc quản lý y tế vô cảm sẽ dẫn tới nhiều hệ lụy khác nhau và cuối cùng là vấn đề sức khỏe và sinh mạng người bệnh.

Quản lý vô cảm sinh ra giá thuốc như “chợ đen”

Ngồi khám bệnh liên tục từ sáng đến 10 giờ, Tôi xin phép bệnh nhân đang ngồi chờ bên ngoài nghỉ giải lao 15 phút đi uống nước và giải quyết nhu cầu cá nhân. Khi đi ngang qua phòng thanh toán viện phí thì bị một bà bệnh nhân chặn lại, bà đưa cho tôi tờ phiếu thanh toán và nhờ tôi xem hộ. 

Quản lý vô cảm còn sinh ra quá tải ở bệnh viện (Ảnh minh họa, nguồn Internet)


Tôi nhìn vào tờ thanh toán giải thích cho bà từng mục, tiền công khám, tiền các dịch vụ cận lâm sàng, tiền thuốc và tổng số tiền chi phí, số tiền 20 % mà bà phải đóng theo quy định.  Bà đột ngột hỏi: Tôi không lấy thuốc của bệnh viện có được không thưa bác sĩ trưởng khoa?

Tôi cố nhẹ nhàng giải thích. Vì kết quả xét nghiệm như thế này, thì chẩn đoán của bác sĩ là đúng đấy, thuốc cũng phù hợp với chẩn đoán.

Bà cụ nói: “Tôi nói cho anh biết giá thuốc trong bệnh viện đắt gấp từ 2 đến 3 lần giá thuốc ngoài hiệu thuốc đấy; Cứ như giá chợ đen ngày xưa ý”.

Không mất nhiều công sức, chỉ cần bỏ thời gian gần một giờ cuối ngày, dạo qua các nhà thuốc có uy tín ở thành phố Bắc Giang, khẳng định phản ánh của bệnh nhân về giá thuốc chữa bệnh là đúng.

Bệnh viện nhập thuốc đương nhiên là đúng quy trình qua các khâu đấu thầu của sở y tế, hoàn toàn hợp lệ và đúng quy định của pháp luật, thế nhưng giá cả tăng như vậy, thì bệnh nhân cũng khó lòng chấp nhận.

Để giá các dịch vụ, và giá thuốc chữa bệnh trong bệnh viện không phải là của “chợ đen”. thiết nghĩ cũng cần mở rộng khái niệm y đức trong quản lý y tế của chúng ta hiện nay. Vì giá thuốc phía ngoài cổng bệnh viện là tuân thủ theo thị trường, còn trong bệnh viện là do chủ ý của người làm quản lý y tế.

Quản lý vô cảm sinh ra quá tải bệnh viện

Quá tải tại các bệnh viện không nên chỉ hiểu là chuyện của cái giường còn  là sự quá tải đối với công suất làm việc và trình độ chuyên môn của thầy thuốc.

Chưa bao giờ vấn đề quá tải tại các bệnh viện, nhất là tuyến trung ương được công luận quan tâm như hiện nay. 
Còn đối với người dân thì sao? Nó trở thành câu chuyện nặng nề của mỗi người, mỗi nhà khi bản thân hoặc có các thành viên trong gia đình đau ốm.

Quá tải bệnh viện hiện nay là một hiện tượng. Xem xét những khía cạnh trong quản lý y tế hiện nay, quá tải bệnh viện hệ lụy lan truyền. Đầu tiên là người bệnh phải chịu thiệt thòi về sức khỏe thậm chí là sinh mạng.  Còn những bệnh nhân khác có điều kiện họ chọn con đường lên tuyến trung ương chữa bệnh gây quá tả hệ thống bên trên là hệ lụy thứ hai. 

Theo tôi, ở đây có lý do công tác tổ chức; quy hoạch, bổ nhiệm và phân công cán bộ không đúng với chuyên ngành được đào tạo.  

Như tôi đã nói ở bài trước, ở Bệnh viện Đa khoa thành phố Bắc Giang trước đây, người không được đào tạo về chuyên ngành xét nghiệm làm ở phòng xét nghiệm. Bác sĩ chuyên khoa y tế dự phòng làm Trưởng khoa nội tổng hợp, chuyên môn sâu của lãnh đạo thì chưa vững...

Là bác sĩ, tôi hiểu sâu sắc được rằng: Việc phân công các thầy thuốc, các kỹ thuật viên xét nghiệm đúng với chuyên môn được đào tạo sẽ tạo điều kiện tốt nhất cho người thầy thuốc phát huy được chuyên môn chữa khỏi bệnh và cứu sống bệnh nhân. Và điều ngược lại, gây những hệ lụy rất nghiêm trọng.

Thế nhưng nếu xem xét trên cơ sở pháp luật; Những người chịu trách nhiệm quản lý y tế tỉnh Bắc Giang không sai?! Vì Bộ Y tế đã có hệ thống văn bản pháp luật quy định rõ quyền hạn trong phân cấp quản lý trong ngành.

Nhưng nếu công tác quy hoạch bổ nhiệm cán bộ quản lý một cách vô cảm như thế thì hoạt động chuyên môn tại bệnh viện quá tải, sai sót như thực trạng hiện nay là tất yếu. 

Bác sĩ N.V 

"Là bác sĩ, tôi cũng rờn rợn người khi nhận kết quả xét nghiệm!"

-Xử lý kỷ luật bác sĩ đã siêu âm song thai sai --Bi, hài chuyện siêu âm -- Vụ siêu âm song thai, sinh ra chỉ một bé: Bác sĩ đỡ sinh nhận sai sót (TN).

- GĐ Trung tâm y tế Thanh Chương lộng quyền (NNVN).

- Bộ Y tế “bênh” viện phí mới (NLĐ).  - Bầm dập mua thuốc bệnh viện (SGGP).- Quỹ Bảo hiểm y tế: Nguy cơ bội chi 500 tỷ đồng (SGGP).

Phòng khám Mỹ Việt ’biến hình’ khi thanh tra ập vào

-Lại rúng động vì quẩy gây teo não

--Đi lại để mưu sinh chứ không phải để... hy sinh --Lắp hộp đen cho có -Dù có đến 90% phương tiện vận tải đã lắp đặt hộp đen, nhưng quan trọng nhất là cảnh báo tốc độ đến lái xe lại không đảm bảo.-- Sập nhà đang xây, 2 người chết (TT).

Mặt cầu hỏng do công nghệ… quá hiện đại
Đây là cây cầu dây võng dài nhất ở Việt Nam, được coi là hiện đại nhất cả về thiết kế và công nghệ với chiều dài 1.855m, rộng 18m.
Cả làng ăn cắp điện?

- Hà Nội: Xót xa cha dùng búa đinh giết nghịch tử (VNN).  - Người cha giết con trần tình đã… quá kiên nhẫn (Bee).
- Tầm nã tội phạm - Kỳ 11: Kẻ sát nhân 20 năm trốn ra đảo (TN).
- Đại gia Lê Ân: Không phải gái trinh, dứt khoát không cưới (Bee).

--- Sự thực ngôi chùa xứ Mường khiến hàng chục người bị điên (NĐT). 
Thói quen viết bậy nơi công cộng của teen (VnEx 26-7-12)
Vì sao kiến trúc xuống cấp? (CAND 26-7-12)
Đặt bút viết thì phải trở về với chuẩn mực (LĐ 25-7-12) -- GS-TS Đinh Văn Đức
Chồng ngoại, vui buồn “nhà ngoại” kể...- Kỳ 1: Chúc nhau rằng “sớm sẽ có Kiều” (ND 25-7-12) -- Kỳ 2:  Hội xắn tay lo việc “chống lầy” (ND 26-7-12) -- Mục phóng sự của báo Nhân Dân dạo này khá!
Đời sống văn nghệ thời đầu đổi mới:  Hiểu văn và dạy văn (Văn nghệ, 26-6-1988) -- Bài Hoàng Phủ Ngọc Tường
Nói là đi cầu này, té ra đi cầu kia: Giận người yêu, cô gái ôm cột điện đòi tự tử (Bee.net 27-7-12) -- "Cô ta giả vờ ra ngoài đinhà vệ sinh nhưng thực ra lại chạy đến cầu để tự tử"

Tổng số lượt xem trang