Thanh Niên đã có bài về ngày 17/2, và dũng cảm chỉ mặt gọi tên kẻ xâm lược Trung Quốc, VnEx cũng khá hơn ANTG tuy đăng lại bài Cảnh sát giữa biển khơi nhưng đã làm rõ bộ mặt của TQ .Vào những năm đầu thập niên 80 thế kỷ trước, Tả Ván (thuộc huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang) không lúc nào yên ổn. Phía bên kia biên giới người ta luôn khiêu khích, gây chuyện. Và từ năm 1980 tới 1984, đã ba lần Trung Quốc xua quân tràn qua biên giới thuộc địa phận Tả Ván.
Cổng trời Quản Bạ - Ảnh: Thanh Thảo
Bắt đầu từ một ước muốn... ẩm thực: được ăn món bột ngô đồ danh tiếng của người H’Mông mà lâu nay mới nghe tên chứ chưa thấy. Nhưng rồi tôi đã được “ăn” một món còn ngon hơn cả mèn mén ở cái bản nhỏ bé ấy.
Xã bản Tả Ván (gọi theo đơn vị hành chính là xã Tả Ván) thuộc huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang. Xã có hơn 400 hộ dân với hơn 2.000 nhân khẩu, 99% là người dân tộc H’Mông. Vào giữa tháng 7.2012, lần đầu tiên tôi có dịp lên cao nguyên đá Quản Bạ - Đồng Văn thuộc Hà Giang. Và như một tình cờ tất định, tôi đã tới Tả Ván.
Từ thành phố Hà Giang, sau khi vượt qua cổng trời Quản Bạ nổi tiếng, trên đường đi Yên Minh - Đồng Văn, xe chúng tôi rẽ theo một con đường nhỏ, khoảng 20 km, dẫn về xã Tả Ván, theo lời mời của anh Ly Thanh Hùng - Chủ nhiệm HTX. Về ăn một bữa cơm trưa của người H’Mông. Rất thú vị với lời mời này, tôi nhắc anh Tuấn - Phó chủ nhiệm Liên minh HTX tỉnh Hà Giang: Tuấn nói với Hùng là cho bọn mình ăn một bữa mèn mén “nhà giồng được” nhé! Anh Tuấn gật đầu: Chắc chắn rồi! Vì ở đây, mèn mén là món ăn chưa bán ngoài quán, chưa “thị trường”.
Cả nhà Ly Thanh Hùng vồn vã đón chúng tôi. Người H’Mông ít nói, nhưng nhìn gương mặt rạng rỡ của họ khi khách “được mời” tới nhà, có thể đọc rõ những tình cảm anh em thật nồng ấm. Hùng từng đi bộ đội, giờ phục viên làm chủ nhiệm HTX. Nhà của Hùng được dùng luôn làm trụ sở hợp tác xã cho... tiện. Chàng trai H’Mông 30 tuổi này có gương mặt thật sáng, mũi cao và thẳng. Theo đúng đề nghị của chúng tôi, vợ chồng Hùng đã đồ sẵn một chõ mèn mén, kèm dưa nương mới hái và một nồi canh ngan (vịt xiêm). Hùng nói, mèn mén phải ăn kèm dưa nương cho mát, còn để “trôi chảy” hơn thì phải có canh, ngon nhất là canh ngan. Dĩ nhiên tôi hiểu, bữa ăn hằng ngày của người H’Mông thường chỉ có mèn mén với dưa nương, làm sao có canh ngan trong “thực đơn” được. Canh ngan là món đặc biệt mà người H’Mông “nhịn miệng đãi khách”, dù yêu cầu tha thiết của chúng tôi chỉ là mèn mén và dưa nương.
Ông Vàng Xín Dư (phải) - người từng lập kỳ tích ba lần chiến thắng quân xâm lược từ bên kia biên giới |
Tôi đã có một bữa ăn trưa có lẽ là đặc biệt nhất trong đời mình. Bởi ở đây, tôi không chỉ được ăn mèn mén với dưa nương và canh thịt ngan, dù những món ăn này hòa quyện với nhau tạo nên một hương vị thật đậm đà, quyến rũ. Ở nhà Hùng, giữa những chén rượu ngô H’Mông “đặc chủng”, tôi được gặp và hầu chuyện một người đặc biệt: ông bác (bên mẹ, trong nam gọi là cậu) của Ly Thanh Hùng, ông Vàng Xín Dư. Ông Dư nguyên là Phó ban Tổ chức Tỉnh ủy Hà Giang, mới về hưu. Một ông cựu quan chức thì cũng không có gì đặc biệt. Nhưng qua lời giới thiệu của Tuấn và lời kể của Vàng Xín Dư, tôi biết ông từng là người chỉ huy của đội du kích xã Tả Ván, đã lập nên một kỳ tích: ba lần đánh thắng quân xâm lược tràn qua từ bên kia biên giới.
Tả Ván có 13,5 km đường biên giới với Trung Quốc, là một xã thuộc diện đặc biệt khó khăn. Ông Dư nói đùa: "Xã tôi chỉ có 2 người “dân tộc thiểu số” - là hai bà chị người Kinh lấy chồng người H’Mông ở Tả Ván, khi họ cùng đi thanh niên xung phong với nhau. Hai bà chị này, một quê Nam Định, một quê Thanh Hóa, nói sõi tiếng H’Mông. Nếu tình cờ gặp họ, anh sẽ nghĩ họ là phụ nữ H’Mông thôi". Rồi ông Dư kể chuyện:
Vào những năm đầu thập niên 80 thế kỷ trước, Tả Ván không lúc nào yên ổn. Phía bên kia biên giới người ta luôn khiêu khích, gây chuyện. Và từ năm 1980 tới 1984, đã ba lần họ xua quân tràn qua biên giới thuộc địa phận Tả Ván.
Đường sang đây là độc đạo xuyên núi, Tả Ván lại là xã nhỏ bé nghèo nàn, nên quân xâm lược nghĩ chỉ cần vài ba tiểu đoàn đột kích cùng pháo binh yểm trợ dọn đường là có thể “nuốt trôi” những bản làng heo hút của người H’Mông ở đây. Họ nhầm!
Đội du kích Tả Ván, chỉ được trang bị súng trường K44, súng kíp và lựu đạn chày, dưới sự chỉ huy của thư ký Ủy ban xã Vàng Xín Dư, đã bình tĩnh đón tiếp những “vị khách không mời” này.
Người H’Mông là những nhà leo núi bẩm sinh, rất giỏi đánh vận động chiến trên địa hình núi đá hiểm trở. Theo con đường độc đạo dẫn vào bản Tả Ván, quân xâm lược liên tục bị phục kích bởi những “con đại bàng H’Mông” thoắt ẩn thoắt hiện trên những ngọn núi và hẻm núi. Chỉ với vũ khí khá thô sơ, nhưng với sự nhanh nhẹn, thông minh và lòng quả cảm, những du kích Tả Ván đã bình tĩnh đẩy lùi mấy tiểu đoàn quân chính quy Trung Quốc. Và đẩy lùi tới... ba lần. Bên đối phương thiệt hại bao nhiêu không rõ, về phía ta, cả xã chỉ mất... 3 con trâu, do đạn pháo bên kia bắn trúng. Ông Vàng Xín Dư kể: “Thung lũng mình đây bị pháo kích không biết bao nhiêu trận. Có lúc, họ bắn pháo suốt cả ngày, dân phải bồng bế đi sơ tán hết. Cơ cực lắm”.
Cùng trong năm 1984, vào ngày 12.7, tại mặt trận Vị Xuyên - Hà Giang, quân chính quy Việt Nam đụng độ dữ dội với quân chính quy Trung Quốc. Thanh Thủy - vùng núi hiểm trở dọc biên giới - thành chiến địa, nơi những chiến sĩ của chúng ta phải trần lưng chịu pháo, chống những trận tập kích ác liệt, và hy sinh để giữ từng điểm cao, từng hốc núi. Trong bối cảnh ấy, kỳ tích “ba lần đánh thắng quân xâm lược” của những người du kích H’Mông bản Tả Ván thực sự là một điểm son chói lọi tiêu biểu cho cuộc chiến tranh nhân dân, được tiến hành bởi nhân dân và nhằm bảo vệ nhân dân. Ngay sau lần thứ ba đánh thắng quân xâm lược, quân và dân Tả Ván được nhà nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang”. Riêng ông Vàng Xín Dư được “lên chức”, được giao nhiều trọng trách, cho tới khi về hưu là Phó ban Tổ chức Tỉnh ủy. Ông Dư cười khà khà: “Từ đó mình được đi ô tô”.
Câu chuyện của ông Vàng Xín Dư đã kéo tôi trở lại Tả Ván chỉ 2 tháng sau. Lần này, tôi đi cùng anh chị em Công đoàn ngành dệt may, cùng anh Lê Quốc Ân - nguyên Chủ tịch Tập đoàn dệt may VN, mang theo những món quà đến với trẻ em 2 xã Tả Ván và Tùng Vài. 800 chiếc áo ấm mới cáu cạnh “nhà giồng được”, cùng nhiều món quà khác được Công đoàn ngành dệt may trao tận tay các học sinh mầm non, tiểu học và trung học cơ sở ở 2 xã này.
Buổi trưa, theo yêu cầu, tôi được gặp những cựu du kích đã góp phần làm nên “hattrick chiến thắng” của Tả Ván. Họ mộc mạc, kiệm lời như đá núi, nhưng có những nụ cười lành sạch tin cậy như… mèn mén. Mỗi người góp vài câu, kể thêm cho tôi nghe về những trận đánh oai hùng cách đây ngót 30 năm. Khi ấy, họ còn rất trẻ. Bây giờ, người nào cũng có cháu nội cháu ngoại. Các cháu đã có mặt ở sân trường buổi sáng để nhận những tấm áo ấm nghĩa tình. Rồi các cháu sẽ lớn lên, sẽ thành những công dân quả cảm giữ gìn phên giậu của Tổ quốc, như ông nội ông ngoại đã làm. Mỗi tấm áo chống rét, mỗi món quà nhỏ đến với các cháu Tả Ván, Tùng Vài hôm nay chính là sự trao gửi niềm tin của chúng ta vào thế hệ tương lai sẽ bảo vệ từng tấc đất nơi địa đầu Tổ quốc.
Nhà thơ Thanh Thảo
(*) Bữa mèn mén ở bản nhỏ - Thanh Niên Xuân 2013
>> Bữa mèn mén ở bản nhỏ
>> Cà tím, món ngon dân dã
>> Món ngon từ lá đinh lăng
>> Bánh canh vịt xiêm-Đội du kích ba lần đánh thắng quân xâm lược (*)
-- Bài ca biên giới chiến tranh biên giới 17/2/ 1979 chiến tranh biên giới 17/2/ 1979
-biencat
Một số hình ảnh tư liệu về sự kiện quân xâm lược Trung Quốc xâm chiếm Việt Nam năm 1979
Tank Trung Quốc vượt sông, tràn vào Việt Nam, tháng 2-1979
Các tỉnh biên giới tràn ngập bóng quân Trung Quốc. Nhiều nơi ở Lạng Sơn, Cao Bằng bị bọn chúng tàn phá thành bình địa
Bàn: chơi với dao thì có ngày đứt tay, chơi với kẻ hiểm ác có ngày mất nước. Xét cho cùng thì cái họa ngày nay chẳng phải bắt nguồn từ những hành động dại dột và ấu trĩ của nhà cầm quyền hay sao?
Máu các anh đổ xuống cho Tổ quốc vẹn toàn
Nhưng nay một dòng tri ân không hề được nhắc tới
Phải chăng vì họ đã cúi đầu thuần phục
Coi tụi kia là "đồng chí" để tôn thờ
Nhưng nay một dòng tri ân không hề được nhắc tới
Phải chăng vì họ đã cúi đầu thuần phục
Coi tụi kia là "đồng chí" để tôn thờ
Tổ quốc, hải đảo có sứt mẻ đôi chút
Nhưng ghế kia vẫn đứng vững là được rồi
30 năm một thế hệ ngã xuống
Nhắm mắt, bịt tai quên lịch sử chống quân thù
CHIẾN TRANH BIÊN GIỚI VIỆT NAM-TRUNG QUỐC THÁNG 2/1979 (Phần 1) (Phạm Viết Đào). – Minh Diện: TẤM THIỆP CƯỚI THẤM MÁU ĐÀO (Bùi Văn Bồng).
- Bàn về sự bất ngờ trong cuộc chiến biên giới Việt – Trung (Lê Mai). - Cuộc chiến biên giới Việt – Trung (2/1979): Một cuộc chiến cố tình bị lãng quên hay là sự phản bội của đảng cộng sản VN (DLB). - Thụy Giang: CUỘC CHIẾN BIÊN GIỚI VIỆT TRUNG : 2-1979 – MỘT CUỘC CHIẾN CỐ TÌNH BỊ LÃNG QUÊN HAY LÀ SỰ PHẢN BỘI CỦA ĐẢNG CSVN (TNM).
-Bốn mươi năm Chiến dịch Hồi hương Mỹ
– NGUYỄN TRẦN DIỆU HƯƠNG: VƯỢT BIỂN MỘT MÌNH (Sơn Trung).
- Đầu năm viếng nghĩa trang liệt sỹ (VNN).
- VÌ SAO ĐẠI TƯỚNG VĂN TIẾN DŨNG KHÔNG ĐƯỢC ĐẶT TÊN ĐƯỜNG Ở HÀ NỘI; ÔNG CÓ LIÊN QUAN GÌ VỚI TRUNG QUỐC TRONG CUỘC CHIẾN 2/1979 ? (Phạm Viết Đào). – Mời xem lại bài viết cũ của nhà báo Huy Đức: Biên Giới Tháng Hai (2009-1979) (Osin).
- Đứa trẻ duy nhất ở đảo Trần (VNE). - Thái Bình Dương nổi sóng cồn (TVN).
- Ngoại trưởng Mỹ ủng hộ Philippines đưa tranh chấp Biển Đông ra tòa án quốc tế (VOA). – Mỹ ủng hộ Philippines kiện Trung Quốc (BBC).
- Tân Ngoại trưởng John Kerry và quan hệ Mỹ-Việt (RFI). - Mỹ ủng hộ vụ kiện của Philippines (TN).- VẤN ĐỀ BIỂN ĐÔNG: Các nghị sĩ EU ủng hộ Philippines kiện Trung Quốc (PLTP). – Mỹ ủng hộ Philippines kiện Trung Quốc ra tòa quốc tế (ANTĐ).
- Nghị sĩ EU: Chính sách bành trướng của Trung Quốc gây bất ổn Biển Đông (GDVN). – Chính sách bành trướng của Trung Quốc gây bất ổn và đe dọa thương mại quốc tế (PT). - Nghi vấn về máy bay Y-20 (TN).
- Ba tàu Trung Quốc lại xâm nhập lãnh hải Nhật Bản (RFI). - Nhật Bản xem xét quyền đánh phủ đầu (NLĐ). - Trung Quốc và cuộc chiến tuyên truyền trên Biển Hoa Đông (VnMedia). - Rượt đuổi gần Senkaku/Điếu Ngư (TN). - Nhật phản đối tàu Trung Quốc vào vùng biển tranh chấp (VOV). - Hạm đội Đông Hải – lực lượng chủ lực đối phó Nhật (KT). - Trung Quốc ngoan cố, Nhật Bản đe sẽ giáng đòn phủ đầu (PN Today). – Nhật cử phái viên tới Trung Quốc bàn về tranh chấp (TTXVN).
- Tàu Trung Quốc bị tàu chiến nước ngoài bám sát (VnMedia). – Video: Tàu chiến, máy bay Trung Quốc bị “máy bay nước lạ” bám theo (GDVN).
- Mỹ ủng hộ Philippines kiện Trung Quốc ở tòa quốc tế (TTXVN).
- Nhật Bản tạm thời chỉ bán, viện trợ tàu tuần tra cho Đông Nam Á? (GDVN). – Cảnh giác với bước xâm lấn Biển Đông kiểu mới của Trung Quốc (VnMedia).
- Tàu Nhật – Trung rượt đuổi gần Senkaku (Sống mới). – Căng thẳng tranh chấp Trung – Nhật (SGGP).
- Tổng thống Obama tiếp Thủ tướng Shinzo Abe ngày 22/2 (Sống mới). – Mỹ triển khai “báu vật quốc gia” B-52 , sẵn sàng đề phòng Trung Quốc (GDVN).
Mỹ ủng hộ Philippines kiện Trung Quốc
- Tập trận chằng chéo và nỗi bất hạnh châu Á (ĐV). – Mỹ và sáu nước châu Á tập trận quy mô lớn (TP).
- “Mỹ không hề trung lập trong vấn đề đảo Senkaku, sẵn sàng bảo vệ Nhật” (GDVN).
Japan's New Regime Off to a Fast Start RealClearWorld
China's String of Pearls? RealClearWorld
- Trung Quốc xoay sở đương đầu với 3 cường quốc (VnMedia). – Mỹ sắp có siêu tên lửa khắc chế Trung Quốc (PN Today)
- Ấn Độ, Pakistan đọ súng (TN). - Ấn Độ hủy hợp đồng mua trực thăng của Ý (RFI). - Chuẩn bị bầu chọn giáo hoàng mới (TT).
- CẬP NHẬT: NHÀ SƯ TÂY TẠNG TỰ THIÊU Ở KATHMANDU (Nguyễn Phú Nepal).- Trung Quốc sẽ dịch chuyển thủ đô trong vài năm tới? (DĐDN).- 5 cách Trung Quốc có thể trở thành một nền dân chủ (Diplomat/ Gốc sân).- Về bản lĩnh dân tộc (LĐ).
- Tàu Trung Quốc lại xâm nhập vùng biển tranh chấp (DT). - Tàu Trung Quốc lại xuất hiện tại vùng biển tranh chấp (TT). - Tàu Trung Quốc tiếp tục vào vùng biển tranh chấp Nhật Bản (VOV). - Trung Quốc liên tục điều tàu ra Điếu Ngư/Senkaku (TP). - Nhật phản đối tàu Trung Quốc đến Senkaku/Điếu Ngư (TN). - Trung Quốc tuyên bố chủ quyền trên Senkaku (Sống mới). - Nếu thấy bị đe dọa, Nhật Bản sẽ giáng đòn phủ đầu (GDVN). - Nhật Bản và Indonesia tập trận chung trên biển (VOV).
- Indonesia-Nhật Bản tiến hành đối thoại chiến lược (TTXVN).
- Washington phớt lờ kêu gọi ngừng ủng hộ Nhật Bản của Trung Quốc (Sống mới).- Dân quê Giáo hoàng rơi lệ khi nghe tin từ nhiệm (TTXVN). - Phim ảnh đã từng dự đoán Giáo hoàng sẽ từ chức (TTXVN).
- Bán đảo Triều Tiên gia tăng căng thẳng và đối đầu (VOV). - Triều Tiên phong tướng cho 48 sỹ quan (VOV). - CHDCND Triều Tiên mừng thử hạt nhân thành công (TTVH). - Bí ẩn bản chất vụ thử hạt nhân của Triều Tiên (DT). - Triều Tiên coi tăng cường trừng phạt là tuyên chiến (TTXVN).
- Seoul cảnh báo khó có thể thuyết phục Bắc Triều Tiên từ bỏ vũ khí hạt nhân (VOA). –Tranh luận về trang bị vũ khí hạt nhân tại Hàn Quốc (RFI). – Hành động của Bắc Triều Tiên gây chú tâm về hệ thống phòng thủ phi đạn của Mỹ (VOA). – Quốc tế ủng hộ LHQ điều tra vi phạm nhân quyền ở Bắc Triều Tiên (VOA). – Hơn 100.000 người Bắc Triều Tiên mít tinh chào mừng vụ thử hạt nhân (RFI). – Nguyên soái Kim phong 48 hàm cấp tướng (BBC). – Triều Tiên lại sắp phóng tên lửa tầm xa? (GD&TĐ). - Tình hình bán đảo Triều Tiên vẫn căng (TN). - CHDCND Triều Tiên tiếp tục thử hạt nhân? (TT).
- Reuters: Triều Tiên thông báo với TQ tiếp tục thử hạt nhân, tên lửa (GDVN). – Cơ sở nào để trừng phạt Triều Tiên?(VNE).- Nhật e ngại đầu đạn hạt nhân thu nhỏ của Triều Tiên (TTXVN). – Một số người Nhật, Nam Triều Tiên hô hào việc thủ đắc vũ khí hạt nhân (VOA). - Hàn Quốc và Trung Quốc thảo luận cách đối phó tình huống khẩn cấp (PT). - Hạ viện Mỹ thông qua nghị quyết lên án Triều Tiên (TTXVN).
- Những trận hải chiến nổi tiếng thế giới: Đại chiến Nga – Nhật ở Tsushima (PT).
- Kim Jong-un bất ngờ gửi thư cho… toàn thế giới (Infonet). - Triều Tiên hé lộ ý định tiếp tục thử hạt nhân (TN). –Hạ viện Mỹ thông qua nghị quyết lên án Triều Tiên (TN). – Hạ viện Mỹ: “Áp dụng mọi trừng phạt có thể đối với Triều Tiên” (TTVH). - Hàn Quốc thuyết phục LHQ cho dùng vũ lực chống lại Triều Tiên (GDVN). – Nhật lo sốt vó vì đầu đạn hạt nhân thu nhỏ của Triều Tiên (NLĐ). – Triều Tiên lại khiến các cường quốc “giật mình thon thót” (VnMedia). – Nam Triều Tiên định sử dụng biện pháp quân sự chống miền Bắc (VOA).
- Triều Tiên nâng cấp địa điểm phóng tên lửa chính (TTXVN). – “Biển” người Triều Tiên ăn mừng vụ thử hạt nhân thành công (DT). – Triều Tiên bước vào “Câu lạc bộ” 9 cường quốc hạt nhân (ANTĐ). – Nga không được Bắc Triều Tiên thông báo về vụ thử hạt nhân? (GDVN). – Vụ thử hạt nhân của Triều Tiên mạnh như thế nào? (LĐ). – Nhật tuyên bố quyền tấn công phủ đầu (TN). – Kyodo: Iran trả Triều Tiên hàng chục triệu USD để xem thử hạt nhân(GDVN). – Mỹ thử tên lửa đánh chặn nhằm “dằn mặt” Triều Tiên và Trung Quốc (Sống mới).